Informację w związku z oświadczeniem senatora Jerzego Suchańskiego, złożonym na 40. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 43), przekazał Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji:
Warszawa, dn. 30.08.99 r.
Pani
Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowna Pani Marszałek
W nawiązaniu do oświadczenia senatora Jerzego Suchańskiego, złożonego na 40 posiedzeniu Senatu RP w dniu 23 lipca 1999 r., przedkładam poniższe wyjaśnienia.
Przede wszystkim chciałbym poinformować, że Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji nie jest organem kompetentnym do "wydania odpowiedniej delegacji prawnej dotyczącej zakupu tylko broni odpowiadającej parametrami broni "Łucznika" przez agencje ochrony" oraz "wprowadzania certyfikacji broni z importu". Ponadto działania takie byłyby daleko idącą ingerencją w ekonomiczną sferę działalności gospodarczej przedsiębiorców i stałyby w sprzeczności
z gospodarką wolnorynkową i zakazem uprawnienia polityki monopolistycznej.Brak jest również podstaw do stworzenia regulacji nakazującej agencjom ochrony nabywanie broni wyłącznie produkcji "Łucznika". Funkcjonujące obecnie firmy ochroniarskie nie mają pozwoleń na broń na okaziciela (tj. broni obiektowej). Ich pracownicy posługują się bronią jedynie wtedy, gdy posiadają indywidualne pozwolenia. Dopiero po wdrożeniu w życie, w najbliższych miesiącach, rozporządzenia MSWiA z dnia 5 sierpnia 1998 r. w sprawie
uzbrojenia specjalistycznych uzbrojonych formacji ochronnych i warunków przechowywania oraz ewidencjonowania broni i amunicji - firmy ochroniarskie będą mogły ubiegać się o wydanie pozwolenia na broń obiektową oraz zezwolenia od Policji na jej zakup.W zależności od rodzaju wykonywania zadań, umiejętności posługiwania się bronią, upodobań ochroniarzy do typu broni, rodzaju stosowanej amunicji itp. - firmy będą mogły się starać o broń:
a) palną krótką - pistolety i rewolwery,
b) palną długą - pistolety maszynowe i strzelby gładko lufowe "Pump-Action",
c) sygnałową,
d) gazową.
O tym, jaką bronią będą posługiwać się pracownicy Agencji, zadecyduje sam przedsiębiorca.
Należy również zwrócić uwagę na ewentualne skutki finansowe dla firm z tytułu wprowadzenia takiego nakazu. Już obecnie tak pracownicy ochrony jak i firmy płacą poważne kwoty za uzyskanie koncesji MSWiA (1.200 zł), licencji pracownika ochrony (koszt kursu ok. 2.000 - 3.000 zł, opłata za badania lekarskie - 350 zł, za wydanie licencji - 300 zł), do tego dochodzą koszty ubiorów firmowych pracowników, środków łączności, środków transportu (bankowozów) itd. Dodatkowy nakaz zakupu drogiej broni "Łucznika" mógłby przyczynić się do upadku wielu firm, a tym samym utraty pracy przez zatrudnionych w nich ludzi, co z punktu widzenia interesów Państwa nie jest zasadne.
Nie widzę również możliwości wprowadzenia zakupu broni pneumatycznej bez zezwolenia. Ustawodawca nie wyłączył broni pneumatycznej spod przepisów obowiązującej ustawy z dnia 31 stycznia 1961 r. o broni, amunicji i materiałach wybuchowych (Dz.U. Nr 6, poz. 43), jak i nowej ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz.U. Nr 53, poz. 549). Wskazać w tym miejscu należy, że w art. 8 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji broń pneumatyczną określono jako niebezpieczne dla życia i zdrowia urządzenie, które w wyniku działania sprężonego gazu jest zdolne do wystrzeliwania pocisku z lufy gwintowanej albo z elementu ją zastępującego, a przez to - do rażenia celów na odległość. względy porządku i bezpieczeństwa publicznego przemawiają zatem za utrzymaniem zapisów ustawowych odnośnie tego rodzaju broni.
Problemy regulacji prawnych w zakresie obrotu specjalnego należą do kompetencji Ministra Obrony Narodowej i Gospodarki.
Chciałbym jednak zwrócić uwagę Pana Senatora na fakt, że Rząd w bieżącym roku opracował projekt ustawy o niektórych umowach kompensacyjnych zawieranych w związku z umowami dostaw na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa wraz z projektem podstawowego aktu wykonawczego (druk sejmowy Nr 1250) oraz projekt ustawy o wspieraniu restrukturyzacji przemysłowego potencjału obronnego i modernizacji technicznej Sił Zbrojnych RP z projektami podstawowych aktów wykonawczych (druk nr 1252).
Rzeczpospolita Polska jest zobowiązana dostosować akty prawne do prawa obowiązującego w krajach Unii Europejskiej, a standardy w zakresie uzbrojenia - do obowiązujących w NATO, którego już jest członkiem.
W związku z powyższym "zamykanie się Polski" na rynki trzecie nie jest możliwe. Polski system kontroli eksportu opiera się na:
- ustawie z dnia 2 grudnia 1993 r. o zasadach szczególnej kontroli obrotu z zagranicą w związku z porozumieniem i zobowiązaniami międzynarodowymi (Dz.U. Nr 129, poz. 598 z późn. zm.),
- ustawie z dnia 11 grudnia 1997 r. o administrowaniu obrotu z zagranicą towarami i usługami oraz o obrocie specjalnym z zagranicą (Dz.U. Nr 157, poz. 1026).
Kontrola obrotu z zagranicą towarami i technologiami podwójnego zastosowania oraz akty wykonawcze wydane na jej podstawie - wzorowana jest na dotychczasowych międzynarodowych standardach w zakresie kontroli eksportu. W zakresie handlu i kontroli eksportu broni nie zostały dotychczas wypracowane międzynarodowe standardy.
Inicjatywy legislacyjne Unii Europejskiej doprowadziły do skodyfikowania zasad postępowania dot. eksportu uzbrojenia. Polska - jako jej przyszły członek będzie musiała respektować te rozporządzenia Unii.
Janusz Tomaszewski