Warszawa, dnia 19.07.1999 r.

W nawiązaniu do oświadczenia senatora Jerzego Suchańskiego złożonego podczas 36 posiedzenia Senatu RP w dniu 21 maja 1999 roku, z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów uprzejmie informuję, iż występowanie trudności w wielu placówkach lecznictwa odwykowego związanych z długim oczekiwaniem na przyjęcie osób uzależnionych od alkoholu zobowiązanych do leczenia postanowieniem sądowym jest zjawiskiem, którego przyczyny są dość złożone. W celu przygotowania praktycznych rozwiązań tego problemu utworzony został międzyresortowy zespół obejmujący przedstawicieli Ministerstwa Sprawiedliwości oraz ekspertów i organizacji pozarządowych.

W okresie 1979-98 nastąpił znaczny wzrost orzeczeń sądowych o zobowiązaniu do leczenia. W roku 1998 orzeczono obowiązek wobec 15.981 osób, co oznacza wzrost w stosunku do roku poprzedniego o 34,7%. W tym samym czasie na skutek poprawy jakości świadczeń zdrowotnych udzielanych w lecznictwie odwykowym o 38% wzrosła liczba osób zgłaszających się dobrowolnie na leczenie po raz pierwszy. Zwiększyła się skuteczność leczenia odwykowego ale wymagało to zwiększonej intensywności oddziaływań terapeutycznych i wydłużenia czasu trwania kontaktu każdego pojedynczego pacjenta z placówką terapeutyczną. Nie zwiększyła się jednak ani liczba placówek lecznictwa odwykowego ani liczba personelu w nich zatrudnionego.

Analiza stanu lecznictwa odwykowego przeprowadzona przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych ujawnia, że aktualne zasoby lecznictwa odwykowego pozwalają na udzielanie wartościowych świadczeń leczniczych jedynie 30-40% zarejestrowanych pacjentów. Szczegółowe informacje na ten temat zawarte są w "Sprawozdaniu z realizacji ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi za rok 1998", które po uzgodnieniach międzyresortowych w najbliższym czasie będzie przedmiotem obrad Rady Ministrów a następnie zostanie przekazane do Parlamentu.

Zgodnie z art. 3 ustawy o wychowaniu w trzeźwości Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych koordynuje wdrażanie rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 5 marca 1998 roku w sprawie zakładów lecznictwa odwykowego, w którym koordynacyjną rolę odgrywają Wojewódzkie Ośrodki Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia. Placówki te są aktualnie tworzone i reorganizowane w większości województw i otrzymują na ten cel dodatkowe środki z budżetu resortu. Środki te są jednak ograniczone i nie mogą być podstawą finansowania rozwoju innych placówek w województwie.

Całość świadczeń zdrowotnych dla osób ubezpieczonych udzielanych w lecznictwie odwykowym jest finansowana przez Kasy Chorych. Świadczenia zdrowotne dla osób nieubezpieczonych powinien finansować budżet państwa. Utrzymywanie placówek odwykowych nie należy do zadań Narodowego Programu Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Ze środków przeznaczonych na realizację tego programu finansuje się natomiast m.in. zadania związane z modernizacją lecznictwa odwykowego, opracowywaniem nowych metod terapii i szkoleniem personelu. W roku bieżącym tak jak i w poprzednich latach na realizację Narodowego Programu przeznaczono środki w wysokości około 0,3% podatku akcyzowego na napoje alkoholowe.

Artykuł 4¹ ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi przewiduje, że do zadań własnych gmin należy m.in. zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu. Realizacja tego zadana polega na tworzeniu punktów konsultacyjnych i dofinansowywaniu dodatkowych zadań terapeutycznych wykraczających poza typowe usługi udzielane przez placówki odwykowe. Na realizację tych zadań gminy dysponują własnymi środkami pochodzącymi z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych.

Franciszka Cegielska