Warszawa, 1999.01.29

Szanowna Pani Marszałek

Przepis art. 86 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (Dz.U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74 z późn. zm.) stwierdza, iż organami nadzoru nad działalnością komunalną są: Prezes Rady Ministrów i właściwy terytorialnie wojewoda, a w zakresie spraw budżetowych - regionalna izba obrachunkowa. Wojewoda stanowi organ nadzoru bieżącego, któremu ustawodawca przyznał środki nadzorcze pozwalające mieć wpływ na uchwały wydawane przez organ gminy, bowiem - na mocy art. 90 i 91 cytowanej ustawy - orzeka on o nieważności przedłożonych mu w określonym terminie uchwał organów gminy. Przy wydawaniu decyzji w tej kwestii kieruje się własnym uznaniem, ograniczonym przepisami prawa. Jeżeli zostaną przekroczone określone bariery prawne, wojewoda może podjąć decyzję o uznaniu uchwały organu gminy za nieważną, kierując się umotywowanymi przesłankami. W taki właśnie sposób postąpił pan Ignacy Pardyka, były Wojewoda Kielecki. Uznał on bowiem, iż uchwały podjęte przez Radę Miejską w Kielcach, a dotyczące odwołania Zarządu Miasta i wyboru nowych władz, zostały podjęte niezgodnie z prawem. Należy jednak podkreślić, iż zgodnie z przepisami ustawy o samorządzie terytorialnym rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody nie jest decyzją niewzruszalną. Przepis art. 98 cytowanej ustawy przewiduje bowiem możliwość zaskarżenia tegoż rozstrzygnięcia do sądu administracyjnego z powodu jego niezgodności z prawem. Do złożenia skargi uprawniona jest gmina, której interes prawny został naruszony. Rada Miasta Kielc z przysługującego jej uprawnienia skorzystała.

Uchylenie przez sąd administracyjny zaskarżonego rozstrzygnięcia nadzorczego wojewody nie stanowi wystarczającej przesłanki uzasadniającej wyciągnięcie konsekwencji w stosunku do wojewody. Jak już wyżej wspomniano, wojewoda zgodnie z własnym uznaniem mógł podjąć decyzję o nieważności uchwały organu gminy, zaś gmina miała prawo zaskarżyć tę decyzję do sądu administracyjnego. W związku z powyższym nie ma podstawy do wyciągnięcia wobec Pana Ignacego Pardyki konsekwencji służbowych.

Prokuratura w uzasadnieniu stwierdziła, iż nie można w przypadku pani Prezes mówić o przestępstwie z powodu znikomego stopnia społecznej szkodliwości popełnionego czynu zabronionego. Niewątpliwie jednak Pani Prezes, będąc funkcjonariuszem publicznym, swoim czynem przekroczyła przysługujące jej ze względu na pełnioną funkcję uprawnienia. Jednakże motywem przemawiającym za uzupełnieniem sentencji była konieczność zapobieżenia uchybienia, jakie stanowił brak wskazania Radzie Miasta Kielc sposobu uniknięcia nieistotnego naruszenia prawa. Należy również - zdaniem Prokuratury - wziąć pod uwagę, iż dopisanie przez Panią Prezes drugiego punktu nie zmieniło woli Kolegium. Wskazanie na konieczność powtórnego poddania pod głosowanie wniosku Komisji Rewizyjnej Rady Miejskiej, nie pozbawiło tego organu możliwości ponownego przegłosowania i podjęcia uchwały, w której radni nie udzieliliby absolutorium Zarządowi Miasta.

Pragnę poinformować, iż nadzór nad regionalnymi izbami obrachunkowymi sprawuje Prezes Rady Ministrów. Najdalej idącą konsekwencją, jaką może wyciągnąć Prezes Rady Ministrów w stosunku do prezesa regionalnej izby obrachunkowej, jest odwołanie dokonane zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz.U. Nr 85, poz. 428 z późn. zm.), po zasięgnięciu opinii kolegium izby i przy zaistnieniu określonych przesłanek. Przykładem wymienionych w art. 15 ust. 5 cytowanej ustawy sytuacji uzasadniających odwołanie prezesa izby, jest skazanie prawomocnym wyrokiem za przestępstwo popełnione z winy umyślnej, bądź też powtarzające się naruszenie prawa podczas wykonywania obowiązków, a także uchylanie się od ich wykonywania. Mając powyższe na uwadze pragnę przypomnieć, iż Prokuratura Wojewódzka w Krakowie nie stwierdziła w przedmiotowej sprawie przestępstwa.

Z wyrazami szacunku