Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji złożył odpowiedź na oświadczenie senatora Jerzego Suchańskiego, wygłoszone podczas 21. posiedzenia S
enatu ("Diariusz Senatu RP" nr 25):Warszawa 1998 .11.26
Pani
Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowna Pani Marszałek,
W nawiązaniu do oświadczenia złożonego przez Pana Senatora Jerzego Suchańskiego podczas 21 posiedzenia Senatu RP w dniu 28 października 1998 r. przedkładam poniższe wyjaśnienia.
Osoba, która została wybrana na radnego, korzysta w związku z wykonywaniem przez nią mandatu, z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych. Szczególnym rodzajem ochrony prawnej związanej z pełnieniem mandatu jest brak możliwości rozwiązania z radnym stosunku pracy bez uprzedniej zgody rady, zgodnie z art. 25 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (Dz.U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74 z późn. zm
.). Analiza przepisów ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz.U. Nr 95, poz. 602) pozwala na przyjęcie stanowiska, iż ową szczególną ochroną prawną osoba taka jest objęta od dnia wyborów. Należy tu bowiem wziąć pod uwagę fakt, iż od tego właśnie dnia rozpoczyna się kadencja radnych, trwająca 4 lata. Nie bez znaczenia są również zapisy art. 128, 156 i 181 ordynacji wyborczej. Zgodnie z nimi, po obwieszczeniu wyników wyborów gminne, powiatowe i wojewódzkie komisje wyborcze wydają zaświadczenia o wyborze tym radnym, którzy uzyskali mandat w danych gminach, powiatach i województwach. Istotne jest, iż ustawodawca w stosunku do tych osób używa słowa "radni". Oznacza to, iż osoby te stały się radnymi w dniu wyborów i fakt ten miał znaczenie konstytutywne, natomiast wydanie zaświadczenia przez właściwą komisję wyborczą jedynie potwierdza uzyskanie mandatu - jest aktem deklaratoryjnym. W związku z powyższym wydaje się wskazane przyjęcie poglądu, iż osoba wybrana na radnego może korzystać z przysługującego jej prawa do ochrony prawnej od dnia, w którym odbyły się wybory do organów stanowiących poszczególnych szczebli samorządu lokalnego.Uprzejmie informuję, iż właściwym rzeczowo ministrem w zakresie ubezpieczeń społecznych jest Minister Pracy i Polityki Socjalnej i do niego powinno należeć ostateczne stanowisko w sprawie odpowiedzi na pozostałe pytania. Jednocześnie pragnę zaprezentować następujący pogląd dotyczący zgłoszonych pytań.
Zgodnie z ustawą z dnia 25 listopada 1986 r. o organizacji i finansowaniu ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 1989 r. Nr 25, poz. 137 z późn. zm.), rada nadzorcza oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jest organem kadencyjnym; jej członkowie i przewodniczący powoływani są na wyz
naczony okres - 4 lat. Przypadki innego sposobu ustania członkostwa, niż upływ kadencji w radzie nadzorczej oddziału ZUS, określone zostały w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 kwietnia 1987 r. w sprawie rad nadzorczych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 1989 r. Nr 53, poz. 319). Z analizy obu przepisów prawnych można wywieść wniosek, iż Wojewoda może odwołać przewodniczącego oddziału rady nadzorczej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, jako członka rady nadzorczej, w przypadkach określonych w ww. rozporządzeniu.Odrębną i budzącą wątpliwości kwestią jest, czy wojewoda może odwołać przewodniczącego rady nadzorczej z funkcji, pozostawiając go w składzie rady. Wydaje się, iż wojewoda nie ma takiej możliwości. Ustawa, określając tryb powołania przewodniczącego rady nadzorczej oddziału ZUS, nie zawiera postanowień o możliwości i trybie odwołania z tego stanowiska. Wydaje się zatem, iż odwołanie przewodniczącego rady nadzorczej oddziału ZUS może być jedynie konsekwencją odwołania członka tej rady, będącego
jej przewodniczącym.Z cytowanych wyżej przepisów nie wynika, czy niedotrzymanie terminu zawiadomienia o posiedzeniu rady nadzorczej oraz nieprzedstawienie porządku obrad są wystarczającymi przesłankami przemawiającymi za stwierdzeniem nieważności posiedzenia rady. Zgodnie z § 4 ust. 7 cytowanego wyżej rozporządzenia, szczegółowy tryb pracy rady określa uchwalony przez nią regulamin.
Janusz Tomaszewski