Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej przekazał informację w związku z oświadczeniem senatora Henryka Stokłosy, złożonym na 38. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu
RP" nr 42):Warszawa, 1999-07-26
Pani
Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowna Pani Marszałek,
Odpowiadając na list Pani Marszałek w sprawie oświadczenia złożonego przez Senatora Henryka Stokłosę podczas 38 posiedzenia Senatu w dniu 1 lipca 1999 r. poniżej przedkładam informacje na postawione pytania.
1. Czy rząd uzgodnił i określił strategię polityki wobec polskiego rolnictwa?
W dniu 13 lipca 1999 r. Rada Ministrów przyjęła dokument pt. Spójna polityka strukturalna rozwoju o
bszarów wiejskich i rolnictwa.Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa stanowi rozwinięcie i uszczegółowienie Średniookresowej strategii rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich w części dotyczącej zmian strukturalnych i przekształceń obszarów wiejskich oraz rolnictwa.
Dokument Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa przedstawia zamierzone działania Rządu w odniesieniu do aspektów strukturalnych rozwoju obszarów wiejskich oraz rolnictwa na okres najbliższych kilku lat - czas przygotowań Polski do członkostwa w Unii Europejskiej oraz okres kilku lat po akcesji. Przedstawia charakterystykę obszarów wiejskich i sektora rolnego, określa obszary problemowe, cele zmian, przewidywane rezultaty oraz niezbędne in
strumenty realizacji tej polityki. Wskazuje także na źródła finansowania oraz oddziaływanie instrumentów tej polityki na środowisko. Zakłada ścisłą współpracę z bezpośrednio zainteresowanymi środowiskami - z samorządami terytorialnymi, z mieszkańcami wsi.Polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa zakłada, iż zmiany strukturalne w rolnictwie wymagają przekształceń na obszarach wiejskich. Służyć mają temu przede wszystkim działania poprawiające warunki życia i pracy na wsi. Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa ukierunkowana jest na poprawę następujących struktur:
Spójna polityka strukturalna rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa traktuje rolnictwo jako jedną z możliwych działalności gospodarczych na obszarach wiejskich i źródło utrzymania dla części ludności wiejskiej. Do tych, którzy swoją obecną pracę lub przyszłość wiążą w stopniu znaczącym z działalnością rolniczą (gospodarstwa rozwojowe), kierowane będą instrumenty ekonomiczne pomocy państwa, mające na celu restrukturyzację gospodarstw oraz zwiększenie efektywności produkcji.
22 lipca 1999 roku Rada Ministrów przyjęła dokument pt. Pakt dla rolnictwa i obszarów wiejskich, który obejmuje działania średnio i długookresowe na rzecz nie tylko rolnictwa, ale także innych dziedzin istotnych dla poprawy warunków życia na obszarach wiejskich.
2. Co zostało zrobione w kwestii powstrzymania - w dalszym ciągu niekorzystnego importu dodatkowej żywności z krajów Unii Europejskiej?
Dla ochrony krajowego rynku, towarów rolno-spożywczych podjęto następujące działania:
1) wprowadzono dodatkowe opłaty celne
- skrócono z 60 do 7 dni okres vacatio legis przy nakładaniu obowiązków naliczania dodatkowych opłat celnych,
- 2 czerwca br. opublikowano rozporządzenie nakładające obowiązek stosowania dodatkowych opłat przy eksporcie:
mięsa wieprzowego
mięsa drobiowego
cukru
kwiatów ciętych
2) wprowadzono zmiany stawek celnych
- od 1 stycznia br. zwiększono stawki celne w imporcie mięsa wieprzowego
(z 60% do 83,3% max. 0,98 EUR/kg),- słodu (z 10% do 20%) kukurydzy i koncentratu pomidorowego z Węgier, Czech i Słowacji (cofnięto preferencje),
cukru z Czech i Słowacji
- w trakcie roku zwiększono stawki na:
pszenicę (z 20% do 70% min. 0,11 EUR/kg) z jednoczesnym wycofaniem preferencji w imporcie z Węgier, Czech i Słowacji,
jogurt z krajów UE (wycofano preferencje, co oznacza zwiększenie stawki z 9% do 35%).
3) wprowadzono zasadę podziału kontyngentów towarowych na przywóz mięsa wieprzowego, wołowego, drobiowego i pszenicy na kwartały.
Pozwolenie na przywóz ważne jest tylko przez 1 miesiąc.
4) ustanowiono automatyczną rejestrację przywozu: mięsa i przetworów, przetworów mlecznych, mąki i innych przetworów zbożowych.
5) wprowadzono opłaty tranzytowe - włączono mięso i przetwory z mięsa oraz mleko i przetwory z mleka do grupy towarów, na które nałożono obowiązek składania opłat tranzytowych (12 maja 1999 r.).
6) zwiększono kontrolę weterynaryjną, fitosanitarną i standaryzacyjną na granicy
- przykładem szybka reakcja na zagrożenia importem skażonych dioksyną towarów belgijskich.3. Co rząd zamierza zrobić, aby zapewnić opłacalne ceny produktom krajowym?
W ostatnim okresie, a zwłaszcza w bieżącym sezonie rynek rolny charakteryzuje wysoka podaż, znacznie przekraczająca, możliwość popytu wewnętrznego i ze względu na wysoką nadwyżkę produkcyjną na rynkach światowych, również możliwości eks
portowe.W takiej sytuacji, zgodnie z prawami ekonomicznymi spadają ceny i nawet przy stałych nakładach produkcja staje się mniej opłacalna. Dla złagodzenia tych skutków rząd podjął szereg działań. Na rynku mięsa czerwonego podjęty został interwencyjny skup wieprzowiny na rzecz ARR, poprzez zdjęcie 120 tys. ton, wobec przewidywanej nadwyżki ca 140 tys. ton, co spowodowało powstrzymanie spadającej przed interwencję poniżej 2,- zł/kg ceny żywca; przeciętna cena skupu na dzień 17 lipca br. wyniosła 2,97 zł/kg
(GISiPAR, inf. Nr 24 z 21 lipca br.) Aktualnie występuje mała podaż żywca wieprzowego, co rokuje zwyżkę cen skupu.Zgodnie z zatwierdzonym przez Radę Ministrów Programem działań interwencyjnych ARR na 1999 r. Agencja prowadzić będzie także bezpośrednie zakupy pszenicy, żyta, masła, miodu pszczelego.
Jednakże dla oddzielenia instrumentów wspierających dochody rolnicze od stabilizujących rynek wprowadzono skup zbóż z dopłatą ARR, który stanowi modyfikację formy interwencji z poprzedniego roku na tym rynku. Dopłaty stosowane będą dla tych producentów pszenicy i żyta, którzy dokonają sprzedaży zbóż krajowym przedsiębiorcom (posiadającym stosowne umowy z ARR).
Ponadto stosowane będą dopłaty do eksportu półtusz wieprzowych; wyrobów mięsnych z mięsa wieprzowego, odtłuszczonego mleka w proszku, skrobi ziemniaczanej.
4. Czy przewiduje pomoc w realizacji zadań ustawowych dla samorządów w warunkach zmniejszanych dochodów własnych?
Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej nie ustala subwencji dla samorządów terytorialnych. Subwencje ustalane są wg zobiektyzowanych kryteriów określonych w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999 i 2000 (Dz.U. Nr 150 poz. 983).
Samorządy terytorialne mogą ubiegać się o subwencje rekompensujące lub wyrównawcze z budżetu państwa. Subwencje, o których mowa znajdują się w dyspozycji Ministra Finansów.
Właściwym do rozpatrywania wszelkich wniosków dotyczących pomocy w realizacji zadań ustawowych dla samorządów jest Minister Finansów.
5. Jakie są plany związane z likwidacją bezrobocia na wsi?
Problematyka rynku pracy, w tym całokształt spraw związanych z rozwiązywaniem problemów bezrobocia w kraju (tak w miastach jak i na wsi) należy do statutowych obowiązków Ministra Pacy i Spraw Socjalnych oraz podległych mu agend rządowych, w tym przede wszystkim Krajowego Urzędu Pracy.
Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej uczestniczy w działaniach MPiPS zmierzających do przeciwdziałania i ograniczenia bezrobocia m.in. na wsi, współtworząc programy związane z likwidacją bezrobocia na wsi.
Podstawowymi dokumentami rządowymi zawierającymi cały szereg konkretnych propozycji i kierunków działań mających na celu ograniczenie bezrobocia na wsi, są m.in.:
- Program promowania produktywnego zatrudnienia i zmniejszenia bezrobocia - przyjęty przez Radę Ministrów 3 czerwca 1997 r. i oceniany corocznie przez Sejm RP.
- Program "Promocja aktywności zawodowej młodzieży" - przyjęty 3 czerwca 1997 r. przez Radę Ministrów.
- Średniookresowa strategia rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich - przyjęta przez Radę Ministrów w dniu 21 kwietnia 1998 r.
Problematyka likwidacji bezrobocia na wsi w "Spójnej polityce strukturalnej rozwoju obszarów wiejskich i rolnictwa" ujęta jest w części dotyczącej tworzenia warunków dla prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.
Działania i środki wspierające rozwój działalności gospodarczej na obszarach wiejskich koncentrują się przede wszystkim na rozwoju przedsiębiorczości i tworzeniu nowych miejsc pracy poza rolnictwem.
W celu uniknięcia niebezpieczeństwa związanego z rozpraszaniem środków oraz możliwości zakłócania kierunków rozwoju regionu proponowane inwestycje i realizowanie określonej działalności muszą być spójne ze strategią rozwoju regionalnego i/lub lokalnego.
Instrumentami służącymi rozwojowi działalności gospodarczej objęte zostaną następujące rodzaje działalności: działalność pozarolnicza na obszarach wiejskich, przetwórstwo rolno-spożywcze i marketing, turystyka wiejska oraz przedsięwzięcia podnoszące wartość obszarów wiejskich jako miejsca zamieszkania.
Wspieranie przedsiębiorczości na trenach wiejskich następuje i następować będzie poprzez:
Ze wzglądu na zróżnicowanie regionalne i wynikające z niego różne strategie rozwoju, a tym samym i różne potrzeby poszczególnych obszarów, możliwości uzyskania wspierania na rozwój działalności gospodarczej na obszarach wiejskich będą zróżnicowane z zastosowaniem różnego poziomu preferencji.
Z poważaniem
Z up. MINISTRA ROLNICTWA
I GOSPODARKI ŻYWNOŚCIOWEJ
Leszek Kawski
PODSEKRETARZ STANU