Wyjaśnienie w związku z oświadczeniem wicemarszałka Tadeusza Rzemykowskiego, złożonym na 52. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 59), przekazał Wiceprezes Rady Minis
trów, Minister Finansów:Warszawa, 2000-04-28
Pani
Prof. dr hab. Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu RP
W związku z oświadczeniem w sprawie poziomu inflacji złożonym przez senatora Tadeusza Rzemykowskiego podczas 52 posiedzenia Senatu RP w dniu 16 marca 2000 r. uprzejmie przekazuję następujące wyjaśnienia.
Obniżanie inflacji w Polsce jest podstawowym celem polityki pieniężnej banku centralnego oraz jednym z głównych celów polityki gospodarczej prowadzonej przez Rząd. Od 1999 r. Narodowy Bank Polski realizuje strategię bezpośredniego celu inflacyjnego, która oznacza, iż bank wykorzystuje wszystkie dostępne instrumenty polityki pieniężnej, aby osiągnąć założony cel inflacyjny. W 2000 r. cel ten wynosi 5,4% - 6,8% w relacji grudzień do grudnia ub.r.
Analizując przebieg dynamiki inflacji w ostatnich miesiącach należy zwrócić uwagę przede wszystkim na przyczyny jej przyspieszenia. Wśród podstawowych przyczyn należy wymienić:
- rozluźnienie na początku 1999 r. polityki pieniężnej poprzez obniżenie stóp procentowych
,- rozluźnienie polityki fiskalnej w 1999 r. przejawiające się w większym niż planowano deficycie sektora finansów publicznych, a będące główne wynikiem problemów związanych z informatyzacją ZUS,
- bardzo silny wzrost cen ropy naftowej na rynkach światowych utrzymujący się przez cały 1999 r. i pierwsze dwa miesiące 2000 r.,
- zwiększenie stopnia interwencjonizmu na rynku rolnym oraz wzrost stawek celnych na import artykułów rolnych, co spowodowało istotne przyspieszenie tempa wzrostu cen żywności.
Na wzrost dwunastomiesięcznego wskaźnika cen konsumpcyjnych w ostatnich miesiącach należy spojrzeć również ze statystycznego punktu widzenia. W okresie od sierpnia 1998 r. do lutego 1999 r., na skutek kryzysu rosyjskiego, tempo inflacji uległo gwałtownemu zahamowaniu. Miesiące te stanowiły więc nienaturalnie niską bazę dla obliczeń wskaźników rocznych w II połowie 1999 r. i na początku 2000 r., powodując ich nieunikniony wzrost.
Rok 1999 był rokiem wyjątkowym ze względu na szeroki zakres podjętych w Polsce reform oraz wystąpienie szoków zewnętrznych. Obecnie negatywny wpływ wymienionych powyżej czynników proinflacyjnych powoli wygasa. W ostatnich miesiącach Rada Polityki Pieniężnej zaostrzyła politykę pieniężną podejmując decyzje o podniesieniu stóp procentowych w listopadzie 1999 r. i w lutym br. W kierunku ograniczania inflacji będzie także oddziaływać zniesienie mechanizmu dewaluacji kroczącej. Efekty tych działań będą widoczne już w najbliższym okresie. Nie powinny się także powtórzyć przyczyny, które doprowadziły w ubiegłym roku do przekroczenia założonego deficytu sektora publicznego (głównie wyższy deficyt w ZUS). Ceny ropy naftowej, na skutek decyzji podjętych przez kraje OPEC, od marca br. zaczęły wykazywać tendencję spadkową, a wzrost cen żywności na rynku krajowym ulega wyhamowaniu.
Stopniowe wygasanie impulsów inflacyjnych wraz ze skutkami zaostrzonej polityki pieniężnej przyczyni się do obniżenia poziomu inflacji. Już w marcu br. wskaźnik inflacji rocznej uległ zmniejszeniu do 10,3%, a od połowy roku spadek ten powinien być znacznie wyraźniejszy.
Leszek Balcerowicz