Warszawa, 26 lutego 2001 r.

Odpowiadając, z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów, na oświadczenie Pana Senatora Zbyszka Piwońskiego złożone na 74. posiedzeniu Senatu RP w dniu 26 stycznia 2001 r. "Programu Przebudowy i Modernizacji Technicznej Sił Zbrojnych RP w latach 2001-2006". Program ten opracowano w oparciu o takie założenia określone przez Radę Ministrów, jak: ograniczenie liczebności sił zbrojnych do ok. 150 tys., zmniejszenie zasobów infrastruktury wojskowej oraz zwiększenie wydatków na zakup nowoczesnej techniki wojskowej.

Nie należy również zapominać, iż w ostatnich latach zaszły istotne zmiany w sytuacji politycznej i gospodarczej Polski, które wywarły wielki wpływ na funkcjonowanie całego systemu obronnego państwa. Przyjęcie Polski do NATO spowodowało konieczność wprowadzenia korekt do koncepcji obronności RP i rozpoczęcia przebudowy naszych sił zbrojnych. Pierwotnie planowano zmniejszenie liczby dywizji w Wojskach Lądowych z jedenastu do sześciu. Ze względu na uwarunkowania polityczno-militarne i ekonomiczne konieczne stało się dalsze zmniejszenie ilości dywizji. Przy wyborze jednostek podlegających likwidacji kierowano się głównie względami operacyjnymi, stanem wyposażenia oraz możliwościami prowadzenia szkolenia. Brano także pod uwagę ogólne koszty utrzymania jednostek związane z eksploatacją infrastruktury koszarowej i garnizonowej. Dlatego m.in. podjęto decyzją o przeformowaniu 4. Lubuskiej Dywizji Zmechanizowanej. Jej dowództwo zostanie rozformowane, a część najwartościowszych jednostek połączona w mniejsze, ale bardziej mobilne i skuteczniejsze, struktury. Nie bez znaczenia przy tym jest fakt, iż w strukturach armii państw NATO dominują brygady jako jednostki bojowe.

Ministerstwo Obrony Narodowej podejmie przy tym szereg działań na rzecz minimalizacji skutków społecznych i finansowych redukcji dla żołnierzy zawodowych. Należy w tym miejscu podkreślić, że w pierwszej kolejności "zagospodarowywana" będzie kadra o wysokich i przydatnych dla sił zbrojnych kwalifikacjach, w pełni dyspozycyjna (w wielu przypadkach zaistnieje konieczność zmiany miejsca zamieszkania) oraz nie posiadająca wysługi uprawniającej do nabycia minimalnych praw emerytalnych. Oczywiście mogą zdarzyć się przypadki, kiedy trzeba będzie zwolnić żołnierza zawodowego pomimo spełnienia przez niego wszystkich niezbędnych wymagań.

1) opracowanie programów restrukturyzacyjnych dla jednostek wszystkich szczebli organizacyjnych, z uwzględnieniem uwarunkowań garnizonowych, dążąc do minimalizacji skutków społecznych i finansowych na świadczenia osobowe w poszczególnych latach;

3) wprowadzenie dodatkowych wykazów do etatów, umożliwiając jednokrotne wyznaczenie żołnierza zawodowego na stanowisko niezbędne do prawidłowego funkcjonowania jednostki na czas nie dłużej niż do końca 2006 roku.

Pragnę zapewnić, że Ministerstwo Obrony Narodowej w ramach swoich ustawowych kompetencji będzie dążyć do realizacji działań personalnych w stosunku do kadry zawodowej restrukturyzowanych jednostek wojskowych zarówno zgodnie z obowiązującą pragmatyką kadrową, jak i w interesie oficerów, chorążych i podoficerów, a także pośrednio ich rodzin.

Pozwolę sobie w tym miejscu przywołać uwagę Pani Marszałek do faktu, iż w świetle obowiązujących uwarunkowań prawnych, żołnierzom zwalnianym z zawodowej służby wojskowej przysługują uprawnienia stawiające ich w sytuacji uprzywilejowanej w stosunku do innych grup zawodowych.

Natomiast na mocy ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. o uposażeniu żołnierzy (Dz.U. z 1992 r. Nr 5, poz. 17) żołnierzom zwolnionym z zawodowej służby wojskowej pełnionej jako służba stała przysługuje odprawa w wysokości trzymiesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym, należnego na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym. Odprawa jest korzystnie opodatkowana ryczałtem. Niezależnie od odprawy, przysługuje im również, między innymi, co miesiąc przez okres roku po zwolnieniu ze służby uposażenie zasadnicze ze wraz z dodatkami o charakterze stałym, należne na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym. Świadczenie to może być wypłacone za cały rok z góry w formie skapitalizowanej. W razie zbiegu uprawnień do uposażenia określonego powyżej i zaopatrzenia emerytalnego, żołnierzowi przysługuje - według jego wyboru - tylko jedno z tych świadczeń. Żołnierz, który nie posiada uprawnień do zaopatrzenia emerytalnego lub zamiast tego zaopatrzenia wybrał uposażenie za okres roku po zwolnieniu ze służby, może pobrać uposażenie za cały należny okres jednorazowo z góry.

Podsumowując chciałbym jeszcze raz podkreślić, że przeprowadzane obecnie w Siłach Zbrojnych RP zmiany, choć niewątpliwie trudne i bolesne, są konieczne. Zrealizowanie zamierzeń "Programu..." pozwoli na przeznaczenie większych środków finansowych na zakupy nowoczesnej techniki wojskowej i intensyfikację szkolenia. Przyczyni się to do znaczącej poprawy jakości sił zbrojnych, w tym do dostosowania ich do standardów obowiązujących w armiach zachodnioeuropejskich, co jest szczególnie istotne ze względu na nasze członkostwo w Sojuszu Północnoatlantyckim.