Minister Edukacji Narodowej przekazał odpowiedź na oświadczenie senatora Wiesława Pietrzaka, złożone na 75. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 80):
Warszawa, 2001-03-10
Pani
Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowna Pani Marszałek
W odpowiedzi na oświadczenie złożone przez Pana Senatora Wiesława Pietrzaka podczas 75 posiedzenia Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 14 lutego br. (nr AG/043/80/01/IV), uprzejmie informuję, co następuje:
Dodatkowe nieplanowane skutki wdrożenia znowelizowanej ustawy - Karta Nauczyciela w poszczególnych jednostkach samorządu terytorialnego zamknęły się ogółem kwotą 1 286 488 935 zł.
W 2000 roku Ministerstwo Finansów przekazało 2 748 jednostkom samorządu terytorialnego ogólną kwotę w wysokości 708 285 670 zł, co umożliwiło pełną realizację Karty Nauczyciela w 1 939 jednostkach.
Natomiast w związku z trudną sytuacją finansową budżetu państwa nie sfinansowano w 2000 r. wszystkich niedoborów występujących w jednostkach samorządu. Do zrealizowania pozostały zobowiązania finansowe na kwotę 578 203 265 zł wobec 874 samorządów. Zobowiązania te wynoszą dla:
1) samorządów województw - 242 767 zł,
2) powiatów grodzkich - 301 996 673 zł,
3) powiatów ziemskich - 93 802 207 zł,
4) gmin - 182 161 618 zł.
Pragnę poinformować Panią Marszałek, iż w 2000 roku rozpoczęto przekazywanie stosownych decyzji i środków finansowych jednostkom samorządu terytorialnego. Samorządom, które nie uzyskają rekompensaty w 2000 roku, zapewniono ich pokrycie w roku 2001, z uwzględnieniem kosztów, poniesionych przez te jednostki w związku z późniejszym otrzymaniem środków. Środki wydane na realizację Karty Nauczyciela w roku 2001 znalazły się w autopoprawce do ustawy budżetowej z dnia 11 stycznia 2001 roku - w rezerwie celowej nr 64. W rezerwie celowej przewidziano kwotę 752 985 tys. na realizację zobowiązań z tytułu wdrożenia Karty Nauczyciela za 2000 rok wraz z poniesionymi przez jednostki samorządu terytorialnego kosztami. Środki z tej rezerwy będą przekazywane do jednostek samorządu terytorialnego w formie dotacji (za pośrednictwem wojewodów) na dofinansowanie bieżących zadań własnych, związanych z realizacją zadań oświaty i wychowania. Uruchomienie środków ujętych w rezerwie celowej będzie możliwe dopiero po uchwaleniu ustawy budżetowej na 2001 rok.
Przy ustaleniu dotacji dla gmin (zgodnie ze stanowiskiem Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego z dnia 20 września 2000 roku) uwzględnione będą dodatkowe wpływy do ich budżetów uzyskane z tytułu likwidacji ulg i zwolnień ustawowych podatku od nieruchomości.
Zgodnie z art. 4 ust. 4 projektu ustawy o wykonywaniu budżetu państwa zasady i tryb udzielania dotacji określony zostanie w drodze rozporządzenia przez Ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania w porozumieniu z Ministrem właściwym do spraw finansów. O przeznaczeniu dotacji będzie decydował organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego a do rozliczenia dotacji nie będą miały zastosowania postanowienia art. 93 ustawy z dnia 26 listopada 1998 roku o finansach publicznych (Dz.U. Nr 155, poz. 1014 z późn. zm.). Wprowadzenie takich regulacji powinno umożliwić tym jednostkom, które zaciągnęły kredyty - ich spłatę, a pozostałym realizację wstrzymanych zadań lub zwrot poniesionych kosztów.
Pragnę poinformować Panią Marszałek, iż informacje dotyczące zaciągniętych kredytów (wysokość kredytów, odsetki, koszty obsługi, terminy spłat kredytów, dodatkowe wpływy z tytułu podatku od nieruchomości) będą zbierane z jednostek samorządu terytorialnego za pośrednictwem Regionalnych Izb Obrachunkowych.
Ponadto uprzejmie informuję, iż wszystkie jednostki samorządu terytorialnego, które nie otrzymały w 2000 r. z budżetu państwa środków niezbędnych na sfinansowanie nowego systemu wynagradzania nauczycieli w pełnej wysokości zostały powiadomione o wielkości środków pozostałych jeszcze do przekazania (tj. wielkości wyliczonej przez Ministerstwo Edukacji Narodowej kwoty na sfinansowanie wdrożenia podwyżek płac nauczycieli po pomniejszeniu o środki na ten cel ujęte w części oświatowej subwencji ogólnej na 2000 r. i środki już przekazane z budżetu państwa). Minister Finansów pismem z dnia 30 listopada 2000 r. (nr ST3-440-473/2000) powiadomił te jednostki samorządu terytorialnego, które mają otrzymać w 2001 roku pozostałe należne środki z tytułu wprowadzenia znowelizowanej ustawy - Karta Nauczyciela. W pismach określono pozostałą kwotę do zapłaty oraz podkreślono, iż zwrot nastąpi z budżetu w 2000 r. na zasadach określonych w przyjętych w dniu 20 września 2000 r. Stanowisku Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.
Na podstawie sporządzonej przez samorządy ankiety - "Rozliczenie aktów wdrożenia nowego systemu wynagradzania nauczycieli" określono kwoty niezbędne na realizację Karty Nauczyciela w poszczególnych jednostkach samorządu terytorialnego. W ankiecie jednostki samorządu terytorialnego przedstawiły informację o skutkach podwyżki płac nauczycielskich w ujęciu miesięcznym. W kalkulacji uwzględniono założenia algorytmu przyjętego przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego w dniu 25 lipca 2000 roku, a także takie składniki wynagradzania nauczyciela jak: wynagrodzenie zasadnicze, dodatki i wynagrodzenia dodatkowe - w wysokościach podanych przez poszczególne jednostki jako łączne wynagrodzenie nauczycieli zatrudnionych w dniu 10 kwietnia 2000 roku w warunkach przed wprowadzeniem Karty Nauczyciela oraz w warunkach po wprowadzeniu Karty. Wszystkie jednostki samorządu terytorialnego otrzymały informację o wysokości niedoboru części oświatowej subwencji ogólnej na realizację Karty Nauczyciela. Natomiast w przypadku jednostek, które wnosiły o korektę naliczonych środków (danych statystycznych lub danych wypełnienia ankiety) - informację o pozytywnym lub negatywnym rozpatrzeniu wniosku.
Pragnę poinformować Panią Marszałek, iż ostatni raport o stanie wdrażania podwyżek płac dla nauczycieli, przekazany przez Kuratoria Oświaty dnia 3 stycznia br., obejmuje 2 813 jednostek samorządu terytorialnego. Z uzyskanych informacji wynika, iż wszystkie jednostki wypłaciły wynagrodzenia według nowych angaży. Natomiast wyrównanie wynagrodzenia od 1 stycznia 2000 roku wypłaciło 118 samorządów województwa warmińsko-mazurskiego, co stanowi 88,06% wszystkich j
ednostek w skali województwa.Z uzyskanych informacji z Ministerstwa Finansów wynika, że 80 gmin i 7 powiatów województwa warmińsko-mazurskiego otrzymało w 2000 roku środki na wdrożenie Karty Nauczyciela w pełnej wysokości. Natomiast do przekazania przez Ministerstwo Finansów pozostało ogółem 6 794 865 zł dla 34 gmin województwa oraz 3 526 347 zł dla 10 powiatów ziemskich i 5 464 294 zł dla 2 miast na prawach powiatu.
Jednocześnie uprzejmie informuję, że naliczona na 2001 rok wstępna kwota części oświatowej subwencji ogólnej dla poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego została naliczona na podstawie:
1) planowanej wysokości subwencji oświatowej w projekcie ustawy budżetowej na rok bieżący,
2) projektu rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie zasad podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego,
3) danych statystycznych GUS na rok szkolny 1999/2000.
Ponadto pragnę poinformować Panią Marszałek, iż ostateczna wysokość subwencji oświatowej na 2000 rok zosta
nie naliczona:1) po przyjęciu przez Parlament Rzeczypospolitej Polskiej ustawy budżetowej na 2001 r. (w której będzie określona wysokość subwencji),
2) na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 grudnia 2000 roku w sprawie zasad podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. Nr 122, poz. 1330), wydanego na postawie art. 35 ustawy z dnia 26 listopada 1998 roku o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999 i 2000 (
Dz.U. Nr 150, poz. 983 z późn. zm.)3) na podstawie danych statystycznych GUS na rok szkolny 2000/2001.
Zgodnie z art. 40 pkt 1 i 4 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. Minister właściwy do spraw finansów publicznych w terminie do 15 października roku bazowego ma obowiązek poinformować jednostki samorządu terytorialnego o "rocznych kwotach poszczególnych części subwencji ogólnych, przyjętych w projekcie ustawy budżetowej", a także w terminie 14 dni od daty ogłoszenia ustawy budżetowej, poinformuje właściwe
jednostki samorządu terytorialnego o ostatecznych kwotach poszczególnych części subwencji ogólnej.Uprzejmie informuję, że wszystkie gminy województw warmińsko-mazurskiego otrzymały informację o wysokości wstępnych kwot części oświatowej subwencji ogólnej. Natomiast we wzmiankowanej (w oświadczeniu Pana Senatora Wiesława Pietrzaka) Gminie Biskupiec na wysokość części oświatowej subwencji ogólnej będzie miała znaczący wpływ malejąca liczba uczniów rzeczywistych - w stosunku do roku szkolnego 1999/2000 spade
k z 1 425 do 1 371. Jednakże, ze względu na przeprowadzaną w gminie racjonalizację sieci szkolnej (likwidacja jednej szkoły) sytuacja w zakresie realizacji zadań oświatowych nie pogorszy się. Gmina będzie finansować mniejszą liczbę oddziałów szkolnych - 67 - w roku 2000/2001. Na korzyść zmieniła się także liczba uczniów przypadających na oddział (wzrosła w bieżącym roku szkolnym do 20,46). Zastosowanie nowego algorytmu spowodowało natomiast, że wzrosła liczba uczniów przeliczeniowych z 2 001 w roku szkolnym 1999/2000 do 2 231 w roku szkolnym 2000/2001.Z wyrazami szacunku
w/z MINISTRA
PODSEKRETARZ STANU
Lech Sprawka