Wyjaśnienie w związku z oświadczeniem senatorów Wiesława Pietrzaka i Janusza Lorenza, złożonym na 71. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 76) przekazał Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji:
Warszawa, dn. 25 01. 2001 r.
Pani
Prof. dr hab. Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowna Pani Marszałek
W nawiązaniu do oświadczenia złożonego przez panów Senatorów Wiesława Pietrzaka i Janusza Lorenza podczas 71 posiedzenia Senatu RP w dniu 14 grudnia 2000 r. - w sprawie artykułu prasowego dotyczącego III Zgromadzenia Delegatów RS AWS województwa warmińsko-mazurskiego - działając z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów, uprzejmie przedkładam
następujące wyjaśnienia.Organami nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego są: Prezes Rady Ministrów i wojewoda, a w zakresie spraw finansowych regionalne izby obrachunkowe.
I tak w odniesieniu do gminy - zgodnie z art. 85 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74 z późn. zm.) - nadzór ten sprawowany jest na podstawie zgodności z prawem. Jednocześnie ustawodawca przesądził - na gruncie art. 91 ww. ustawy - iż uchwała organu gminy sprzeczna z prawem jest nieważna, natomiast o nieważności uchwały w całości lub w części organ nadzoru (wojewoda) orzeka w terminie nie dłuższym niż 30 dni od daty doręczenia uchwały. Podkreślenia wymaga fakt, iż stosownie do art. 91 ust. 3 ww. ustawy, rozstrzygnięcie nadzorcze powinno zawierać uzasadnienie faktyczne i prawne oraz pouczenie o dopuszczalności wniesienia skargi do samorządu administracyjnego. Do złożenia skargi uprawniona jest gmina lub związek międzygminny, których interes prawny, uprawnienie albo kompetencja zostały naruszone. Podstawą wniesienia skargi jest uchwała organów gminy. W świetle powyższego należy stwierdzić, iż gminy, wobec których Wojewoda podjął - ich zdaniem - rozstrzygnięcia nadzorcze kierując się przesłankami pozamerytorycznymi, powinny z całą pewnością skorzystać z powyższego uprawnienia.
Biorąc pod uwagę np. dane za rok 1999 można zauważyć, iż w sprawach rozstrzygnięć nadzorczych Wojewody w odniesieniu do uchwał organów jednostek samorządu terytorialnego (nie wnikając w merytoryczne podstawy złożenia skarg), Naczelny Sąd Administracyjny wydał ogółem 5 rozstrzygnięć - wszystkie korzystne dla Wojewody; a zatem brak było wyroków NSA, które podważyłyby zasadność rozstrzygnięć nadzorczych Wojewody.
Pragnę również poinformować, iż z wyjaśnień udzielonych przez Wojewodę Warmińsko-Mazurskiego - w związku z oświadczeniem Panów Senatorów - wynika, że artykuł prasowy, będący podstawą wystąpienia, nie oddaje przebiegu III Zgromadzenia Delegatów RS AWS województwa warmińsko-mazurskiego. Ponadto z treści artykułu wynika, iż Wojewoda nie kieruje się kryterium politycznym w obsadzaniu Stanowisk w Urzędzie Wojewódzkim i radach nadzorczych spółek Skarbu Państwa. Jednocześnie w swoich wyjaśnieniach Wojewoda Warmińsko-Mazurski wskazał, iż wielokrotnie spotykał się z przedstawicielami samorządu terytorialnego, tak z własnej inicjatywy, jak i reprezentantów samorządu terytorialnego. Przykładem może być wspólna konferencja komendantów straży miejskich i gminnych oraz burmistrzów i prezydentów miast regionu Warmii i Mazur, czy też spotkania z władzami miast Szczecina, Nowego Miasta Lubawskiego, Ostródy, Górowa Iławieckiego, Małdyt, Elbląga oraz Działdowa.
Z poważaniem
Marek Biernacki