Warszawa, dnia 2000.10.13

Wydatki związane z tworzeniem i działalnością zespołów orzekających o stopniu niepełnosprawnością są, zgodnie z art. 6 ust. 7 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z dnia 27 sierpnia 1997 r. (Dz.U. Nr 97, poz. 776 z późn. zm.), pokrywane z budżetu państwa. Ustawa budżetowa ujmuje te wydatki jako dotacje celowe pozostające w dyspozycji wojewodów z przeznaczeniem na zadania z zakresu administracji rządowej realizowane przez powiaty (dział 86 - opieka społeczna, rozdział 8619 - zespoły do spraw orzekania o stopniu niepełnosprawności).

W ustawie budżetowej na 2000 rok Wojewoda Warmińsko-mazurski założył w rozdziale 8619 z przeznaczeniem dla zespołów orzekających o stopniu niepełnosprawności wydatki ogółem w wysokości 597 tys. zł, tj. wyższe o 144 tys. zł (o 30,1%) od wydatków założonych w ustawie budżetowej na 1999 r. Dla powiatowych zespołów orzekających założono dotację w wysokości 546 tys. zł tj. o 128 tys. zł wyższą od kwoty z ustawy budżetowej na 1999 rok, co oznacza wzrost o 30,6%.

Na wydatki bieżące dla wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania stopnia niepełnosprawności jako drugiej instancji (odwoławczej) założono 51 tys. zł, tj. 45,7% wzrostu w stosunku do ustawy budżetowej na 1999 rok w tym zakresie. Planując wielkość wydatków, wojewoda powinien brać pod uwagę wzrost liczby planowanych na 2000 rok orzeczeń w stosunku do przewidywanej ich liczby w 1999 roku oraz przewidzieć taki wzrost środków w stosunku do 1999 roku, który pozwoliłby na prace zespołów bez potrzeby dofinansowywania ich z innych źródeł, jak to miało miejsce w 1999 roku. Kryterium takie wojewoda powinien zastosować również dzieląc środki na poszczególne powiaty.

Przepis art. 6 ust. 2 upoważnia starostów do powoływania powiatowego zespołu do spraw orzekania o stopniu niepełnosprawności lub do zawierania z innymi starostami porozumienia w sprawie powołania powiatowego zespołu wspólnego dla zainteresowanych powiatów. Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych pismem z dnia 22 kwietnia 1999 r., zwrócił się do wszystkich starostów, w którym sygnalizował rozważanie przy powoływaniu powiatowych zespołów takich kryteriów, jak: liczba osób niepełnosprawnych w powiecie, liczba potencjalnych wnioskodawców występujących o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, odpowiednia kadra specjalistów niezbędnych do orzekania, baza lokalowa, likwidacja barier architektonicznych. W swym kolejnym piśmie do starostów z dnia 30 lipca 1999 r. Pełnomocnik podkreślił, że wojewoda jako dysponent środków finansowych na działalność powiatowych zespołów odpowiada za sposób ich wydatkowania. Z tego względu starostowie zamierzający powołać po dniu 30 czerwca 1999 r., powiatowy zespół winni uzyskać w tej sprawie aprobatę wojewody, jako równoznaczną z decyzją finansową o pokryciu ze środków budżetowych kosztów działalności tego zespołu.

Pozwolę sobie zauważyć, że w 1999 roku w województwie warmińsko-mazurskim wykonywały zadania w zakresie orzekania o stopniu niepełnosprawności w początkowym okresie 2 zespoły przekształcone z dawnych wojewódzkich zespołów orzekających, do końca 1999 roku zostało powołane 7 nowych zespołów, w 2000 roku i w I kwartale powołano dalsze i było ich już 9 do końca I półrocza br. istniało już 10 zespołów powiatowych. Nic więc dziwnego, że założone w planie na 2000 rok wydatki nie zabezpieczają prawidłowej działalności tak dużej liczby zespołów.

Zgodnie z informacjami nadesłanymi do Biura Pełnomocnika za I półrocze 2000 roku roczne wydatki zespołów powiatowych w województwie warmińsko-mazurskim zostały zaawansowane w 70,1%. Wydano w tym czasie tylko 47,5% ilości planowanych na rok orzeczeń oraz 37,8% ilości planowanych na 2000 rok opinii. Koszt jednostkowy orzeczeń w I półroczu osiągnął wielkość 74 zł i był wyższy o 26 zł od planu rocznego w województwie, osiągając średnioroczny koszt jednostkowy w kraju za I półrocze br.

Koszt jednostkowy opinii wyniósł w tym czasie 40 zł i był wyższy o 10 zł od planowanego na rok w województwie warmińsko-mazurskim, jednocześnie niższy o 10 zł od średniego kosztu w kraju w tym okresie. Zatem sytuacja finansowa województwa w zakresie możliwości finansowych na działalność zespołów orzekających o stopniu niepełnosprawności jest trudna. Starostowie powołując nowe zespoły orzekające nie brali pod uwagę sugestii jakie były przekazywane w tym względzie w pismach, które kierowałam do służb samorządowych w 1999 roku odnośnie powoływania nowych zespołów orzekających, również odnośnie możliwości finansowych na tworzenie i działalność zespołów orzekających.

Minister Pracy i Polityki Społecznej nie ma wpływu na planowane przez Wojewodę wielkości wydatków dla poszczególnych powiatowych zespołów.

Pragnę podkreślić, że w budżecie państwa na 2000 rok nie przewiduje się dodatkowych środków na funkcjonowanie zespołów orzekających, poza środkami ujętymi w budżetach wojewodów. Zwiększenie wydatków budżetowych na zespoły orzekające może nastąpić jedynie na podstawie art. 96 ust. 1 ustawy z dnia 26 listopada 1998 roku o finansach publicznych (Dz.U. z 1998 r., Nr 155, poz. 1014 z późn. zm.), zgodnie z którym dysponenci części budżetowej mogą dokonywać przeniesień wydatków między rozdziałami i paragrafami klasyfikacji wydatków w ramach danej części i działu budżetu państwa. Zwiększenie to jednak nie może być wyższe niż 5% w podziałce klasyfikacji wydatków ujętych w budżecie państwa. Zatem zwiększenie wydatków w takiej wysokości może dokonać Wojewoda Warmińsko-mazurski jako dysponent środków budżetowych na tę działalność.

Jednocześnie uprzejmie informuję, że biorąc pod uwagę trudną sytuację zespołów, stosownie do postanowień Art. 90, ust. 4 ustawy o finansach publicznych (Dz.U. z 1998 r., Nr 55, poz. 1014 z późn. zm.), podjęłam u Ministra Finansów starania o zmianę pierwotnego przeznaczenia dotychczas nierozdysponowanej części rezerwy celowej, założonej w ustawie budżetowej na 2000 r. na działalność rodzin zastępczych.