Informację w związku z oświadczeniem senatora Wiesława Pietrzaka, złożonym na 40. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 43), przekazał Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji:
Warszawa, 1999.08.30
Pani
Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Pani Marszałek
W związku z oświadczeniem złożonym przez Senatora RP Wiesława Pietrzaka podczas posiedzenia Senatu w dniu 23 lipca br., w którym poruszone zostały problemy wynikłe podczas spotkania Związku Miast Walczących o Powiat, zorganizowanego w dniach 28-29 czerwca br. w Biskupcu, przedkładam następujące informacje.
Nie podzielam poglądu Pana Senatora W. Pietrzaka zawartego w oświadczeniu, iż Rząd RP:
- wykazuje brak poszanowania wspólnot samorządowych,
- lekceważy dążenia społeczności lokalnych do utworzenia nowych powiatów, a także
- nie udziela odpowiedzi na zgłoszone w tym zakresie wnioski i propozycje.
Wprowadzenie generalnych zmian w podziale terytorialnym kraju, polegających m.in. na utworzeniu drugiego szczebla samorządu terytorialnego - powiatów - stanowiło jedno z kluczowych zadań dla sił reformatorskich III Rzeczypospolitej. To właśnie w oparciu o wnioski zgłaszane przez samorządy lokalne, podjęte zostały w latach 1991-1992 pierwsze prace studialne w tym zakresie. Dokończono je w 1998 r.
W trakcie prac projektowanych nad przygotowaniem nowego trójstronnego zasadniczego podziału terytorialnego państwa - wszystkim tym jednostkom, których przedstawiciele wzięli udział w IV Spotkaniu Związku Miast Walczących o Powiat, poświęcono najwięcej uwagi. Nie ukrywam, że były to i są nadal sprawy wyjątkowo trudne i złożone. Szczegółowej analizie poddano wszystkie zgłoszenia (zarówno w latach 1992-1993, jak i w 1998 roku) wnioski i propozycje odnośnie utworzenia nowych powiatów.
Bardzo dużo czasu poświęcono na konsultacje, w tym wielokrotnie spotykano się z zainteresowanymi zarówno w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, jak i w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. Na spotkaniach tych strona rządowa prezentowała kryteria, jakie brano pod uwagę przy projektowaniu mapy powiatowej a także ustosunkowywała się do przedstawionych propozycji. Wypada jednocześnie podkreślić, że przedstawiciele strony rządowej często, w tym okresie, brali udział w spotkaniach organizowanych bezpośrednio w terenie.
Nie wszystkie zgłoszone wówczas propozycje mogły zostać uwzględnione, zarówno z przyczyn ekonomicznych, jak również ze względu na konieczność skonstruowania takiej mapy powiatowej, żeby żadna gmina nie pozostała eksterytorialna, ani żeby nie utrudnić życia mieszkańcom. O braku możliwości uwzględnienia propozycji zainteresowani byli bezpośrednio informowani bądź to ustnie podczas spotkań, bądź pisemnie.
Odnosząc się do kolejnego zarzutu Pana Senatora, że organy centralne nie udzielają odpowiedzi na zgłaszane wnioski - pragnę przytoczyć kilka przykładów przeczących temu stwierdzeniu. I tak, np. w sprawach dotyczących nie utworzenia powiatów w Pionkach i Międzyrzecu Podlaskim po 7 razy, w Brzezinach - 10 razy w Gołdapi - 6 razy , w Lesku i Trzciance - po 4 razy.
Powtarzające się propozycje - w świetle obowiązujących przepisów - niemożliwe do zrealizowania w chwili obecnej, a także powtarzające się od ubiegłego roku argumenty - staną się niewątpliwie jednym z elementów branych pod uwagę przy ocenie nowego podziału terytorialnego państwa, zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstronnego podziału terytorialnego państwa (Dz.U. Nr 96, poz. 603). Przedstawiciele Rządu RP brali udział w części wcześniejszych Spotkań Związku Miast Walczących o Powiat. Toteż ich nieobecności na wspomnianym IV Spotkaniu w żadnym przypadku nie należy traktować jako lekceważenia uczestników tego spotkania.
Jednocześnie pragnę poinformować Panią Marszałek, że Rada Ministrów - wypełniając treść zapisu art. 3 ust. 4 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. Nr 91, poz. 578 z późn. zm.) przyjęła w dniu 15 kwietnia 1999 r. rozporządzenie w spawie zasad i trybu postępowania przy składaniu wniosków w sprawach tworzenia, łączenia, podziału i znoszenia powiatów oraz określenia ich granic (Dz.U. Nr 35, poz. 322). Jestem przekonany, iż treść tego rozporządzenia, a w szczeg
ólności załączony do niego wzór wniosku, pozwolą zainteresowanym Miastom Walczącym o Powiat przygotować stosowne wnioski.Janusz Tomaszewski