Spis oświadczeń, oświadczenie, odpowiedź 2
Minister Pracy i Polityki Socjalnej przekazał wyjaśnienie w związku z oświadczeniem senatora Wiesława Pietrzaka, wygłoszonym podczas
32. posiedzenia Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 35):Warszawa, 1999-04-09.
Pani
Alicja GRZEŚKOWIAK
Marszałek Senatu RP
Szanowna Pani Marszałek,
W odpowiedzi na oświadczenie senatora Wiesława Pietrzaka (AG/043/116/99/IV) wygłoszone podczas 32 posiedzenia Senatu RP w dniu 18 marca br. pragniemy poinformować, że Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej zdaje sobie sprawę z wagi problemów związanych z terenami obciążonymi bezrobociem strukturalnym, w szczególności z problemów mieszkańców osiedli popegeerowskic
h, którzy ponoszą ekonomiczne i społeczne koszty restrukturyzacji Państwowych Gospodarstw Rolnych.Warunkiem skutecznego przeprowadzenia działań restrukturyzacyjnych na terenach wiejskich jest realizacja kompleksowego programu, którego celem jest przeciwdziałanie recesji gospodarczej i degradacji społecznej na terenach wiejskich oraz dostarczenie im impulsów prorozwojowych. W zakresie kompetencji MPiPS leżałyby przede wszystkim dwa aspekty tego programu:
- promocja inwestycji i przedsiębiorczości, co powinno opierać się na działaniach zachęcających małe i średnie przedsiębiorstwa do lokowania inwestycji na terenach wiejskich, wspieraniu ich rozwoju, wsparciu osób pragnących rozpocząć działalność gospodarczą, szczególnie pozarolniczą oraz wspieraniu samozatru
dnienia;- działania na rzecz zwiększenia mobilności ludności zamieszkującej tereny wiejskie oraz działania edukacyjne ukierunkowane na umożliwienie znalezienia zatrudnienia na lokalnym rynku pracy.
W 1999 r. uruchomiony zostanie rządowy program "Mikropożyczki dla ludności wiejskiej"
. Celem programu jest:- tworzenie pozarolniczych miejsc pracy na wsi;
- utworzenie wiarygodnych regionalnych instytucji, udzielających pożyczek w systemie pozabankowym.
W ramach programu zasilone finansowo zostaną instytucje pozabankowe, które oferować będą pożyczki podmiotom, nie mającym szansy na uzyskanie dostępu do kredytów bankowych. Planuje się, że pożyczki otrzymywać będą osoby tworzące własne miejsca pracy oraz przedsiębiorstwa, zatrudniające do 10 pracowników, w szczegó
lności:Regionalne instytucje udzielające pożyczek wybierane będą w drodze konkursu przez zarząd województwa w porozumieniu z wojewodą. Podstawą wyboru będą:
- doświadczenie instytucji w udzielaniu pożyczek,
- posiadanie rozbudowanej sieci współpracujących z nią instytucji lokalnych, co zapewni dostęp do pożyczek jak największej liczbie potencjalnych klientów,
- doświadczenie w przygotowaniu i finansowaniu projektów inwestycyjnych, finansowania i uruchamiania działalności gospodarczej,
- zatrudnianie kadry wyspecjalizowanej w prowadzeniu działalności pożyczkowej.
Planuje się, że środki przeznaczone w 1999 r. na realizację programu wyniosą w przybliżeniu 58,2 mln zł. Środki te pochodzić będą zarówno z budżetu państwa (dotacja na wspieranie lokalnych programów restrukturyzacyjnych) jak i z budżetów samorządowych. Planowane jest wykorzystanie środków ze źródeł zagranicznych - chodzi tutaj o pożyczkę Banku Światowego oraz programu PHARE, które mogłyby zasilić programy restrukturyzacyjne na obszarach popegeerowskich (w różnych ich aspektach, m.in. rozwój infrastruktury, programy rozwoju zasobów ludzkich). W przyszłości zasilanie Funduszy Pożyczkowych będzie mogło pochodzić także z innych źródeł, np. funduszy przedakcesyjnych.
Efektywna realizacja opisanego programu stworzy szanse rozwoju przedsiębiorczości (szczególnie mikroprzedsiębiorczości) na terenach wiejskich i pozwoli przyspieszyć procesy restrukturyzacji gospodarki rolnej. Nie bez znaczenia jest, podkreślany już, udział istniejących instytucji lokalnych, których zadaniem będzie propagowanie programu, doradztwo dla beneficjentów i selekcja wniosków kredytowych.
Z informacji Krajowego Urzędu Pracy wynika, że w 1999 roku z Funduszu Pracy 59.151,5 tys. zł zostanie przeznaczonych na realizację inwestycji infrastrukturalnych, w większości realizowanych na terenach wiejskich. Inwestycje infrastrukturalne realizowane są w formie robót publicznych. Mogą być one organizowane na wniosek organu samorządu terytorialnego, administracji rządowej lub instytucji użyteczności publicznej oraz organizacji statutowo zajmujących się problematyką: ochrony środowiska, kultury, oświaty, sportu i turystyki, opieki zdrowotnej oraz pomocy społecznej, a także spółek wodnych i ich związków. Inwestycje infrastrukturalne realizowane w formie robót publicznych są wspierane dodatkowymi środkami z budżetu państwa kierowanymi poza struktury urzędów pracy do partnerów realizujących przedsięwzięcia infrastrukturalne.
System Urzędów Pracy stosuje systemy oceny efektywności programów rynku pracy i wykorzystuje rezultaty tej oceny w zarządzaniu. Jednym ze wskaźników oceny jest odsetek bezrobotnych, którzy po zakończeniu zatrudnienia subsydiowanego (lub jakiegokolwiek innego programu aktywizacji zawodowej finansowanego z Funduszu Pracy, np. szkoleń i przekwalifikowań, klubu pracy) nadal pozostają w zatrudnieniu lub je podejmują w ciągu 3 miesięcy.
Corocznie KUP przygotowuje ocenę wykorzystania środków Funduszu Pracy na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu, w której prezentowane są m.in. podstawowe informacje nt. efektywności zatrudnieniowej poszczególnych programów rynku pracy.
W świetle wyników powyższych analiz, opracowywanych przez KUP, inwestycje infrastrukturalne w formie robót publicznych są stosunkowo nieefektywne pod względem zatrudnienia. Roboty publiczne z założenia się działaniem, po którym nie oczekuje się wysokiej efektywności zatrudnieniowej. Głównie są one inwestycją w zaplecze infrastrukturalne społeczności lokalnych, które to przedsięwzięcia przyczyniają się do rozwoju gospodarki lokalnej i tworzeniu w dalszej kolejności miejsc pracy.
Jak z powyższego wynika, cel najczęściej stawiany przed urzędami pracy - niesubsydiowane zatrudnienie bezrobotnych po zakończeniu uczestnictwa w programie - w przypadku robót publicznych nie jest osiągany w stopniu zadawalającym. Ponadto przeprowadzone badania tzw. efektywności netto programów rynku pracy wskazują, że udział bezrobotnych w robotach publicznych zmniejsza ich szanse na rynku pracy na podjęcie zatrudnienia po ich zakończeniu.
W związku z powyższym kierownicy powiatowych urzędów pracy, w ramach przysługujących im uprawnień, podejmują decyzje o kierunkach wydatkowania środków Funduszu Pracy na aktywizację bezrobotnych. Mogą oni zawierać umowy na roboty publiczne, mając na uwadze interes bezrobotnego. Umowy z inwestorami będą zawierane przede wszystkim tam, gdzie istnieje możliwość niesubsydiowanego zatrudnienia bezrobotnych po zakończeniu uczestnictwa w robotach publicznych.
Łączę wyrazy szacunku
Podsekretarz Stanu
z up. Grażyna Gęsicka