Warszawa, 2000-12-18

Wstępne kwoty części oświatowej subwencji ogólnej dla poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego na rok 2001 naliczone zostały zgodnie z zasadami przyjętymi w projekcie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie zasad podziału części oświatowej subwencji ogólnej, określającymi sposób podziału projektowanej - łącznej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej na 2001 r. dla poszczególnych gmin, powiatów i województw samorządowych.

Zakres zadań oświatowych realizowany przez poszczególne JST, stanowiący podstawę do naliczenia wstępnej wysokości subwencji oświatowej na 2001 r., zwymiarowany został na podstawie danych wykazanych w sprawozdaniach statystycznych GUS za rok szkolny 1999/2000.

Uprzejmie informuję Panią Marszałek, że wspomniany wyżej projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej wprowadza istotne zmiany naliczania w roku budżetowym 2001 części oświatowej subwencji ogólnej i tak:

- W projekcie rozporządzenia przyjęto, że wynikowa kwota subwencji na zadania szkolne na ucznia - dla danej jednostki samorządu terytorialnego - nie może być mniejsza niż 107%, ani większa niż 115% kwoty subwencji na ucznia na zadania szkolne w roku bazowym. Kwota subwencji na zadania pozaszkolne dla powiatu i województwa samorządowego nie może być mniejsza niż 102% ani większa niż 115% analogicznej kwoty roku bazowego,

- wprowadzono również nowy sposób naliczania dodatku na dofinansowanie wydatków związanych z racjonalizacją sieci szkół. Dodatek jest umownie kalkulowany według liczby uczniów w szkołach o średniej liczbie uczniów w oddziale 18 i więcej na wsi oraz 24 i więcej w miastach poniżej 5.000 mieszkańców. Efektem niżu demograficznego jest drastyczny spadek liczby uczniów powodujący konieczność zamykania szkół lub, tam gdzie nie jest to możliwe ze względów społecznych, konieczność utrzymania małych szkół, które są bardzo kosztowne,

- projekt rozporządzenia wprowadza nowe wagi dotyczące restrukturyzacji sieci szkolnej, które dostosowane są do liczby dzieci uprawnionych do dowożenia. Zgodnie z obowiązującymi przepisami dowożenie jest zadaniem własnym gminy. Środki na ten cel ujęte są w subwencji ogólnej. Zgodnie z art. 17 ust. 1-3a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 1996 r., Nr 67, poz. 329 - z późniejszymi zmianami) obowiązkiem gminy jest zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu dzieci lub zwrot kosztu przejazdu środkami komunikacji publicznej dla dzieci, których droga z domu do szkoły przekracza 3 km w przypadku uczniów klas I-IV szkół podstawowych oraz 4 km w przypadku uczniów klas V i VI szkół podstawowych oraz uczniów gimnazjum. Proponowane wagi obejmują więc wyłącznie środki na dofinansowanie zwiększonych wydatków w zakresie dowozu uczniów do szkół wynikających z nacjonalizacji sieci szkolnej wymuszonej wdrażaną reformą systemu oświaty,

Warto podkreślić, że użyte w projekcie algorytmu pojęcie ucznia przeliczeniowego oraz wartość wag odpowiadają średnim statystycznym, podczas gdy rzeczywiste zróżnicowanie jednostkowych kosztów między szkołami, nawet pomiędzy szkołami tego samego typu w tej samej jednostce samorządu terytorialnego jest ogromne i wynika z bardzo wielu szczegółowych przyczyn. Dlatego też finansowy standard podziału subwencji ustalony w rozporządzeniu nie może być rozumiany jako kwota, która przechodzi bezpośrednio z budżetu jednostki samorządu terytorialnego do szkoły.

- na podstawie bazy danych statystycznych GUS na rok szkolny 2000/2001.

Zgodnie z art. 40 pkt 4 ustawy z dnia 16 listopada 1998 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999 i 2000 (Dz.U. z 1998 r. Nr 150, poz. 983 - z późniejszymi zmianami), o wysokości przyznanej ostatecznej kwoty części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2001 jednostki samorządu terytorialnego poinformowane zostaną przez Ministra Finansów w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia ustawy budżetowej.

Wysokość kwot niezbędnych na realizację Karty Nauczyciela w poszczególnych jednostkach samorządu terytorialnego została określona na podstawie ankiety - "Rozliczenie skutków wdrożenia nowego systemu wynagradzania nauczycieli". W kalkulacji uwzględniono wynagrodzenie zasadnicze, dodatki i wynagrodzenia dodatkowe w wysokościach podanych przez poszczególne jednostki jako łączne wynagrodzenie nauczycieli zatrudnionych w dniu 10 kwietnia br. w warunkach przed wprowadzeniem Karty Nauczyciela oraz w warunkach po wprowadzeniu Karty, biorąc pod uwagę wysokość dodatku motywacyjnego - 10 zł na etat nauczycielski oraz wysokość dodatku funkcyjnego 340 zł na każdego wykazanego dyrektora i wysokość dodatku za wychowawstwo klasy - 23 zł na każdą uprawnioną osobę (zgodnie z algorytmem przyjętym przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego w dniu 25 lipca br.). Do wyliczeń przyjęto liczbę etatów nauczycielskich wykazaną w ankiecie lub sprawozdaniu EN-3 z września 1999 roku. Ostateczna kwota uwzględnia także skutki w skali rocznej i tzw. pochodne od wynagrodzeń nauczycieli - 26,83% (1,2683).

Ministerstwo Edukacji Narodowej przekazało jednostkom samorządu terytorialnego informację o wysokości niedoboru części oświatowej subwencji ogólnej na realizację Karty Nauczyciela. Ponadto, jak wynika z zapewnień Ministra Finansów, Rząd dołoży wszelkich starań, aby w budżecie w roku 2000 znaleźć dodatkowe środki, które pozwolą na pełne zrekompensowanie skutków zmian w Karcie Nauczyciela możliwie wielu jednostkom samorządu terytorialnego (w tym zwłaszcza otrzymującym subwencję wyrównawczą) jeszcze w tym roku. Natomiast tym jednostkom, które nie uzyskają pełnej rekompensaty w br., zostanie zapewnione ich pokrycie w roku 2001, z uwzględnieniem kosztów, poniesionych przez te jednostki w związku z późniejszym otrzymaniem środków, w tym ewentualnych kredytów.

Decyzją Ministra Finansów w sprawie zmian w budżecie państwa na 2000 r. zostały przyznane poszczególnym jednostkom samorządu terytorialnego dodatkowe koszty z przeznaczeniem na realizację ustawy Karta Nauczyciela, w tym dla Powiatu Kołobrzeskiego - 230.838 zł. Uwzględniając kwotę 762.090 zł jako wydzieloną część subwencji oświatowej na rok 2000 przeznaczoną na realizację Karty Nauczyciela, w stosunku do Powiatu Kołobrzeskiego do uregulowania pozostaje jeszcze kwota 557.884 zł, która zostanie przekazana z budżetu państwa w 2001 r. na zasadach określonych w przyjętym w dniu 20 września br. Stanowisku Komisji Wspólnej rządu i Samorządu Terytorialnego. Część tej kwoty może zostać przekazana jeszcze w roku 2000, jeżeli pozwolą na to możliwości budżetu państwa.

Uprzejmie informuję Panią Marszałek, że do dnia 6 listopada br. jednostki samorządu terytorialnego otrzymały środki na wdrożenia znowelizowanej ustawy - Karta Nauczyciela na łączną kwotę 604.437.241 zł. Wspomniane wyżej kwoty są kwotami dotacji stanowiącej uzupełnienie środków na wdrożenie systemu wynagradzania nauczycieli, przekazanych w ramach części oświatowej subwencji ogólnej na 2000 r. i zgodnie z obowiązującymi przepisami przekazane zostały samorządom za pośrednictwem budżetów wojewodów. Środki o których mowa wyżej nie powodują zwiększenia części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2000 i tym samym nie zwiększają kwoty bazowej jako podstawy przy naliczaniu subwencji oświatowej na rok 2001.

Z wyrazami szacunku