Informację w związku z oświadczeniem Ireneusza Michasia, złożonym na 46. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 52), przekazał Sekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej:
Warszawa, dnia 28 grudnia 1999 r.
Pani
Alicja Grześkowiak
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w pełni podziela troskę Pani Marszałek oraz Pana Senatora, Ireneusza Michasia, wyrażoną w specjalnym Oświadczeniu, o ochronę praw i zaspokajanie potrzeb osób bezdomnych, których życiu i zdrowiu zagrozić mogą niskie temperatury.
W oparciu o kilkuletnie doświadczenia resortu w realizacji programu przeciwdziałania zjawisku bezdomności oraz fakt zorganizowania, z udziałem organizacji pozarządowych, na przestrzeni dwóch ostatnich lat, w okresie zimy, akcji pomocy grupom szczególnie zagrożonym skutkami mrozów, pragnę poinformować Pana Rzecznika o tegorocznych działaniach, podjętych przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej na rzecz tej kategorii osób.
Koncepcja stworzenia instytucji wczesnego ostrzegania, w związku ze zbliżającym się okresem zimy, wynikała z ubiegłorocznych doświadczeń resortu oraz, między innymi, z treści uwagi i wniosków, jakie napłynęły do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej od uczestników ubiegłorocznej akcji niesienia pomocy osobom zagrożonym śmiercią z powodu zamarznięcia, wsparta również, w wyniku grudniowej, z 1998 roku, decyzji Rady Ministrów o przeznaczeniu dodatkowych środków finansowych.
Konkretne działania, skierowane na rzecz zapobiegania dramatycznym skutkom tegorocznej zimy, zostały podjęte przez resort już na początku września.
4 września Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej zwróciło się do uczestników II Ogólnopolskiego Forum Inicjatyw Pozarządowych, obradującego w Warszawie, z apelem o włączenie się organizacji pozarządowych do współpracy z administracją publiczną w tworzeniu i realizacji lokalnych programów pomocy osobom bezdomnym w okresie nadchodzącej zimy.
W apelu zawarta została także prośba o imienne zgłoszenie organizacji do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, deklarując współpracę z resortem w sezonie zimowym wszystkich zainteresowanych podmiotów.
Doświadczenia lat ubiegłych, będące rezultatem realizowanego przez Ministerstwo programu przeciwdziałania bezdomności oraz innym krytycznym sytuacjom życiowym wybranych grup społecznych, dowodzą słuszności szerokiego włączenia do działań w tej sferze organizacji pozarządowych. Dysponują one bogatą infra
strukturą społeczną, w której pracuje wysoko wykwalifikowany personel oraz wolontariusze. Stosują sprawdzone w różnych warunkach metody pracy socjalnej z bezdomnymi. Cechuje je duża mobilność, elastyczność i efektywność w realizacji usług socjalnych. organizacje pozarządowe są instytucjami otwartymi na propozycje współdziałania w sytuacjach szczególnie społecznie dotkliwych i nagłych.W dniu 27 września 1999 roku w siedzibie Urzędu Zarządzania Kryzysowego i Ochrony Ludności odbyło się spotkanie z przedstawicielami organizacji pozarządowych z udziałem przedstawicieli Ministra Pracy i Polityki Społecznej oraz Ministra Edukacji Narodowej, którego celem było zbilansowanie posiadanych zasobów oraz podjęcie zintegrowanych działań w obszarze pomocy osobom jej potrz
ebującym w okresie zimy.Na początku października, apel Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, skierowany do uczestników Forum, przekazany został także przedstawicielom wojewódzkich organów administracji państwowej na spotkaniu z Dyrektorami Wydziałów Spraw Społecznych tych urzędów. Zwrócono uwagę na konieczność rozpoznania potrzeb i możliwości w sferze niesienia pomocy osobom bezdomnym w okresie zimy oraz podjęcia współpracy w tym zakresie władz lokalnych z organizacjami pozarządowymi.
Jednocześnie podkreślono, że za zaspokojenie podstawowych potrzeb osobom bezdomnym w postaci udzielenia schronienia oraz zapewnienia odzieży i posiłku nadal ustawowo odpowiedzialne są władze gminne i powiatowe.
W dniu 5 listopada 1999 roku wicepremier Longin Komołowski specjalnym pismem zwrócił się do marszałków i wojewodów z prośbą o nadzwyczajną konsolidację i mobilizację w działaniach zapobiegających tragicznym skutkom zimy.
W tym samym dniu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, odbyło się spotkanie z przedstawicielami organizacji pozarządowych, które odpowiadając na apel, zdeklarowały udział w tworzeniu i realizacji programu działania na rzecz osób bezdomnych w okresie zimy. Zebrani zostali poinformowani o podjętych już działaniach i zamierzeniach rządu w tym obs
zarze.W dniu 8.11.99 r. odbyło się spotkanie Premiera Jerzego Buzka z przedstawicielami największych organizacji pozarządowych działających w obszarze bezdomności. Po omówieniu najpilniejszych problemów i potrzeb związanych z bezdomnością w okresie zimowym, premier poinformował zebranych o uruchomieniu na ten cel, w roku bieżącym środków finansowych z rezerwy budżetowej Rady Ministrów w wysokości około 2 milionów złotych z przeznaczeniem na wsparcie działań organizacji pozarządowych na rzecz osób bezdomnyc
h.W dniu 9 listopada bieżącego roku, decyzją Rady Ministrów, z rezerwy ogólnej, przyznano w pierwszej transzy, kwotę 600 tysięcy złotych siedemnastu doświadczonym organizacjom pozarządowym, w tym między innymi, Caritas Polska, Polskiemu Komitetowi Pomocy Społecznej, Stowarzyszeniu "MONAR", Towarzystwu Pomocy im. Św. Brata Alberta, które wcześniej zadeklarowały udział w akcji niesienia pomocy w okresie zimy osobom bezdomnym. Przyznane kwoty będą przeznaczone na zaspokojenie bieżących potrzeb związanych z pr
owadzeniem placówek dla bezdomnych, w tym opłacenie energii, zakup ciepłej odzieży, koców, leków, usług medycznych itp., z podziałem tej kwoty według zasady: 40% - opieka medyczna i 60% - bieżące koszty utrzymania placówek dla bezdomnych.Po podpisaniu stosownych umów w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, środki te zostały organizacjom już przekazane.
Lp. |
Nazwa organizacji pozarządowej |
Kwota (zł) |
1. |
Caritas Polska |
60.000 zł |
2. |
Polski Czerwony Krzyż |
60.000 zł |
3. |
Polski Komitet Pomocy Społecznej |
60.000 zł |
4. |
Stowarzyszenie MONAR |
60.000 zł |
5. |
Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta |
60.000 zł |
6. |
Federacja Polskich Banków Żywności |
35.000 zł |
7. |
Polska Akcja Humanitarna |
30.000 zł |
8. |
Fundacja Pomocy Wzajemnej "BARKA" |
35.000 zł |
9. |
Wspólnota "Chleb Życ ia" |
35.000 zł |
10. |
Demokratyczna Unia Kobiet |
30.000 zł |
11. |
Liga Kobiet Polskich |
15.000 zł |
12. |
Parafia Dobrego Pasterza |
20.000 zł |
13. |
Rektorat Ośrodka Charytatywnego "TYLKO" z Darów Miłosierdzia |
40.000 zł |
14. |
Stowarzyszenie "Pomocna Dłoń" |
10.000 zł |
15. |
Stowarzyszenie Pomocy "Ludzie Ludziom" |
20.000 zł |
16. |
Stowarzyszenie na Rzecz Integracji i Usamodzielnienia "Dom w Głogowie" |
10.000 zł |
17. |
Stowarzyszenie Pomocy Wzajemnej im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego |
20.000 zł |
RAZEM |
600.000 zł |
Konsekwentnie, zgodnie z ustaleniami Rady Ministrów zobowiązujących Ministra Pracy i Polityki Społecznej do koordynowania działań administracji rządowej, samorządowej i organizacji pozarządowych w zakresie bezdomności, uruchomione zostały dodatkowe środki w wysokości 1,5 miliona złotych, dotychczas pozostające w dyspozycji krajowego Urzędu Pracy.
Na podstawie zgłoszonych do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej potrzeb organizacji pozarządowych w zakresie niesienia pomocy osobom bezdomnym, kwota powyższa została rozdysponowana w następujący sposób:
Lp. |
Nazwa organizacji pozarządowej |
Kwota (zł) |
1. |
Caritas Polska |
250.000 zł |
2. |
Polski Komitet Polityki Społecznej |
150.000 zł |
3. |
Stowarzyszenie MONAR |
150.000 zł |
4. |
Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta |
150.000 zł |
5. |
Polski Czerwony Krzyż |
100.000 zł |
6. |
Federacja Polskich Banków Żywności |
30.000 zł |
7. |
Fundacja Pomocy Wzajemnej "BARKA" |
50.000 zł |
8. |
Katolickie Stowarzyszenie Wychowania w Trzeźwości Regionu Kutnowskiego |
15.000 zł |
9. |
Przytulisko im. Św. Brata Al berta dla Bezdomnych Kobiet - Siostry Albertynki Kraków |
30.000 zł |
10. |
Stowarzyszenie Romów - Okręg Nowy Sącz |
25.000 zł |
11. |
Nowosądeckie Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta - Nowy Sącz |
30.000 zł |
12. |
Fundacja Charytatywna Koło Pomocy Biednym w Zamościu |
- |
13. |
Gorzowskie Stowarzyszenie Pomocy Osobom Bezdomnym w Gorzowie Wielkopolskim |
10.000 zł |
14. |
Stowarzyszenie Rodzin Katolickich Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej |
- |
15. |
Fundacja Tarkowskich Herbu Klamry - Otwock |
30.000 zł |
16. |
Fundacja SOS Dzieciom - Katowice - Racibórz |
30.000 zł |
17. |
Towarzystwo Interwencji Społecznych - Nysa |
30.000 zł |
18. |
Gdańska Fundacja Kultury Chrześcijańskiej im. Św. Brata Alberta |
25.000 zł |
19. |
Fundacja na Rzecz Zapobiegania Narkomanii "Maraton" w Głogowie |
10.000 zł |
20. |
Zgromadzenie Małe Dzieło Boskiej Opatrzności - Orioniści w Henrykowie - Zduńska Wola |
25.000 zł |
21. |
Fundacja św. Brata Alberta - Świnoujście |
30.000 zł |
22. |
Stowarzyszenie Pro Bono w Szczecinku |
10.000 zł |
23. |
Stowarzyszenie Samopomocy Bursa im. Hansa Christiana Kofoeda |
10.000 zł |
24. |
Fundacja Gospodarcza św. Brata Alberta w Kielcach |
10.000 zł |
25. |
Gorzowskie Stowarzyszenie Pomocy Bliźniemu im. Brata Krystyna w Gorzowie Wielkopolskim |
15.000 zł |
26. |
Stowarzyszenie Ruch Obrony Bezrobotnych i Biednych w Gostyniu |
10.000 zł |
27. |
Liga Kobiet Polskich w Tarnowie |
10.000 zł |
28. |
Stowarzyszenie na Rzecz Bezdomnych AGAPE w Borowym Młynie |
10.000 zł |
29. |
Stowarzyszenie Przyjaciół im. Św. Brata Alberta - Kraków |
10.000 zł |
30. |
Rektorat Ośrodka Charytatywnego TYLKO z Darów Miłosierdzia |
30.000 zł |
31. |
Stowarzyszenie Pomocy "Przebudzenie" Kolonia Piaszczyce |
10.000 zł |
32. |
Krakowskie Towarzystwo Pomocy Uzależnionym - Kraków |
15.000 zł |
33. |
Stowarzyszenie na Rzecz Pomocy Społecznej w Augustowie |
30.000 zł |
34. |
Kamiliańska Misja Pomocy Społecznej w Łomiankach |
40.000 zł |
35. |
Stowarzyszenie Carpe Diem w Złocieńcu |
10.000 zł |
36. |
Zgromadzenie Małe Dzieło Boskiej Opatrzności - w Wołominie |
20.000 zł |
37. |
Kuchnia Charytatywna przy Klasztorze Franciszkanów we Wrocławiu |
20.000 zł |
38. |
Fundacja Niepełnosprawnych "SANUS" w Ostródzie |
10.000 zł |
39. |
Schronisko im. Brata Alberta Oaza Franciszkańska w Policach |
15.000 zł |
40. |
Chrześcijańska Misja Społeczna Teen Challenge w Białogardzie |
30.000 zł |
41. |
Dom Samotnej Matki w Zielonce |
5.000 zł |
42. |
Kościół Zielonoświątkowy w Słupsku |
10.000 zł |
RAZEM |
1.500.000 zł |
Następnie, przekazana została Departamentowi Pomocy Społecznej kwota 55.740 zł, w celu rozdysponowania jej na dofinansowanie programów w zakresie pomocy społecznej, realizowanych przez organizacje pozarządowe. Środki te otrzymały następujące organizacje:
Lp. |
Nazwa organizacji pozarządowej |
Kwota (zł) |
1. |
Chrześcijański Ośrodek dla Osób Uzależnionych Nowa Nadzieja w Janowicach Wielkich |
7.000 zł |
2. |
Fundacja Pomocy Samotnej Matki p.w.św. Józefa w Szczecinie |
7.000 zł |
3. |
Stowarzyszenie Rodzin Katolickich Koło przy parafii św. Jakuba w Głogowie |
5.740 zł |
4. |
Świetlica dla Dzieci im. Jana Pawła II prowadzona przez Siostry Nazarentanki w Wadowicach |
10.000 zł |
5. |
Fundacja Pomocy Młodzieży im. Jana Pawła II WZRASTANIE w Łopuszce Małej |
10.000 zł |
6. |
Ośrodek Opiekuńczo-Wychowawczy przez Świętokrzyskie Stowarzyszenie Akademickie z siedzibą w Kielcach |
7.000 zł |
8. |
Kuchnia dla Ubogich przy parafii św. Franciszka z Asyżu w Wieliczce |
9.000 zł |
RAZEM |
55.740 zł |
W związku z licznymi przykładami trudności w świadczeniu usług medycznych wobec osób bezdomnych, z powodu braku ich ubezpieczenia zdrowotnego, w trakcie prac legislacyjnych znajduje się projekt zmiany ustawy o pomocy społecznej, który przewiduje, między innymi, świadczenie w formie zasiłku celowego na pokrycie wydatków na usługi zdrowotne dla bezdomnych, a podmiotem właściwym, ustalanym według określonych kryteriów, w przypadku ubiegania się osoby bezdomnej o świadczenia, będzie gmina.
Niezależnie od tego, trzeba jeszcze raz podkreślić, iż kwota uruchomiona z rezerwy budżetowej Rady Ministrów stanowi jedynie wsparcie działań władz samorządu terytorialnego w zakresie zadań własnych, do których należy obowiązek niesienia pomocy osobom bezdomnym.
Ponadto, na pomoc dla osób bezdomnych w okresie tej zimy, realizowaną przez organizacje pozarządowe, zgodnie z zapowiedzią premiera na spotkaniu z organizacjami pozarządowymi w dniu 8 listopada, przewiduje się przeznaczenie na ten cel dodatkowych środków z przyszłorocznego budżetu państwa.
Tegoroczna pomoc osobom bezdomnym jest kontynuacją wieloletniego programu współpracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z organizacjami pozarządowymi działającymi na polu pomocy społecznej, którego wymierne efekty, w opinii partnerów, potwierdzają potrzebę jego dalszego funkcjonowania w formule odpowiadającej reformom ustrojowym w Polsce.
Z wyrazami szacunku
Joanna Staręga-Piasek