Minister Gospodarki przekazał odpowiedź na oświadczenie senatora Jerzego Markowskiego, złożone na 52. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 59):
Pani
Prof. dr hab. Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowna Pani Marszałek,
W odpowiedzi na pismo Pani Marszałek nr AG/043/63/2000/IV z dnia 22 marca 2000 r. dotyczące oświadczenia złożonego przez Pana Senatora Jerzego Markowskiego podczas 52. posiedzenia Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 marca 2000 r. w sprawie obsady Zarządu Zakładów Mechanicznych "BUMAR-ŁABĘDY" S.A. oraz założeń polityki Ministra Gospodarki wobec tej Spółki, informuję co następuje:
1) Zakłady Mechaniczne "BUMAR ŁABĘDY" S.A. z siedzibą w Gliwicach są przedsiębiorstwem wielozakładowym o dużym potencjale produkcyjnym, posiadającym wieloletnią tradycję i unikalne w skali kraju doświadczenie w zakresie:
- produkcji sprzętu pancernego i innych wyrobów o przeznaczeniu wojskowym oraz usług remontowych i modernizacyjnych związanych z tymi wyrobami,
- produkcji urządzeń i maszyn roboczych dla wielu branż przemysłowych oraz pojazdów specjalnego przeznaczenia,
- usług kooperacyjnych,
- działalności handlowej na rynku krajowym i zagranicznym, itp.
Od dwóch lat Spółka przeżywa poważny kryzys wynikający głównie z nieprzystosowania do realiów rynkowych i nie wykorzystywania zdolności produkcyjnych, ujawniający się w stracie netto w 1998 r. - w wysokości - 45 023,1 tys. PLN, w 1999 r. - w wysokości 40 474,9 tys. PLN. Niekorzystne wyniki ekonomiczno-finansowe spowodowały realną groźbę ogłoszenia upadłości Spółki, podważyły również jej wiarygodność wśród instytucji finansowych (m.in. udzielających gwarancji dobrego wykonania i gwarancji
bankowych kontraktów z partnerami zagranicznymi).2) Po przyjęciu nadzoru właścicielskiego nad Spółką, na mocy ustawy z dnia 7 października 1999 r. o wspieraniu restrukturyzacji przemysłowego potencjału obronnego i modernizacji technicznej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Minister Gospodarki skorzystał z uprawnień wynikających z tytułu reprezentacji 100% udziałów Skarbu Państwa w kapitale akcyjnym Spółki i w dniu 12 stycznia br. przeprowadził Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Zakładów Me
chanicznych "BUMAR-ŁABĘDY" S.A. zobowiązując w trybie pilnym Radę Nadzorczą Spółki do oceny działalności Zarządu.3) Z oceny działalności Zarządu Zakładów Mechanicznych "BUMAR-ŁABĘDY" S.A., dokonanej na posiedzeniu Rady Nadzorczej Spółki w dniu 15 stycznia 2000 r. wynikało, że w trakcie przygotowań do realizacji kontraktu z partnerem zagranicznym, bez wiedzy organu właścicielskiego i Rady Nadzorczej, ówczesny Zarząd:
- zawarł umowę cesji praw i obowiązków określonych w umowie wytworzenia towaru i wykonania czynności związanych z dostarczeniem towaru do odbiorcy zagranicznego ze Spółką z o.o. nie posiadającą stosownych uprawnień, doświadczeń i zabezpieczenia finansowego - z naruszeniem przepisów ustawy z dnia 11 grudnia 1997 r. o administrowaniu obrotem z zag
ranicą towarami i usługami oraz o obrocie specjalnym,- podpisał umowę nabycia udziałów w tej Spółce - z naruszeniem Statutu Spółki, w części dotyczącej nabycia udziałów w innej spółce o wartości przekraczającej 10% jej kapitału bez zgody (uchwały) Walnego
Zgromadzenia Akcjonariuszy.4) W wyniku negatywnej oceny działalności ówczesnego Zarządu w sprawie kontraktu z partnerem zagranicznym i kumulacji zagrożeń związanych z funkcjonowaniem Zakładów Mechanicznych "BUMAR-ŁABĘDY" S.A., Rada Nadzorcza Spółki w drodze uchwały podjęła decyzje:
- w dniu 15 stycznia 2000 r. - o odwołaniu Prezesa i Członka Zarządu Spółki (wobec których toczy się obecnie postępowanie wyjaśniające okoliczności naruszenia prawa) oraz o oddelegowaniu ze swego grona osoby upoważnionej do czasowego pełnienia obowiązków Prezesa Zarządu i kierowania jego pracami,
- w dniu 11 marca 2000 r. - o uzupełnieniu składu Zarządu Spółki do 4 osób.
Pod względem formalno-prawnym skład Zarządu nieprzerwanie spełnia wymogi Statutu Spółki przewidującego 2 - 6 osobową obsadę Zarządu, a jego działania nie wzbudzają zastrzeżeń ze strony Rady Nadzorczej Spółki.
5) W obecnym składzie, Zarząd Zakładów Mechanicznych "BUMAR-ŁABĘDY" S.A. świadomy zagrożenia upadłością:
- przygotował i złożył w Ministerstwie Gospodarki w dniu 14 lutego br. program naprawczy Spółki, spełniający wymogi ustawy z dnia 7 października 1999 r. o wspieraniu restrukturyzacji przemysłowego potencjału obronnego i modernizacji technicznej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, który stwarza szansę
przywrócenia równowagi ekonomiczno-finansowej Spółki poprzez uruchomienie postępowania oddłużeniowego w ramach restrukturyzacji finansowej oraz realizację przedsięwzięć z zakresu restrukturyzacji produktowej, majątkowej, organizacji i zarządzania, zatrudnienia, itp.,- przygotowania i po rozpatrzeniu opinii Związków Zawodowych działających w Spółce, zamierza złożyć w Ministerstwie Gospodarki kompleksowy program restrukturyzacji Spółki, zawierający szczegółowy harmonogram realizacji wszystkich wymienionych przedsięwzięć restrukturyzacyjnych,
- podjął energiczne działania mające na celu zabezpieczenie i terminową realizację kontraktu zagranicznego we współpracy z jedną ze Spółek wyspecjalizowanych w obrocie specjalnym, w której Skarb Państwa posiada udziały większościowe.
6) Program naprawczy i kompleksowy program restrukturyzacji zostały pozytywnie zaopiniowane przez Radę Nadzorczą Spółki.
Minister Gospodarki, po zasięgnięciu opinii:
- Zakładu Ubezpieczeń Społecznych - w odniesieniu do zobowiązań wobec Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
- Krajowego Urzędu Pracy - wobec Funduszu Pracy,
- Urzędu Pracy - wobec Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
- Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełn
osprawnych,w dniu 30 marca br., skierował program naprawczy Spółki do ostatecznych uzgodnień z ministrami właściwymi do spraw finansów publicznych, pracy, Skarbu Państwa, środowiska oraz Ministrem Obrony Narodowej.
Według opinii Ministra Gospodarki, program naprawczy jest zgodny z założeniami i celami przyjętego przez Radę Ministrów w dniu 9 lutego 1999 r. Programu Restrukturyzacji Przemysłu Obronnego i Wsparcia w Zakresie Modernizacji Technicznej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz spełnia warun
ki formalne i merytoryczne do wszczęcia postępowania oddłużeniowego przewidzianego w wymienionej ustawie. Ponieważ powodzenie restrukturyzacji finansowej ściśle wiąże się z realizacją pozostałych przedsięwzięć restrukturyzacyjnych, Minister Gospodarki jest zainteresowany niezwłocznym wdrożeniem kompleksowego programu restrukturyzacji Spółki.7) Pozytywna opinia Ministra Gospodarki o programie naprawczym Zakładów Mechanicznych "BUMAR ŁABĘDY" S.A. wynikała z analizy planowanych przedsięwzięć restrukturyzacyjnych. Konsekwentna ich realizacja przez Spółkę, może już w końcu 2000 r. pozwolić na uzyskanie dodatniego wyniku finansowego netto, a w latach 2001-2003 go powiększyć.
Podstawowe elementy programu naprawczego Spółki, które stwarzają szansę pokonania obecneg
o kryzysu, to:a) restrukturyzacja produktowa
Na podstawie rozeznania rynku wyrobów o przeznaczeniu wojskowym, urządzeń i maszyn roboczych oraz pojazdów specjalnego przeznaczenia będących przedmiotem działalności podstawowej, w tym symulacji opłacalności importu i produkcji tego sprzętu w kraju, Spółka przedstawiła propozycje wzbogacania w latach 2000-2003 dotychczasowej oferty rynkowej:
- w zakresie produkcji "S" - o mosty i wozy na potrzeby armii brytyjskiej, zmodernizowane bojowe wozy piechoty, bojowe wozy piechoty, bazowe kołowe transportery opancerzone oraz pochodne, samojezdne zestawy przeciwlotnicze, wozy zabezpieczenia technicznego zestawu haubic,
- w zakresie produkcji "C" o żurawie drogowo-terenowe, koparki hydrauliczne, żurawie z wysięgnikiem kratowym i gąsienicowym podwoziem rozsuwanym hydraulicznie, żurawie gąsienicowe, rolnicze traktory gąsienicowe,
- w zakresie usług kooperacyjnych, w szczególności technicznie i technologicznie zaawansowanych, itp.
Równocześnie Spółka gwarantuje kontynuację realizacji zadań wynikających z Centralnego Programu Mobilizacji Gospodarki.
b) restrukturyzacja majątkowa
Spółka przewiduje w latach 2000-2003:
- nieodpłatne przekazanie niektórych obiektów na rzecz miasta celem obniżenia zobowiązań podatkowych,
- wydzielenie i sprzedaż lub dzierżawę zbędnego majątku celem uzyskania dodatkowych dochodów.
c) restrukturyzacja organizacji i zarządzania
W 2000 r. Spółka przewiduje utworzenie struktury holdingowej, mającej zapewnić bezpieczeństwo funkcjonowania wchodzącym w jej skład podmiotom (upadłość jednego z nich nie spowoduje upadłości całości firmy) oraz stworzyć sprzyjające warunki inwestorom zewnętrznym, w tym zagranicznym. W szczególności, zakłada się w etapie:
- I - wyodrębnienie ze Spółki, poza istniejącymi obecnie 3 spółkami zależnymi, kolejnych 5 spółek kapitałowo powiązanych ze Spółką-matką,
- II - zlikwidowanie nierentownych wydziałów (których produkcję lub usługi można nabyć zewnątrz), przeniesienie produkcji lub usług do innych wydziałów, wydzielenie odrębnych podmiotów,
- III - włączenie do struktury holdingu spółki utworzonej na bazie obecnego Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Urządzeń Mechanicznych OBRUM.
d) restrukturyzacja zatrudnienia
Spółka przewiduje zracjonalizowanie i dostosowanie zatrudnienia do potrzeb i nowej struktury organizacyjnej oraz ustalenie właściwych relacji między liczbą pracowników bezpośrednio-produkcyjnych, pośrednio-produkcyjnych i na stanowiskach nierobotniczych. Za ekonomicznie uzasadnione Spółka uznaje zatrudnienie 2 700 z obecnych 4 000 pr
acowników. Pozostałych 1300 osób do końca 2000 r. objętych zostanie zwolnieniami w trybie i na zasadach określonych w ustawach i rozporządzeniach dotyczących ochrony roszczeń pracowniczych, rozwiązywania stosunków pracy i ustalania świadczeń przedemerytalnych dla osób zwalnianych z przyczyn zakładów oraz porozumieniach zawartych ze Związkami Zawodowymi działającymi w Spółce.Na wniosek Ministra Gospodarki, w dniu 4 kwietnia br., Rada Ministrów wyraziła zgodę na udzielenie Spółce pomocy ze środków budżetowych EFSAL, umożliwiającej wypłatę odpraw w wysokości 3-krotnych miesięcznych wynagrodzeń.
e) restrukturyzacja finansowa
Wielkość zobowiązań Spółki na dzień 30 czerwca 1999 r. podlegających restrukturyzacji finansowej zgodnie z ustawą z dnia 7 października 1999 r. o wspieraniu restrukturyzacji przemysłowego potencjału obronnego i modernizacji technicznej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej wynosi łącznie 20 036,6 tys. PLN.
Plan restrukturyzacji zadłużenia na podstawie wymienionej ustawy, Spółka opiera na założeniu, że będą możliwe:
- odroczenie i spłata przez Spółkę całości zobowiązań z tytułu podatku od towarów i usług wg stanu na dzień 30 czerwca 1999 r. wraz z odsetkami wg stanu na dzień 31 grudnia 1999 r. w łącznej wysokości 14 906,9 tys. PLN,
- odroczenie i umorzenie zobowiązań wobec PFRON, NFOŚ, FUS, FP wg stanu na 30 czerwca 1999 r. wraz z odsetkami i kosztami manipulacyjnymi wg stanu na dzień 31 grudnia 1999 r. w łącznej wysokości 5.129,7 tys. PLN.
Zobowiązania nie objęte restrukturyzacją przewidzianą w wymienionej ustawie, wynoszące łącznie 139 908,0 tys. PLN, Spółka przewiduje restrukturyzować na podstawie układu sądowego i umów cywilno-prawnych z wierzycielami.
8) W obecnej sytuacji ekonomiczno-finansowej Zakładów Mechanicznych "BUMAR-ŁABĘDY" S.A. alternatywą przeprowadzenia głębokiej restrukturyzacji pozostaje ogłoszenie upadłości ze wszystkimi konsekwencjami wnikającymi z tego faktu, co może nastąpić w przypadku zaniechania lub zwłoki w realizacji podstawowych elementów programu naprawczego. Wraz z ogłoszeniem upadłości Spółki, należy liczyć się m.in. z:
- utratą 4 000 miejsc pracy i zagrożeniem podstaw egzystencji ok. 12 000 osób (licząc po 3 osoby w rodzinie) i wybuchem niepokojów społecznych,
- koniecznością zaangażowania środków budżetowych na wypłatę w skali roku ok.: 9 600 tys. PLN - tytułem zasiłków, 7 000 tys. PLN - tytułem świadczeń przedemerytalnych,
- nieodwracalnymi stratami majątkowymi i finansowymi w procesie żywiołowej wyprzedaży składników majątkowych,
- utratą technicznych możliwości modernizacji i napraw eksploatowanego sprzętu pancernego i innych wyrobów o przeznaczeniu wojskowym,
- zawieraniem związków kooperacyjnych i wstrzymaniem dostaw części zamiennych,
- zaprzestaniem realizacji zadań wynikających z Centralnego Programu Mobilizacji Gospodarki.
Składając na ręce Pani Marszałek niniejszą odpowiedź na oświadczenie złożone przez Pana Senatora Jerzego Markowskiego, pragnę zapewnić, że ze strony Ministra Gospodarki:
- są wspierane, jako leżące w interesie Skarbu Państwa, obronności i bezpieczeństwa państwa, załogi i społeczności lokalnej, przedsięwzięcia restrukturyzacyjne podejmowane przez statutowe organy Spółki z poszanowaniem obowiązującego prawa, zmierzające do szybkiego przywrócenia równowagi ekonomiczno-finansowej i osiągn
ięcia zakładanych długofalowych celów Zakładów Mechanicznych "BUMAR-ŁABĘDY" S.A.,- są przedmiotem ciągłego monitoringu harmonogramy realizacji wszystkich przedsięwzięć restrukturyzacyjnych wynikających z programu naprawczego, zawarte w kompleksowym programie restrukturyzacji Zakładów Mechanicznych "BUMAR-ŁABĘDY" S.A.
Równocześnie pragnę podziękować wszystkim, którym leży na sercu dobro polskiego przemysłu obronnego, w tym pomyślność i los załogi Zakładów Mechanicznych "BUMAR-ŁABĘDY" S.A., za wspieranie wysiłków na rzecz uzdrowienia sytuacji w sferze, z natury rzeczy, wymagającej współdziałania wszystkich sił społeczno-gospodarczych.
Z wyrazami szacunku
MINISTER GOSPODARKI
z up.
Jan Szlązak
PODSEKRETARZ STANU