Warszawa, 1999.05.12

1. Odcinek linii kolejowej Grzmiąca-Połczyn Zdrój leży na linii kolejowej nr 410 Grzmiąca-Połczyn Zdrój-Złocieniec-Kalisz Pomorski-Choszczno-Pełczyce-Barlinek-Myślibórz-Kostrzyn. Odcinki tej linii: Połczyn Zdrój-Złocieniec oraz Choszczno-Pełczyce-Barlinek-Myślibórz, są obecnie całkowicie zamknięte.

2. Problemy dotyczące utrzymania ruchu na wspomnianej linii sięgają początku lat dziewięćdziesiątych, i w ciągu tego czasu wielokrotnie odżywał problem prowadzenia komunikacji pasażerskie. Jednostki PKP przekazując wyniki analiz ekonomicznych dotyczących tej linii, sugerowały władzom terytorialnym i samorządowym rezygnację z utrzymania ruchu kolejowego lub wypracowanie z PKP zasad wspólnego przedsięwzięcia, dającego podstawy do zachowania na tym odcinku przewozów kolejowych. Analizując przewozy kolejowe na tej linii od 1994 r. sytuacja przedstawia się następująco:
w 1994 r. przewieziono : 136 050 osób
w 1995 r. przewieziono : 127 968 osób
w 1996 r. przewieziono : 113 088 osób
w 1997 r. przewieziono : 96 840 osób
w 1998 r. przewieziono : 80 150 osób

Przytaczane w wystąpieniach pana senatora K. Majki, pani poseł Z. Wilczyńskiej, starosty powiatu Świdwińskiego i burmistrza Połczyna Zdroju, dane o ilości kuracjuszy przybywających do Połczyna Zdroju (20 000 do 24 000 osób rocznie) daje średnio od 11 do 13 podróżnych (kuracjuszy) na obecnie kursujące 5 pociągów w dobie (kursujących w obu kierunkach na linii Połczyn Zdrój-Grzmiąca). Zanotowano również znaczny spadek wykupionych kolejowych biletów miesięcznych, co sugeruje przejęcie tych klientów przez przewoźników samochodowych.

3. Na łączącej 32 km długości linii Grzmiąca-Połczyn Zdrój; czas jazdy pociągu wydłużył się z 57 min. w 1994 r. (prędkość średnia - 33,62 km/h) do 96 min. w 1998 r. (prędkość średnia 19,96 km/h).

4. W związku z systematycznie pogarszającym się stanem technicznym linii w 1998 r. PKP zwróciły uwagę na bezwzględną potrzebę przeprowadzenia naprawy głównej nawierzchni wyjaśniając, że nie może ona być wykonana ze środków własnych przedsiębiorstwa ze względu na ich brak oraz prowadzenie na tej linii deficytowych przewozów pasażerskich. PKP zamierzały zaprzestać prowadzenie komunikacji pasażerskiej z dniem 24 maja 1998 r. (zmiana rozkładu jazdy na nowy w latach 98/99), jednak po interwencjach podjęto decyzję o utrzymaniu przewozów do czasu całkowitego wyeksploatowania linii kolejowej.

6. Wcześniejszy brak zaangażowania władz terenowych i samorządowych w rozwiązanie lokalnego problemu transportowego w zakresie eksploatacji linii Grzmiąca-Połczyn Zdrój doprowadził do tego, że obecny stan techniczny linii jest tak zły, że stwarza zagrożenie bezpieczeństwa ruchu pociągów, a więc i przewożonych podróżnych, co uniemożliwia dalsze prowadzenie komunikacji kolejowej. W przypadkach, gdy linia kolejowa lub jej część będzie charakteryzowała się niskim stopniem produktywności, niezbędne będą decyzje o wycofaniu się PKP z ich eksploatacji lub przewozów na tych liniach. Wycofanie się z eksploatacji lub przewozów nie jest jednak tożsame z fizyczną likwidacją linii. W przypadkach, gdy władze terenowe uznają zasadność funkcjonowania linii w wymiarze regionalnym lub lokalnym, mogą podjąć działania w kierunku ich finansowania (utrzymanie i eksploatacja) lub zamówienia i opłacenia określonych usług przewozowych lub stworzenia wspólnego z PKP przedsiębiorstwa przewozowego (art. 13 ustawy 6.07.1995 r. o przedsiębiorstwie państwowym Polskie Koleje Państwowe, Dz.U. nr 95, poz. 474, z późniejszymi zmianami). Na mocy tej ustawy możliwe jest też utworzenie przedsiębiorstwa przewozowego podległego władzom terenowym.

- dotacje samorządów lokalnych 303 mln Fr.

- dotacje ze strony Konfederacji 485,4 mln Fr.;

- dotacje ze strony Kantonów i innych jednostek terenowych i samorządowych 200,8 mln Fr.

7. Jednocześnie informuję, że w planach strategicznych Ministerstwa Transportu i Gospodarki Morskiej przewiduje się reformę transportu kolejowego i dostosowanie go do gospodarki rynkowej. W państwach europejskich jednym z elementów reformowania transportu jest regionalizacja przewozów pasażerskich przy znacznym udziale władz terenowych i samorządowych. To zagadnienie będzie również dominować w reformie systemu transportowego w Polsce w celu osiągnięcia tak zwanego zrównoważonego rozwoju systemu transportowego.

- modernizacji infrastruktury kolejowej.

9. Na tle powyższych działań resortu chcę zwrócić uwagę, że dotychczas utrzymywana infrastruktura kolejowa nie będzie eksploatowana w całości przez PKP, a proces restrukturyzacji majątkowej obejmujący nacjonalizację majątku trwałego - będzie kontynuowany. Podstawą racjonalizacji jest w tym wypadku analiza ekonomiczna wykorzystania majątku trwałego (infrastruktura i eksploatacja taboru).

10. Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego w piśmie nr 768/99 z dnia 27.01.1999 r. negatywnie wypowiedział się na temat projektu rozporządzenia RM w sprawie linii kolejowych o znaczeniu wojewódzkim, nie przedstawiając żadnego uzasadnienia swego stanowiska. Na temat projektu rozporządzenia RM w sprawie linii kolejowych o znaczeniu państwowym - nie przedstawiono żadnego stanowiska.

- naprawa podtorza (najczęściej wymiana torowiska, warstw ochronno-filtracyjnych, odbudowa układu odwadniającego torowisko);

12. Pozwolę sobie zasugerować kilka sposobów postępowania odnośnie transportu szynowego na linii Grzmiąca-Połczyn Zdrój (- Świdwin);
a - wykorzystanie art. 13. w związku z art. 44 ustawy o przedsiębiorstwie państwowym Polskie Koleje Państwowe, i zorganizowanie przedsiębiorstwa transportowego z udziałem PKP;
b - wykorzystanie art. 13, ust. 6 w związku z art. 44 ust. 1, punkt 2 oraz art. 2, i zorganizowanie własnego przedsiębiorstwa transportu szynowego, przy czym ze względu na ten sam rozstaw toru na przekazanym władzom terenowym odcinku linii uruchomić linię obsługiwaną tramwajami lub elektrycznymi zespołami trakcyjnymi podobnymi do eksploatowanych przez Warszawską Kolej Dojazdową.