Spis oświadczeń, oświadczenie

Odpowiedź na oświadczenie senatora Janusza Lorenza, wygłoszone podczas 4. posiedzenia Senatu, złożył Minister Skarbu Państwa:

Warszawa, 1997.12.30

Pan
Janusz Lorenz
Senator
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowny Panie Senatorze

W odpowiedzi na oświadczenie Pana Senatora w sprawie wadliwości norm prawnych dotyczących uprawnień pracowników do nieodpłatnego nabywania akcji prywatyzowanych przedsiębiorstw, pozwalam sobie uprzejmie przedstawić następujące wyjaśnienia:

  1. Kwestia zakresu podmiotowego prawa do nieodpłatnego nabywania akcji jest obecnie przedmiotem wielu krytycznych wystąpień, kierowanych również do Urzędu Ministra Skarbu Państwa.
    Wystąpienia pracowników oraz byłych pracowników prywatyzowanych przedsiębiorstw, których nie można zakwalifikować do grona "uprawnionych pracowników" w rozumieniu ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, podobnie jak kierowane do Pana Senato    ra interwencje osób, którym w następstwie przeprowadzenia prywatyzacji w sposób określony w przepisach art. 37 ust. 1 pkt 2 uchylonej ustawy z dnia 13 lipca 1990 r. o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, przyznano prawo nieodpłatnego nabycia akcji w liczbie nie większej od liczby akcji będących własnością Skarbu Państwa w dniu wejścia w życie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, wskazują na kontrowersyjność przyjętych w ustawie rozstrzygnięć, określających zakres podmiotowy i przedmiotowy prawa do nieodpłatnego nabywania akcji oraz na ich sprzeczność z konstytucyjną zasadą równości obywateli wobec prawa oraz zasadą sprawiedliwości społecznej.
    Podzielając pogląd o kontrowersyjności, przyjętych w ustawie o komercjalizacji i     prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych oraz o niektórych innych ustawach, regulacji dotyczących prawa do nieodpłatnego nabywania akcji Skarbu Państwa, uważam za niesłuszny zarzut niezgodności przyjętych rozstrzygnięć ustawowych z konstytucyjną zasadą równości obywateli wobec prawa i zasadą sprawiedliwości społecznej.
    Prawo do nieodpłatnego nabywania akcji nie jest bowiem powszechnym prawem obywatelskim, lecz przywilejem przyznanym przez państwo wybranym grupom obywateli, spełniających kryteria określone     w ustawie o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych oraz w niektórych innych ustawach.

  2. Obecny kształt uregulowań dotyczących przywileju nieodpłatnego nabycia akcji był w przeszłości przedmiotem szerokiej dyskusji społecznej, prowadzonej z udziałem przedstawicieli organów administracji rządowej oraz środowisk pracodawców i pracowników.
    W wyniku tej dyskusji ustalono zakres praw do nieodpłatnego nabywania akcji w uzgodnionym przez Rząd ze związkami zawodowymi i organizacjami pracodawców w     1993 r. dokumencie "Pakt o Przedsiębiorstwie Państwowym w trakcie przekształcania", który stanowił merytoryczną podstawę dla prac nad przyjęciem stosownych rozstrzygnięć ustawodawczych.
    Uregulowany w ustawie o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw     państwowych reżim prawny nieodpłatnego zbywania akcji prywatyzacji stanowi zatem wyraz kompromisu, w wyniku którego Państwo przyznało pewnym kategoriom obywateli określone przywileje w związku z prywatyzacją majątku państwowego.

  3. Prawo do nieodpłatnego nabywania akcji nie jest uprawnieniem wynikającym ze stosunku pracy, dlatego też ukształtowanie zakresu tego prawa w ustawie o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych oraz w innych ustawach nie może być rozpatrywane w kategoriach należnego ekwiwalentu za wypracowanie określonych dóbr w prywatyzowanym zakładzie pracy.

    4. Takim ekwiwalentem jest wynagrodzenie za pracę otrzymywane przez pracownika oraz inne świadczenia związane ze stosunkiem pracy (np. nagrody jubileuszowe, czy świadczenia pieniężne wypłacane w okresie niezdolności do pracy) lub wynikające ze stosunku pracy (renty, emerytury).

  4. Ze względu na powyższe uwarunkowania uważam, że sprawa zakresu przedmiotowego prawa do nieodpłatnego nabywania akcji może być rozważana jedynie w kontekście istnienia przewidzianych w ustawie racjonalnych przesłanek, od których uzależniono nie tylko możliwość nabycia prawa przez osoby zdefiniowane w ustawie lecz również przedmiot możliwego i wykonalnego świadczenia objętego treścią tego prawa w konkretnych okolicznościach.

  5. Zmianę obecnego stanu prawnego w zakresie prawa do nieodpłatnego nabywania akcji, przez objęcie tym prawem świadczeń niemożliwych w zastanych ustawą stanach faktycznych, uważam za nieuzasadnioną.
    Za nieuzasadnioną uważałbym również inicjatywę legislacyjną zmierzającą do poszerzenia zakresu świadczeń ze strony Skarbu Państwa na rzecz osób, które nabyły uprawnienia do nieodpłatnego nabywania akcji w zakresie określonym w ustawie, w sytuacji, w której taka zmiana stanu prawnego prowadziłaby jedyn    ie do kolejnego uprzywilejowania beneficjentów procesów prywatyzacyjnych, bez systemowego rozstrzygnięcia o objęciu tymi przywilejami pozostałych obywateli.
    W tym kontekście uważam jednocześnie pogląd, iż zrównanie wszystkich obywateli RP w zakresie prawa     do nieodpłatnego nabycia akcji jest obecnie praktycznie niemożliwe z powodu istniejącego od siedmiu lat zróżnicowania przywilejów oraz osiągniętych już przez znaczną liczbę osób korzyści majątkowych, przyznanych tym osobom w różnym stopniu w okresie obowiązywania ustaw regulujących procesy prywatyzacyjne.

Z poważaniem

Emil Wąsacz

Spis oświadczeń, oświadczenie