Spis oświadczeń, poprzednie oświadczenie, następne oświadczenie


20. posiedzenie Senatu RP

9 października 1998 r.

Oświadczenie

Oświadczenie skierowane do Ministra Spraw Zagranicznych

12 września byłem w Nowogródku na Białorusi w składzie delegacji Elbląga, który z tym miastem ma podpisaną współpracę. Jak zapewne państwo wiecie, w tym dniu obchodzone tam były "Dni Poezji", wielka oficjalna uroczystość związana z dwusetną rocznicą urodzin Adama Mickiewicza - rocznicą zapisaną w kalendarzu UNESCO jako ważne światowe wydarzenie kulturalne. Podobnie potraktowały tę rocznicę władze Białorusi.

Niezależnie od bardzo poważnych nakładów na przygotowanie zespołu muzealnego w Zaosiu i na odnowienie samego Nowogródka, w otwarciu "Dni Poezji" wzięła udział wysokiego szczebla delegacja rządowa z premierem na czele. Miałem więc prawo oczekiwać, że i z Polski przybędzie co najmniej poważna delegacja, zarówno ze względu na uczucia miejscowych Polaków, dla których było to wydarzenie o wyjątkowym znaczeniu, jak i na szacunek dla naszego narodowego wieszcza, którego polskość i w ogóle wielki wkład kultury polskiej do kultury światowej, bardzo mocno, wbrew moim obawom, podkreślał premier Białorusi i towarzyszący mu ministrowie, zarówno w oficjalnych, jak i prywatnych wypowiedziach. Niestety, z Polski w ramach oficjalnej delegacji przyjechał tylko dyrektor Departamentu Muzealnictwa Ministerstwa Kultury i Sztuki. Byłem tym zaskoczony i było mi po prostu wstyd przed uczestniczącymi bardzo licznie i głęboko przejętymi tą uroczystością miejscowymi Polakami, a także przed władzami Białorusi. Przypuszczam, że tak niski szczebel polskiego przedstawicielstwa to nie przypadek, ale świadomy i zaplanowany w ramach gier dyplomatycznych afront pod adresem gospodarzy. I tak to zostało odebrane przez Białorusinów.

Działanie takie oburza mnie do głębi. Uważam bowiem, że niezależnie od takich czy innych potyczek dyplomatycznych na szczeblu MSZ oraz naszej oficjalnej oceny i stosunku do postawy i działań prezydenta Łukaszenki, nie wolno w orbitę tych rozgrywek wciągać tego typu uroczystości i to w takiej formie, która może mieć bardzo istotny wpływ na losy ludzi polskiego pochodzenia zamieszkujących Białoruś. Tak samo, jak w poprzedniej sprawie, o której mówiłem, również w tej każdy rząd, niezależnie od tej czy innej koalicji, nie ma prawa zapominać o setkach tysięcy Polaków zamieszkujących Białoruś i nie ma prawa swoimi działaniami igrać z ich losem. Bowiem właśnie tamtejsi Polacy jako pierwsi będą ponosić konsekwencje takich właśnie demonstracyjnie lekceważących działań. Nie wolno tego tolerować i nie wolno się z tym pogodzić!

Dlatego uznałem za niezbędne postawienie tej sprawy na naszym forum, apelując do MSZ i rządu o refleksję i wyciągnięcie z tego wydarzenia odpowiednich wniosków. Czynię to z prawie miesięcznym opóźnieniem, gdyż dzisiejsze posiedzenie jest pierwszym od mojego pobytu w Nowogródku.


Spis oświadczeń, poprzednie oświadczenie, następne oświadczenie