Minister Finansów przekazał wyjaśnienie w związku z oświadczeniem senatora Zbigniewa Kruszewskiego, złożonym na 65. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 71):
Warszawa, 10.11.2000 r.
Szanowna Pani
Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu RP
Szanowna Pani Marszałek
W związku z przesłanym przy piśmie z dnia 28.09.2000 r. znak: AG/043/302/2000/IV testem oświadczenia złożonego przez senator Zbigniewa Kruszewskiego na 65 posiedzeniu Senatu w dniu 22 września 2000 roku w sprawie obniżania przez niektóre urzędy skarbowe podmiotom świadczącym usługi budowlane na rzecz państwowych szkół wyższych stawki podatku od towarów i usług z 7% do 1%, uprzejmie wyjaśniam.
Zawarte w przedstawionym oświadczeniu senatora zarzuty o nierównym traktowaniu podmiotów wobec prawa przez urzędy skarbowe nie zostały poparte dowodami oraz przepisami, które zostały naruszone przez organy podatkowe przy udzielaniu ulgi podatkowej podmiotom świadczącym usługi budowlane na rzecz państwowych szkół wyższych i odmowie udzielenia takiej ulgi na rzecz niepaństwowych szkół wyższych.
Obowiązujące przepisy przewidują możliwość stosowania ulg podatkowych przez organy podatkowe, gdy podatnik wystąpi ze stosownym wnioskiem w tej sprawie do urzędu skarbowego. Udzielenie ulgi w postaci zaniechania poboru podatku w części przewyższającej 1% podstawy opodatkowania od robót i usług związanych z budową, adaptacją, remontami i konserwacją obiektów nauki, oświaty i wychowania odbywa się na zasadach ogólnych, określonych w przepisach ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.), w drodze wydania indywidualnej decyzji w tej sprawie.
Zgodnie z art. 22 § 2 pkt. 1 lit. b wyżej cytowanej ustawy - Ordynacja podatkowa, organ podatkowy, na wniosek podatnika, może zaniechać w całości lub w części poboru podatku, gdy pobranie podatku zagraża ważnym interesom podatnika, a w szczególności jego egzystencji.
Decyzje oparte na tym przepisie należą do decyzji uznaniowych, co nie oznacza ich dowolności, gdyż przed zastosowaniem przedmiotowej ulgi urząd skarbowy bada czy zachodzą przesłanki określone w wyżej cytowanym przepisie uzasadniające jej zastosowanie, czy też nie. Granice uznania zostały ściśle wyznaczone, bowiem ustawodawca wyraźnie określił kiedy można przyznać ulgę, a mianowicie "gdy pobranie podatku zagraża ważnym interesom podatnika, a w szczególności jego egzystencji".
W świetle przedstawionej argumentacji należy zauważyć, że ani powołany wyżej przepis ani inne przepisy w/cyt. Ordynacji podatkowej odnoszące się do stosowania ulg (np. umorzenia zaległości podatkowych - art. 67, odroczenia terminu płatności podatku, rozłożenia zapłaty podatku lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami na raty - art. 48), nie zawierają ograniczeń podmiotowych, co do możliwości ubiegania się o zastosowanie powyższych ulg podatkowych przez poszczególne grupy podatników.
W tym zakresie Minister Finansów nie udziela szczególnych wytycznych, co do zasad postępowania przy udzielaniu przedmiotowej ulgi. Ewentualna ingerencja w postępowanie prowadzone przez organ I lub II instancji stanowiłaby naruszenie kompetencji organu właściwego w sprawie oraz kolidowałaby z nakazem obiektywizmu potencjalnego postępowania prowadzonego w trybie nadzwyczajnym przed Ministrem Finansów.
Z poważaniem
Z upoważnienia Ministra Finansów
Sekretarz Stanu
Jan Rudowski