Warszawa, 10 maj 2000 r.

Szanowna Pani
Prof. dr hab. Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Realizując wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26.10.1999 r. w sprawie wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczącego niezgodności z Konstytucją RP w art. 46 ustawy oraz uwzględniając uzyskane w 1999 r. doświadczenia we wdrażaniu wprowadzonych wymaganych ustawą - Prawo energetyczne z 10 kwietnia 1997 r. szczegółowych zasad rozliczeń kosztów ciepła z indywidualnymi odbiorcami w lokalach, a także liczne wystąpienia organów samorządowych, w tym spółdzielni mieszkaniowych, do których należą w większości zasoby mieszkaniowe, które wskazują na brak uzasadnienia dla szczegółowej regulacji zasad rozliczeń z użytkownikami lokali w budynkach, Rząd zaproponował w skierowanym w do Sejmu RP. 13 marca br. pilnym rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy - Prawo energetyczne, skreślenie w art. 46 upoważnienia do regulowania rozporządzeniem Ministra Gospodarki tych rozliczeń oraz uzupełnienie ustawy - Prawo energetyczne w art. 45a o ogólne zasady prowadzenia rozliczeń z odbiorcami, w tym z użytkownikami lokali, których celem jest ochrona ich interesów.

Użytkownicy lokali w budynkach wielorodzinnych, którzy nie mają zawartych umów sprzedaży z przedsiębiorstwami energetycznymi nie są w rozumieniu ustawy - Prawo energetyczne odbiorcami ciepła lub innych nośników energii dostarczanych do budynku. Dotyczy to głównie użytkowników lokali mieszkalnych w budynkach wielorodzinnych w zakresie rozliczeń kosztów zakupu ciepła na ogrzewanie i podgrzewanie wody użytkowej, którzy zajmują lokale na podstawie umów lub decyzji wydanych na podstawie odrębnych przepisów. Proponowane regulacje w art. 45a ustawy, zawierające ogólne zasady rozliczeń wyłącznie ponoszonych kosztów zakupu lub wytworzenia ciepła we własnych źródłach ciepła lub zakupu paliw gazowych lub energii elektrycznej przeznaczonych dla wspólnych pomieszczeń lub dla całego budynku, przez zarządzających budynkami, którzy na podstawie umowy z przedsiębiorstwem energetycznym są wyłącznymi odbiorcami tych nośników paliw i energii dostarczonych do budynku, mają na celu ochronę użytkowników lokali przed nieuzasadnionym zawyżaniem opłat za paliwa i energię, o inne koszty nie związane z ich zakupem lub wytworzeniem. Przed 1 stycznia 1999 r. przepisy powszechnie obowiązujące nie regulowały szczegółowo zasad prowadzenia rozliczeń kosztów paliw i energii przez właścicieli - zarządców budynków z użytkownikami lokali. Proponowane zmiany stanowią w tym zakresie i w dużej części powrót do poprzedniego stanu.

Uwzględniając powyższe, a także mając na uwadze cel ustawy - Prawo energetyczne, którym jest tworzenie warunków do oszczędnego i racjonalnego użytkowania paliw i energii oraz ochrona interesów grup konsumentów w lokalach zaproponowano określenie w art. 46 ust. 1 części upoważnienia dotyczącego regulowania przez Ministra Gospodarki szczegółowych zasad rozliczeń kosztów zakupu ciepła z indywidualnymi odbiorcami w lokalach, stanowiących jeden z wielu, ale znaczący element kosztów użytkowania budynku. Daje to możliwość uwzględniania przez zarządzających budynkami w rozliczeniach szeregu ważnych indywidualnych czynników, jak zróżnicowany stan techniczny zasobów mieszkaniowych w kraju, specyfikę zasilania w energię czy zamożność społeczeństwa, co w przypadku regulacji ogólnej nie jest możliwe do uwzględnienia. W sytuacji odejścia od dofinansowywania z budżetu Państwa kosztów dostawy ciepła do lokali mieszkalnych, sprawy szczegółowych regulacji rozliczeń z indywidualnymi odbiorcami w lokalach za dostawę ciepła powinny być regulowane przez uprawnione statutowo organy właściciela - zarządcy, którzy będą je realizować uwzględniając ww. czynniki charakteryzujące stan techniczny własnych zasobów mieszkaniowych oraz odrębne regulacje i zasady wynikające z ustawy - Prawo energetyczne.

Odnosząc się do poruszonej przez pana Senatora Zbigniewa Kruszewskiego kwestii zapisów art. 45a ust. 2, 5 i 6 mówiących o rozliczeniach kosztów w odniesieniu do budynku, pragnę poinformować, iż według ogólnie stosowanej interpretacji prawnej nie oznacza to, iż rozliczenia kosztów paliw energii mogą dotyczyć tylko jednego budynku, lecz mogą być stosowane dla większej liczby budynków należących do jednego właściciela. O tym, czy rozliczenia będą prowadzone indywidualnie dla poszczególnych budynków, czy też opłaty będą liczone jako uśrednione dla więcej niż jednego budynku, decydować będą właściwe organy właściciela - zarządcy budynków w porozumieniu z indywidualnymi odbiorcami w lokalach. Niemniej w dłuższej perspektywie czasu właściciele - zarządcy budynków powinni stosować indywidualne rozliczania kosztów dostarczenia ciepła do poszczególnych budynków, co jest także postulowane i oczekiwane przez użytkowników lokali, o czym świadczą liczne wystąpienia kierowane w tej sprawie do Ministerstwa Gospodarki, gdyż sprzyjać to będzie podejmowaniu działań dla racjonalizacji zużycia ciepła w budynkach, zarówno przez użytkowników lokali, właścicieli - zarządców budynków jak i przedsiębiorstwa energetyczne.

Janusz Steinhoff