Warszawa, dnia 14.01.2000 r.

Pani
Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów, odpowiadając na oświadczenie złożone przez Panią Senator Dorotę Kempkę, przesłane przy piśmie Pani Marszałek z dnia 22 grudnia 1999 r. znak: AG/043/482/IV uprzejmie informuję, że problemy zdrowia dzieci i młodzieży Ministerstwo Zdrowia uznaje jako priorytetowe. Stąd też znaczna część działań polityki prorodzinnej państwa, w części dotyczącej poprawy zdrowotności rodziny, ukierunkowana jest na zdrowie dzieci i młodzieży. Zakres zadań realizowanych przez resort zdrowia w odniesieniu do populacji dzieci młodzieży jest bardzo szybki. Ze względu na specyfikę potrzeb zdrowotnych tej populacji, szczególną wagę przywiązujemy do właściwie realizowanej profilaktyki oraz promocji zdrowia.

Wdrożona od 1 stycznia 1999 roku reforma systemu ochrony zdrowia, objęła zmiany organizacyjne, a przede wszystkim zmianę sposobu finansowania całego systemu. Kierunek i zakres reformy wyznaczyła ustawa z dnia 6 lutego 1997 roku o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym. Przekształcenia systemowe w ochronie zdrowia wpłynęły również na zmianę podporządkowania zakładów opieki zdrowotnej, dotychczas sprawujących nadzór merytoryczny w zakresie opieki zdrowotnej nad matką i dzieckiem na poziomie wojewódzkim. Działalność wojewódzkich zespołów (przychodni) opieki nad matką i dzieckiem, funkcjonujących w poprzednich latach (samodzielnie lub w strukturach wojewódzkich szpitali specjalistycznych) finansowana była z budżetu wojewodów. Obecnie funkcję organu założycielskiego większości tego rodzaju zespołów przejął samorząd wojewódzki. Zmiana systemu finansowania działalności zakładów opieki zdrowotnej, finansowanie przez Kasy Chorych faktycznie wykonanych świadczeń zdrowotnych (wymienionych w ustawie), wpłynęła na obniżenie możliwości finansowania działalności merytorycznej wojewódzkich zespołów (przychodni) matki i dziecka, obejmującej głównie nadzór nad jakością świadczeń, analizę stanu zdrowia kobiet i dzieci oraz koordynację działań w zakresie profilaktyki, leczenia, a także koordynację realizacji programów zdrowotnych.

W opinii Ministerstwa Zdrowia, dalsze funkcjonowanie nadzoru merytorycznego w opiece zdrowotnej nad matką i dzieckiem jest niezbędne. Dlatego też od początku ubiegłego roku poszukiwano zgodnego z prawem rozwiązania umożliwiającego zachowanie ciągłości pracy tego nadzoru. Kierownictwo resortu podjęło decyzję o sfinansowaniu ze środków będących w dyspozycji Ministra Zdrowia 65 etatów pracowników zatrudnionych w poszczególnych województwach (w Regionalnych Centrach Zdrowia Publicznego). Niestety ze względu na brak zgodnej z prawem możliwości przeniesienia tych środków do budżetu wojewodów rozwiązanie to nie mogło być zastosowane. Niepowodzeniem zakończyła się również próba zatrudnienia pracowników sprawujących nadzór merytoryczny w opiece zdrowotnej nad dziećmi przez podległe Ministrowi Centrum Organizacji i Ekonomiki Ochrony Zdrowia.

W dniu 16 sierpnia 1999 r. w przedłożonym Ministrowi Finansów projekcie budżetu państwa na rok 2000 wystąpiliśmy z wnioskiem o dokonanie przeniesienia, ze środków ujętych w limicie dla Ministerstwa Zdrowia do budżetu wojewodów, środków o łącznej wysokości 1.204 tys. zł, z przeznaczeniem na zatrudnienie w każdym województwie w zespołach metodyczno-organizacyjnych (rozdz. 8554) pracowników sprawujących nadzór merytoryczny w zakresie opieki zdrowotnej nad matką i dzieckiem - do wniosku załączono szczegółowy podział etatów i środków dla poszczególnych województw (łącznie 65 etatów). Przeniesienie takie zostało dokonane o czym poinformowano wojewodów w dniu 10.01.br.

W piśmie skierowanym do wszystkich wojewodów przedstawiłam informację o przeznaczeniu środków. Równocześnie, powołując się na swoje uprawnienia wynikające z przepisów art. 33 ust. 1 i art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie, przedstawiłam prośbę o powołanie nadzoru merytorycznego w zakresie opieki nad matką i dzieckiem, usytuowanego w strukturze administracji rządowej. Zaproponowałam utworzenie dwustopniowego, ściśle skoordynowanego nadzoru merytorycznego w tej dziedzinie, obejmującego szczebel centralny oraz wojewódzki - powierzając jednocześnie funkcję lidera i koordynatora organizacji opieki zdrowotnej nad matką i dzieckiem Instytutowi Matki i Dziecka w Warszawie. Dyrektora tego Instytutu upoważniłam do podejmowania działań w wymienionym zakresie, w skali całego kraju. Do wystąpień skierowanych do wojewodów załączone zostały ramowe zadania nadzoru merytorycznego w zakresie opieki zdrowotnej nad matką i dzieckiem, które w większości pokrywają się z wymienionymi przez Panią Senator.

W celu ujednolicenia metod funkcjonowania nadzoru, w lutym br. Instytut Matki i Dziecka zorganizuje szkolenie dla wskazanych przez wojewodów pracowników, z udziałem specjalistów z dziedziny zdrowia publicznego, pediatrii, położnictwa i ginekologii oraz neonatologii.

Ponadto uznając, że jedynym skutecznym rozwiązaniem problemu świadczeń profilaktycznych na rzecz dzieci i młodzieży jest prawne uregulowanie tego zagadnienia, w projekcie aktualnie nowelizowanej ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym zaproponowaliśmy treść przepisu upoważniającego Ministra właściwego do spraw zdrowia do określenia w drodze rozporządzenia zakresu świadczeń profilaktycznych u dzieci i młodzieży. Rozporządzenie wydane na tej podstawie będzie obligowało organy odpowiadające za organizację świadczeń zdrowotnych do zapewnienia dzieciom i młodzieży badań profilaktycznych w określonym zakresie i terminach. Zgodnie z przepisami ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, świadczenia te będą realizowane przez Kasy Chorych. Natomiast finansowanie badań przesiewowych będzie podzielone pomiędzy Ministerstwo Zdrowia i Kasy Chorych, w zależności od charakteru tych badań. Istotną częścią działalności profilaktycznej na rzecz dzieci będzie promocja zdrowia - zadanie to należy do obowiązków samorządów. W związku z czym oczekuję, że włączą się one do działań w tym zakresie poprzez ich współfinansowanie oraz tworzenie odpowiednich struktur.

Z wyrazami szacunku

Franciszka Cegielska