Moje oświadczenie pragnę skierować na ręce pana premiera Jerzego Buzka.

Szanowny Panie Premierze!

Wiadomość ta budzi moje poważne zaniepokojenie, gdyż zadania związane z gospodarką komunalną, szczególnie z ciepłownictwem, w tym z ciepłownictwem wykorzystującym w celach grzewczych paliwa gazowe, należą do zadań samorządu terytorialnego. Jako przewodniczący senackiej Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej nie mogę przejść obojętnie wobec tych problemów. Jest to tym bardziej istotne, że również samorządy gminne wypłacają niebagatelne kwoty z tytułu dodatków mieszkaniowych, wspomagane są w ten sposób budżety niezamożnych rodzin. Prawidłowością w skali kraju jest to, że w łącznych opłatach za użytkowanie lokali mieszkalnych opłaty z tytułu ogrzewania zajmują najwyższą pozycję.

Według informacji przekazanych opinii publicznej wzrost opłat z tego tytułu miał się kształtować na poziomie 16-18%. Jako przyczynę podawano rosnące ceny gazu, co spowodowane było zmianą warunków finansowych wynikających z umów z dostawcami tego paliwa na polski rynek. Rzeczywisty wzrost kosztów dostawy paliw gazowych dla odbiorców jest jednak dużo wyższy. Jedynie w czterech grupach taryfowych, od W1 do W4, obejmujących małych odbiorców, wysokość wskaźnika wzrostu rocznych kosztów zużycia mieści się w granicach przedstawionej prognozy. W innych grupach taryfowych wskaźnik ten gwałtowanie rośnie. Z analizy rozwiązań zmienionej taryfy gazowej wynika, że w dalszym ciągu ma miejsce pogłębiający się proces subsydiowania małych odbiorców kosztem dużych. Może to prowadzić do zahamowania rozwoju proekologicznych źródeł ciepła, opartych na paliwach gazowych. Jest to sytuacja nienaturalna, bo duży odbiorca ponosi znacznie wyższe jednostkowe koszty zakupu.

Z pozyskanych informacji dotyczących przedsiębiorstw ciepłowniczych wynika, że w związku ze zmienioną taryfą w roku 2001 nastąpi wzrost kosztów pozyskania paliw gazowych w porównaniu z rokiem 2000 i że będzie on z reguły na dużo wyższym poziomie, bo sięgającym aż 50%. Skutki wprowadzenia tej zmiany dla przedsiębiorstw energetycznych zużywających gaz ziemny jako paliwo do produkcji ciepła, a co za tym idzie dla wszystkich jego odbiorców, również dla znacznej części gospodarstw domowych, przełożą się w sposób oczywisty na wzrost kosztów ciepła.

Powyższe zagadnienie dotyczy nie tylko przedsiębiorstw ciepłowniczych. W podobnej sytuacji są przedsiębiorstwa z innych branż, których produkcja oparta jest na paliwie gazowym, na przykład przemysł szklany czy chemiczny.

Oprócz wskazania na wzrost obciążeń znacznej grupy indywidualnych odbiorców, pragnę zauważyć, że wiele firm ciepłowniczych, funkcjonujących zwłaszcza w małych gminach, zmieniło technologię wytwarzania ciepła na korzystniejszą dla środowiska, czyli na opartą na paliwie gazowym bądź oleju opałowym. Skutki zmienionej taryfy mają zatem wymiar nie tylko bezpośrednio ekonomiczny, ale również i ekologiczny. W zestawieniu z prognozowanymi skutkami wprowadzenia zmiany taryfy na paliwa gazowe szczególnego znaczenia nabiera również wykorzystanie do celów grzewczych lekkich olejów opałowych.

Trudno jest oczywiście ingerować metodami administracyjnymi zarówno w zasady ustalania cen paliw, jak i innych produktów naftowych obecnych na wolnym wszakże rynku, na którym muszą funkcjonować producenci, importerzy i dystrybutorzy. Niemniej jednak nie można nie dostrzegać społecznych skutków drastycznego wzrostu kosztów wytwarzania ciepła w źródłach wykorzystujących paliwa płynne, który będzie miał również przełożenie na kolejną grupę gospodarstw domowych. O skali problemu świadczyć może chociażby to, że średni wzrost ceny oleju opałowego w roku 2000 w porównaniu z rokiem poprzednim wyniósł ponad 56%. Faktem jest również to, że zaistniały wzrost cen oleju opałowego oraz zmieniona taryfa na paliwa gazowe bezpośrednio przyczyniają się i nadal powodować będą nieefektywne wykorzystanie środków publicznych lub wręcz niekiedy ich zmarnowanie, na przykład w przypadku poniesionych nakładów na nowe źródła ciepła oparte na tych paliwach.

W tej sytuacji uprzejmie proszę pana, Szanowny Panie Premierze, o dokonanie gruntownej analizy społecznych, ekonomicznych i ekologicznych skutków zmiany taryfy na paliwa gazowe. Winna ona również uwzględniać wzrost cen ciepła wytwarzanego na bazie paliw płynnych. Nabiera to szczególnego znaczenia w kontekście zapowiadanej przez prezesa PGNiG SA kolejnej zmiany taryfy na paliwa gazowe, zmiany, której wprowadzenie przewidziane jest od połowy bieżącego roku.