Generalny Konserwator Zabytków przekazał odpowiedź na oświadczenie senatora Zbigniewa Gołąbka, złożone na 41. posiedzeniu Senatu (Diariusz Senatu RP" nr 44):
Warszawa, dnia 18 listopada 1999 r.
Pani
Prof. dr hab. Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowna Pani Marszałek,
W odpowiedzi na Pani pismo do którego dołączono tekst oświadczenia Pana senatora Zbigniewa Gołąbka, złożonego na 41. posiedzeniu Senatu w dniu 5.08.1999 r. w sprawie pomnika generała Kazimierza Pułaskiego w Krynicy, woj. małopolskie, składam niniejszym wyjaśnienia dotyczące tej sprawy:
1. Organy ochrony zabytków działają na podstawie przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o och
ronie dóbr kultury (Dz.U. Nr 10, poz. 48, z 1983 r. Nr 38, poz. 173, z 1989 r. Nr 35, poz. 192, z 1990 r. Nr 34, poz. 198 i Nr 56, poz. 322, z 1996 r. Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 5, poz. 24, Nr 88, poz. 554 i Nr 115, poz. 741, z 1998 r. Nr 106, poz. 668).Zgodnie z przepisami art. 13 i 14 wyżej wymienionej ustawy dobra kultury wpisuje się do rejestru zabytków, a nie do rejestru miejsc pamięci narodowej. Miejscami pamięci narodowej (które mogą być jednocześnie dobrami kultury) zajmuje się natomiast Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.
2. Teren parku w Krynicy wraz z pomnikiem generała Kazimierza Pułaskiego w Krynicy został wpisany do rejestru zabytków i nigdy nie został do tego rejestru określony. Procedura wpisywania tego pomnika do rejestru zabytków była przedłużona ze względów formalnych i przedstawiała się następująco:
- Decyzją z dnia 10 lutego 1992 r. Wojewódzki Konserwator zabytków w Nowym Sączu wpisał pomnik do rejestru zabytków pod nr A-655. Po uprawomocnieniu się tej decyzji okazało się, że organ ochrony zabytków błędnie ustalił strony postępowania i nie doręczył decyzji użytkownikowi wieczystemu terenu parku w Krynicy, którym od 1990 r. była Akademia Rolnicza w Krakowie.
- W związku z tym Akademia Rolnicza w Krakowie złożyła odwołanie od wyżej wymienionej decyzji. Postanowieniem z dnia 23.06.1993 r. Generalny Konserwator Zabytków stwierdził niedopuszczalność odwołania, jednakże Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 21.12.1994 r., sygn. akt I S.A. 2055/93 uchylił wspomniane postanowienie Gen
eralnego Konserwatora.- W następstwie tego Generalny Konserwator Zabytków rozpatrzył odwołanie użytkownika obiektu i decyzją z dnia 21.02.1995 r., l.dz. BODKM-WPO-IX/387/95 uchylił decyzję o wpisaniu parku do rejestru zabytków i przekazał sprawą do ponownego rozpatrzenia. Decyzję taką podjęto z powodu konieczności umożliwienia stronie uczestniczenia w postępowaniu, zgodnie z przepisem art. 10 Kpa. Należy przy tym podkreślić, że wyżej wymienione działanie było zgodne z prawem i nie miało nic wspólnego ze skreśleniem obiektu z rejestru zabytków
.Skreślenia z rejestru zabytków dokonuje się bowiem na podstawie art. 16 ustawy o ochronie dóbr kultury, wyłącznie w ściśle określonych przypadkach, wymienionych w przepisie art. 16 ust. 1 powołanej ustawy. Przepis art. 16 ust. 2 tej ustawy zobowiązuje ponadto Generalnego Konserwatora Zabytków do każdorazowego (nawet w przypadku obiektów od dawna nie istniejących) zasięgania opinii specjalistycznych organów opiniodawczych, co do możliwości skreślenia dobra kultury z re
jestru zabytków.- Po przeprowadzeniu ponownego postępowania, dotyczą z dnia 30.06.1998 r. Wojewoda Nowosądecki, któremu podlega organizacyjnie Wojewódzki Konserwator Zabytków, wpisał ponownie park Pułaskiego w Krynicy do rejestru zabytków. W tym czasie użytkownikiem wieczystym terenu stała się osoba prywatna (Pan Krzysztof Maciantowicz), do którego skierowano wyżej wymienioną decyzję.
3. Pan Maciantowicz uzyskał zezwolenie nr 1 z dnia 21.03.1999 r., wydane z upoważnienia Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków przez Delegaturę w Nowym Sączu, na wykonanie prac renowacyjno-konserwatorskich kupca Pułaskiego przez konserwatora dzieł sztuki, na podstawie zatwierdzonego programu prac. Zgodnie z wyjaśnieniem Burmistrza Krynicy z dnia 18.10.1999 r. obiekt
został ogrodzony na czas wykonywania robót konserwatorskich, a Gmina Krynica uzyskała pisemną zgodę użytkownika na udostępnienie - po zakończeniu remontu - kopca i pomnika Pułaskiego zwiedzającym.4. Odnośnie sprawy zmiany własności pomnika, pragnę wyjaśnić, że szczegółowe informacje na ten temat zawiera pismo Urzędu Wojewódzkiego w Nowym Sączu z dnia 4.08.1998 r. Wynika z niego, że Akademia Rolnicza w Krakowie stała się użytkownikiem wieczystym terenu parku na mocy art. 182 ust. 1 ustawy z dnia 12.09.1990
r. szkolnictwie wyższym, zgodnie z którym z dniem wejścia w życie ustawy grunty państwowe pozostające w zarządzie uczelni stają się przedmiotem użytkowania wieczystego uczelni. Aktem notarialnym z dnia 14.03.1997 r. Akademia Rolnicza w Krakowie sprzedała prawo wieczystego użytkowania działki Panu Maciantowiczowi.5. Przepisy ustawy o ochronie dóbr kultury nie zawierają postanowień dotyczących "akceptacji" przez organy ochrony zabytków zmian własności dóbr kultury. Natomiast zgodnie z przepisem art. 13 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. Nr 115, poz. 741 z późn. zm.), sprzedaż, zamiana, darowizna lub oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków, stanowiących własność Skarbu Pańs
twa wymaga zgody właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków, jednakże w momencie zmiany użytkownika parku, w 1997 r. Wojewódzki Konserwator Zabytków nie miał kompetencji do wyrażania zgody na ten temat, ponieważ trwało jeszcze postępowanie o wpisaniu obiektu do rejestru zabytków, zakończone dopiero, jak już wspomniano wyżej, dnia 30.06.1998 r.6. Chciałbym też podkreślić, że kopiec Pułaskiego znajduje się w Krynicy od 1929 r. Pomnik, zniszczony w czasie II wojny światowej, zrekonstruowano w 1967 r. Jest on istotnym elementem parku, zwanego parkiem Pułaskiego, wpisanego do rejestru zabytków, integralnie związanego z historią Krynicy. Nie ma zatem żadnego powodu do przeniesienia pomnika do Warki, sugerowanego przez Burmistrza tego miasta w piśmie z dnia 3
0.07.1999 r.7. W świetle powyższych wyjaśnień. Nie można zgodzić się ze stwierdzeniami zawartymi w oświadczeniu Pana senatora Zbigniewa Gołąbka. Pragnę przy tym wyrazić ubolewanie, że nierzetelna informacja podana w programach telewizyjnych w dniu 28.07.1999 r. spowodowała krzywdzącą ocenę pracowników organów ochrony zabytków.
Jednocześnie informuję, że w dniu 30.07.1997 r. skierowaliśmy w tej sprawie sprostowanie do Telewizyjnej Agencji Informacyjnej Telewizji Polskiej w Warszawie, którego kopię załączam.
Załączam także kopie:
- pisma z dnia 10.09.1999 r. Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków wraz z załącznikami;
- pisma z dnia 26.10.1999 r. sekretarza generalnego Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa skierowanego do Burmistrza Miasta i Gminy Warka wraz z wyjaśnieniami Burmistrza Miasta i Gminy Krynica.
Łączę wyrazy szacunku
GENERALNY KONSERWATOR ZABYTKÓW
Aleksander Broda