Prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast przekazał wyjaśnienie w związku z oświadczeniem senatora Lecha Feszlera, złożonym na 45. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP
" nr 51):Warszawa, 13 grudzień 1999 r.
Pani
Alicja Grześkowiak
Szanowna Pani Marszałek,
Zajmując z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów stanowisko wobec oświadczenia Pana Senatora Lecha Feszlera w sprawie dotacji celowej dla gmin województwa podlaskiego na dofinansowanie wypłat dodatków mieszkaniowych w IV kwartale 1999 r. uprzejmie wyjaśniam co następuje:
Ustawa z dnia 2 lipca 1994 roku o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (Dz.U. z 1998 roku Nr 120, poz. 787 i Nr 162, poz. 1119) wprowadziła w życie m.in. system dodatków mieszkaniowych kierowanych z mocy ustawy do tych gospodarstw domowych, które z racji niskich dochodów rzeczywiście potrzebują pomocy. Obowiązek wypłaty dodatków mieszkaniowych spoczywa na gminach i stanowi zgodnie z art. 45 ust. 1 ww. ustawy zadanie własne gminy. Budżet państwa zaś, stosownie do art. 45 ust. 2 tej ustawy, obowiązany jest corocznie dofinansować gminom realizację wypłaty dodatków mieszkaniowych dotacją celową, "w granicach kwot określonych na ten cel w ustawie budżetowej".
Od 1994 r., tj. od wdrożenia systemu dodatków mieszkaniowych, budżet państwa poprzez dotacje celowe partycypuje w wypłacie przez gminy tych dodatków. Wskaźnik udziału budżetu państwa w finansowaniu wypłat dodatków mieszkaniowych w dotychczasowym okresie funkcjonowania systemu, tj. w latach 1994-1998, kształtował się na poziomie około 50%, zaś faktyczne zapotrzebowanie gmin na te dotacje było zdecydowanie niższe od kwot planowanych na te cele w ustawach budżetowych w tych latach. Gminy otrzymywały więc dotację na poziomie zgłoszonego zapotrzebowania, obliczonego zgodnie z przepisami ww. ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych.
Zestawienie danych liczbowych dotyczących wykorzystania kwot dotacji planowanych w ustawach budżetowych w latach 1994-1998 zawiera tabela nr 1:
Tabela nr 1
Rok |
Plan dotacji celowej wg ustawy budżetowej (mln zł) |
Faktyczne zapotrzebowanie gmin na dotację (mln zł) |
% wskaźnik wykorzystania dotacji celowej |
1 |
2 |
3 |
4 |
1994 1995 1996 1997 1998 |
125,0 480,0 460,0 429,0 497,3 |
38,9 229,7 265,3 324,3 457,4 |
31% 48% 58% 76% 92% |
Zestawienie danych liczbowych dotyczących dofinansowania dotacją z budżetu państwa realizowanej przez gminy w latach 1994-1998 wypłaty dodat
ków mieszkaniowych zawiera tabela nr 2:Tabela nr 2
Rok |
Plan dotacji celowej wg ustawy budżetowej mln zł |
kwota wypłaconych dodatków mieszkaniowych mln zł |
Udział budżetu państwa
mln zł |
Udział gmin
mln zł |
Wskaźnik Dofinansowania
(5/4) |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
1994 1995 1996 1997 1998 |
125,0 480,0 460,0 429,0 497,3 |
411,0 512,6 646,6 916,7 |
228,3 265,3 324,3 456,3 |
182,7 247,3 322,3 460,4 |
55,5% 51,8% 50,2% 49,8% |
Odnośnie wysokości kwoty dotacji celowej dla gmin na omawiany cel na rok bieżący, uprzejmie wyjaśn
iam, że Sejm RP uchwalił ustawę budżetową na 1999 rok, w tym kwotę dotacji dla gmin na dofinansowanie wypłat dodatków mieszkaniowych w wysokości proponowanej przez Rząd, tj. 416,9 mln zł. Kwota ta stanowi 84% kwoty planowanej na ten cel w ustawie budżetowej na 1998 r. (497,3 mln zł) oraz 91,4% kwoty faktycznie wykorzystanej przez gminy na te dotacje w całym roku 1998 (457,4 mln zł).Zestawienie danych liczbowych dotyczących wykorzystania dotacji w 1999 r. zawiera tabela nr 3.
Tabela nr 3
Okres 1999 r. |
Kwota wypłaconych dodatków mieszkaniowych |
Dotacja wykorzystania przez gminy |
Wskaźnik dofinansowania |
Wskaźnik wykorzystania planu dotacji celowej (3/416,9) |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
1 styczeń - 31 marzec 1 styczeń - 30 czerwiec 1 styczeń - 10 wrzesień 1 styczeń - 31 grudzień |
248,2 518,0 788,2 1054,4* |
120,6 250,9 375,4 416,9 |
48,6% 48,4% 47,6% 39,5% |
29% 60% 90% 100% |
* - kwota dodatków mieszkaniowych przewidywanych do wypłacenia przez gminy w okresie 1999 roku.
W 1999 r. na dotacje celowe dla gmin na dofinansowanie wypłat dodatków mieszkaniowych wypłaconych w okresie trzech kwartałów, tj. od 1 stycznia do 30 września br., przekazana została kwota 375.425 tys. zł, tj. 90% planu rocznego (416,9 mln zł). Kwota ta w pełni pokryła zapotrzebowanie gmin na tę dotację za I i II kwartał
br., oraz w około 96% zapotrzebowanie na tę dotację na III kwartał br. (w tym w województwie podlaskim w 95,5%). Powodem nie uzupełnienia niedoborów tej dotacji wynikających z zbiorczych rozliczeń dotacji za omawiany okres jest w br. przede wszystkim brak środków finansowych.Ostatnia transza środków ww. dotacji w kwocie 41.526.879 zł (10% planu rocznego) - przeznaczona na dofinansowanie wypłat dodatków mieszkaniowych w IV kwartale br., uruchomiona na podstawie decyzji ministra Finansów z dnia 8 października br., znak: GN 7/8-51GK, - pokryła zapotrzebowania gmin na dotację na IV kw. br. na dofinansowanie wypłat dodatków mieszkaniowych zaledwie w 32%. O wyczerpaniu limitu wydatków na br. na dotacje celowe dla gmin na omawiany cel informowałem wojewodów pismem
z dnia 8 października br., znak: BU-3/33/99.Z uwagi na powyższe z przykrością informuję, że - pomimo pełnego zrozumienia dla trudnej sytuacji gmin województwa podlaskiego - nie mam żadnych możliwości przekazania do budżetu Wojewody Podlaskiego dodatkowych środków, które mogłyby być przeznaczone na powyższe dotacje dla gmin - na uzupełnienie niedoboru za III kw. br. oraz na dofinansowanie wypłat tych dodatków w IV kwartale br.
Jednocześnie uprzejmie wyjaśniam, że ww. ustawa o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych w art. 45a i 45b określa co prawda dwa warianty obliczania przez gminy wysokości zapotrzebowania na dotację na dany okres - dając jednocześnie gminie możliwość wyboru wariantu zapewniającego wyższą wysokość dotacji - to jednak przep
isów tych nie można czytać w oderwaniu od pozostałych uregulowań zawartych w rozdziale 6 tej ustawy, w tym w szczególności od omówionego wyżej przepisu art. 45 ust. 2, zgodnie z którym budżet państwa zobowiązany jest do dofinansowania gminom w danym roku budżetowym wypłat dodatków mieszkaniowych do wysokości kwoty określonej na ten cel w ustawie budżetowej. Oznacza to, że w sytuacji wyczerpania limitu wydatków zaplanowanych na ten cel w ustawie budżetowej - co ma miejsce w roku bieżącym - na koniec roku nie powstają zobowiązania budżetu państwa wobec gmin z tytułu omawianej dotacji.Jednocześnie uprzejmie informuję, że w projekcie ustawy budżetowej na rok 2000 na dotacje celowe dla gmin na dofinansowanie wypłat dodatków mieszkaniowych planowana jest kwota w wysokości 550 mln zł tj. o ok. 32% wyższa od zaplanowanej na ten cel w ustawie budżetowej na rok bieżący. Kwota ta powinna zapewnić pełne sfinansowanie zapotrzebowania gmin na dotację celową na dofinansowanie wypłat dodatków mieszkaniowych w 2000 roku.
Z poważaniem
PREZES
Sławomir Najnigier