Minister Gospodarki złożył wyjaśnienie w związku z oświadczeniem senatora Jana Chojnowskiego, wygłoszonym podczas 6. posiedzenia Senatu:
Warszawa 10 lutego 1998 r.
Pani
Prof. dr hab. Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowna Pani Marszałek
Nawiązując do przesłanego pismem z dnia 27 stycznia 1998 r., znak: AG/043/3/98/IV oświadczenia senatora Jana Chojnowskiego, wygłoszonego na 6. posiedzeniu Senatu w dniu 23 stycznia 1998 r. w sprawie ekspansji zachodnich supermarketów na nasz rynek, przekazuję następujące wyjaśnienia:
Zagadnienia struktury handlu wewnętrznego w Polsce, w tym udziału w niej super i hipermarketów są przedmiotem stałej obserwacji i analizy. Polski handel detaliczny charakteryzuje się bardzo dużym, w porównaniu z krajami Europy Zachodniej, rozdrobnieniem a także mniejszą niż na innych rynkach, np. Czech lub Węgier, koncentracją sprzedaży. Z badań GUS wynika, że w Polsce w 1996 r. funkcjonowało 927.000 punktów sprzedaży detalicznej, w tym sklepów detalicznych 405.563, z czego sklepy o powierzchni poniżej 50 m2 stanowiły 91,2%, a sklepy o powierzchni powyżej 400 m2 - 0,6%.
O nadmiernym rozdrobnieniu organizacyjnym i kapitałowym polskiego handlu świadczy fakt, że w 1996 r. pięciu największych detalistów w Polsce zrealizowano około 2% łącznego obrotu, na Węgrzech natomiast pięciu największych detalistów osiągnęło 31 % łącznego obrotu, a w Niemczech aż 61%.
Atomizacja handlu i luka technologiczna jaka występuje w tym obszarze gospodarki w porównaniu do krajów Unii Europejskiej sprawia, że polski handel jest niekonkurencyjny.
Dlatego w roku ubiegłym prowadzone były prace nad przygotowaniem programu rozwoju handlu wewnętrznego, który wytyczy kierunki działań, jakie powinny być podjęte dla wprowadzenia polskiego handlu w struktury gospodarcze Unii Europejskiej. Program, który został przygotowany w Ministerstwie Gospodarki diagnozuje stan handlu w Polsce, przedstawia bariery i szanse jego rozwoju oraz instrumenty i narzędzia stymulujące ten rozwój.
Jednym z elementów tego programu są sprawy związane z tworzeniem wielkopowierzchniowych obiektów handlowych. Prace nad projektem ustawy, o której wspomina senator Jan Chojnowski, określającej procedury jakie powinny poprzedzać wydawanie zezwoleń na utworzenie na terenie gminy wielkopowierzchniowego obiektu handlowego, będą podjęte po przyjęciu przez Radę Ministrów programu rozwoju handlu wewnętrznego, nad którym jeszcze prace trwają.
Uprzejmie informuję Panią Marszałek, że prace nad omawianym programem oraz założenia regulacji dotyczącej tworzenia super- i hipermarketów, poprzedzone były zebraniem ustawodawstwa UE w obszarze handlu wewnętrznego oraz analizą rozwiązań przyjętych w tych krajach. Zapoznano się ze stosowanymi w krajach członkowskich UE regulacjami związanymi z budową dużych obiektów handlowych, których krótki opis przedstawiam w załączeniu.
Jak z niego wynika, w większości krajów - poza Francją, Belgią, Hiszpanią, Portugalią i Grecją - wydawanie zezwoleń na utworzenie super- i hipermarketów oparte jest na przepisach dotyczących zagospodarowania przestrzennego. Natomiast w tych pięciu krajach wprowadzono szczególny tryb postępowania przy udzielaniu zezwoleń na tworzenie dużych obiektów handlowych, ale przepisy te jednolicie stosowane są dla inwestorów krajowych i zagranicznych, którzy muszą spełniać wymagane warunki.
Przedstawiając powyższe wyjaśnienia pragnę poinformować Panią Marszałek, że program rozwoju handlu wewnętrznego przygotowany został przez zespół złożony z przedstawicieli urzędów wojewódzkich, samorządów terytorialnych oraz organizacji zrzeszających handlowców. Instrumenty jakie zostaną w programie przedstawione będą miały na celu m.in. przygotowanie polskich przedsiębiorstw handlowych do warunków otwartego rynku i działania w warunkach silnej konkurencji.
Z wyrazami szacunku
Janusz Steinhoff