Warszawa 1999.04.6

Odpowiadając na oświadczenie złożone przez Senatora Wiesława Pietrzaka na 32. posiedzeniu Senatu w dniu 18 marca br. w sprawie przyznania przez MEN środków finansowych dla gmin na inwestycje oświatowe uprzejmie informuję Panią Marszałek, że zgodnie z zasadami budżetu na rok bieżący, w budżecie MEN (część 33 budżetu państwa) nie zostały ujęte środki na finansowanie inwestycji będących zadaniem własnym jednostek samorządu terytorialnego. Wdrażane od 1 stycznia br. reformy ustrojowe i wynikające z nich zmiany zasad finansowania oświaty zwiększyły samodzielność samorządów również w zakresie finansowania inwestycji oświatowych. Założeniem wdrażanych reform było bowiem zracjonalizowanie wydatkowania pieniędzy publicznych tak, by dysponujące środkami swoich budżetów władze samorządowe dostosowały do nich poziom inwestowania, pamiętając jednocześnie o konieczności pokrycia późniejszych kosztów eksploatacji obiektów.

W związku z wdrażaną reformą systemu oświaty w budżecie państwa jedna z rezerw celowych (nr 56) przewidziana jest między innymi na dofinansowanie niezbędnych do utworzenia gimnazjów inwestycji. Zgodnie z ustawą z dnia 26 listopada 1998 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999 i 2000 (Dz.U. Nr 150 poz. 983) decyzje o przyznaniu dotacji celowej podejmą wojewodowie. Napływające do Ministerstwa Edukacji Narodowej wnioski w sprawie dofinansowania budowy gimnazjów zostaną wykorzystane przy opracowaniu zasad podziału środków ujętych w powyższej rezerwie. Po uzyskaniu opinii Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego zasady te zostaną przekazane wojewodom, jako materiał pomocniczy do przyznania dotacji.

Odnosząc się do podniesionej przez Pana Senatora Wiesława Pietrzaka sprawy przydziału autobusów dla gmin uprzejmie informuję Panią Marszałek, że w Ministerstwie Edukacji Narodowej trwają prace nad ustaleniem zasad pomocy finansowej MEN dla gmin w związku ze zwiększoną liczbą dzieci dowożonych do tworzonych gimnazjów. Po ich zakończeniu zainteresowani zostaną powiadomieni o przyjętych kryteriach i trybie uruchamiania środków finansowych.

Z wyrazami szacunku

wz MINISTRA
PODSEKRETARZ STANU
Andrzej Karwacki

Warszawa, dn. 6.IV.1999 r.

Pani
Prof. dr hab. Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

J. Tomaszewski

Warszawa, 1999-04-7

Szanowna Pani Marszałek

Podstawę ustalenia wysokości wydatków na 1999 r. na finansowanie zadań przejętych przez powiaty od 1 stycznia 1999 r., jako zadania własne jak i zadania z zakresu administracji rządowej, stanowiły kwoty wydatków zaplanowane przez wojewodów w poszczególnych działach klasyfikacji budżetowej - w ramach ustalonych na rok 1999 limitów wydatków - powiększone o planowane środki na podwyżki wynagrodzeń osobowych (wraz z pochodnymi) dla pracowników państwowej sfery budżetowej od 1 kwietnia 1999 r., a w odniesieniu do pracowników zaliczanych do działu kultura i sztuka dodatkowo powiększone o środki na sfinansowanie skutków wprowadzenia Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy Pracowników Kultury.

W dziale 31 Budownictwo zadania z zakresu geodezji i kartografii wykonywane dotychczas przez wojewodów są od 1 stycznia 1999 r. wykonywane przez starostów oraz marszałków województw jako zadania z zakresu administracji rządowej. Źródłem ich finansowania są dotacje celowe przekazywane z budżetu państwa na zadania z zakresu administracji rządowej wykonywane przez powiat.

Ponadto na realizację zadań związanych z aktualizacją i utrzymaniem państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego oraz na zakup urządzeń niezbędnych do prowadzenia tego zasobu przewidziane są środki Funduszu Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym.

W dziale 40 Rolnictwo na sfinansowanie wydatków powiatowych inspektorów weterynarii zostały przewidziane dotacje celowe z budżetu państwa na zadania bieżące z zakresu administracji rządowej wykonywane przez powiat. Podziału kwot tych dotacji na poszczególne powiaty (w ramach ogólnej kwoty dotacji ujętej w budżecie Wojewody Świętokrzyskiego) dokonało Ministerstwo Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w porozumieniu z wojewódzkim lekarzem weterynarii.

W dziale 74 Gospodarka mieszkaniowa oraz niematerialne usługi komunalne podstawą ustalenia wysokości wydatków na zadania z zakresu opracowań geodezyjno kartograficznych i regulacji stanów prawnych nieruchomości Skarbu Państwa były kwoty zaplanowane przez właściwych wojewodów. Wydatki te są finansowane z dotacji celowych otrzymanych z budżetu państwa na zadania bieżące z zakresu administracji rządowej wykonywane przez powiaty.

Wydatki w dziale 79 Oświata i wychowanie są finansowane z części oświatowej subwencji ogólnej oraz dotacji celowej z budżetu państwa na realizację zadań własnych powiatu i zadań z zakresu administracji rządowej.

Kwoty części oświatowej subwencji ogólnej na 1999 r. m.in. dla powiatów uwzględniają całość środków na finansowanie bieżących zadań oświatowych, realizowanych w szkołach ponadpodstawowych, internatach i świetlicach funkcjonujących przy tych szkołach oraz bursach i ZEAS-ach działających na rzecz tych szkół - przejętych od 1 stycznia 1999 r. do prowadzenia jako zadanie własne przez powiaty.

Jednostki samorządu terytorialnego stały się organizatorami przejmowanych instytucji kultury. Określanie wysokości środków budżetowych dla tych instytucji należy do kompetencji organizatora.

W dziale 85 Ochrona zdrowia zaplanowano dla powiatów dotacje na realizację zadań z zakresu administracji rządowej, z przeznaczeniem na finansowanie powiatowych inspekcji sanitarnych.

W dziale 86 Opieka społeczna wydatki przeznaczone na realizację przez powiaty zadań z zakresu administracji rządowej tj. funkcjonowanie powiatowych centrów pomocy rodzinie oraz organizowanie opieki w rodzinach zastępczych i własnych, zostały podzielone na poszczególne powiaty przez Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej w porozumieniu z byłymi Wojewódzkimi Zespołami Pomocy Społecznej.

Podziału dotacji celowych na dofinansowanie utrzymania mieszkańców domów pomocy społecznej (zadanie własne powiatów) na poszczególne powiaty dokonało także Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania dotacji celowych z budżetu państwa na dofinansowanie ponadgminnych domów pomocy społecznej (Dz.U. Nr 166, oz. 1246) wysokość dotacji dla poszczególnych powiatów została ustalona w stosunku do liczby osób danego powiatu przebywających w domach pomocy społecznej, a nie w stosunku do liczby miejsc w domach pomocy społecznej w poszczególnych powiatach.

Środki Państwowego Funduszu Osób Niepełnosprawnych przeznaczone na realizację przez powiaty zadań Funduszu zostały podzielone przez Prezesa Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych według algorytmu. Środki te zgodnie z postanowieniami art. 26 pkt 9 ustawy z dna 29 grudnia 1998 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z wdrożeniem reformy ustrojowej (Dz.U. Nr 162, poz. 1126) będą przekazywane samorządom powiatowym na wyodrębniony rachunek bankowy co oznacza, że nie będą stanowiły dochodów budżetowych powiatów.

W dziale 91 Administracja państwowa i samorządowa w trakcie prac nad projektem ustawy budżetowej na rok 1999, oceniając prawidłowość przedstawionych przez wojewodów materiałów w kontekście proporcji dokonanego podziału wydatków na urzędy marszałkowskie i starostwa powiatowe stwierdzono znaczne dysproporcje w poszczególnych nowych jednostkach. Uznano za celowe ich złagodzenie poprzez wprowadzenie jednolitego dla wszystkich urzędów marszałkowskich i starostw powiatowych kryterium podziału, za które przyjęto liczbę mieszkańców. Pozwoliło to na ustalenie w każdej jednostce wydatków w relacji do liczby mieszkańców. W ten sposób zostały podzielone wydatki na zadania własne powiatów (rozdz. 9143 Starostwa powiatowe) oraz dotacje na zadania bieżące z zakresu administracji rządowej wykonywane przez powiat (rozdz. 9142 Urzędy wojewódzkie i 9192 Komisje poborowe). Dotacje w rozdziałach 9120 Inspektoraty nadzoru budowlanego, 9136 Urzędnicy jednostek terenowych Państwowej Straży Pożarnej i 9139 Urzędnicy jednostek terenowych Policji zostały podzielone na powiaty przez Główny Urząd Nadzoru Budowlanego, Komendę Główną Straży Pożarnej i Komendę Główną Policji.

W dziale 93 Bezpieczeństwo publiczne w rozdziale 9313 Komendy powiatowe Policji podstawą ustalenia dotacji celowych na realizację zadań z zakresu administracji rządowej był faktyczny stan zatrudnienia, przeciętne wynagrodzenie oraz powierzchnia użytkowanych pomieszczeń. Wzięto przy tym pod uwagę dotychczasowe zróżnicowanie wydatków w poszczególnych regionach. Natomiast podstawą kalkulacji wielkości dotacji celowych na zadania bieżące z zakresu administracji rządowej dla powiatowych komend państwowej straży pożarnej był faktyczny stan zatrudnienia i przeciętne wynagrodzenie.

Pragnę zauważyć, że wielkości wydatków określonych w projektach budżetów powiatów przekazanych przez Ministerstwo Finansów mają charakter fakultatywny i organ stanowiący powiatu może, uchwałą budżetową, dokonać stosownych przesunięć w planie wydatków na zasadach określonych w ustawie o finansach publicznych.

- rezerwy w wysokości 10% kwoty części drogowej subwencji ogólnej z przeznaczeniem na inwestycje,

Ponadto uprzejmie informuję, że postanowienia art. 47 ustawy budżetowej na rok 1999 z dnia 17 lutego 1999 r. upoważniają ministra właściwego do spraw finansów publicznych do dokonywania przeniesień wydatków przeznaczonych na finansowanie zadań administracji rządowej i samorządowej, w zakresie związanym ze zmianami kompetencji, wynikającymi z reformy ustrojowej państwa w obrębie jednego działu. Minister Finansów zwrócił się do Wojewodów o rozważenie możliwości zwiększenia środków przeznaczonych na dotacje dla powiatów i samorządów wojewódzkich w drodze przeniesienia środków z wydatków zaplanowanych na zadania własne wojewodów.

Leszek Balcerowicz

Warszawa, 1999.04.07

Mam nadzieję, że spotka się ono ze zrozumieniem intencji wprowadzonych zmian.

Z wyrazami szacunku

Ewa Lewicka

Warszawa, 1999.04.07

W odpowiedzi na Oświadczenie Senatora - Pana Zbyszka PIWOŃSKIEGO, złożone również w imieniu Senatorów: Pani Jolanty DANIELAK i Pana Zdzisława JARMUŻKA na 31. posiedzeniu Senatu w dniu 4 marca 1999 r., skierowane przez Panią Marszałek do Pana Leszka Balcerowicza - Wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Finansów, pismem z dnia 10 marca 1999 r. (AG/043/84/99/IV), w sprawie rozpatrzenia możliwości uregulowania tzw. "roszczeń zabużańskich" odrębnym aktem prawnym i w trybie przyspieszonym, które zostało przesłane przez Ministerstwo Finansów przy piśmie z dnia 19 marca 1999 r. (DM1/RP/614/99) do Ministerstwa Skarbu Państwa, uprzejmie wyjaśniam, co następuje:

Zasadniczym celem ustawy reprywatyzacyjnej jest uregulowanie roszczeń zarówno z tytułu mienia pozostawionego na przedwojennych obszarach Rzeczypospolitej Polskiej w związku z II. wojną światową w latach 1939-1945, jak i z tytułu przeprowadzonej w latach 1944-1962 nacjonalizacji jednym aktem prawnym w skali całego kraju. Główne założenia jak i koncepcja rozwiązania problemu reprywatyzacji i rekompensat, przejęte przez Rząd RP, stały się kanwą prac nad projektem ustawy reprywatyzacyjnej, który nie wyłącza żadnej grupy osób poszkodowanych, posiadających uprawnienia do otrzymania świadczeń reprywatyzacyjnych. Prace nad projektem przedmiotowej ustawy są już tak dalece zaawansowane, że wyłączenie jednej z grup społecznych (tzn. Zabużan) pociągnęłoby za sobą zmianę koncepcji, założeń i rozwiązań, a to spowodowałoby wydłużenie prac w tym zakresie.

W dniu 5 listopada 1998 r. projekt ustawy reprywatyzacyjnej był przedmiotem posiedzenia Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów (po uprzednim jego zaakceptowaniu przez Komisję Prawniczą Kancelarii Prezesa Rady Ministrów jak i Komitet Społeczny Rady Ministrów). Stosownie do ustaleń KERM-u został powołany międzyresortowy Zespół do analizy i oceny przyjętej metody wyliczenia skali roszczeń reprywatyzacyjnych i ich podziału na poszczególne kategorie. Zespół jednogłośnie stwierdził prawidłowość zastosowanej metodologii. Jednakże z uwagi na znaczne obciążenia budżetu państwa, wynikające z realizowanych przez Rząd reform społeczno-gospodarczych, podjęto prace nad znalezieniem alternatywnych rozwiązań, które mogłyby zaspokoić m. in. także Zabużan. W związku z powyższym, poprawiona wersja projektu ww. ustawy została przesłana w dniu 12 marca 1999 r. do Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów z prośbą o ponowne przedłożenie go pod obrady.

Ponadto pragnę stwierdzić, że obecnie obowiązujące przepisy: 1) art. 212 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. Nr 115, poz. 741) oraz 2) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 stycznia 1998 r. (Dz.U. Nr 9, poz. 32), jednoznacznie określają tryb i zasady postępowania w realizacji tzw. "roszczeń zabużańskich". Realizacja ta może się odbywać w drodze przetargu (par. 6 ww. rozporządzenia) na nieruchomości Skarbu Państwa, organizowanego i przeprowadzanego (od 1.01.1999 r.) przez Starostę Powiatu miejsca zamieszkania osoby repatriowanej, na podstawie zaświadczenia stwierdzającego uprawnienia do rekompensaty i określającego jej wysokość. Także art. 14 ustawy o gospodarce nieruchomościami, umożliwiający sprzedaż, zamianę bądź oddanie w użytkowanie wieczyste gminie nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa, a nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa, a nieruchomości stanowiących własność gminy - Skarbowi Państwa, nie uległ zmianie.

Istnieją także pewne możliwości realizacji ekwiwalentów na podstawie ustawy z dnia 10 czerwca 1994 r. o zagospodarowaniu nieruchomości Skarbu Państwa przejętych od wojsk Federacji Rosyjskiej (Dz.U. nr 79, poz. 363). Stosownie do art. 16 tej ustawy osoby uprawnione do otrzymania ekwiwalentu za mienie nieruchome, pozostawione poza granicami kraju, mogą nabywać nieruchomości, które pozostawiły ww. wojska. Wnioski należy kierować do wojewodów, właściwych ze względu na położenie przejętych nieruchomości.

Odrębną regulacją roszczeń zabużańskich przez Skarb Państwa jest wydanie przez wójta gminy, burmistrza lub prezydenta miasta, decyzji o nieodpłatnym przekształceniu prawa użytkowania wieczystego nieruchomości w prawo własności na rzecz użytkowników wieczystych lub ich następców prawnych, którym nieruchomość ta została oddana w użytkowanie wieczyste, jako ekwiwalent za mienie pozostawione poza granicami kraju, o ile nieruchomość ta stanowi własność komunalną gminy. Podstawę prawną do ww. przekształcenia stanowi art. 6 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego, przysługującego osobom fizycznym, w prawo własności (Dz.U. Nr 123, poz. 781) i Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 grudnia 1997 r. w sprawie wniosków o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności (Dz.U. Nr 157, poz. 1037).

Obecne trudności w realizacji roszczeń zabużańskich wynikają z faktu, że osoby uprawnione do ekwiwalentnej rekompensaty z tytułu utraty nieruchomości na skutek repatriacji mogą otrzymać jedynie ekwiwalent w formie rzeczowej (tzn. w postaci działek budowlanych, budynków lub lokali) i w trybie obowiązujących w tym zakresie przepisów. Nie są natomiast przewidziane wypłaty rekompensat w formie pieniężnej.

Faktem jest także, że Starostwa Powiatowe (do 31.12.1998 r. - urzędy rejonowe) nie dysponują dostateczną pulą nieruchomości Skarbu Państwa na realizację tego celu a obowiązujące przepisy nie pozwalają na zaspokajanie roszczeń zabużańskich z innych źródeł, np. z Zasobów Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, Wojskowej Agencji Mieszkaniowej, Agencji Mienia Wojskowego, gmin i związków komunalnych, których działalność regulują odrębne akty prawne nie pozwalające na zaliczanie wartości mienia pozostawionego za granicą za zbywane przez te podmioty nieruchomości Skarbu Państwa.

W związku z powyższym Rząd RP, przygotowując projekt ustawy o reprywatyzacji nieruchomości i niektórych nieruchomości osób fizycznych przejętych przez Państwo lub gminę miasta stołecznego Warszawy oraz o rekompensatach, dąży do maksymalnej ochrony budżetu Państwa, którego zadaniem jest wspomaganie ogólnospołecznych i gospodarczych planów Państwa. Dlatego rozwiązania projektu ww. ustawy idą w kierunku bezgotówkowych świadczeń reprywatyzacyjnych. Jednakże należy stwierdzić, że Rząd stara się zapewnić odpowiednią pulę składników majątkowych na realizację roszczeń, aby ustawa reprywatyzacyjna mogła spełnić założone cele i nie pozostała zbiorem "martwych przepisów".

Projekt przedmiotowej ustawy przewiduje rekompensatę dla Zabużan w formie bonów reprywatyzacyjnych, które pozwolą im nabywać od Skarbu Państwa nieruchomości (uwidocznione w katalogach nieruchomości zbywanych przez Skarb Państwa za bony, które utworzy Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa po uchwaleniu ustawy reprywatyzacyjnej przez parlament), przedsiębiorstwa lub zorganizowane ich części, lokale mieszkalne, zbywane przez Skarb Państwa, gminę lub związek komunalny, dla dotychczasowych najemców, oraz jednostki uczestnictwa Funduszu Inwestycyjnego Bonów Reprywatyzacyjnych, któremu Skarb Państwa będzie zbywał akcje i udziały w spółkach prawa handlowego. Osobom, które otrzymały częściowe zadośćuczynienie za nieruchomości pozostawione poza granicami Polski, zgodnie z projektem ustawy, będzie przysługiwać rekompensata wyrównawcza. Projekt ww. ustawy nie przewiduje rekompensaty za utracone korzyści.

Według wymienionego projektu ustawy reprywatyzacyjnej, realizacja roszczeń zarówno zabużańskich jak i z tytułu nacjonalizacji będzie się odbywać w trybie administracyjnym. Właściwym organem do rozpoznania sprawy i wydania decyzji o przyznaniu świadczeń reprywatyzacyjnych będzie wojewoda, na którego terytorium zamieszkuje repatriant.

Biorąc pod uwagę powyższe wyjaśnienia muszę stwierdzić, że w świetle cytowanych na wstępie przepisów - realizacja "roszczeń zabużańskich" może być prowadzona tylko w trybie tymi przepisami określonym do czasu uchwalenia ustawy reprywatyzacyjnej.

Warszawa, 08 kwietnia 1999

Pani
Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu RP

W związku z wejściem w życie art. 68 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz.U. Nr 133 poz. 872) zostały rozpoczęte prace mające na celu jego realizację. Brak precyzyjnego określenia podmiotów do których odnosi się przekazanie wykonywania praw z akcji ("agencja rozwoju regionalnego"), dla właściwego wykonania czynności związanych z realizacją powyższej ustawy, zmusił do przeprowadzenia działań wyjaśniających które są jeszcze w toku.

W odpowiedzi z dnia 8 lutego 1999 (DL 163/24/99) na pismo Ministra Skarbu Państwa do pana Aleksandra Proksy Sekretarza Rady Ministrów z prośbą o jednoznaczną interpretację zapisu art. 69 ust. 1 ustawy, pan Józef Siemiątkowski Wicedyrektor Departamentu Legislacyjnego Rządu, stwierdził m.in. że "odesłanie w art. 69 ust. 1 do przepisu art. 50 ustawy o samorządzie województwa, który to przepis należy stosować odpowiednio - rodzi szereg problemów dotyczących wykładni tego artykułu". W piśmie z dnia 26 lutego 1999 roku pan Józef Siemiątkowski wyjaśnił że "Niewątpliwie w przepisach prawa brak jest definicji 'agencji rozwoju regionalnego', gdyż agencje te są spółkami prawa handlowego działającymi w oparciu o przepisy Kodeksu Handlowego".

Departament Prawny MSP przedstawił opinię z dnia 26 stycznia 1999 roku w której "wyraża wątpliwość, by dopuszczalne było wywodzenie z cytowanego przepisu wniosku, jakoby agencją rozwoju regionalnego w rozumieniu ustawy była spółka z o.o. lub spółka akcyjna, która działa pod firmą - Agencja Rozwoju Regionalnego. Podobnie, nie wydaje się by zamieszczenie w statucie spółki działalności na rzecz rozwoju regionalnego, jako przedmiotu przedsiębiorstwa spółki , przesądzało o uznaniu podmiotu za agencję rozwoju regionalnego w rozumieniu ustawy" oraz że "o uznaniu danej spółki za agencję rozwoju regionalnego w rozumieniu art. 69 ust. 1 ustawy powinien decydować cel zawiązania spółki. W szczególności należy rozważyć, czy podstawowym celem powstania i istnienia konkretnej spółki była działalność którą zgodnie z przyjętą praktyką i z uwzględnieniem specyfiki danego regionu można uznać za typową dla rozwoju regionalnego" i "że wobec trudności w wykładni omawianego przepisu, nieodzownym staje się odwołanie do utrwalonej praktyki administrowania gospodarką regionalną. Z tego względu, wydaje się, że każdy przypadek będzie wymagał odrębnego zbadania". Ze względu na powyższą opinię prawną wystąpiono do Rad Nadzorczych i zarządów poszczególnych spółek o przedstawienie informacji na temat działań podejmowanych w poszczególnych latach działalności spółki, dotyczących rozwoju regionalnego.

Ustosunkowując się do zarzutu pana senatora Jerzego Mokrzyckiego odnośnie niezgodności z prawem działań Ministra Skarbu Państwa na Walnym Zgromadzeniu informuję, że w Koszalińskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. w wyżej przytoczonym piśmie z dnia 8 lutego 1999 "Departament Legislacyjny Rządu wyraża opinię, iż do momentu przekazania przez Ministra Skarbu Państwa akcji Skarbu Państwa w Koszalińskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. zarządowi województwa zachodniopomorskiego prawa z tych akcji wykonuje Minister Skarbu Państwa".

Z poważaniem

Warszawa, dnia 8.04.1999 r.

W nawiązaniu do tekstu oświadczenia złożonego przez Pana Senatora Andrzeja Ostoję-Owsianego na 32 posiedzeniu Senatu RP uprzejmie informuję Panią Marszałek, że z polecenia Pana Premiera sprawa statusu Wojskowej Akademii Medycznej w Łodzi jest przedmiotem prac międzyresortowego Zespołu, w skład którego wchodzą przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej, Ministerstwa Obrony Narodowej i Ministerstwa Edukacji Narodowej.

Wyrażono jednocześnie opinię, iż przy podejmowaniu decyzji należy uwzględnić proces integracji z NATO oraz wprowadzenie powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego.

Na ustalenie ostatecznej koncepcji w sprawie statusu Wojskowej Akademii Medycznej będzie miał również wynik analizy ekonomicznej i kalkulacji kosztów proponowanych rozwiązań.

Z wyrazami szacunku

Franciszka Cegielska

Warszawa, dnia 08.04.1999 r.

Szanowna Pani
Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

luty '99 r. był pierwszym miesiącem poboru składek na powszechne ubezpieczenie zdrowotne i z kilku powodów miesiącem nietypowym. Część uposażeń wypłacanych pracownikom w styczniu br. stanowiła wynagrodzenie za pracę wykonaną w grudniu 1998 r. i jako wynagrodzenie z przed 1 stycznia 99 r. nie zostały objęte składką na ubezpieczenie zdrowotne. Wynagrodzenia za pracę w styczniu '99 r. mogły zostać wypłacone najpóźniej 1 lutego '99 r. Spowodowało to opóźnienie części wpływów do kas chorych, ponieważ zgodnie z art. 26, ust. 1 ustawy z dnia 6 lutego 1999 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, płatnicy składek są obowiązani opłacić składki na ubezpieczenie zdrowotne za każdy miesiąc kalendarzowy w terminie i na zasadach przewidzianych dla składek na ubezpieczenie społeczne, a w tych przypadkach, w których nie znajdują zastosowania przepisy o ubezpieczeniu społecznym - w terminie do 15 dnia następnego miesiąca. W związku z tym składki na ubezpieczenie zdrowotne od wynagrodzeń wypłaconych w dniu 1 lutego wpłyną do kas chorych do dnia 15 marca '99 r. Ponadto, 16 grudnia 1998 r. do ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym wprowadzono nowy zapis, tj. art. 169g, którego wpływ na wysokość składek na ubezpieczenie zdrowotne jest obecnie trudny do oceny. Umożliwia on obniżenie składki do wysokości zaliczki na podatek dochodowy, jeżeli składka na ubezpieczenie zdrowotne jest wyższa od zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych obliczonej przez płatnika zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym, należałoby uznać, że ocena rzeczywistej ściągalności składek na powszechne ubezpieczenie zdrowotne w 1999 r., oparta o dane pochodzące z lutego '99 r., nie może być rzetelna. Dopiero po zanalizowaniu marcowych wpływów do kas chorych i rozliczeniu I kwartału br. będzie można w sposób bardziej ścisły ocenić poziom ściągalności składek na powszechne ubezpieczenie zdrowotne.

Odnosząc się do stwierdzenia Pana Senatora Jerzego Cieślaka, że kontrakty "narzucane" samodzielnym zakładom opieki zdrowotnej przez regionalne kasy chorych nie przekraczają 60-80% ubiegłorocznych wydatków, należy stwierdzić, że większość ZOZ posiada kontrakty, których wysokość przekracza ubiegłoroczne nakłady. Jedynie część ZOZ podpisała kontrakty na kwoty niższe niż wydatki w latach poprzednich, ale jest to związane ze zmniejszeniem zakresu świadczeń zdrowotnych wykonywanych przez te zakłady. Analizując ten problem, należy mieć na uwadze, że przy zawieraniu kontraktów na świadczenia zdrowotne, kasy chorych są przede wszystkim rzecznikiem osób ubezpieczonych w danej kasie chorych. Ich obowiązkiem jest zapewnienie świadczeń zdrowotnych w takiej ilości i na takim poziomie, aby mogły zostać zaspokojone potrzeby zdrowotne członków danej kasy chorych.

Warunkiem przystąpienia do kontraktu z kasą chorych było przekształcenie zakładu opieki zdrowotnej w samodzielny zakład opieki zdrowotnej. Spoczywał na nim obowiązek opracowania planu strategicznego i biznes planu dla zakładu. Plan powinien był uwzględniać m.in. analizę potrzeb zakładu, jak i możliwości pozyskiwania środków na finansowanie działalności statutowej. Istotne jest poszukiwanie środków z różnych źródeł. We wdrażanym obecnie systemie nie będą to jedynie regionalne kasy chorych, ale także fundusze z budżetu państwa za świadczenie procedur wysokospecjalistycznych, opłaty z tytułu świadczeń ponadstandardowych (w granicach określonych ustawą o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym), działalność zakładu finansowana ze źródeł znajdujących się poza systemem, np. wykonywanie badań okresowych pracowników (medycyna pracy) na zamówienie zakładów pracy finansujących te świadczenia.

Dotyczy to także państwowych przedsiębiorstw uzdrowiskowych przekształcanych w jednoosobowe spółki skarbu państwa. One również muszą poszukiwać alternatywnych źródeł finansowania. Polityka resortu w zakresie lecznictwa uzdrowiskowego oparta jest o ustawę o uzdrowiskach i lecznictwie uzdrowiskowym z 1996 r. wraz z rozporządzeniami wykonawczymi oraz o ustawę z dna 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, która nakłada na kasy chorych obowiązek zapewnienia ubezpieczonym leczenia uzdrowiskowego w drodze zawierania umów z podmiotami świadczącymi tego rodzaju usługi. Kontaktowanie świadczeń uzdrowiskowych zostało poprzedzone analizą zrealizowanych skierowań na leczenie uzdrowiskowe i ilości wykonanych osobodni oraz zwrotów skierowań w latach 1997 i 1998. Uwzględniono także analizę potrzeb i preferencji osób ubezpieczonych w tym zakresie. W rezultacie zawarto umowy na wykonywanie świadczeń zdrowotnych w uzdrowiskach w styczniu i lutym br. Po zakończeniu i rozliczeniu I kwartału br. kasy chorych i świadczeniodawcy przystąpią do renegocjacji zawartych umów. Jednakże ograniczone zasoby finansowe kas chorych nie pozwalają na zawarcie umów zapewniających 100% wykorzystanie miejsc w uzdrowiskach i sanatoriach. Placówki te, tak jak dotychczas, będą zmuszone do podejmowania samodzielnych działań zmierzających do zapewnienia innych źródeł finansowania, znajdujących się poza systemem powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego. Nieunikniona wydaje się także restrukturyzacja przedsiębiorstw uzdrowiskowych, w tym restrukturyzacja zatrudnienia.

Podstawowym źródłem finansowania opieki zdrowotnej do końca br., jak i docelowo, będą wpływy ze składek na ubezpieczenie zdrowotne od osób objętych obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, osób ubezpieczających się dobrowolnie oraz wpływy z budżetu państwa pokrywające składkę na ubezpieczenie zdrowotne rolników, bezrobotnych bez prawa do zasiłku itd., zgodnie z ustawą o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym. Część niezbywalnych zadań państwa w zakresie ochrony zdrowia nadal będzie finansowana z budżetu. Należeć do nich będą m.in. procedury wysoko specjalistyczne, programy polityki zdrowotnej, nadzór epidemiologiczny itd., a także inwestycje o znaczeniu centralnym, szkolnictwo medyczne, współpraca międzynarodowa. Kolejnym źródłem finansowania będą wpływy ze środków własnych ubezpieczonych, pokrywające koszty niektórych świadczeń zdrowotnych i świadczeń ponad standardowych. Należy dodać, że zgodnie z art. 131b, ust. 7, w przypadku wystąpienia niedoborów finansowych w regionalnych kasach chorych, będą one mogły skorzystać z pożyczek, których może im udzielić sejmik województwa, na obszarze którego działa regionalna kasa chorych. Możliwość skorzystania z tej pożyczki będzie stanowić zabezpieczenie dla kas chorych na wypadek pojawienia się problemów finansowych wymagających doraźnego rozwiązania.

Franciszka Cegielska

Z uwagi na przyrost liczebności populacji kormorana czarnego na terenie Europy, w tym również w Polsce, oraz powstawanie szkód zarówno w gospodarce rybackiej jak i na obszarach bytowania kolonii lęgowych, pozytywnie rozpatrywane są wszystkie wnioski dotyczące płoszenia, ograniczania ilości gniazd i redukcji liczebności ptaków. Ponadto, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 6 stycznia 1995 roku w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. Nr 13, poz. 61), na obszarze stawów rybnych uznanych za obręby hodowlane w rozumieniu ustawy o rybactwie śródlądowym można przeprowadzać odstrzały redukcyjne kormoranów od dnia 15 sierpnia do odlotu. W indywidualnych i uzasadnionych przypadkach udzielana jest również zgoda na odstrzały przez cały okres pobytu ptaków na ww. stawach.

Rocznie, na wniosek zainteresowanych, wydawane są zezwolenia na eliminacyjny odstrzał ok. 1000 szt. kormoranów. Ministerstwo stoi na stanowisku, że redukcja liczebności populacji jest niezbędna, jednak decyzja o niekontrolowanym ostrzale kormoranów w chwili obecnej byłaby przedwczesna. Podobną opinię wyraziła Państwowa Rada Ochrony Przyrody.

Jednocześnie uprzejmie informuję, że w 1997 roku na Konferencji Stron Konwencji Bońskiej Polska zaproponowała przyjęcie rekomendacji dotyczącej planu gospodarowania populacją kormorana czarnego. Propozycja została przyjęta, a kraj nasz bierze udział w pracach nad przygotowaniem powyższego planu, natomiast państwami wiodącymi jest Dania i Holandia, które finansują jego opracowanie. Zamierzeniem tego przedsięwzięcia jest kontrolowane zmniejszenie populacji kormorana w tych rejonach kontynentu europejskiego i afrykańskiego, gdzie jest ona nadmiernie rozwinięta, a ptaki wyrządzają szkody w gospodarce rybackiej. Ze względu na to, iż kormoran czarny jest gatunkiem wędrownym, wdrożenie na kontynencie europejskim przedmiotowego planu, który jest w końcowej fazie opracowywania, będzie miało znaczący wpływ na redukcję liczebności ptaków na terenie naszego kraju.