Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment

Przyjęty przez Izbę porządek dzienny 31. Posiedzenia obejmował następujące punkty:
- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym oraz niektórych innych ustaw,
- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o warunkach wykonywania międzynarodowego transportu drogowego,
- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych,
- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej,
- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ratyfikacji umowy między Rzecząpospolitą Polską a Australią o ekstradycji.

Przedstawił je senator Stanisław Jarosz. Senator sprawozdawca przypomniał, że projekt rozpatrywanej ustawy został przygotowany przez sejmową Komisję Finansów Publicznych. Pierwsze czytanie odbyło się w Sejmie jeszcze 5 czerwca ubiegłego roku. Sejm skierował projekt ponownie do komisji. Komisja złożyła sprawozdanie 16 grudnia ubiegłego roku na posiedzeniu plenarnym, a Sejm raz jeszcze skierował projekt do komisji. Ostatecznie ustawa uchwalona została 19 lutego br.

Senator S. Jarosz przypomniał, że do podstawowych zadań Bankowego Funduszu Gwarancyjnego należy zarządzanie i kontrola sprawowane, po pierwsze, wobec systemu obowiązkowego gwarantowania środków pieniężnych, zgromadzonych na kontach bankowych przez osoby fizyczne, prawne czy jednostki organizacyjne, a nie posiadające osobowości prawnej; po drugie, wobec funduszu pomocowego, służącego podmiotom objętym obowiązkowym systemem gwarantowania środków pieniężnych, w razie niebezpieczeństwa, do sanacji ich wypłacalności albo finansowania w takiej sytuacji zakupu akcji czy udziałów przez inny, stabilny podmiot działający na rynku bankowym.

Jak wskazał senator sprawozdawca, konieczność dokonania zmiany w ustawie o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym wynika z powodów formalnych i merytorycznych. Na formalne składa się konieczność dostosowania wymienionych regulacji do nowej konstytucji, do nowej ustawy - Prawo bankowe, która weszła w życie 1 stycznia 1998 r., oraz do ustawy - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Najważniejszy z powodów merytorycznych wynika z konieczności podniesienia kwot gwarantowanych depozytów do poziomu 20 tysięcy euro, tak aby je dostosować do umów z OECD oraz do wymagań Unii Europejskiej (obecnie jest to 5 tysięcy euro).

Ta druga zmiana, dotycząca podwyższenia kwoty gwarantowanej depozytów, wymaga rozłożenia na etapy, proponowane zresztą w rozpatrywanej ustawie. Z jednej strony bowiem kwota gwarantowanych depozytów powinna być podniesiona stosunkowo szybko ze względu na potrzebę zapewnienia konkurencyjności naszych banków wobec banków zachodnich, zwłaszcza że skarb państwa gwarantuje depozyty w PKO BP, PKO SA i BGŻ tylko do końca 1999 r. Z drugiej zaś ta sama konieczność utrzymania skutecznej konkurencji wymaga, aby przy dochodzeniu do założonego poziomu gwarancji nie obciążyć polskich banków nadmierną składką. Poglądy w tej dziedzinie są rozbieżne. Proponuje się rozłożyć to tak, aby do 2003 r. osiągnąć poziom 20 tysięcy euro.

Poza zmianami stricte dostosowawczymi kilka zmian jednakże wprowadzono. Przede wszystkim dokonano zmiany dotyczącej banków spółdzielczych. W ustawie o restrukturyzacji tych banków i BGŻ zapisano, że banki te winny osiągnąć do końca 1998 r. minimalny kapitał w wysokości 300 tysięcy euro. Wiele banków ma poważne problemy z osiągnięciem tego poziomu. W ustawie jest wprawdzie zapisane, że komisja nadzoru bankowego ma prawo przedłużyć ten okres, w uzasadnionych przypadkach, do końca bieżącego roku, a więc do końca roku 1999, jednakże Sejm przyjął taką propozycję, aby w art. 172 pkt 3 prawa bankowego przedłużyć termin zwiększenia funduszy własnych banków do 300 tysięcy euro do 31 grudnia 1999 r.

Senator S. Jarosz pokreślił, że wzbudziło to wiele kontrowersji, również podczas posiedzenia senackiej komisji. Część senatorów uznała, że kwota 300 tysięcy euro i tak jest za mała i w niewystarczający sposób chroni interesy klientów banku. Część natomiast uważała, że jest za duża, bo banki spółdzielcze nie są w stanie jej osiągnąć inaczej niż przez konsolidację, to znaczy nie są w stanie tego uczynić normalną drogą, poprzez zwiększenie własnych kapitałów.

Inną ważną zmianą jest zmiana art. 13 ust. 36 ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, polegająca na podniesieniu udziału Narodowego Banku Polskiego w opłacaniu składek na fundusz pomocowy, służący restrukturyzacji banków, z 30% do 40% składki. Sejm dokonał zmiany podnoszącej ten udział do 40%, senacka komisja w trakcie dyskusji doszła do wniosku, że powinniśmy dojść do kwoty docelowej, czyli 50%, i w ten sposób zwiększyć ciężar uczestnictwa ze strony NBP. Spowoduje to oczywiście konsekwencje budżetowe. W związku z tym komisja postanowiła zaproponować, aby ten wyższy, pięćdziesięcioprocentowy udział został wprowadzony od 1 stycznia 2001 r.

Jednocześnie, wobec uwag przedstawicieli NBP, komisja zaproponowała korektę art. 6 ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, dotyczącą liczby członków rady funduszu - chodzi o zwiększenie tej liczby z 9 do 10 osób. W związku z tym, że będzie rósł finansowy udział NBP, komisja zaproponowała, żeby również udział jej przedstawicieli w radzie tego funduszu był większy, a więc żeby NBP wybierał czterech przedstawicieli, a pozostałe instytucje: Związek Banków Polskich i Ministerstwo Finansów, po trzech. I żeby ta zmiana weszła w życie wtedy, kiedy zacznie obowiązywać ten pięćdziesięcioprocentowy udział, a więc 1 stycznia 2001 r. Zdaniem komisji, decyzja ta zmniejszyłaby obciążenie banków komercyjnych z tytułu wspomagania innych banków, które znalazły się w trudnej sytuacji finansowej, co poprawiłoby ich konkurencyjność. Wiąże się to jednak z obniżeniem wpływów do budżetu z NBP. Według niektórych ocen, przy podniesieniu z 30% do 40% jest to około 20 milionów rocznie. I przy każdym następnym oznaczałoby to podobne kwoty.

Inne zmiany miały charakter porządkowy i dostosowawczy. Głównie chodziło tu o dostosowanie terminologii zapisów w ustawie - Prawo bankowe i o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym.

Senator sprawozdawca podkreślił, że Komisja Gospodarki Narodowej generalnie zaakceptowała zmiany, jakie wprowadza w systemie bankowym rozpatrywana ustawa. Komisja nie wniosła specjalnych zastrzeżeń co do zmian redakcyjnych i terminologicznych oraz co do większości zmian merytorycznych. Uznała, że jest to bardzo potrzebna ustawa, która koryguje obowiązujące prawo dotyczące banków w przededniu wejścia w życie przepisów dopuszczających na nasz rynek bankowy konkurencję zagraniczną.

Zgodnie z art. 47 ust. 1 Regulaminu Senatu przeprowadzono głosowania nad poszczególnymi poprawkami, a następnie 86 głosami, przy 2 wstrzymujących się, Izba powzięła uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym oraz niektórych innych ustaw:

<<Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 19 lutego 1999 r. ustawy o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym oraz niektórych innych ustaw, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

2. w art. 1 w pkt 5 w lit. a), w ust. 3b w pierwszym zdaniu po wyrazach "40%" dodaje się wyrazy ", a od dnia 1 stycznia 2001 r. ulegają pomniejszeniu o 50%";

4. w art. 1 skreśla się pkt 11;

5. w art. 1 w pkt 12:

7. w art. 3 dodaje się kolejny pkt ...) w brzmieniu:
"...) art. 95 otrzymuje brzmienie:
"Art. 95. Księgi rachunkowe banków, wyciągi z tych ksiąg podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banku i opatrzone pieczęcią banku oraz wszelkie wystawione w ten sposób oświadczenia zawierające zobowiązania, zwolnienie z zobowiązań, zrzeczenie się praw lub pokwitowanie odbioru należności oraz stwierdzające udzielenie kredytu, pożyczki pieniężnej, ich wysokość, zasady oprocentowania, warunków spłaty, mają moc prawną dokumentów urzędowych oraz stanowią podstawę do dokonania wpisów w księgach wieczystych i rejestrach publicznych. Dokumenty te są podstawą wpisu hipoteki do księgi wieczystej nieruchomości stanowiącej własność dłużnika banku. Jeżeli nieruchomość nie posiada księgi wieczystej zabezpieczenie może być dokonane przez złożenie tych dokumentów do zbioru dokumentów.";";

8. w art. 3 dodaje się kolejny pkt ...) w brzmieniu:
"...) w art. 97 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. Bankowy tytuł egzekucyjny może być podstawą egzekucji prowadzonej według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego po nadaniu mu przez sąd klauzuli wykonalności wyłącznie przeciwko osobie, która bezpośrednio z bankiem dokonywała czynności bankowej albo jest dłużnikiem banku z tytułu zabezpieczenia wierzytelności banku wynikającej z czynności bankowej i złożyła pisemne oświadczenie o poddaniu się egzekucji, oraz gdy roszczenie objęte tytułem wynika bezpośrednio z tej czynności bankowej lub jej zabezpieczenia.";";

W uzasadnieniu podjętej uchwały wskazano, że Senat rozpatrując ustawę o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym oraz niektórych innych ustaw, uznał za konieczne wprowadzenie do jej treści jedenastu poprawek.

Przyjmując poprawkę nr 2, Senat stanął na stanowisku, iż ze względu na potrzebę zmniejszenia kosztów działalności banków i tym samym poprawienia dostępności ich usług w obrocie należy przewidzieć dalsze zmniejszenie obciążeń podmiotów objętych systemem gwarantowania na rzecz Bankowego Funduszu Gwarancyjnego. Ponadto przyjmując tę poprawkę, Senat uznał, iż wobec wynikającego z niej wzrostu udziału Narodowego Banku Polskiego w środkach Funduszu, bank centralny powinien mieć zagwarantowany większy wpływ na Radę Funduszu. W związku z tym Senat postanowił zwiększyć liczbę przedstawicieli NBP w Radzie Funduszu z trzech do czterech.

Poprawka nr 7 umożliwia dokonywanie wpisów hipotek umownych na podstawie dokumentów bankowych bez potrzeby sporządzania oświadczenia właściciela nieruchomości o ustanowieniu hipoteki w formie aktu notarialnego. Przyjmując tę poprawkę, Senat stanął na stanowisku, iż dotychczasowe procedury nadmiernie obciążały kredytobiorców i wydłużały proces ustanawiania hipoteki.

Poprawka nr 8, umożliwiająca wystawianie bankowych tytułów egzekucyjnych przeciwko poręczycielom, pozwoli bankom na stosowanie identycznego trybu odzyskiwania wierzytelności jak w stosunku do kredytobiorców.

Senat, przyjmując poprawkę nr 10, uznał, iż termin wskazany w ustawie, niezbędny do zwiększenia funduszy własnych przez banki spółdzielcze, jest zbyt krótki dla tych podmiotów i należy go przesunąć do dnia 31 grudnia 2000 r.

<<Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 19 lutego 1999 r. ustawy o zmianie ustawy o warunkach wykonywania międzynarodowego transportu drogowego, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:
1. w art. 1 skreśla się pkt 4;
2. w art. 1 w pkt 5 skreśla się wyrazy "i Prezesem Głównego Urzędu Ceł";
3. w art. 1 w pkt 5 wyrazy "o których mowa w ust. 1 i 2" zastępuje się wyrazami "o których mowa w ust. 1 oraz w art. 27 ust. 2-4">>.

Skreślając w art. 1 pkt 4 Senat uznał, iż dokonana nowelizacja ust. 2 w art. 30 ograniczająca się jedynie do zmiany sposobu określenia ministra upoważnionego do przeznaczenia części opłat na poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz na budowę autostrad, w świetle art. 79 pkt 2 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej jest zbędna. Przepis ten stanowi, iż ilekroć w przepisach obowiązujących jest mowa o ministrze określonym nazwą jego urzędu - należy przez to rozumieć ministra właściwego do spraw oznaczonych nazwą jego urzędu i określonych w odpowiednich przepisach tej ustawy.

Przedstawił je senator Zdzisław Maszkiewicz. Senator sprawozdawca wskazał, że obowiązująca dotychczas ustawa z 13 września 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ustaliła stopę procentową składki w 1999 r. w wysokości 2,03% podstawowego wymiaru. Sejm znowelizował ustawę w zakresie ubezpieczenia społecznego z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, wniósł zmianę w wysokości składki na ubezpieczenie społeczne
z wymienionych tytułów. Proponowana zmiana obniża wysokość składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych do 1,62% i koryguje ją do takiej wysokości, by koszty pracy w 1999 r. nie uległy zwiększeniu.

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 44. posiedzeniu 19 lutego br. i tego samego dnia przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 23 lutego, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej przedstawił senator Zbigniew Gołąbek. Senator wskazał m.in., że sprawa nowelizacji ustawy o zakładach opieki zdrowotnej w przepisach dotyczących kolumny transportu sanitarnego wynikła z przedłużonej procedury legislacyjnej nowelizacji ustawy o zakładach opieki zdrowotnej w grudniu ub.r., w której przewidywano, że kolumny transportu sanitarnego będą miały jako organ tworzący wojewodę. I wojewoda miał do 31 grudnia ubiegłego roku przekształcić kolumny transportu sanitarnego w samodzielne zakłady. Niestety, przedłużające się prace legislacyjne nad tą nowelizacją spowodowały, że praktycznie biorąc weszła ona w życie w dniu 30 grudnia. Wojewoda nie miał już wtedy żadnej możliwości, aby wykonać czynności, które prowadziłyby do przekształcenia kolumn transportu sanitarnego w samodzielne zakłady. W tej sytuacji, ponieważ było to niemożliwe, wszedł w życie art. 25 ust. 1 pkt 7 ustawy "Przepisy wprowadzające", który to artykuł przewidywał, że z dniem 1 stycznia 1999 r. samorząd wojewódzki przyjmie państwowe jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, mające siedzibę na obszarze województwa. I doszło do kolizji przepisów. Ponieważ w sytuacji, kiedy kolumny nie zostały przekształcone w samodzielne jednostki, z mocy art. 25 ustawy "Przepisy wprowadzające" zostały przejęte przez samorząd województwa. W wymienionej ustawie o zakładach opieki zdrowotnej pozostał natomiast przepis, który lokował organ tworzący u wojewody, a równocześnie nadawał wojewodzie uprawnienia do przekształcenia kolumn transportu sanitarnego.

W związku z tym po 1 stycznia zaistniaa bardzo trudna sytuacja, zarówno pod względem prawnym, jak i organizacyjnym. Spowodowało to ogromne problemy z finansowaniem kolumn transportu sanitarnego. Środków takich nie przewidziano w budżetach wojewodów, sejmików samorządowych, a także w budżecie państwa. Te problemy zresztą trwają nadal. Z tego powodu prowadzona jest akcja protestacyjna transportu sanitarnego, łącznie ze strajkami głodowymi.

Senator sprawozdawca wskazał, że zmiana ustawy o zakładach opieki zdrowotnej umożliwia samorządowi województwa przekształcenie kolumn transportu sanitarnego tak, aby mogły stać się samodzielną jednostką, mogącą funkcjonować na rynku usług transportowych.

Nowelizacja przewiduje zmianę usytuowania organu, który ma uprawnienia do tworzenia, przekształcenia i likwidowania organu założycielskiego. Organem tym, zamiast wojewody, będzie sejmik województwa. Otrzymanie przez sejmik wojewódzki kompetencji organu założycielskiego daje możliwość zgłoszenia do rejestru kolumn transportu sanitarnego, uzyskanie osobowości prawnej, a tym samym partnerstwo w stosunku do kas chorych, kontraktujących usługi transportowe.

Kończąc swe wystąpienie, senator sprawozdawca powiedział: Nie pierwszy raz, uchwalając ustawy związane z reformą ochrony zdrowia, pracujemy pod presją upływającego czasu i nie pierwszy raz cierpi na tym jakość regulacji prawnych. Tym razem obradujemy również pod presją akcji protestacyjnych pracowników zadłużonych kolumn transportu sanitarnego.

Propozycje poprawek do ustawy zgłosili natomiast senatorowie podczas dyskusji.

<<Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 19 lutego 1999 r. ustawy o zmianie ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:
1) w art. 1 w pkt 2, w art. 70b w ust. 4 wyrazy "i 56-61" zastępuje się wyrazami ", 56-59, 60 ust. 1, 2 i 4-6 oraz art. 61";
2) w art. 1 w pkt 4 kropkę na końcu zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 5 w brzmieniu:

Pierwsza z zaproponowanych zmian wyłącza w nowelizowanym art. 70b ust. 4 odesłanie do art. 60 ust. 3 regulującego kwestię pokrywania ujemnego wyniku finansowego z uwagi na unormowanie tego problemu w odmienny sposób w ust. 5 art. 70b. Senat uznał, iż pozostawienie odesłania w zaproponowanym przez Sejm kształcie doprowadzi do dwutorowości regulacji, a co się z tym wiąże - do wątpliwości interpretacyjnych.

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 44. posiedzeniu, 19 lutego br. i w tym samym dniu przekazana do Senatu. Marszałek Senatu, 23 lutego, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej oraz do Komisji Praw Człowieka i Praworządności. Po rozpatrzeniu ustawy komisje przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Krzysztof Majka. Senator sprawozdawca poinformował, że połączone komisje na wspólnym posiedzeniu 25 lutego br. rozpatrzyły ustawę i po głosowaniu jednomyślnie postanowiły zarekomendować Izbie przyjęcie ustawy bez poprawek. Przyjęcie ustawy będzie oznaczać zgodę na dokonanie przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ratyfikacji umowy o ekstradycji między Polską a Australią, podpisanej w Canberze 3 marca 1998 r, w trybie art. 89 ust. 1 pkt 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Po pierwsze - istnieje potrzeba usprawnienia procedur prawnych we wzajemnych kontaktach, umacniających zarówno prawo polskie, jak i prawo australijskie, a także będących w dużym stopniu odpowiedzią na wzrost zagrożeń ze strony międzynarodowej zorganizowanej przestępczości. Przez szerszy i łatwiejszy dostęp przestępców do coraz nowocześniejszych technologii w dziedzinie broni, środków łączności, technik komputerowych oraz przez możliwość przemieszczania się ludzi międzynarodowe bezpieczeństwo jest coraz bardziej zagrożone. Wymaga to równie skutecznego przeciwdziałania. Ekstradycja jest jedną z podstawowych form współpracy państw w zwalczaniu przestępczości. Generalnie polega ona na wydawaniu podejrzanego lub przestępcy na wniosek państwa, któremu przysługuje do tej osoby jurysdykcja prawna.

Po czwarte - obserwuje się systematyczny wzrost ruchu osobowego między Polską a Australią.

Art. 2 określa rodzaje przestępstw objętych ekstradycją. Generalnie podstawą ekstradycji są jedynie przestępstwa, które zagrożone są karą pozbawienia wolności dłuższą niż jeden rok lub surowszą, natomiast w wypadku osób skazanych zgoda na ekstradycję może być wyrażona, gdy do odbycia kary pozostało co najmniej sześć miesięcy. Ust. 3 tego artykułu przewiduje możliwość ekstradycji za przestępstwa skarbowe nawet wtedy, gdy prawo strony wezwanej tego rodzaju podatków lub ceł nie nakłada bądź też prawo strony wezwanej nie zawiera przepisów podatkowych, celnych lub dewizowych takiego samego rodzaju jak prawo strony wzywającej.

Art. 3 określa, w jakich przypadkach strona wzywana nie może wydać zgody na ekstradycję. Nie podlegają ekstradycji w szczególności przestępstwa polityczne lub przestępstwa o charakterze ściśle wojskowym, a także gdy istnieje podejrzenie, że wniosek o ekstradycję został złożony z innych powodów niż formalnie stwierdza się we wniosku, na przykład w celu ścigania lub ukarania osoby z powodów wyznania, rasy czy też poglądów politycznych. Każda ze stron ma prawo odmowy ekstradycji własnych obywateli, ale powinna wtedy, na wniosek strony wzywającej, wszcząć stosowne postępowania karne. Wypadki, w których strona wzywana może odmówić zgodny na ekstradycję, określone są w art. 3 ust. 3. Przykładowo: strona wezwana może odmówić ekstradycji ze względów humanitarnych, dotyczących stanu zdrowia lub podeszłego wieku osoby ściganej, albo gdy przestępstwo, w związku z którym wnosi się o ekstradycję, zagrożone jest karą śmierci przez prawo strony wzywającej, a taka kara nie jest przewidziana przez prawo strony wezwanej lub zazwyczaj nie jest wykonywana.

Art. 12 w myśl zasady specjalności stanowi, że osoba wydana nie będzie zatrzymana, sądzona lub poddana jakimkolwiek innych ograniczeniom osobistej wolności na terytorium strony wzywanej z powodu jakiegokolwiek przestępstwa popełnionego przed jej wydaleniem, stanowiącego podstawę wniosku o ekstradycję, z wyjątkiem wyraźnie określonego odstępstwa od tej zasady.

Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment