Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następny fragment


Senat przyjął bez poprawek ustawę o zmianie ustawy o Inspekcji Celnej

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 29. posiedzeniu, 23 września br., i przekazana do Senatu 25 września. W tym samym dniu marszałek Senatu skierowała ją do Komisji Gospodarki Narodowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała sprawozdanie w tej sprawie. Przedstawiła je senator Genowefa Ferenc.

Senator sprawozdawca poinformowała, że komisja po rozpatrzeniu ustawy postanowiła zaproponować Izbie przyjęcie ustawy bez poprawek.

Senator zaznaczyła, że ustawa dodaje jedną i zmienia trzy delegacje do wydania przepisów wykonawczych. Celem zmian jest dostosowanie przepisów ustawy o Inspekcji Celnej do wymogów zawartych w art. 87 ust. 1 i art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. We wszystkich zmienianych przepisach kompetencje do wydania właściwych rozporządzeń otrzymał minister finansów.

Senator G. Ferenc podkreśliła, iż podczas dyskusji na posiedzeniu komisji zwrócono uwagę na problem, który warto byłoby uwzględnić w przyszłości w procesie legislacyjnym. Chodzi o to, aby ministrowi finansów, odpowiedzialnemu za finanse państwa, nie zlecać upoważnień do wydawania przepisów ta mało istotnych w tym akurat resorcie, jak na przykład sprawy umundurowania inspekcji celnej.

Izba w głosowaniu przychyliła się do stanowiska komisji i 72 głosami, przy braku głosów przeciwnych i wstrzymujących się, powzięła uchwałę o przyjęciu rozpatrywanej ustawy bez poprawek.

Poprawki Senatu do ustawy - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 30. posiedzeniu, 30 września br., i w tym samym dniu skierowana do Senatu. Marszałek Senatu, 1 października, zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała sprawozdanie w tej sprawie. Przedstawił je senator Leon Kieres.

Senator sprawozdawca zaznaczył m.in., że omawiana ustawa oraz zgłoszone do niej poprawki dotyczą rzeczy fundamentalnych. Ta ustawa odnosi się przede wszystkim do trybu wprowadzania reformy, zasad wprowadzania tej reformy, organizacji administracji publicznej, rządowej i samorządowej w okresie przejściowym, czyli przed 1 stycznia 1999 r., odnosi się ona do spraw pracowniczych, osób, które są zatrudnione w jednostkach organizacyjnych przejmowanych przez powiatowe lub wojewódzkie jednostki samorządowe z dniem 1 stycznia lub też w miesiącach, a nawet latach następnych. Reguluje ona problematykę przejmowania mienia przez powiatowe lub wojewódzkie jednostki samorządowe, związane z tym zasady rozliczeń finansowych w związku z tworzeniem nowych kategorii jednostek samorządu terytorialnego, w związku z przekazywaniem im jednostek organizacyjnych należących do organów administracji rządowej. To dotyczy także różnego rodzaju funduszy, na przykład wojewódzkich funduszy ochrony środowiska.

Senator L. Kieres omówił podstawowe rozwiązania przyjęte w ustawie oraz przedstawił i uzasadnił poprawki zaproponowane przez komisję. Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej rekomendowała Izbie przyjęcie 27 poprawek.

Mniejszości komisji zaproponowały 6 poprawek do ustawy. Wnioski mniejszości komisji przedstawili senatorowie Jerzy Mokrzycki i Zbyszko Piwoński.

Podczas debaty nad ustawą propozycje wprowadzenia do niej dalszych poprawek zgłosili senatorowie: Leon Kieres, Marek Waszkowiak, Tadeusz Kopacz, Genowefa Ferenc, Stefan Konarski, Zbyszko Piwoński, Janusz Okrzesik, Jolanta Danielak, Mieczysław Janowski, Józef Frączek, Jerzy Chróścikowski, Jan Chojnowski, Wojciech Kruk, Jerzy Cieślak, Janusz Okrzesik, Jerzy Pieniążek, Elżbieta Płonka, Anna Bogucka-Skowrońska, Tomasz Michałowski, Jacek Sauk, Tadeusz Rzemykowski, Marcin Tyrna, Jerzy Mokrzycki, Tadeusz Kopacz.

Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej rozpatrzyła wszystkie wnioski i propozycje poprawek zgłoszone podczas debaty. Sprawozdawca komisji senator L. Kieres poinformował, że komisja postanowiła poprzeć 54 spośród 81 zgłoszonych ogółem wniosków i propozycji poprawek. Mniejszości komisji poparły 10 wniosków i propozycji poprawek.

Zgodnie z art. 47 ust. 1 Regulaminu Senatu przeprowadzono głosowania nad przedstawionymi poprawkami według kolejności przepisów ustawy, a następnie nad całością projektu uchwały w sprawie rozpatrywanej ustawy wraz z przyjętymi poprawkami. W wyniku tego głosowania Izba 62 głosami, przy 2 przeciw i 12 wstrzymujących się, powzięła uchwałę w sprawie ustawy - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną:

<<Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 30 września 1998 r. ustawy - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

  1. w art. 2 w pkt 2 na końcu dodaje się wyrazy "i w ustawie o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa";
  2. w art. 2 w pkt 3 wyrazy "przed dniem wejścia w życie ustawy kompetencyjnej" zastępuje się wyrazami "w dniu 31 grudnia 1998 r.";
  3. w art. 2 w pkt 6 kropkę na końcu zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 7 w brzmieniu:
    "7) staroście - rozumie się przez to także przewodniczącego zarządu miasta na prawach powiatu.";
    w art. 4:
    a) w ust. 1 wyrazy "art. 10" zastępuje się wyrazami "art. 10 ust. 1-3",
    b) skreśla się ust. 4;
  4. w art. 4 skreśla się ust. 2;
  5. w art. 5 dodaje się ust. 5 w brzmieniu:
    "5. Minister właściwy do spraw administracji publicznej określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje i szczegółowe zasady tworzenia delegatur urzędu wojewódzkiego, o których mowa w art. 36 ust. 1 ustawy o administracji rządowej w województwie.";
  6. w art. 8 w ust. 1 w zdaniu drugim po wyrazie "województwa" dodaje się wyrazy " , przedstawiciele sejmiku województwa";
  7. w art. 9 dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1 i dodaje się ust. 2 w brzmieniu:
    "2. Z dniem powołania wojewody wygasa akt powołania Delegata Rządu. Wygaśnięcie aktu jest równoznaczne z odwołaniem w rozumieniu przepisów o wynagradzaniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe.";
  8. w art. 12 w ust. 1 po wyrazach "urzędami wojewódzkimi" dodaje się wyrazy " , z zastrzeżeniem ust. 2";
  9. w art. 14 w ust. 1 w pkt 3 po wyrazach "siedziby władz" dodaje się wyraz "innego";
  10. w art. 16 w ust. 3 po wyrazach "Delegata Rządu" dodaje się wyrazy " , po zasięgnięciu opinii właściwego ministra lub centralnego organu administracji rządowej nadzorującego terenowe organy rządowej administracji specjalnej";
  11. w art. 18 w ust. 1 wyrazy "31 grudnia 1998 r." zastępuje się wyrazami "30 listopada 1998 r.";
  12. w art. 25 w ust. 1 w pkt 3 skreśla się wyraz "wojewódzkie";
  13. w art. 25 w ust. 1 w pkt 3 skreśla się wyrazy "oraz ich oddziały";
  14. w art. 25 w ust. 1 w pkt 4 skreśla się wyrazy "oraz ich oddziały";
  15. w art. 25 w ust. 1 w pkt 7 kropkę na końcu zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 8 w brzmieniu:
    "8) ośrodki doradztwa rolniczego.";
  16. w art. 25 w ust. 3 wyrazy "wojewódzkie ośrodki dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej" zastępuje się wyrazami "rejonowe jednostki wojewódzkich ośrodków dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej oraz rejonowe jednostki wojewódzkich biur geodezji i terenów rolnych";
  17. w art. 25 w ust. 4 skreśla się wyrazy " , ośrodki doradztwa rolniczego z wyjątkiem ośrodków doradztwa rolniczego, które po tym dniu przejmie minister właściwy do spraw rolnictwa w celu utworzenia Krajowego Centrum Doradztwa Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich";
  18. w art. 39 w ust. 1 wyrazy "będącej pracownikiem dotychczasowego urzędu wojewódzkiego w mieście będącym siedzibą wojewody i wykonującej zadania z zakresu nadzoru budowlanego" zastępuje się wyrazami " , która jest pracownikiem aparatu wykonawczego organów nadzoru budowlanego";
  19. w art. 41 w ust. 1 zdanie pierwsze otrzymuje brzmienie:
    "Pełniący obowiązki wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego, w uzgodnieniu z Delegatem Rządu, do dnia 15 grudnia 1998 r. powierzy pełnienie obowiązków powiatowego inspektora nadzoru budowlanego osobie będącej pracownikiem aparatu
    wykonawczego organów nadzoru budowlanego.";
  20. art. 44 otrzymuje brzmienie:
    "Art. 44. 1. Z dniem 31 grudnia 1998 r. wygasają akty powołania prezesów zarządów oraz zastępców prezesów zarządów dotychczasowych wojewódzkich funduszy, których siedziby znajdują się w miastach nie będących z dniem 1 stycznia 1999 r. siedzibami władz samorządu województwa.
    2. Z dniem 1 stycznia 1999 r. prezesi zarządów oraz zastępcy prezesów zarządów dotychczasowych wojewódzkich funduszy, których siedziby znajdują się w miastach będą
    cych z dniem 1 stycznia 1999 r. siedzibami władz samorządu województwa, do czasu powołania zarządów wojewódzkich funduszy we właściwym trybie, pełnią obowiązki odpowiednio prezesów zarządów lub ich zastępców.
    3. Z dniem 31 grudnia 1998 r. rady nadzorcze do
    tychczasowych wojewódzkich funduszy ulegają rozwiązaniu. Do dnia 31 stycznia 1999 r. zarządy województw powołają rady nadzorcze wojewódzkich funduszy.";
  21. w art. 47 w ust. 2 po wyrazie "określi" dodaje się wyrazy "do dnia 30 listopada 1998 r.";
  22. w art. 48 w ust. 1 po wyrazach "szkoły ponadpodstawowe," dodaje się wyrazy "szkoły artystyczne,";
  23. skreśla się art. 49;
  24. w art. 58 w ust. 1 wyrazy "31 marca 1999 r." zastępuje się wyrazami "30 czerwca 1999 r.", wyrazy "28 lutego 1999 r." zastępuje się wyrazami "31 maja 1999 r." i wyrazy "15 marca 1999 r." zastępuje się wyrazami "15 czerwca 1999 r.";
  25. w art. 58 w ust. 4 w pkt 1 wyrazy "15 marca 1999 r." zastępuje się wyrazami "15 czerwca 1999 r.";
  26. w art. 61 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
    "2. Przekazanie części mienia państwowej osoby prawnej jednostce samorządu terytorialnego, wynikające z częściowego przejęcia zadań i kompetencji przez tę jednostkę, następuje po uprzednim przekształceniu tej osoby prawnej, dokonanym zgodnie z właściwymi przepisami.";
  27. w art. 72 w ust. 1 wyrazy "może przekazać" zastępuje się wyrazem "przekaże";
  28. w art. 73:
    a) w ust. 4 po wyrazie "ustawie" przecinek zastępuje się kropką oraz skreśla się wyrazy "na wniosek właściciela nieruchomości złożony w okresie od dnia 1 stycznia 2001 r. do dnia 31 grudnia 2005 r. Po upływie tego okresu roszczenie wygasa." ,
    b) skreśla się ust. 5;
  29. w art. 74 w ust. 1 wyrazy "dotychczasowe urzędy wojewódzkie" zastępuje się wyrazami "dotychczasowi wojewodowie";
  30. w art. 79 w ust. 4 wyraz "zmniejszają" zastępuje się wyrazem "zmieniają";
  31. w art. 80 w ust. 1 po wyrazach "państwowych jednostek budżetowych" dodaje się wyrazy "i zakładów budżetowych";
  32. w art. 80 w ust. 2 wyrazy "sejmików województw" zastępuje się wyrazami "samorządów województw";
  33. po art. 80 dodaje się art. 80a w brzmieniu:
    "Art. 80a. W celu wykonania zobowiązań bieżących, w tym wynikających z art. 56 ust. 3, marszałek województwa, z dniem wyboru, jest uprawniony do dysponowania środkami finansowymi wojewódzkich sejmików samorządowych mających siedziby na obszarze województwa.
    ";
  34. w art. 83 w ust. 1 wyrazy "projekty i budżetów" zastępuje się wyrazami "projekty ich budżetów";
  35. w art. 83 w ust. 3 wyrazy "30 listopada 1998 r." zastępuje się wyrazami "20 listopada 1998 r.";
  36. w art. 83 dodaje się ust. 4 w brzmieniu:
    "4. Zarządy miast na prawach powiatu przedkładają projekty budżetów na rok 1999 do 10 grudnia 1998 r.";
  37. w art. 88 w ust. 1 skreśla się wyrazy "przed dniem 19 czerwca 1998 r.";
  38. w art. 92 w ust. 1 wyrazy "30 czerwca 1997 r." zastępuje się wyrazami "30 czerwca 1998 r.";
  39. w art. 92 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
    "3. Na rok 1999 dodatkowo:
    1) marszałek województwa powołuje w skład wojewódzkiej rady zatrudnienia dyrektora wojewódzkiego urzędu pracy,
    2) starosta powołuje w skład powiatowej rady zatrudnienia kierownika powiatowego
    urzędu pracy.";
  40. w art. 95 w ust. 1 w zdaniu wstępnym wyrazy "zarządy tych powiatów i województw" zastępuje się wyrazami "starostowie i marszałkowie województw, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej";
  41. po art. 98 dodaje się art. 98a w brzmieniu:
    "Art. 98a. Po upływie terminu określonego w art. 20 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (Dz. U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74, Nr 58, poz. 261, Nr 106, poz. 496, Nr 132, poz. 622 oraz z 1997 r. Nr 9, poz. 43, Nr 106, poz. 679, Nr 107,
    poz. 686, Nr 113, poz. 734 i Nr 123, poz. 775) pierwszą sesję nowo wybranej rady gminy zwołuje właściwy miejscowo dotychczasowy wojewoda.";
  42. w art. 99 w ust. 1 wyrazy "w terminie czternastu dni od dnia przez Państwową Komisję Wyborczą ogłoszenia" zastępuje się wyrazami "w terminie czternastu dni od dnia ogłoszenia przez Państwową Komisję Wyborczą";
  43. w art. 101 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
    "3. Z dniem 1 stycznia 1999 r. dotychczasowe drogi wojewódzkie, nie wymienione w ust. 1, stają się drogami powiatowymi.";
  44. po art. 104 dodaje się art. 104a w brzmieniu:
    "Art. 104a. Dotychczasowi wojewodowie, w terminie do dnia 30 października 1998 r., dokonają zamówień pieczęci urzędowych, o których mowa w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypos
    politej Ludowej oraz pieczęciach państwowych (Dz.U. Nr 47, poz. 314, z 1956 r. Nr 7, poz. 43, z 1957 r. Nr 10, poz. 42, z 1980 r. Nr 7, poz. 18, z 1985 r. Nr 23, poz. 100, z 1989 r. Nr 34, poz. 178 oraz z 1990 r. Nr 34, poz. 199), starostów oraz starostw powiatowych, mających siedzibę na obszarze dotychczasowych województw.";
  45. po art. 105 dodaje się art. 105a w brzmieniu:
    "Art.105a. W ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 98, poz. 602, Nr 123, poz. 779, Nr 160, poz. 1086 oraz z 1998 r. Nr 106, poz. 668) w art. 109 ust. 3 kropkę na końcu skreśla się i dodaje się wyrazy "albo w mieście, które do dnia 31 grudnia 1998 r. było siedzibą wojewody.".";
  46. w art. 107 kropkę na końcu skreśla się i dodaje się wyrazy " , z wyjątkiem art. 105a, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1999 r.">>.

W uzasadnieniu podjętej uchwały wskazano, że Senat po rozpatrzeniu ustawy - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną uznał za celowe wprowadzenie do niej pewnych zmian, kierując się przede wszystkim dążeniem do usprawnienia procesów wprowadzania nowych struktur organizacyjnych w terenowej administracji publicznej oraz zamiarem zapewnienia nowym szczeblom samorządu, powstającym z początkiem przyszłego roku, warunków do szybkiego osiągnięcia stabilizacji organizacyjnej. Dodatkowo Izba wprowadziła kilka poprawek o charakterze redakcyjnym, nie zmieniając intencji Sejmu, lecz jedynie formę jej wyrażenia.

Poprawki Senatu podzielić można na dwie grupy dotyczące:

  1. zmian koncepcji przekształcenia obecnie istniejących jednostek organizacyjnych administracji publicznej,
  2. uzupełnień w przepisach, regulujących sposób postępowania w trakcie wprowadzania reformy.

W odniesieniu do pierwszej grupy wskazać należy na niżej wymienione poprawki:

  1. wprowadzenie nowego ust. 5 w art. 5, zmierzające do formalizacji tworzenia delegatur urzędów wojewódzkich, celowej ze względu na zachowanie jednolitości struktur terenowej administracji rządowej w całym kraju,
  2. zagwarantowanie udziału właściwych rzeczowo centralnych organów administracji rządowej w podejmowaniu decyzji o lokalizacji siedzib jednostek organizacyjnych, wchodzących w skład terenowej administracji rządowej (zmiana w art. 16 ust. 3),
  3. przekazanie ośrodków doradztwa rolniczego samorządom województwa (art.25 ust.1 pkt 7), a wybranych jednostek geodezyjnych - powiatom (art. 25 ust. 3); oba te rozstrzygnięcia uznane zostały przez Senat za oczywistą konsekwencję założeń reformy, znajdujących wyraz w przepisach ustaw ustrojowych,
  4. przyspieszenie terminu, w którym samorządy przejmują kompetencje związane ze szkolnictwem artystycznym (zmiana art. 48 ust. 1 i skreślenie art. 49),
  5. pozostawienie istniejących ośrodków egzaminowania kierowców w miastach, które tracąc status stolic województw nie stały się jednocześnie "powiatami grodzkimi" (temu służy zmiana w Prawie o ruchu drogowym).

Poprawki uzupełniające ustawę w zakresie regulacji dotyczących sposobu postępowania, należące do drugiej z wyodrębnionych wyżej grup, dotyczą licznych szczegółowych problemów. Najczęściej zaproponowano je w konsekwencji analizy przebiegu przyszłych działań, prowadzącej do wykrycia możliwych utrudnień. Tak jest z poprawką przesądzającą o tym, że z chwilą powołania nowego wojewody wygasa akt powołania delegata rządu (nowy ust. 2 w art. 9); dzięki tej zmianie wyeliminowana jest możliwość przypadkowego konfliktu kompetencyjnego pomiędzy omawianymi urzędami. Do postanowień usprawniających tryb postępowania należy również uzupełnienie wprowadzone w art. 8 ust.1. W tym miejscu Senat uznał za uzasadnione, aby niezwłocznie po ukonstytuowaniu się sejmików województw - a więc jeszcze w roku 1998 r. ich przedstawiciele brali udział w pracach zespołów wspierających delegatów rządu. Dzięki temu, jeszcze przed faktycznym uruchomieniem samorządów, powstanie możliwość uwzględniania opinii ich przedstawicielstw.

Przedmiotem troski Senatu stała się terminowość w realizacji poszczególnych etapów reformy. Z tych względów Senat skrócił termin, przyznany kierownikom urzędów centralnych na reorganizację podległych sobie struktur - uznając, że bez tej zmiany sprawność przejmowania zreorganizowanych jednostek organizacyjnych przez samorządy jest zagrożona (zmiana w art.18 ust.1). Z tej samej przyczyny Senat wskazał prezesowi Rady Ministrów termin wydania rozporządzenia ustalającego zakłady opieki zdrowotne przekazywane samorządom (art.47 ust.2). Podobne względy przesądziły także o zmianie terminu w art. 83.

Do przepisów dotyczących sposobu postępowania w trakcie wprowadzania reformy należą również propozycje Senatu w sprawie przyjmowania pierwszych budżetów miast na prawach powiatu

Senat opowiedział się za zwiększeniem elastyczności w podejmowaniu decyzji w trakcie realizacji reformy, między innymi wówczas, gdy:

- usunął automatyzm w zakresie zastępowania dotychczasowych wojewodów, którym powierzono funkcje Delegatów Rządu (skreślenie art. 4 ust. 2), a także automatyzm w zakresie traktowania prezesów zarządów dotychczasowych wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i ich zastępców (zmiana brzmienia art.44),

- poszerzył kręg osób, którym można powierzać określone funkcje w inspekcji budowlanej (poprawki w art.39 ust.1 i w art. 41 ust.1).

W art. 73 Senat dokonał zmian usuwając postanowienia stawiające właścicieli gruntów pod drogami publicznymi w sytuacji prawnej gorszej od sytuacji ogółu właścicieli nieruchomości niezbędnych na cele publiczne (w odniesieniu do okresu dopuszczalności występowania z roszczeniami). Senat opowiedział się również za skreśleniem przepisu, prowadzącego w krańcowych sytuacjach do zakłócenia proporcji pomiędzy wysokością odszkodowania a wartością nieruchomości utraconej w związku z jej zajęciem pod drogę.

Pierwsze czytanie wniesionego przez Komisję Rodziny i Polityki Społecznej oraz Komisję Ustawodawczą projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Projekt nowelizacji zaprezentował Izbie przedstawiciel wnioskodawców senator Dariusz Kłeczek.

Jak stwierdził senator sprawozdawca, komisje kierując się pragnieniem obrony ładu społecznego, a w szczególności koniecznością obrony dzieci i młodzieży przed pornografią uderzającą w godność osoby ludzkiej i jej erotyzm, stojącą na przeszkodzie prawidłowemu rozwojowi dzieci i młodzieży, a także będącą przyczyną popełniania przestępstw, a nawet zbrodni na tle seksualnym, uważają za konieczne wprowadzenie do kodeksu karnego, obowiązującego od 1 września br., przedłożonej w projekcie propozycji zmian jego przepisów.

Zgodnie z tradycją europejską przedmiotem ochrony prawnej jest dobro ogólnospołeczne, które obejmuje również moralność publiczną, w tym także moralność seksualną i obyczajowość. Istotą tak rozumianej ochrony prawnej jest właśnie zaprowadzenie realnego ładu społecznego, który jest niezbędnym warunkiem stabilnego funkcjonowania demokratycznego społeczeństwa i państwa. W kodeksie karnym z 6 czerwca 1997 r. świadomie odstępuje się od ochrony tych dóbr, a w konsekwencji legalizuje się rozpowszechnianie pornografii. Wyjątkiem od tej reguły jest rozpowszechnianie pornografii z udziałem dziecka poniżej lat piętnastu lub zwierzęcia, a także z użyciem przemocy. Wyjątkiem jest także prezentowanie pornografii dziecku poniżej lat piętnastu lub osobie dorosłej, osobie starszej, jeżeli taki pokaz jest narzucony, mimo że odbiorca wyraźnie zgłasza, iż sobie tego nie życzy. O penalizacji decyduje sposób prezentacji, nie zaś jej treść, którą jest pornografia.

Senator D. Kłeczek podkreślił, że pornografia godzi w normy etyki seksualnej i podcina wartości rodzinne. Dzieje się tak dlatego, że jej konsumpcja rozbudza pożądanie seksualne - de facto jest to podstawowa funkcja pornografii i prowadzi do eskalacji mocniejszych wrażeń seksualnych, co z kolei jest przyczyną rozwiązłości seksualnej, która niszczy nie tylko rodzinę, ale często także inne wartości społeczne. Pornografia propaguje seks bez żadnych zobowiązań, a zarazem uderza w rozwój podmiotowych relacji między kobietą i mężczyzną. Pokazuje ona, że można żyć, nie ponosząc odpowiedzialności za drugą osobę, a także bez konieczności dbania o rozwój więzi emocjonalnej między osobami. W materiałach pornograficznych wzory, według których odnoszą się do siebie kobiety i mężczyźni, pozbawione są pierwiastka ludzkiego.

W opinii senatora sprawozdawcy, ogromne niebezpieczeństwo, szczególnie dla psychiki młodego człowieka, tkwi w tym, że pornografia często propaguje dewiacyjne zachowania seksualne. Są to zachowania homoseksualne, lesbijskie, z wykorzystaniem dzieci, zwierząt, pokazujące przemoc, brutalność i upokorzenie innej osoby. Pornografia jest zakamuflowaną prostytucją, a jej produkcja - odmianą stręczycielstwa. Kwestionowanie jej negatywnego wpływu na postawy i osobowość, zwłaszcza młodego człowieka, jest rażąco sprzeczne z wynikami badań psychologicznych, z którymi można było zapoznać się na konferencji dotyczącej rozwiązań prawnych problemów pornografii w nowym kodeksie karnym i ich stosunku do ochrony rodziny i społeczeństwa przed jej wpływem, zorganizowanej w maju br. przez Komisję Rodziny i Polityki Społecznej.

Jak stwierdził senator D. Kłeczek, w pornografii ma miejsce jeszcze jedno bardzo groźne zjawisko, a mianowicie wykorzystywanie i poniżanie kobiet. Organizacje kobiece, nie wyłączając współczesnych ruchów feministycznych, zwracają uwagę na to, że pornografia degraduje i uprzedmiotawia kobiety. Kobiety są ukazywane jako zadowolone z tego, że są gwałcone, poniewierane, bite, okaleczane lub też jako przyjmujące taki stan rzeczy za konieczność, za swój los. Kobiety są przedstawiane jako usatysfakcjonowane seksualnie przez robienie wszystkiego, czego tylko mężczyzna od nich zażąda, a w większości są to zachowania całkowicie kłócące się z tym, co wiemy o kobiecej seksualności.

Senator sprawozdawca wskazał, że prezentowany projekt przywraca zakaz produkcji, przesyłania i rozpowszechniania wszelkich treści pornograficznych, wyrażonych w każdej formie, w szczególności zaś w formie pisma, druku lub wizerunku. Zdaniem komisji, nie do zaakceptowania jest rozstrzygnięcie, w myśl którego państwo zabezpiecza swobodę pierwszej fazy rozpowszechniania pornografii. Konieczne jest także objęcie pełną ochroną prawną osób małoletnich przed zachowaniami lubieżnymi i gorszącymi osób dorosłych, analogicznie do tego, jak robiły to kodeksy karne z 1932 i 1969 r. Również nowy kodeks karny stoi na straży dobra osób małoletnich w tej kwestii, jednak art. 200 i 202 nowego kodeksu karnego niebezpiecznie obniżają granicę małoletności z osiemnastu do piętnastu lat.

Senator D. Kłeczek poinformował, że w ramach racjonalizacji polityki karnej projektodawcy proponują zaostrzyć sankcję karną w odniesieniu do kwalifikowanej postaci gwałtu dokonanego przez co najmniej dwie osoby lub ze szczególnym okrucieństwem, uznając to za zbrodnię. Ponadto proponuje się przywrócenie określenia "nierząd" dla przestępstw wymienionych w art. 203 i 204 nowego kodeksu karnego.

Proponowane w projekcie zmiany dotyczą również art. 202 kodeksu karnego, który w obecnym brzmieniu dopuszcza rozpowszechnianie treści pornograficznych. Ustawodawca z góry założył znikomą szkodliwość społeczną tego czynu, dostrzegając ją jedynie w sytuacji narzucenia prezentacji treści pornograficznej osobom trzecim wbrew ich woli. Zdaniem senatora sprawozdawcy, zapis art. 202 § 1 Kodeksu karnego w obecnym brzmieniu sprowadza się w praktyce do instruktażu, jak rozpowszechniać pornografię, aby nie narażać się na sankcje karne. Ponadto art. 202 §2 umożliwia osobom powyżej piętnastu lat dostęp do treści pornograficznych, a nawet udział w ich produkcji. Tym samym ustawodawca umożliwia, w majestacie prawa, deprawację dzieci powyżej piętnastego roku życia.

Biorąc pod uwagę wartości społeczne chronione przez konstytucję, należy podkreślić, że pornografia narusza godność osoby ludzkiej, godzi w dobro rodziny, a w skali społecznej stanowi źródło patologii i zachowań kryminalnych, naruszających ład społeczny w państwie demokratycznym. Pornografia ma więc cechy o wysokiej szkodliwości społecznej, dlatego produkcja i rozpowszechnianie tego rodzaju treści powinny być zakazane pod groźbą sankcji karnej.

Górna granica sankcji karnej przewidziana w art. 202 §3 wydaje się wystarczająca, jednak utrzymanie jej prowadzi do paradoksu prawnego, ze względu na art. 200 §2. Art. 202 §3 dotyczy bowiem najcięższej postaci przestępstwa szerzenia pornografii, a mianowicie produkcji treści pornograficznych z udziałem osoby małoletniej, poniżej piętnastego roku życia, w celu jej rozpowszechniania, za co grozi kara do pięciu lat pozbawienia wolności. Tymczasem art. 200 §2 mówiący o utrwalaniu treści pornograficznych niejako dla siebie, przewiduje sankcję do dziesięciu lat pozbawienia wolności. Przedkładany projekt niekonsekwencję tę eliminuje, zaostrza bowiem sankcję nie tylko za prezentację treści pornograficznych z udziałem dzieci, ale także za produkcję pornografii z udziałem małoletnich i zwierząt oraz z użyciem przemocy.

Senator sprawozdawca podkreślił, że celem proponowanej nowelizacji kodeksu karnego jest w szczególności ochrona dzieci i młodzieży przed niszczącym wpływem pornografii. Przyjęcie proponowanych w projekcie rozwiązań spowoduje ograniczenie dostępu do pornografii. Zakaz produkcji, sprowadzania i rozpowszechniania pornografii przyczyni się do prawnej ochrony rodziny, a tym samym ładu społecznego.

Po wystąpieniu przedstawiciela wnioskodawców i debacie nad przedstawionym projektem nowelizacji przewodniczący obradom wicemarszałek Donald Tusk zaproponował skierowanie projektu do Komisji Ustawodawczej oraz Rodziny i Polityki Społecznej.

Izba w głosowaniu nie zaakceptowała propozycji senatora Ryszarda Jarzembowskiego - skierowania projektu do Komisji Obrony Narodowej, a także wniosku senatora Zbigniewa Kulaka o skierowanie projektu do Komisji Kultury i Środków Przekazu.

Informacja rządu RP na temat sytuacji na rynku płodów rolnych w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem rynku mięsa wieprzowego

Informację przedstawiła podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Jadwiga Berak. Jak wynika z przedstawionego przez wiceminister sprawozdania, tegoroczne trudności na rynku zboża i mięsa wieprzowego zostały rozwiązane, mimo tego, że środki budżetowe zaplanowane w obszarze rolnictwa były w tym roku o ok. 16% niższe niż w 1997 r.

Szczególnie trudna sytuacja powstała na rynku zbożowym. Zapasy zbóż przewyższają pułap, który wynosi 2 ml ton, o 1,6 mln ton. Plony były wyższe niż w 1997 r. o 6,9% i wyniosły 26,6 mln ton.

Agencja Rynku Rolnego podjęła interwencję na rynku zbożowym - skupowano zboże bezpośrednio od rolników (312,6 tys. ton) oraz w ramach systemu dopłat dla przedsiębiorstw skupujących zboża (1200 tys. ton). Ogółem skupiono 1500 tys. ton zbóż.

Według wiceminister J. Berak, w interwencji na rynku rolnym należy bardziej uwzględniać rynek pierwotny - hurtowy i producentów. W przyszłym roku przewiduje się wprowadzenie systemu płatności kompensacyjnych, w którym pieniądze za płody rolne będą wypłacane bezpośrednio rolnikom,

Wprowadzono rozporządzenie o dodatkowych opłatach celnych w imporcie pszenicy, dzięki czemu zahamowany został lawinowy import tego zboża. Rząd interweniował także na rynku mięsa wieprzowego, wprowadzając dodatkowe opłaty celne na mięso importowane (opłaty te wzrosną o 1/3).

Rząd postanowił subsydiować polski import wieprzowiny (decyzja w tej sprawie zapadnie 13 października). Do każdego wyeksportowanego kilograma mięsa wieprzowego rząd będzie dopłacał jeden złoty. 25 mln zł, które przeznaczono na ten cel, Agencja Rynku Rolnego otrzyma w postaci kredytu bankowego.

Agencja Rynku Rolnego dalej prowadzi skup półtusz wieprzowych na zaopatrzenie rezerw. Do tej pory skupiono 57 tys. t wieprzowiny, ARR zamierza kupić dodatkowo jeszcze 30 tys. t mięsa.

W przyszłym roku cena za jedną tonę pszenicy konsumpcyjnej będzie się kształtować na poziomie 510 zł, a za jedną tonę żyta konsumpcyjnego - 360 zł.


Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następny fragment