Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 7 maja 1999 r. ustawy o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

1. w art. 3 wyrazy "inicjatywy ustawodawczej" zastępuje się wyrazami ", którym przysługuje inicjatywa ustawodawcza";
2. w art. 4 w ust. 1 wyrazy "warunkom określonym" zastępuje się wyrazami "wymogom zawartym" oraz skreśla się wyrazy "warunkom wymienionym";
3. w art. 4 w ust. 1 skreśla się wyrazy "i Regulaminie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej";
4. w art. 5:
   a) w ust. 1 wyrazy "Komitet Inicjatywy Ustawodawczej zwany dalej "Komitetem"" zastępuje się wyrazami "komitet inicjatywy ustawodawczej zwany dalej "komitetem"",
   b) w ust. 2 wyraz "Komitetu" zastępuje się wyrazem "komitetu";
5. w art. 5 w ust. 3, w art. 6 w ust. 1, 2, 4 i 5, w art. 7 w ust. 1, w art. 8 w ust. 1, w art. 10, w art. 11 w ust. 2, w art. 12, w art. 14 w ust. 1, w art. 15 w ust. 1 oraz w art. 17 w ust. 2, 4, 5 i 6 użyty w różnych przypadkach wyraz "Komitet" zastępuje się użytym w odpowiednim przypadku wyrazem "komitet";
6. w art. 6:
   a) a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
   "1. Po zebraniu, zgodnie z wymogami zawartymi w art. 9 ust. 2, 1000 podpisów obywateli popierających projekt, pełnomocnik komitetu zawiadamia Marszałka Sejmu o utworzeniu komitetu. Podpisy, o których mowa w zdaniu pierwszym, stanowią część wymaganej liczby 100 000 podpisów osób popierających projekt.",
   b) w ust. 3 po wyrazach "art. 4 ust. 1" dodaje się wyrazy ", wraz z załączonym wykazem 1000 podpisów obywateli popierających projekt";
7. w art. 6 dodaje się ust. 3a w brzmieniu:
   "3a. Uzasadnienie do projektu ustawy zawierające informację o skutkach finansowych wykonania projektu pełnomocnik komitetu powinien przedstawić w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące od daty postanowienia Marszałka Sejmu o przyjęciu zawiadomienia o utworzeniu komitetu lub postanowienia Sądu Najwyższego, o którym mowa w art. 7 ust. 1.";
8. w art. 6 dodaje się ust. 3b w brzmieniu:
   "3b. Organy administracji państwowej obowiązane są, na żądanie pełnomocnika komitetu, udzielić pomocy przy określeniu skutków finansowych wykonania projektu ustawy.";
9. w art. 6 dodaje się ust. 4a w brzmieniu:
   "4a. Po przyjęciu zawiadomienia Marszałek Sejmu zasięga opinii Komitetu Integracji Europejskiej dotyczącej zgodności projektu ustawy z prawem Unii Europejskiej.";
10. w art. 6 w ust. 5:
    a) w zdaniu pierwszym wyrazy "usunięcia w terminie 14 dni" zastępuje się wyrazami "usunięcia w terminie 30 dni",
    b) w zdaniu trzecim wyrazy "14 dni" zastępuje się wyrazami "30 dni";
11. w art. 7 w ust. 1 wyrazy "Po otrzymaniu" zastępuje się wyrazami "Po wydaniu" oraz wyrazy "komitet ogłasza w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim, fakt nabycia" zastępuje się wyrazami "Marszałek Sejmu ogłasza w Monitorze Polskim, fakt nabycia przez komitet";
12. w art. 7 w ust. 1 wyraz "odwołanie" zastępuje się wyrazem "skargę";
13. w art. 7 w ust. 2 po wyrazach "w art. 6 ust. 4" dodaje się wyrazy "lub otrzymania przez komitet postanowienia Sądu Najwyższego uwzględniającego skargę, o której mowa w art. 6 ust. 5";
14. w art. 7 w ust. 2 wyrazy "treść projektu nie może być zmieniona" zastępuje się wyrazami "treść projektu wraz z uzasadnieniem nie może być zmieniona, z zastrzeżeniem art. 6 ust. 3a";
15. w art. 8 dodaje się ust. 4 w brzmieniu:
    "4. Działalność komitetu i bieg terminów ustawowych ulega z mocy prawa przerwaniu na czas trwania kampanii wyborczych w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, do Sejmu i Senatu oraz do organów jednostek samorządu terytorialnego.";
16. w art. 9 w ust. 2 po wyrazach "projektu ustawy" dodaje się wyrazy "oraz informacja o możliwości zapoznania się z projektem ustawy";
17. w art. 9 w ust. 4 wyrazy "ust. 4" zastępuje się wyrazami "ust. 2";
18. w art. 10 w ust. 2 wyrazy "6 miesięcy" zastępuje się wyrazami "3 miesiące";
19. w art. 10 w ust. 2 wyrazy "postanowienia, o którym mowa w art. 6 ust. 5" zastępuje się wyrazami "postanowienia Sądu Najwyższego, o którym mowa w art. 7 ust. 1";
20. w art. 11 w ust. 2 wyraz "odwołanie" zastępuje się wyrazem "skarga";
21. w art. 14 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
    "1. W pracach nad projektem ustawy komitet reprezentuje przedstawiciel lub osoba uprawniona do jego zastępstwa, powołana w trybie określonym w art. 5 ust. 3 i art. 6 ust. 2 pkt 3.";
22. w art. 16 w ust. 1 w pkt 4 przecinek na końcu zastępuje się kropką oraz skreśla się pkt 5;
23. w art. 16 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
    "2. Zakaz, o którym mowa w ust. 1, dotyczy również środków finansowych pochodzących od:
    1) osób fizycznych nie mających miejsca zamieszkania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, z wyłączeniem obywateli polskich zamieszkałych za granicą,
    2) cudzoziemców mających miejsce zamieszkania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej,
    3) osób prawnych nie mających siedziby na terenie Rzeczypospolitej Polskiej,
    4) innych podmiotów nie mających siedziby na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, posiadających zdolność zaciągania zobowiązań i nabywania praw we własnym imieniu,
    5) osób prawnych z udziałem podmiotów zagranicznych,
    6) obcych przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych, misji specjalnych i organizacji międzynarodowych oraz innych obcych przedstawicielstw korzystających z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych i konsularnych na mocy umów, ustaw lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych.";
24. w art. 17 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
    "2. Pełnomocnik komitetu jest obowiązany do złożenia ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych wstępnego i końcowego sprawozdania finansowego wraz ze wskazaniem źródeł pozyskanych funduszy na cele inicjatywy ustawodawczej. Sprawozdanie wstępne należy złożyć w terminie 3 miesięcy od dnia wniesienia do Marszałka Sejmu projektu ustawy, o którym mowa w art. 10 ust. 1, lub otrzymania postanowienia Sądu Najwyższego uwzględniającego skargę, o której mowa w art. 12 ust. 3. Sprawozdanie końcowe należy złożyć w terminie 30 dni od dnia zakończenia postępowania ustawodawczego, bezskutecznego upływu terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 2, lub wcześniejszego rozwiązania komitetu.";
25. w art. 17 w ust. 3 wyrazy "sprawozdania finansowego" zastępuje się wyrazami "sprawozdań finansowych" oraz wyrazy "w nim" zastępuje się wyrazami "w nich";
26. w art. 17 ust. 4 otrzymuje brzmienie:
    "4. Sprawozdania finansowe są jawne. Informację o złożeniu sprawozdania finansowego wstępnego i końcowego oraz o ich jawności pełnomocnik komitetu podaje do publicznej wiadomości w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim.";
27. w art. 17 w ust. 6 po wyrazach "zamieszcza się w " dodaje się wyraz "końcowym";
28. w art. 18 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
    "1. Komitet ulega rozwiązaniu po upływie 3 miesięcy od daty:
    1) zakończenia postępowania ustawodawczego,
    2) postanowienia Marszałka Sejmu o odmowie nadania biegu projektowi ustawy lub postanowienia Sądu Najwyższego oddalającego zaskarżone postanowienie o odmowie nadania biegu projektowi ustawy,
    3) bezskutecznego upływu terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 2.";
29. w art. 18 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
    "2. Komitet, w wypadku samorozwiązania, powiadamia o tym fakcie Marszałka Sejmu w terminie 7 dni.";
30. w art. 18 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
    "3. Marszałek Sejmu ogłasza w Monitorze Polskim fakt rozwiązania komitetu oraz ustania jego osobowości prawnej.";
31. w art. 20 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
    "1) nie dopełnia obowiązku złożenia sprawozdań finansowych, o których mowa w art. 17 ust. 2, albo podaje w nich nieprawdziwe dane,";
32. w art. 20 wyrazy "do lat 3" zastępuje się wyrazami "do lat 2";
33. w art. 21 wyrazy "14 dni" zastępuje się wyrazami "30 dni".

Senat uznał za niezbędne wprowadzenie do ustawy o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej obywateli, która stanowi realizację postanowienia art. 118 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, ponad trzydziestu poprawek. Postanowił, między innymi, zmienić treść art. 4 ust. 1 stanowiącego o warunkach, którym powinien odpowiadać projekt ustawy wnoszony przez grupę obywateli polskich. Wśród wymienionych w tym przepisie aktów prawnych, za ustawą zasadniczą, powołany został Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, a następnie przedmiotowa ustawa. Senat, kierując się postanowieniami Konstytucji, uznał że Regulamin Sejmu nie stanowi źródła powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej, w związku z czym nie może stanowić podstawy do nałożenia na grupę obywateli występujących z inicjatywą wymogu spełnienia niektórych warunków, tym bardziej, nie wynikających z dwóch pozostałych wymienionych w art. 4 ust. 1 aktów prawnych. Przyjmując omawianą poprawkę, Senat miał też na względzie treść art. 112 Konstytucji, określającego dopuszczalny zakres przedmiotowy Regulaminu Sejmu.

Senat zmodyfikował nieznacznie procedurę zgłaszania projektu do Marszałka Sejmu na jej wstępnym etapie. Kierując się potrzebą zapewnienia większej wiarygodności i gwarancji uzyskania poparcia społeczeństwa dla inicjatywy, Senat wprowadził w art. 6 wymóg dołączenia przez komitet inicjatywy ustawodawczej do zawiadomienia Marszałka Sejmu o utworzeniu komitetu 1000 podpisów obywateli popierających projekt. Podpisy te miałyby być zbierane zgodnie z wymogami określonymi w art. 9 ust. 2, jak również wliczane do wymaganej liczby 100 tysięcy podpisów.

Komitet inicjatywy ustawodawczej, aby spełnić wymogi konstytucyjne, musi przedstawić w uzasadnieniu do projektu skutki finansowe jego wykonania. Izba uznała jednak, że komitet powinien mieć prawo przedstawienia uzasadnienia w tej części w terminie późniejszym niż dzień przyjęcia przez Marszałka Sejmu zawiadomienia o utworzeniu komitetu lub uwzględnienia tego zawiadomienia przez Sąd Najwyższy. Natomiast, aby zapewnić możliwość przedstawienia rzetelnego i wiarygodnego uzasadnienia, w art. 6 ust. 3b Senat przewidział możliwość wystąpienia przez pełnomocnika komitetu z żądaniem do organów administracji państwowej o udzielenie pomocy przy określeniu skutków finansowych wykonania projektu ustawy.

Ustawa w art. 7 ust. 1 nakłada na komitet obowiązek ogłoszenia informacji o nabyciu przez komitet z dniem przyjęcia zawiadomienia o jego utworzeniu osobowości prawnej, adresie komitetu oraz miejscu udostępniania projektu do publicznego wglądu. Ustawa nie przewiduje jednak sankcji za niewykonanie tego obowiązku. Senat, aby zagwarantować realizację tego obowiązku, nałożył go na Marszałka Sejmu, równocześnie zmieniając publikator z dziennika o zasięgu ogólnopolskim na Monitor Polski. Ponadto, Senat rozszerzył ten obowiązek na ogłaszanie informacji o rozwiązaniu komitetu, a co za tym idzie - ustaniu jego osobowości prawnej.

Senat dokonał zmiany treści zakazu zawartego w art. 16 ust. 2 dotyczącego przekazywania wartości dewizowych i krajowych środków płatniczych na rzecz komitetu. Zmieniany przepis bazuje na pojęciach Prawa dewizowego, używanych niewłaściwie, bowiem Prawo dewizowe posługuje się pojęciem "obrót dewizowy z zagranicą", a nie "obrót dewizowy z zagranicy rezydentów i nierezydentów". Wprowadzając tą poprawkę, Senat miał na względzie precyzyjne określenie zakresu podmiotowego zakazu, o którym mowa w tym przepisie.

Izba uznała za zbyt wczesny termin składania sprawozdania finansowego ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych określony na 3 miesiące od wniesienia projektu ustawy z podpisami, a co za tym idzie całkowitego rozliczenia się i przekazania pozyskanej nadwyżki instytucji charytatywnej. Sejm nie wziął pod uwagę możliwej do wystąpienia w czasie prac legislacyjnych w parlamencie potrzeby sporządzania opinii do projektu ustawy czy zapraszania ekspertów komitetu do udziału w pracach. Z tych względów Senat postanowił wprowadzić rozwiązanie polegające na składaniu dwóch sprawozdań. Przy sprawozdaniu wstępnym termin złożenia nie został zmieniony, zaś przy końcowym określony na 30 dni od zakończenia postępowania ustawodawczego, bezskutecznego upływu terminu do wniesienia projektu wraz z podpisami lub wcześniejszego rozwiązania komitetu.

Art. 18 ust. 2 ustawy ma na celu określenie terminu rozwiązania komitetu w innych wypadkach niż wymienione w ust. 1. Przepis ten odsyła do art. 17 ust. 2, co komplikuje interpretację, gdyż w powołanym przepisie mowa jest między innymi o wcześniejszym rozwiązaniu komitetu. W celu zastąpienia niejasnego przepisu art. 18 ust. 2 bardziej czytelnym i precyzyjnym, Senat nadał nowe brzmienie art. 18 ust. 1, wskazując w nim przesłanki rozwiązania komitetu, jak również przewidział w ust. 2 możliwość samorozwiązania komitetu.