U C H W A Ł A
SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 31 marca 1999 r.
w sprawie ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw
Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 18 marca 1999 r ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:
- w art. 1 w pkt 1 wyrazy "w zarządzie" zastępuje się wyrazami "w trwałym zarządzie, zwanym dalej "zarządem",";
- w art. 1 w pkt 2 skreśla się lit. a) i oznaczenie lit. b);
- w art. 1 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
"3) w art. 10:
a) w ust. 1:
- w pkt 1 wyraz "trzech" zastępuje się wyrazem "dwóch",
- w pkt 2 wyraz "trzech" zastępuje się wyrazem "dwóch",
- dodaje się pkt 3a w brzmieniu:
"3a) jednego przedstawiciela Krajowej Rady Izb Rolniczych,",
- pkt 4 otrzymuje brzmienie:
"4) pięciu przedstawicieli powoływanych spośród kandydatów zgłoszonych przez związki zawodowe rolników, społeczno-zawodowe organizacje rolników, związki zawodowe pracowników rolnictwa, rolnicze związki spółdzielcze, związki dzierżawców, administratorów i właścicieli nieruchomości rolnych oraz organizacje pracodawców rolnych - o zasięgu krajowym.",
b) dodaje się ust. 14 w brzmieniu:
"14. Organem opiniodawczym i doradczym dyrektora oddziału terenowego Agencji jest Rada Społeczna w składzie 9 osób. Radę Społeczną powołuje wojewoda właściwy miejscowo dla siedziby oddziału terenowego Agencji, spośród kandydatów zgłoszonych przez organizacje związkowe, społeczno-zawodowe, wojewódzkie izby rolnicze, związki dzierżawców i pracowników rolnych działające w danym województwie. Przewodniczącego Rady Społecznej wybiera i odwołuje Rada Społeczna Agencji.";";
- w art. 1 pkt 5 otrzymuje brzmienie:
"5) w art. 13:
a) skreśla się wyrazy "niezwłocznie po utworzeniu Agencji," i wyraz "jednak",
b) wyrazy "31 grudnia 1997 r." zastępuje się wyrazami "31 grudnia 2000 r.";";
- w art. 1 w pkt 7 w lit. a), w ust. 2 wyrazy "0,2 decytony" zastępuje się wyrazami "20 kg";
- w art. 1 w pkt 12 po lit. b) dodaje się lit. b
1) w brzmieniu:
"b1) dodaje się ust. 5a i 5b w brzmieniu:
"5a. Na wniosek zainteresowanego złożony do dnia 31 grudnia 1999 r. Agencja zwróci nieodpłatnie nieruchomość wchodzącą w skład Zasobu byłemu właścicielowi lub jego spadkobiercom, jeżeli nieruchomość została przejęta na rzecz Skarbu Państwa przed dniem 1 stycznia 1992 r. bez odszkodowania.
5b. Przepisu ust. 5a nie stosuje się do nieruchomości, o których mowa w art.29 ust. 1a.",";
- w art. 1 dodaje się pkt 12a w brzmieniu:
"12a) w art. 27:
a) dotychczasową treść oznacza się jako ust. 3,
b) dodaje się ust. 1 i 2 w brzmieniu:
"1. W celu ograniczenia koncentracji własności gruntu rolnego ogranicza się zakup gruntu z zasobów Agencji do 100 hektarów dla jednej osoby fizycznej oraz 500 hektarów w przypadku spółki prawa handlowego i spółdzielni, zawiązanych przez rolników.
2. Decyzje o sprzedaży powyżej 100 hektarów wymagają pozytywnej opinii Rady Nadzorczej Agencji.";";
- w art. 1 w pkt 13 w lit. a), w ust. 1 w zdaniu wstępnym po wyrazach "art. 17b ust. 4" dodaje się wyrazy ", art. 24 ust. 5a";
- w art. 1 w pkt 13 w lit. b), w ust. 1f po wyrazach "w ust. 1" dodaje się wyrazy ", z zastrzeżeniem art. 24 ust. 5a";
- w art. 1 w pkt 13 w lit. e), w ust. 3b w zdaniu wstępnym wyrazy "może zastrzec" zastępuje się wyrazami "zastrzega na wniosek właściwej terytorialnie izby rolniczej";
- w art. 1 w pkt 13 w lit. e), w ust. 3b w zdaniu wstępnym po wyrazie "wyłącznie" dodaje się wyrazy "następujące osoby zamieszkałe na obszarze gminy lub gmin sąsiednich";
- w art. 1 w pkt 13 w lit. e), w ust. 3b:
a) w pkt 1 skreśla się wyrazy "do powierzchni nie przekraczającej stu hektarów przeliczeniowych w rozumieniu przepisów o podatku rolnym",
b) w pkt 2 skreśla się wyrazy "o powierzchni nie większej niż określona w pkt 1",
c) w pkt 6 skreśla się wyrazy "o powierzchni nie większej niż określona w pkt 1";
- w art. 1 w pkt 13 w lit. e), w ust. 3b dodaje się pkt 2a w brzmieniu:
"2a) spółki utworzone przez pracowników zlikwidowanych państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej, lub";
- w art. 1 w pkt 14, w art. 30 w ust. 2 wyrazy "jednej decytony" zastępuje się wyrazami "100 kg";
- w art. 1 w pkt 15 w lit. b), w ust. 4 w pkt 1 wyrazy "4 %" zastępuje się wyrazami "1/4";
- w art. 1 w pkt 15 w lit. b), w ust. 4 w pkt 1 wyraz "dwukrotność" zastępuje się wyrazami "1/2";
- w art. 1 skreśla się pkt 18;
- w art. 1 w pkt 19 skreśla się wyraz "trwały" oraz wyrazy ", zwany dalej "zarządem"";
- w art. 1 dodaje się pkt 21a w brzmieniu:
"21a) w art. 38 dodaje się ust. 5 i 6 w brzmieniu:
"5. Ogranicza się wielkość powierzchni gruntu rolnego dzierżawionego przez jedną osobę fizyczną do 500 hektarów oraz w przypadku spółki prawa handlowego i spółdzielni, zawiązanych przez rolników do 1500 hektarów.
6. Przedłużenie dotychczasowych umów najmu i dzierżawy będzie ograniczone do powierzchni określonych w ust. 5.";";
- w art. 1 w pkt 23, w art. 39 w ust. 5 po zdaniu pierwszym dodaje się zdanie w brzmieniu:
"Wypowiedzenie umowy dzierżawy dotyczące części nieruchomości pociąga za sobą odpowiednie zmniejszenie czynszu.";
- w art. 1 w pkt 24 w lit. a), w ust. 2 po zdaniu pierwszym dodaje się zdanie w brzmieniu:
"Wysokość czynszu może być renegocjowana w przypadku znacznej zmiany warunków gospodarowania.";
- po art. 5 dodaje się art. 5a w brzmieniu:
"Art. 5a. W ustawie z dnia 29 grudnia 1993 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1994 r. Nr 1, poz. 3) skreśla się art. 17.".
MARSZAŁEK SENATU
Alicja GRZEŚKOWIAK
UZASADNIENIE
Senat podzielił w zasadzie stanowisko Sejmu co do pożądanych kierunków zmian zasad, regulujących gospodarowanie nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, wprowadzając ważne poprawki merytoryczne jedynie w odniesieniu do kilku problemów.
Pierwszą sprawą, którą Senat proponuje uregulować inaczej, niż w tekście ustawy przyjętym przez Sejm, jest uczestnictwo organizacji funkcjonujących poza Agencją w przygotowywaniu ważniejszych decyzji dotyczących jej funkcjonowania. Izba proponuje w tym zakresie zwiększenie wpływu struktur zrzeszających rolników, zmieniając na ich korzyść ustawowy skład Rady Nadzorczej Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz tworząc dodatkowo Rady Społeczne współdziałające z oddziałami terenowymi AWRSP. Podobny cel ma także zagwarantowanie udziału izb rolniczych w podejmowaniu decyzji o ograniczeniu przetargu na sprzedaż nieruchomości przez Agencję.
Drugą ważną sprawą ujętą w uchwale jest modyfikacja zasad organizowania przetargów ograniczonych. Senat spojrzał na prawne ramy przetargu jako na ważny element polityki rolnej i dokonał w tym zakresie modyfikacji z jednej strony ograniczających krąg uczestników przetargu do osób zamieszkałych w sąsiedztwie, z drugiej zaś - usuwających ograniczenia obszarowe (100 hektarów przeliczeniowych) w odniesieniu do nich.
Jednocześnie jednak Senat wprowadził ograniczenia powierzchni nieruchomości z Zasobu, mogącej być przedmiotem jednorazowego zakupu oraz powierzchni gruntów, które mogą być dzierżawione przez jeden podmiot, opowiadając się za równoważeniem struktury rolnej jako jednym z celów Agencji.
Kolejnym elementem uwzględnionym w poprawkach Senatu jest zadośćuczynienie tym, których w przeszłości pozbawiono własności nieruchomości bez odszkodowania. Wprowadzony przez Senat przepis zobowiąże Agencję do zwrotu, na wnioski zainteresowanych, takich gruntów wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.
Rozważając funkcjonowanie systemu zbywania nieruchomości z Zasobu a w szczególności - preferencje dla nabywców w postaci odraczania należności i rozkładania ich na raty - Senat uznał, że przyjęte przez Sejm graniczne wartości oprocentowania nie odpowiadają obecnej sytuacji ekonomicznej i zaproponował ich obniżenie oraz uelastycznienie granicy dolnej.
Natomiast skreślając art. 17 w ustawie z dnia 29 grudnia 1993 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 1994 r. Nr 1, poz. 3) Senat usunął ograniczenie dotykające silnie repatriantów zamierzających nabyć n
ieruchomości rolne z Zasobu.
Pozostałe poprawki mają charakter legislacyjny. M. in. Izba zaproponowała, uwzględniając znaczenie praktyczne regulacji i szeroki krąg zainteresowanych jej treścią, aby w miejsce mniej znanej, pochodnej jednostki układu SI -
decytony - wprowadzić powszechnie stosowany, również akceptowalny w świetle zobowiązań międzynarodowych kilogram.