Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następny fragment

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 82. posiedzeniu, 14 lipca br., a do Senatu przekazana 17 lipca br. Tego samego dnia marszałek Senatu, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Gospodarki Narodowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przystępując do omówienia ustawy o restrukturyzacji finansowej górnictwa siarki, senator stwierdził, że od wielu lat maleje zapotrzebowanie na siarkę kopalnianą, a w wyniku wytwarzania coraz większych ilości siarki z odzysku ropy naftowej i gazu ziemnego. Jednocześnie zwiększył się zakres robót likwidacyjnych, pojawiła się konieczność realizacji programów ekologicznych i rekultywacji terenów górniczych po kopalniach siarki. Sytuacja ta powoduje narastanie problemów finansowych w górnictwie siarki. Pomimo korzystnych porozumień przedsiębiorstw górnictwa siarki z przedsiębiorstwami współpracującymi, a także z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych i Państwowym Funduszem Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Ministerstwem Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa wzrastają zobowiązania finansowe tych przedsiębiorstw wobec budżetu państwa. Zagrożenie ekologiczne i degradacja środowiska naturalnego wynikające z prowadzenia działalności wydobywczej i przetwórstwa w górnictwie siarki zmuszają przedsiębiorstwa, pomimo ich trudności ekonomiczno-finansowych, do likwidacji tych zagrożeń oraz działań na rzecz poprawy środowiska naturalnego.

Projekt omawianej ustawy został zgłoszony przez grupę posłów w 1998 r. Wnioskodawcy motywowali swoją propozycję pogarszającą się kondycją ekonomiczną przedsiębiorstw górnictwa siarki, spowodowaną malejącym zapotrzebowaniem na siarkę kopalnianą, co pociągało za sobą wzrost zobowiązań tych przedsiębiorstw wobec budżetu państwa. Przyjęcie ustawy miało, zgodnie z tezami zawartymi w uzasadnieniu, ułatwić tworzenie nowych miejsc pracy na bazie likwidowanych kopalń oraz wpłynąć na eliminację drastycznych skutków redukcji zatrudnienia. Koncepcja ustawy nawiązuje do wcześniejszych rozwiązań normatywnych, zmierzających do sanacji przedsiębiorstw państwowych. Przykładem może być ustawa z 1993 r. o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków oraz o zmianie niektórych ustaw.

Senator K. Kleina podkreślił, że ustawa o restrukturyzacji finansowej górnictwa siarki dotyczy niewielkiej grupy przedsiębiorstw. Są to: kopalnie i Zakłady Przetwórcze Siarki "Siarkopol" w Tarnobrzegu, kopalnie i Zakłady Chemiczne Siarki "Siarkopol" w Grzybowie, Kopalnia Siarki "Machów" w Tarnobrzegu, Kopalnia Siarki "Grzybów" w Rzędowie, Przedsiębiorstwo Rekultywacji Terenów Górniczych "Jeziórko" w Tarnobrzegu oraz Kopalnia Siarki "Basznia" w Baszni.

Zgodnie z przyjętymi w ustawie rozwiązaniami wymienione przedsiębiorstwa będą korzystały z przywilejów. W okresie od wejścia w życie ustawy do 31 sierpnia 2003 r. odracza się spłatę zobowiązań jednostek z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, które zgodnie z odrębnymi przepisami są pokrywane ze środków tych jednostek oraz wpłatę zobowiązań z tytułu składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres do 31 grudnia 1998 r. W okresie od dnia wejścia w życie ustawy do 31 sierpnia 2003 r. odracza się także spłatę zobowiązań jednostek z tytułu zaległości wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, powstałych do dnia wejścia w życie ustawy. W okresie od dnia wejścia w życie ustawy do 31 grudnia 2003 r. zwalnia się jednostki, o których mowa, od wpłat z zysku po opodatkowaniu podatkiem dochodowym na rzecz budżetu państwa, określonych przepisami ustawy z 31 stycznia 1989 r. o gospodarce finansowej przedsiębiorstw, w części stanowiącej równowartość umorzonych zobowiązać, jeżeli umorzenie zobowiązań jest związane z postępowaniem układowym, w rozumieniu przepisów prawa o postępowaniu układowym. Także do 31 sierpnia 2003 r. odracza się termin płatności zobowiązań jednostek z tytułu opłat i kar powstałych do 31 grudnia 1989 r. za gospodarcze korzystanie ze środowiska i wprowadzenie w nim zmian oraz za szczególne korzystanie z wód i urządzeń wodnych w częściach stanowiących dochód Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz wojewódzkich odpowiedników tego funduszu. Zobowiązania te będą podlegały spłacie w równych kwartalnych ratach, począwszy od 1 września 2003 r., tak aby w 2003 r. była to kwota spłaty w wysokości 5%, w 2004 r. i 2005 r. po 15%, w 2006 r. - 20%, w 2007 r. - też 20% oraz w 2008 r. - 25% ogólnej kwoty zobowiązania na dzień wejścia w życie tej ustawy.

W głosowaniu Senat 86 głosami, przy 1 głosie wstrzymującym się, podjął uchwałę w sprawie przyjęcia bez poprawek ustawy o restrukturyzacji finansowej górnictwa siarki.

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 83. posiedzeniu, 20 lipca br., i tego samego dnia przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 21 lipca br., zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Gospodarki Narodowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Ustawa reguluje zasady wykonywania zawodu biegłego rewidenta i funkcjonowania samorządu zawodowego biegłych rewidentów. Na podstawie ocen, jakie zostały wystawione po upłynięciu tego czasu, rząd przygotował projekt ustawy, w którym poddano zmianie kilka jej zasadniczych zapisów.

Pierwsze z nich dotyczyły organizacji samorządu biegłych rewidentów, następne - kwestii wykonywania zawodu biegłego rewidenta. Do ustawy zostały wprowadzone pewne zapisy dotyczące tajemnicy zawodowej zawodu, który wymaga publicznego zaufania.

Kolejne zmiany zostały wprowadzone w części dotyczącej sposobów uzyskiwania uprawnień biegłego rewidenta, konkretnie - ocen, jakie były dokonane, co do liczby biegłych, co do potrzeb, jakie są obecnie w naszej gospodarce i konieczności dopuszczenia w łatwiejszy sposób młodych ludzi do uzyskania uprawnień biegłego. Stąd w propozycjach uchwalonych przez Sejm są zapisane możliwości uzyskiwania uprawnień z pominięciem pewnej części egzaminów - w wypadku zatwierdzenia programu studiów przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów - przez osoby, które ukończyły studia i zdały egzaminy na studiach uniwersyteckich bądź równorzędnych z przedmiotów tożsamych z przedmiotami, które należy zdać, aby uzyskać uprawnienia w Krajowej Izbie Biegłych Rewidentów.

Zostało tam również wpisanych kilka przepisów dotyczących skrócenia okresu praktyk. W dotychczasowym trybie kandydat na biegłego rewidenta był zobowiązany odbyć dwuletnią praktykę i dwuletnią aplikację, bądź też udowodnić, że przez pięć lat pracował w instytucjach, w których zajmował się problematyką związaną z przyszłym zawodem w sposób bezpośredni. W nowym zapisie jest kilka ułatwień. Zarówno aplikacje, jak i praktykę nazywa się w nowym zapisie praktyką i na wzór zapisów, które funkcjonują w krajach Unii, umieszczono zapis, że praktyka ma trwać trzy lata, aplikacja zaś - nie mniej niż dwa.

Poza tym w propozycjach, które zyskały akceptację Sejmu i zostały przyjęte, są zapisy dotyczące również powołania nowego ciała w samorządzie biegłych rewidentów, a więc Krajowej Komisji Nadzoru. Dotychczas te funkcje wypełniała krajowa rada i organy krajowej rady. Teraz proponuje się powołanie odrębnej instytucji, odrębnego organu, którego zadaniem byłoby sprawowanie nadzoru (jak jest zapisane w art. 1 w zmianie 30) i kontroli nad należytym wykonaniem zawodu biegłego rewidenta i nad przestrzeganiem procedur badania sprawozdań finansowych przez podmioty, o których mowa w art. 10 ust. 1 i 2. Wprowadza się również zapisy dotyczące tego, w jakim okresie obligatoryjnie te kontrole mają być prowadzone.

Siedem poprawek do ustawy zaproponowała mniejszość Komisji Gospodarki Narodowej. Wniosek mniejszości przedstawiła senator Genowefa Ferenc. Jak poinformowała, sformułowane przez mniejszość poprawki związane z jednym problemem, a mianowicie ze skreśleniem z ustawy krajowej komisji nadzoru. Mniejszość komisji uznała, że nie ma merytorycznych przesłanek do powołania dodatkowego organu. Organem wykonawczym Krajowej Izby Biegłych Rewidentów jest Krajowa Rada Biegłych Rewidentów i jej należy pozostawić organizację nadzoru. Stąd wniosek mniejszości komisji o skreślenie krajowej komisji nadzoru.

Zdaniem mniejszości, przyjęcie tej poprawki pozwoli na wprowadzenie rozwiązań analogicznych do rozwiązań ustawy - Prawo o adwokaturze. Ustawom samorządowym również nie jest znana instytucja krajowej komisji nadzoru. Ustanowienie takiego organu, którego zadaniem miałoby być organizowanie nadzoru i kontroli nad należytym wykonywaniem zawodu oraz przestrzeganiem procedur badania przez podmioty uprawnione do wydawania sprawozdań finansowych, może być powodem sporów kompetencyjnych między poszczególnymi organami Krajowej Izby Biegłych Rewidentów.

Wszystkie wnioski i poprawki rozpatrzyła Komisja Gospodarki Narodowej podczas przerwy w obradach. Komisja poparła 29 spośród 43 zgłoszonych ogółem poprawek.

Uchwała

Uchwała

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 83. posiedzeniu, 19 lipca br., i tego samego dnia przekazana do Senatu. Marszałek Senatu, 21 lipca br., zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Nauki i Edukacji Narodowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Senator B. Tomaszek wyraził przekonanie, że rozpatrywana ustawa jest ważna ze względu na politykę naukową i naukowo-techniczną naszego kraju. Określa zadania naczelnego organu administracji rządowej, jakim jest Komitet Badań Naukowych. Definiuje jego organy, ich strukturę i zadania, w tym zasady wyboru członków komitetu i jego władz. Określa również cele i sposób rozdziału środków finansowych ustalonych w budżecie państwa na naukę.

Podstawowym założeniem obecnie nowelizowanej ustawy było przede wszystkim dostosowanie do przepisów konstytucji dotyczących źródeł prawa. Chodzi o sprawy o charakterze normatywnym, regulowane dotychczas uchwałami Komitetu Badań Naukowych. Obecnie będą one regulowane w drodze rozporządzeń i zarządzeń ministra nauki, przewodniczącego komitetu. Wymagane jest także równoprawne traktowanie, w szczególności przy dostępie do środków publicznych, różnych podmiotów wykonujących takie same zadania. Założeniem ustawy było też dostosowanie do ustaw o działalności administracji rządowej, organizacji i trybie pracy Rady Ministrów, o finansach publicznych, a także dostosowanie do zmienionych warunków gospodarczych i politycznych po dziesięciu latach rozwoju gospodarki rynkowej i utrwalania systemu demokracji parlamentarnej.

Zmiany szczegółowe dotyczyły między innymi ustalenia nowych lub zmodyfikowanych zadań przewodniczącego Komitetu Badań Naukowych, czyli ministra nauki, likwidacji obu komisji komitetu szczebla pośredniego pomiędzy zespołami komitetu a komitetem, wprowadzenia uściślonych i nowych definicji, w tym definicji badań podstawowych, badań stosowanych, prac rozwojowych i działalności innowacyjnej. Zmiany dotyczyły także zapewnienia równoprawnego dostępu do wszystkich środków budżetu nauki wszelkim podmiotom prowadzącym badania naukowe i prace rozwojowe, a także spełniającym ustalone w drodze rozporządzenia jednolite kryteria naukowej doskonałości i praktycznej użyteczności badań.

Zaproponowano ponadto zmianę ordynacji wyborczej, poprawiającą reprezentatywność dyscyplin naukowych w zespołach komitetu, uproszczenie ordynacji, ustalenie optymalnej organizacji komitetu, przedłużenie z trzech do czterech lat kadencji pochodzących z wyboru członków zespołów komitetu, a także utworzenie zespołów decyzyjnych do spraw działalności wspomagającej badania oraz do spraw badań na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa, stworzenie możliwości i ustalenie zasad powoływania decyzyjnych zespołów interdyscyplinarnych, które będzie powoływał przewodniczący komitetu. Przyjęto również jednolitą zasadę podejmowania przez komitet i jego zespoły uchwał bezwzględną większością głosów przy obecności co najmniej połowy ustawowego składu komitetu lub zespołu.

Sprawozdawca Komisji Nauki i Edukacji Narodowej poinformował, że Sejm wniósł do ustawy następujące zmiany: po pierwsze, chodziło o zapewnienie udziału w posiedzeniach komitetu z głosem doradczym przewodniczącemu Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego, przewodniczącemu Rady Głównej Jednostek Badawczo-Rozwojowych, prezesowi Polskiej Akademii Nauk i prezesowi Polskiej Akademii Umiejętności, a także o wprowadzenie do każdego z zespołów komitetu jednego wyznaczonego przez prezesa Rady Ministrów członka reprezentującego praktykę gospodarczą lub społeczną.

Chodziło też o modyfikację zespołu ustalania przez komitet dziedzin nauki należących do właściwości poszczególnych zespołów komitetu. Przyjęto, że dla zespołu określa się nie więcej niż pięć i nie mniej niż trzy dyscypliny naukowe rozumiane również jako grupy dyscyplin. Konsekwencją tej zmiany było wprowadzenie zmian w przepisach dotyczących zgłaszania kandydatów na członków zespołów komitetu i głosowania na nich w drugim etapie wyborów, ustalenie, że wymóg reprezentowania ustalonych przez komitet dyscyplin naukowych dotyczy tylko członków zespołów pochodzących z wyboru, a także uzupełnienie szczególnie ważnych kierunków badań naukowych i prac rozwojowych uwzględnionych w założeniach polityki naukowej i naukowo-technicznej państwa o kierunki szczególnie ważne dla zdrowia społeczeństwa.

Ponadto zobowiązano przewodniczącego komitetu do przedstawiania Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej raz na dwa lata informacji o stanie nauki polskiej. Ustalono, że przyznanie środków na badania własne niepaństwowej szkole wyższej jest możliwe na podstawie jej wniosku zaopiniowanego przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego. Uzupełniono także przepisy przejściowe o zapisy dotyczące wydania tekstu jednolitego oraz środków na finansowanie współpracy zagranicznej.

Poprawki od pierwszej do szóstej, a także ósma oraz dziewiąta powodują, że odpowiednie przepisy uchwalonej ustawy są bardziej czytelne i uproszczone w swoich zapisach.

Poprawki siódma, dziesiąta, jedenasta i dwunasta w istotny sposób zmieniają odpowiednie zapisy w ustawie uchwalonej w Sejmie.

W debacie poprawki do ustawy sejmowej zgłosili senatorowie Mieczysław Janowski, Zbigniew Kruszewski i Marian Żenkiewicz.

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 19 lipca 2000 r. ustawy o zmianie ustawy o utworzeniu Komitetu Badań Naukowych, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

1) w art. 1 w pkt 3, w art. 3 pkt 6 otrzymuje brzmienie:

2) w art. 1 w pkt 3, w art. 3 w pkt 7 po wyrazach "badań stosowanych lub prac rozwojowych" dodaje się wyraz "prowadzonych";

3) w art. 1 w pkt 4 w lit. b), pkt 2 otrzymuje brzmienie:

4) w art. 1 pkt 6 otrzymuje brzmienie:

3- Zespół Badań na rzecz Obronności i Bezpieczeństwa,

5- zespoły interdyscyplinarne, o których mowa w art. 8a ust. 5.";";

6) w art. 1 w pkt 9 w lit. c), w ust. 4 po wyrazie "Sejmowi" dodaje się wyrazy "i Senatowi";

8) w art. 1 w pkt 15 w lit. b), w ust. 5 pkt 3 otrzymuje brzmienie:

9) w art. 1 w pkt 16 lit. c) otrzymuje brzmienie:

"c) ust. 3 otrzymuje brzmienie:

10) w art. 1 pkt 24 otrzymuje brzmienie:

11) art. 3 otrzymuje brzmienie:

13) Art. 7 otrzymuje brzmienie:

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 83. posiedzeniu, 21 lipca br. Do Senatu została przekazana 25 lipca i tego samego dnia marszałek Senatu, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Senator sprawozdawca podkreślił, że dobrze funkcjonujące nasiennictwo ma ogromny wpływ na plony oraz na konkurencyjność naszych towarów na rynku polskim i rynkach światowych. Zdaniem senatora, znowelizowana ustawa daje takie możliwości. Dotyczy ona przede wszystkim wymogu zawierania przez rolników z upoważnionymi przedsiębiorcami umów kontraktacyjnych na produkcję materiału siewnego. Obowiązek kontraktacji produkcji pozwoli bowiem zapewnić lepszą organizację produkcji i nadzór specjalistycznych służb, co będzie miało wpływ na polepszenie jakości materiału siewnego i zmniejszenie wielkości produkcji materiału siewnego warunkowo kwalifikowanego

Nowelizacja dotyczy oceny materiału siewnego, jego kontroli i obrotu. Rozszerza także obowiązki głównego inspektora Inspekcji Nasiennej o prowadzenie rejestru producentów i przedsiębiorców zajmujących się produkcją i obrotem materiału siewnego. Inspektor będzie też zobowiązany do publikowania informacji o wielkości produkcji kwalifikowanego materiału siewnego w danym roku. Pozwoli to przeprowadzić potrzebne kontrole, ułatwi organizację produkcji materiału siewnego i obrotu nim oraz zapewni producentom materiału siewnego informacje pozwalające na produkcję. Upoważniono również hodowców i przedsiębiorców do oceny laboratoryjnej oraz przedłożenia świadectw własnego kwalifikowanego materiału siewnego.

Zwiększono uprawnienia Inspekcji Nasiennej dotyczące kontroli stosowania przez rolników materiału siewnego. Inspektorzy Inspekcji Nasiennej będą mieli prawo wstępu na grunty oraz będą mogli żądać wyjaśnień co do legalności nabycia nasion. Obecnie nielegalny import nasion stanowi duży problem, szczególnie w województwach zachodnich.

Wprowadzono też zmianę w trybie przekazywania opłat hodowlanych na rzecz hodowcy. Przyjęto zasadę, że opłatę hodowlaną będą uiszczać przedsiębiorcy, którzy wprowadzają kwalifikowany i standardowy materiał siewny do obrotu, a nie, jak dotychczas, przedsiębiorcy, którzy sprzedawali ten materiał użytkownikom do siewu lub sadzenia. W opinii senatora sprawozdawcy, dotychczasowy system uniemożliwiał właściwie jakąkolwiek kontrolę. Opłata hodowlana będzie stanowiła składnik kosztów i ceny od momentu wprowadzenia materiału siewnego do obrotu i uprości procedurę ściągania tych należności.

Dla Inspekcji Nasiennej wprowadzono - zapis analogiczny jak dla Centralnego Ośrodka Badań Odmian Roślin Uprawnych - dotyczący prawa gromadzenia środków na rachunku, który nosi nazwę środków specjalnych. Są to usługi, które te instytucje mogą świadczyć poza działalnością statutową, a środki uzyskane za te dodatkowe usługi będą mogły być przeznaczone na cele wymienione w ustawie.

Kończąc swe wystąpienie, senator J. Chodkowski - w imieniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi - zwrócił się o przyjęcie ustawy o nasiennictwie wraz z zaproponowanymi przez komisję poprawkami techniczno-legislacyjnymi.

Zgodnie z art. 54 ust. 1 Regulaminu Senatu przeprowadzono głosowanie nad poszczególnymi poprawkami według kolejności przepisów ustawy, a następnie całość projektu uchwały w sprawie rozpatrywanej ustawy wraz z przyjętymi poprawkami. W wyniku tego głosowania Senat 88 głosami, przy 1 wstrzymującym się, powziął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o nasiennictwie:

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 21 lipca 2000 r. ustawy o zmianie ustawy o nasiennictwie, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

3) w art. 1 w pkt 27, w art. 54 w ust. 2 w pkt 4 przed wyrazem "przeprowadza" dodaje się wyrazy "dokonuje oceny materiału siewnego, o której mowa w art. 55 ust. 8 oraz";

4) w art. 1 w pkt 27, w art. 54 w ust. 2 w pkt 4 wyrazy "art. 59 ust. 7" zastępuje się wyrazami "art. 59 ust. 1 i 2";

5) w art. 1 w pkt 28 w lit. c), ust. 8 otrzymuje brzmienie:

10) w art. 1 w pkt 44, w art. 72a w ust. 1 i 2 po wyrazach "niezgodnie z" dodaje się wyrazy "warunkami określonymi w";

11) w art. 1 w pkt 44, w art. 72c:

13) w art. 1 w pkt 45 w lit. b) w drugim tiret, w pkt 7 po wyrazach "w art. 64" dodaje się wyrazy "ust. 1 pkt 3";

Projekt ustawy został wniesiony przez Komisję Kultury i Środków Przekazu. Marszałek Senatu 12 czerwca br., zgodnie z art. 79 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała projekt do rozpatrzenia w pierwszym czytaniu do Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Kultury i Środków Przekazu. Pierwsze czytanie projektu ustawy zostało przeprowadzone, zgodnie z art. 80 ust. 1, 2 i 3 Regulaminu Senatu, na wspólnym posiedzeniu komisji, 6 lipca br. Komisje po rozpatrzeniu projektu ustawy przygotowały wspólne sprawozdanie.

Przedstawiła je senator Dorota Czudowska. Jak podkreśliła, idea tej nowelizacji nie jest nowa. Konieczność powołania instytucji nadawcy społecznego była postulowana przez Akcję Wyborczą Solidarność jeszcze przed wyborami. W 1998 r. komisja pracowała nad tym projektem wraz z Krajową Radą Radiofonii i Telewizji, której przedstawicielem w tej sprawie był Jan Szafraniec. W pracach komisji, kontynuowanych 24 maja, 6 czerwca i 6 lipca bieżącego roku, kiedy to obradowały połączone komisje, senatorowie korzystali z opinii i konsultacji profesora Jana Błaszyńskiego.

Jak wskazała senator sprawozdawca, nadawca społeczny w zamiarze inicjatorów ustawy ma stwarzać alternatywę wobec mediów publicznych i mediów komercyjnych. Media publiczne, według większości komisji, nie wypełniają swojej ustawowej roli, a media prywatne nastawione są głównie na zysk. Są jednak lub mogą się pojawić nadawcy, którzy chcą nadawać wartościowe społecznie programy nie dla profitów. Tymczasem według obecnego prawa wszyscy nadawcy, zarówno komercyjni, jak i działający non profit, ponoszą jednakowe koszty.

W art. 1 w zmianie pierwszej określa się warunki statusu społecznego nadawcy. W art. 4 ustawy nowelizowanej po pkt 1 dodaje się pkt 1a w brzmieniu: "nadawcą społecznym jest nadawca, którego program upowszechnia działalność charytatywną, wychowawczą i edukacyjną, upowszechnia wartości moralne, kultywuje tradycje oraz zmierza do ugruntowania tożsamości narodowej, w którego programie nie są rozpowszechniane audycje ani inne przekazy, o których mowa w art. 18 ust. 5 ustawy, w którego dziennym czasie nadawania programu łączny dzienny czas nadawania reklam i telesprzedaży nie przekracza 7%, którego program spełnia odpowiednio wymogi stawiane nadawcom publicznym, określone w art. 21 ust. 2 i który nie pobiera opłat z tytułu rozpowszechniania, rozprowadzania lub odbierania jego programów".

W zmianie trzeciej określa się podmioty mogące ubiegać się o status nadawcy społecznego, jego prawa i ewentualne sankcje wobec niego. Dodaje się zatem art. 39b, w którym mówi się w ust. 1, że stowarzyszenie, fundacja, kościół lub inny związek wyznaniowy o uregulowanej sytuacji prawnej albo ich osoba prawna, może wystąpić do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji o uznanie za nadawcę społecznego. W art. 2 mówi się, że nadawca społeczny jest zwolniony z opłat za udzielanie lub zmianę koncesji. W ust. 3 zaproponowano, by nadawcy społecznemu przysługiwało pierwszeństwo przy rozpatrywaniu wniosków o przydział częstotliwości. Wreszcie w ust. 4 mówi się, że w wypadku naruszenia przez nadawcę społecznego wymogów określonych w art. 4 pkt 1a organ koncesyjny wydaje decyzję o uchyleniu decyzji o uznaniu za nadawcę społecznego. Stwierdza w niej obowiązek uiszczenia opłat, o których mowa w ust. 2, wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia udzielenia lub zmiany koncesji. Przepis nie narusza przepisów art. 38.

Zmiana czwarta nakłada na operatorów sieci kablowej obowiązek wprowadzenia programów nadawcy społecznego po programach radiofonii i telewizji publicznej, a przed innymi nadawcami krajowymi i zagranicznymi, dostępnymi na danym obszarze. W art. 43 ust. 1 ustawy nowelizowanej dodaje się zatem pkt 2a w brzmieniu: "programy krajowych nadawców społecznych dostępne na danym obszarze".

Senator sprawozdawca podkreśliła, że aby otrzymać status nadawcy społecznego, należy spełniać wszystkie warunki zawarte w projekcie ustawy. Za podjęcie trudu budowy stacji nadawczej, produkcji i rozpowszechniania programów przez nadawcę społecznego przewiduje się zwolnienie z opłat koncesyjnych i przyznanie prawa pierwszeństwa przy rozpatrywaniu wniosków o przydział częstotliwości. Przewidziane są także sankcje za naruszenie przepisów ustawy. Pozwoli to uniknąć wypadków ubiegania się o status nadawcy społecznego jedynie dla uzyskania ulg finansowych.

Senator D. Czudowska zaakcentowała, że ustanowienie statusu nadawcy społecznego oznacza możliwość włączenia większej liczby grup społecznych w kształtowanie naszej rzeczywistości i jej obszaru w mediach. W wielu krajach Europy, na przykład w Belgii, Szwecji, Francji, Holandii czy Niemczech, istnieje instytucja nadawcy społecznego, która daje szansę uczestnictwa w programach radiowych i telewizyjnych lokalnym organizacjom społecznym, kulturalnym, religijnym czy studenckim. Przedstawiony projekt nie zawiera ograniczeń ani co do obszaru, ani co do rodzaju podmiotów, które posiadają osobowość prawną i są w zgodzie z konstytucją.

W imieniu komisji senator sprawozdawca wniosła o przyjęcie przedstawionego projektu ustawy bez poprawek i podjęcie uchwały w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji.

Rozpatrywany projekt ustawy Senat, po drugim czytaniu, skierował do Komisji Ustawodawczej, Komisji Kultury i Środków Przekazu, Komisji Nauki i Edukacji Narodowej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej w celu ustosunkowania się do zgłoszonych w toku dyskusji wniosków. Komisje na wspólnym posiedzeniu rozpatrzyły projekt ustawy i przygotowały dodatkowe sprawozdanie połączonych komisji w tej sprawie.

Przedstawił je senator Tomasz Michałowski. Senator sprawozdawca poinformował, że komisje na wspólnym posiedzeniu, po rozpatrzeniu przedstawionego projektu uchwały oraz wniosków zgłoszonych w toku dyskusji podczas drugiego czytania, poparły wniosek senator Doroty Kempki o przyjęcie przedstawionego przez komisje projektu ustawy oraz projektu uchwały w sprawie wniesienia do Sejmu tego projektu ustawy. Za takim stanowiskiem opowiedziało się 14 senatorów, 4 było przeciw, a 6 wstrzymało się od głosu.

Nie ma natomiast żadnego merytorycznego uzasadnienia do czynienia takiego wyłomu, oprócz czynnika ekonomicznego. Wszystkie szkoły, nawet o najbardziej unikatowych specjalnościach, funkcjonują w ramach systemu samorządu terytorialnego, a szczebel wojewódzki samorządu uzyskał nawet prawo do tworzenia szkół wyższych. Skąd więc obawa, że temu właśnie zadaniu, w odniesieniu do tego typu szkół, samorządy nie podołają? Decentralizując system edukacji, wyposażono zarówno resort edukacji, jak i resort kultury w instrumenty sprawowania nadzoru merytorycznego, łącznie z prawem wyrażania zgody na powołanie i likwidację szkół. Jedynym zatem argumentem, który mógłby usprawiedliwić tę inicjatywę ustawodawczą jest czynnik ekonomiczny. Subwencja oświatowa dla samorządów jest niewystarczająca, a ujawnione w tym roku błędy w jej naliczaniu, które spowodowały nawet odejście ministra edukacji, wyostrzyły ten problem w opinii publicznej. Subwencja ta jest jednak zróżnicowana dla różnych typów szkół.

Zdaniem senatora Z. Piwońskiego można też rozważyć nowelizację uchwały Rady Ministrów, określającej, któremu ze szczebli samorządu terytorialnego podporządkować dany typ szkoły. Istniejące licea plastyczne i szkoły muzyczne drugiego stopnia powinny być podporządkowane urzędowi marszałkowskiemu, bo uczniowie uczęszczający do tych szkół rekrutują się najczęściej z terenu całego województwa.

Wobec odrzucenia wniosku o odrzucenie projektu ustawy poddano pod głosowanie wniosek o jego przyjęcie. Izba 57 głosami, przy 11 przeciw i 21 wstrzymujących się, zaakceptowała ten wniosek i powzięła uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz innych ustaw:

Uchwała

Wniosek Komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich w sprawie powołania Nadzwyczajnej Komisji Legislacyjnej przedstawił senator Jerzy Cieślak.

Senator sprawozdawca przypomniał, że 10 lipca br. marszałek Sejmu, marszałek Senatu oraz prezes Rady Ministrów podpisali trójporozumienie dla przyspieszenia procesu dostosowania prawa polskiego do prawa Unii Europejskiej. W dokumencie tym znajduje się między innymi zapis: "Marszałek Senatu RP, uznając konieczność współdziałania z marszałkiem Sejmu i rządem w zakresie prac dostosowawczych, deklaruje wolę podjęcia niezbędnych działań do nadania priorytetowego charakteru rozpatrywanym przez Senat ustawom, koniecznym do dostosowania prawa polskiego do prawa Unii Europejskiej. W tym celu Senat podejmie działania zmierzające do powołania nadzwyczajnej Komisji Legislacji Europejskiej, zapewniając jej odpowiednie kompetencje i pierwszeństwo właściwości w dziedzinie dostosowania prawa polskiego do prawa Unii Europejskiej".

Senat w głosowaniu przychylił się do stanowiska komisji i 84 głosami, przy 1 przeciw i 1 wstrzymującym się, powziął uchwałę w sprawie powołania Komisji Nadzwyczajnej Legislacji Europejskiej:

3) senator Anna Bogucka-Skowrońska,

Projekt uchwały został wniesiony przez grupę senatorów. Marszałek Senatu 20 lipca br., zgodnie z art. 79 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała projekt do rozpatrzenia w pierwszym czytaniu do Komisji Ustawodawczej oraz Komisji Kultury i Środków Przekazu. Pierwsze czytanie projektu uchwały zostało przeprowadzono na wspólnym posiedzeniu komisji 1 sierpnia br. Komisje po rozpatrzeniu projektu uchwały przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Piotr Ł.J. Andrzejewski. Senator sprawozdawca poinformował, że połączone komisje zaproponowały przekazanie bez poprawek merytorycznych tekstu przedłożonego przez wnioskodawców. Wprowadzono tyko poprawkę dotyczącą samej nazwy tego aktu, który się dokonał w sierpniu 1980 r. w Gdańsku, umownie zwanego Porozumieniami Gdańskimi.

Diariusz Senatu RP: spis treści, poprzedni fragment, następny fragment