Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment
Z prac komisji senackich
W dniach 15-16 września br. odbyło się wyjazdowe posiedzenie
Komisji Gospodarki Narodowej.Pierwszego dnia posiedzenia senatorowie przebywali w Krotoszynie, gdzie zwiedzili Wytwórnię Sprzętu Mechanicznego Krotoszyn SA i miejscowe zakłady mięsne.
Podczas posiedzenia odbytego w Urzędzie Miasta komisja dokonała analizy problematyki celnej na wybranych przykładach. Senatorowie wysłuchali wiceprezesa Głównego Urzędu Ceł Tomasza Cecelskiego. Senatorów interesowało przede wszystkim funkcjonowanie administracji celnej po wejściu w życie nowego podziału administracyjnego kraju i powody niewielkiej, w stosunku do potrzeb, liczby małych punktów celnych.
Pytania senatorów dotyczyły również procedur upraszczających czynności celne przewidziane przede wszystkim dla dużych podmiotów gospodarczych. Senatorowie pytali, dlaczego w Polsce przywileje takie ma tylko 126 firm.
W opinii wiceprezesa T. Cecelskiego, tworzenie małych posterunków celnych jest zbyt kosztowne - więcej zatrudnionych w nich osób zajmuje się nadzorem niż wykonywaniem czynności celnych. Wiceprezes stwierdził, że GUC chciałby "być wszędzie, ale nie ma na to ani bazy lokalowej, ani etatów".
Wiceprezes GUS poinformował, że w okresie minionych pięciu lat administracja celna nie otrzymała, poza środkami na sprzęt komputerowy, żadnych pieniędzy. "W przyszłym roku mamy otrzymać z budżetu jedynie 70% środków, jakimi dysponowaliśmy w tym roku. Tymczasem potrzebujemy dwóch tysięcy etatów" - podkreślił wiceprezes.
Jego zdaniem, reforma podziału administracyjnego nie wpłynie na zmianę zakresu działalności urzędów celnych, ponieważ administracja celna - podobnie jak w całym świecie - nie jest uzależniona od struktur terytorialnych, lecz wynika z istniejących na danym terenie potrzeb gospodarczych.
T. Cecelski wyjaśniał senatorom, że mała liczba przedsiębiorstw posiadających uprawnienia do stosowania uproszczonych procedur wynika z braku zainteresowania tymi ułatwieniami samych firm. GUS nie może zwracać się do poszczególnych 40 tysięcy podmiotów gospodarczych w kraju z propozycją spotkań i omówienia nowych procedur oraz skorzystania z nich - wyjaśnił.
Ocenił, że przywileje celne powinno mieć w Polsce 25% firm dokonujących odpraw. W ten sposób obsługiwana byłaby wówczas połowa polskich firm, a przeciążone urzędy celne zajęłyby się innymi sprawami.
W wyniku dyskusji senatorowie zwrócili się do wiceprezesa GUC o przygotowanie dokumentu dotyczącego problemów funkcjonowania administracji celnej.
W drugim dniu posiedzenia wyjazdowego Komisja Gospodarki Narodowej przebywała w Koninie, gdzie senatorowie zwiedzili Elektrownię Konin.
Tematem posiedzenia, które odbyło się w Klubie Energetyka, była prywatyzacja i restrukturyzacja sektora energetycznego na przykładzie prywatyzacji Zespołu Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin SA.
Komisja Gospodarki Narodowej wyraziła poparcie dla przedstawionego programu prywatyzacji.
Uznanie senatorów wzbudził także realizowany w ZE PAK SA program związany z ochroną środowiska.
Przewodniczący komisji senator Kazimierz Kleina podkreślił, że program prywatyzacji konińskich elektrowni nie zakładał ich sprzedaży w całości, lecz jedynie 20% ich akcji. "Skarb Państwa nawet w ostatecznym kształcie tego przekształcenia będzie dysponował ponad połową udziałów" - powiedział senator.
W opinii obecnego na posiedzeniu przedstawiciela Ministerstwa Skarbu Państwa, rozstrzygnięcie, kto zostanie inwestorem strategicznym ZE PAK SA, "to kwestia kilku tygodni". Negocjacje zostały zakończone, ale trwa dalsza, konieczna procedura prywatyzacyjna - wyjaśnił.
Tymczasem - jak podkreślił prezes ZE PAK SA Wojciech Adamczyk - konińskim elektrowniom wyjątkowo zależy na pilnym podjęciu decyzji, ponieważ realizacja programu ich gruntownej restrukturyzacji i modernizacji powinna się rozpocząć nie później niż w przyszłym roku.
Program ten określa potrzeby inwestycyjne ZE PAK SA na około miliard dolarów. Zdobycie tych środków umożliwia wyłącznie prywatyzacja firmy. Zaniechanie jej - jak powiedział W. Adamczyk - oznaczałoby konieczność rozpoczęcia zwolnień grupowych już na przełomie 1998 i 1999 roku, obejmujących także kopalnie węgla brunatnego w tym regionie.
Sprzedaż akcji ZE PAK SA będzie pierwszą prywatyzacją elektrowni w Polsce. Inwestorem strategicznym będzie albo konsorcjum utworzone przez Elektrim SA, albo brytyjski National Power.
W grudniu 1994 r. PAK przekształci się w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa. Jest drugim co do wielkości w Polsce producentem energii elektrycznej z węgla brunatnego. Dostarcza na rynek około 11% całej wytwarzanej w kraju energii elektrycznej. Zatrudnia 4200 osób.
Podczas posiedzenia Komisji Spraw Emigracji i Polaków za Granicą omawiano wstępnie projekt budżetu Kancelarii Senatu RP na rok 1999 w części dotyczącej opieki nad Polonią i Polakami za granicą.
Założenia projektu przedstawili senator Zygmunt Ropelewski i szef Kancelarii Senatu minister Bogdan Skwarka.
Projekt przewiduje wzrost środków na opiekę nad Polonią i Polakami za granicą o 26,7%, w tym na inwestycje o 46%, a na zadania programowe o 17,8%.
Ogólnie, środki przewidziane na finansowanie zadań państwowych zlecanych przez Prezydium Senatu jednostkom niepaństwowym stanowią istotną pozycję w budżecie Kancelarii Senatu i wynoszą 39% przewidzianych środków. Zadania dotyczące opieki nad Polonią i Polakami za granicą zlecane są Stowarzyszeniu "Wspólnota Polska", Fundacji "Pomoc Polakom na Wschodzie", a także innym stowarzyszeniom i fundacjom. Znaczny wzrost planowanych w tym zakresie wydatków (o 26,7%) wynika ze stale wzrastających potrzeb w zakresie pomocy dla Polonii w kultywowaniu polskości, a także zgłoszonego zapotrzebowania na środki przez główne podmioty realizujące te zadania, tj. Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" i Fundację "Pomoc Polakom na Wschodzie".
Podczas posiedzenia Komisji Spraw Emigracji i Polaków za Granicą prezes Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" prof. Andrzej Stelmachowski zapoznał senatorów ze szczegółowym planem inwestycji na 1999 r. Zadania programowe przewidywane w przyszłym roku omówił natomiast sekretarz Marek Konopczyński.
Senatorowie zapoznali się również z projektem budżetu na 1999 r. Fundacji "Pomoc Polakom na Wschodzie", który przedstawił prezes Wiesław Turzański.
W dyskusji senatorowie zgodzili się co do ogólnej wielkości środków przeznaczonych dla "Wspólnoty Polskiej". Zwrócono jednak uwagę na nieuwzględnienie w planach inwestycyjnych budowy szkoły polskiej w Rydze. Senatorowie wskazali również na potrzebę podjęcia budowy Domu Polskiego w Kaliningradzie.
Ustalono, że specjalnie powołany zespół senatorów w składzie: Anna Bogucka-Skowrońska, Jerzy Pieniążek i Zygmunt Ropelewski zapozna się z wnioskami o dotacje na 1999 r. z budżetu Kancelarii Senatu przedstawionymi przez "Wspólnotę Polską" i Fundację "Pomoc Polakom na Wschodzie", a następnie przedstawi je Komisji Spraw Emigracji i Polaków za Granicą.
Na zakończenie posiedzenia komisja dokonała podsumowania I półrocza br. i przedyskutowała plan pracy na II półrocze. Przewiduje on m.in. zapoznanie się z działalnością pełnomocnika rządu ds. polskiego dziedzictwa kulturalnego za granicą, debatę nad projektami ustaw o obywatelstwie polskim i repatriacji oraz nad Kartą Polaka. Komisja zajmie się również problemami polskich kombatan
tów na świecie, Polaków w Niemczech i Rosji. Zapozna się także z realizacją uchwał Zjazdu Polonii i Polaków z Zagranicy w Krakowie (1992 r.).* * *
Podczas posiedzenia Komisji Ustawodawczej dyskutowano nad tezami do projektu inicjatywy ustawodawczej nowelizującej ustawę o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz o zmianie niektórych ustaw.
Opinię prawną na temat nowelizacji przedstawił ekspert komisji dr Zbigniew Banaszczyk z Uniwersytetu Warszawskiego.
Senatorowie wysłuchali również przedstawicielki Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność" Lucyny Świętochowskiej.
Następnie przegłosowano kwestie kierunkowe. Przyjęto, że komisja akceptuje we wcześniej przyjętym rozwiązaniu zasadę użyteczności publicznej, która realizować będzie zarówno cele statutowe, jak i funkcje socjalne państwa.
Zaakceptowano również koncepcję utworzenia 2 spółek z udziałem Skarbu Państwa, między które zostanie równo podzielony majątek FWP. Poparcie senatorów uzyskała także koncepcja przedstawiona w opinii prawnej dr. Z. Banaszczyka.
Ustalono, że do końca br. eksperci przedstawią projekt ramowy nowelizacji uwzględniający przyjęte tezy kierunkowe.
Odbyło się posiedzenie Komisji Rodziny i Polityki Społecznej, podczas którego omawiano "Raport o sytuacji rodzin w Polsce". Raport przedstawił senatorom minister Kazimierz Kapera, pełnomocnik rządu ds. rodziny.
Podane informacje dotyczyły sytuacji demograficznej w Polsce. Obecnie obserwuje się spadek przyrostu naturalnego, spadek dzietności oraz liczby zawieranych małżeństw. Wzrasta natomiast liczba dzieci pozamałżeńskich i dzieci wychowywanych przez samotne matki. Problemem są również ciąże nieletnich.
Minister K. Kapera mówił również o kondycji finansowej i mieszkaniowej polskich rodzin. Jego zdaniem, jednym z poważniejszych zagrożeń jest brak mieszkań. Szacuje się, że około 1,5 mln rodzin nie posiada własnych mieszkań. Jeśli uwzględni się wkraczający niedługo w życie wyż demograficzny (urodzeni w I połowie lat osiemdziesiątych) to należałoby wybudować dodatkowo około 0,5 mln mieszkań.
Poważnym zagrożeniem dla polskich rodzin jest również poszerzająca się sfera ubóstwa.
Mówiąc o zagrożeniach społecznych minister K. Kapera stwierdził, że dominującym wzorcem zachowań wśród młodych ludzi są związki nieformalne i odwrót od instytucji małżeństwa. Coraz więcej młodych ludzi odkłada decyzję o posiadaniu dzieci.
Wśród czynników wpływających na kondycję polskiej rodziny K. Kapera wymienił m.in. nie najlepszy stan opieki zdrowotnej, niedostateczną opiekę nad matką i dzieckiem, niewystarczającą profilaktykę zdrowotną wśród dzieci i młodzieży.
Poważnym problemem polskiej rodziny jest również alkoholizm, zwłaszcza wzrost spożycia alkoholu przez młodych ludzi, a także szerzenie się narkomanii. Rośnie poziom agresji i przemoc wśród dzieci i młodzieży.
Po wysłuchaniu ministra K. Kapery senatorowie zwracali uwagę, że należy "zagospodarować potencjał młodego pokolenia".
Jeśli młodzież nie znajdzie wykształcenia, pracy, możliwości pozostania w kraju, może dojść do potężnej emigracji, a Polska bardzo straci - przestrzegała senator Elżbieta Płonka.
Senator zaproponowała zorganizowanie przez Komisję Rodziny i Polityki Społecznej konferencji na temat sytuacji polskiej młodzieży i problemów wynikających z wchodzenia w dorosłe życie wyżu demograficznego. W najbliższych latach około 2 mln młodych ludzi (stanowi to 40% młodej populacji całej Unii Europejskiej) rozpocznie dorosłe życie.
W dyskusji zwracano uwagę na negatywny wpływ lansowanych przez media wzorców zachowań, zwłaszcza telewizję i prasę młodzieżową.
Minister K. Kapera wstrzymał się z przedstawieniem założeń polityki prorodzinnej państwa na rok 1999, zwłaszcza w kontekście projektowanych zmian w prawie podatkowym. Pełnomocnik poinformował, że w ciągu najbliższych tygodni zostanie przedstawiony raport Międzyresortowego Zespołu ds. Opracowania Polityki Prorodzinnej Państwa w tej sprawie.
Podczas posiedzenia dr Irena Kowalska przedstawiła skutki finansowe projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym uwzględniającego iloraz rodzinny dla gospodarstw rodzinnych.
Podczas posiedzenia Komisji Ochrony Środowiska dyskutowano o ekologicznych i zdrowotnych skutkach możliwości wznowienia wydobycia soli kamiennej w Zakładzie Górniczym "Siedlec-Moszczenica" Kopali Soli "Bochnia".
Wprowadzenia do dyskusji dokonał poseł Janusz Brzeski, który omówił dotychczasową historię zakładu i powstania nowej spółki Kopalnia Soli "Bochnia" SA.
Decyzją ministra przemysłu, 1 sierpnia 1991 r. Zakład Górniczy "Siedlec-Moszczenica" - Kopalnia Soli "Bochnia" ze względów ekonomicznych został postawiony w stan likwidacji. Pojawiły się jednak kolejne decyzje, m.in. ministra ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa, które przesuwały termin likwidacji lub udzielały kolejnych koncesji.
Obecnie właścicielem górniczego obszaru oraz posiadaczem koncesji - tym razem na magazynowanie gazu ziemnego - jest Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo SA.
Jak poinformował wiceprezes PGNiG Janusz Tokarzewski, w budowę zbiornika przeznaczonego na magazyn gazu spółka zainwestowała 2,5 mln zł, ale żeby ukończyć pracę, potrzeba jeszcze około 36 mln zł. Na razie inwestycja została wstrzymana.
W imieniu zarządu nowej spółki - Kopalni Soli "Bochnia" SA o pomoc w przejęciu kopalni od PGNiG zwrócił się prezes Jan Sady. Jego zdaniem, tamtejsze złoża soli są wyjątkowe w skali europejskiej. Sól kamienna tej kopalni ma duże walory zdrowotne. Jest niezbędna dla zdrowia m.in. niemowląt, matek i sportowców.
W wyniku dyskusji Komisja Ochrony Środowiska uznała jednogłośnie, że nie wolno dopuścić do eksploatacji gazu ziemnego w dawnej kopalni soli kamiennej "Siedlec-Moszczenica" Senatorowie opowiedzieli się natomiast za wznowieniem tam wydobycia soli.
* * *
W pierwszym punkcie porządku dziennego posiedzenia Komisja Kultury i Środków Przekazu
miała zapoznać się z informacjami na temat projektowanej reformy w TVP SA. Z powodu nieobecności, pomimo wcześniejszych ustaleń, przedstawicieli Zarządu TVP SA, przewodnicząca komisji senator Krystyna Czuba zmuszona została do rezygnacji z rozpatrywania tego punktu.W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia Komisji Kultury i Środków Przekazu senatorowie zapoznali się wstępnie z projektem nowelizacji ustawy o radiofonii i telewizji.
Najważniejsze kontrowersje wokół przygotowywanej nowelizacji przedstawił przewodniczący sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu poseł Jan Maria Jackowski. Dotyczyły one m.in. zezwolenia na emitowanie reklam w telewizji publicznej. W opinii posła, spory te miały charakter lobbystyczny.
Kontrowersje polityczne zaważyły natomiast nad rozpatrywaniem punktu dotyczącego odwołania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji po odrzuceniu jej sprawozdania przez dwa organy, a nie jak stanowi dotychczasowa ustawa - 3.
Informacje posła J.M. Jankowskiego uzupełnił członek KRRiTV Michał Strąk.
Komisja postanowiła kontynuować prace nad rozpatrywaną nowelizacją i bacznie obserwować trwający nadal sejmowy proces legislacyjny.
Na zakończenie posiedzenia Komisji Kultury i Środków Przekazu senatorowie zajęli się m.in. odpowiedzią ministra finansów na zgłoszoną przez komisję propozycję utworzenia specjalnego Funduszu Kultury. Rozmawiano także o przygotowaniach do proponowanej debaty senackiej na temat aktualnego stanu kultury.
Ponadto przewodnicząca komisji zreferowała rozbieżności wokół planowanej zabudowy Ogrodu Saskiego i pl. Piłsudskiego.
Komisja upoważniła przewodniczącą do złożenia na posiedzeniu plenarnym Senatu oświadczenia w sprawie nieobecności przedstawiciela Zarządu TVP SA na posiedzeniu komisji, mimo wcześniejszych zapewnień ze strony zarzą
du.Na swym posiedzeniu Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej przystąpiła do wstępnego rozpatrywania projektów następujących ustaw: ustawy - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację państwową, ustawy o finansach publicznych oraz ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.
Nad projektami tych ustaw trwają prace w Sejmie. Senatorowie wysłuchali informacji przedstawionych m.in. przez wiceministra spraw wewnętrznych i administracji Józefa Płoskonkę, posła Marka Nawarę oraz wiceministrów finansów Halinę Wasilewską-Trenkner i Jerzego Millera.
Posiedzenie Komisji Rodziny i Polityki Społecznej zwołano w celu rozpatrzenia ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Uchwalona przez Sejm 22 września br. ustawa określa ogólne zasady ubezpieczenia społecznego, organizację finansowania ubezpieczeń społecznych, wysokość i sposób pobierania składek i ich podstaw oraz rolę i zadania instytucji zajmujących się ubezpieczeniami, a także zasady działania funduszu Rezerwy Demograficznej. Sejmowa ustawa dotyczy wszystkich grup społeczno-zawodowych z wyjątkiem: sędziów, prokuratorów, rolników indywidualnych, żołnierzy zawodowych oraz funkcjonariuszy służb mundurowych pozostających w służbie w dniu jej wejścia w życie.
W posiedzeniu Komisji Rodziny i Polityki Socjalnej uczestniczyli: sekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Ewa Lewicka, pełnomocnik rządu ds. wprowadzenia ubezpieczeń zdrowotnych Anna Knysok, prezes ZUS Stanisław Alot, przedstawiciele Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Sprawiedliwości, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwa Kultury i Sztuki, Ministerstwa Transportu i Gospodarki Morskiej, Ministerstwa Skarbu Państwa, Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Urzędu Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi, Kancelarii Premiera, Związku Zawodowego Pracowników Wymiaru Sprawiedliwości, Związku Zawodowego Pracowników Prokuratury, OPZZ oraz Dyrekcji Generalnej PKP.
Komisja wysłuchała również opinii eksperta prof. Józefiny Hrynkiewicz z Uniwersytetu Warszawskiego.
W wyniku kolejnych głosowań komisja postanowiła zaproponować Senatowi wprowadzenie 18 poprawek do ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Wśród najważniejszych z zaproponowanych zmian należy wymienić włączenie prokuratorów do systemu powszechnego ubezpieczenia społecznego oraz objęcie obowiązkową składką ubezpieczeniową dochodów z tytułu umów zlecenia poniżej 14 dni. Oba te rozwiązania znajdowały się w projekcie rządowym.
Komisja Rodziny i Polityki Społecznej zaproponowała również zmianę ust. 1 w art. 49, zgodnie z którą brzmiałby on następująco:
"1. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia:
Senatorowie zaproponowali również, by kierowników jednostek organizacyjnych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, ich zastępców i głównych księgowych powoływał i odwoływał prezes ZUS, a nie jak postanowił Sejm - Zarząd ZUS.
Komisja Rodziny i Polityki Społecznej zaproponowała dodanie ust. 2 i 3 w art. 169c w następującym brzmieniu:
"2. Do czasu uzyskania informacji o rzeczywistych dochodach Kas Chorych, Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokonuje rozdysponowania środków finansowych pochodzących ze składek na ubezpieczenie zdrowotne pomiędzy Kasami Chorych, na podstawie planu finansowego sporządzonego przez Pełnomocnika.
3. Ostateczne rozliczenie środków finansowych przydzielonych Kasom Chorych zgodnie z postanowieniami ust. 2, z rzeczywistymi dochodami Kas Chorych powinno nastąpić do 1 sierpnia 1999 roku".
Stanowisko Komisji Rodziny i Polityki Społecznej w sprawie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przedstawi Izbie senator Elżbieta Płonka.
Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment