W trakcie debaty na ósmym posiedzeniu, w dniu 19 lutego bieżącego roku, dotyczącej uchwały Senatu w sprawie członkostwa naszego kraju w Unii Europejskiej, zabierałem głos i bardzo krytycznie oceniłem stan przygotowań do negocjacji oraz perspektywy tych negocjacji na tle organizacyjnych powiązań dotyczących usytuowania w strukturach rządowych Komitetu Integracji Europejskiej. Mam na myśli wprowadzenie rozwiązań personalnych oraz przyznanie kompetencji dla kierownictwa komitetu, a także politykę kadrową i umiejętność przeprowadzenia działań koordynacyjnych przez to kierownictwo. W konkluzji tej części mego wystąpienia stwierdziłem, że jeżeli premier radykalnie nie zmieni tej sytuacji i stan istniejący będzie nadal utrzymywany i tolerowany, a działanie kierownictwa komitetu kontynuowane, to skończyć się to może niewyobrażalną kompromitacją naszego kraju w trakcie mających się rozpocząć 31 marca bieżącego roku negocjacji.

W dalszej części debaty wystąpienie moje spotkało się z bardzo ostrymi relacjami, między innymi ze strony uczestniczących w naszym posiedzeniu ministrów Czarneckiego i Ananicza, , a także głównego negocjatora Jana Kułakowskiego. Wszyscy w sposób kategoryczny odrzucali moje krytyczne oceny i gorąco zapewniali, iż wszystko jest rozwiązane jak najlepiej, a perspektywy negocjacji są superoptymistyczne. Również przedstawiciele koalicji ocenili mój głos jako typowo krytykancki w stosunku do przedstawiciela opozycji, chcący jedynie przeszkadzać rządowi, oraz stwierdzili, że nie warto podejmować dyskusji merytorycznej z taką, nie mającą w ich ocenie żadnego uzasadnienia, wypowiedzią przedstawiciela lewicy. I co? Nie minęło pięć miesięcy i właściwie sprawdziło się wszystko, o czym mówiłem i przed czym ostrzegałem, a wdrożone przez premiera w tym tygodniu rozwiązania zgodne są ze zgłaszanymi wówczas, a tak skrytykowanymi, moimi propozycjami i wnioskami.

Występuję dziś jednak nie dlatego, by przypominając tamtą debatę powiedzieć państwu: a nie mówiłem, a widzicie, że miałem rację. Nie, nie mam ani takich uczuć, ani takich intencji, bo trudno mieć satysfakcję z kompromitacji naszego kraju, naszego rządu na arenie międzynarodowej, gdyż niezależnie od tego, jaką reprezentuje on opcję polityczną, to jest naszym polskim rządem. Nie można też mieć satysfakcji z wymiernych szkód, jakie z tego tytułu poniósł nasz kraj.

Mówię o tym z myślą o przyszłości i płynących z tego zdarzenia naukach. Chodzi mi o to, abyście państwo, członkowie koalicji, zrozumieli wreszcie, że częste głosy krytyczne naszej lewicowej opozycji odnoszące się do wielu propozycji rządu i nasze liczne wnioski oraz uwagi wynikają z troski o rozwiązania najlepsze dla kraju i społeczeństwa. Dobro społeczeństwa oraz pozycja kraju w świecie ma dla nas podstawowe znaczenie, ponad wszelkimi podziałami politycznymi, warto analizować nasze krytyczne uwagi spokojnie, merytorycznie, bez emocji i demagogicznej negacji. Niech płynie z tego nauka, że metoda sekowania naszej lewicowej opozycji i zakładanie z góry, iż każdy nasz głos krytyczny to kłody rzucane pod nogi rządu i koalicji w ich słusznym, prawidłowym marszu przez chcących jedynie przeszkadzać postkomunistów, to metoda na krótką metę. Przynosi ona często wielkie szkody, czego klasycznym przykładem jest poruszany przeze mnie problem.

W załączeniu przekazuję stanowisko gmin Bejsce, Czarnocin, Opatowiec, Skalbmierz, Kazimierza Wielka, z uprzejmą prośbą o poparcie rządu w utworzeniu powiatu w Kazimierzy Wielkiej, w województwie świętokrzyskim. Wobec krążących pogłosek przypisywanych niektórym parlamentarzystom z Małopolski, proszę o utworzenie wyżej wymienionego powiatu, który pojawił się już we wcześniejszych przedłożeniach rządowych. Z poważaniem - Jerzy Suchański.

Uprzejmie proszę o przeprowadzenie kontroli w Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Kielcach w zakresie prawidłowości podjęcia uchwały nr 84/98 z dnia 25 maja 1998 r. Z przeprowadzonego przeze mnie rozpoznania sprawy wynika, że wymieniona uchwała nie była w ostatecznym brzmieniu przegłosowana przez Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Kielcach.

Kolejne oświadczenie kieruję również do pana premiera Jerzego Buzka.

Z wypowiedzi zaprezentowanych przez potencjalnego komisarza zarządu miasta, pana Marka Scelinę, na posiedzeniu sejmiku samorządowego województwa kieleckiego wynika, że ma on zamiar wycofać skargę z Naczelnego Sądu Administracyjnego. Z poważaniem - Jerzy Suchański.

Pragnę bardzo serdecznie podziękować wszystkim tym, którzy przyczynili się do utworzenia województwa świętokrzyskiego. Dziękuję panu prezydentowi RP Aleksandrowi Kwaśniewskiemu. Dziękuję Klubowi Parlamentarnemu Sojuszu Lewicy Demokratycznej, szczególnie panom Leszkowi Millerowi i Krzysztofowi Janikowi. Dziękuję uczestnikom zawarcia kompromisu z 15 na 16 lipca 1998 r. Dziękuję wszystkim posłom i senatorom, którzy opowiedzieli się za naszym pięknym regionem. W imieniu mieszkańców nowego województwa świętokrzyskiego zapewniam, że nie zmarnujemy danej nam szansy działania na rzecz wspólnego rozwoju. Pokażemy, że hasło "Nie ma ojczyzny bez Kielecczyzny" zostanie przełożone w praktyce tak, aby było ono nadal obecne w życiu naszego kraju. Dziękuję, dziękuję bardzo z całego serca.

* * *

W końcu maja bieżącego roku zostało przesłane wszystkim wojewodom pismo PSA/014/4132/I/Ł/98 w sprawie kontraktów menedżerskich, jakie miałyby być zawierane z zarządzającymi zakładami opieki zdrowotnej, sygnowane przez sekretarza stanu Michała Kornatowskiego. W piśmie tym stwierdza się, że wprowadzenie umów menedżerskich jest nieodłączną częścią reformy systemu opieki zdrowotnej i ma na celu przyspieszenie procesu przekształceń. Sprawa restrukturyzacji, poprawy jakości i efektywności funkcjonowania opieki zdrowotnej wymaga profesjonalnie przygotowanej i dobrze wynagradzanej kadry menedżerów opieki zdrowotnej. Jest to streszczenie wywodów ministra Kornatowskiego, które kończą się stwierdzeniem, że w rezerwie celowej na wdrażanie reform systemowych ochrony zdrowia zarezerwowane są środki na dofinansowanie umów menedżerskich. Nie określa się natomiast, jakie taki menedżer ma mieć kwalifikacje, poza tym, że stwierdza się, iż ma być profesjonalnie przygotowany i dobrze opłacany.

Dopiero jednak lektura projektu umowy o zarządzaniu publicznym zakładem opieki zdrowotnej, opracowanego przez Komisję do spraw Kontraktów Menedżerskich przy ministrze zdrowia i opieki społecznej, załączonego do omawianego pisma, budzi co najmniej zdziwienie. Wynagrodzenie ma wynieść nie mniej niż dziesięciokrotność średniego wynagrodzenia krajowego. Według komunikatu ZUS, w pierwszym kwartale bieżącego roku wynosi ono 1205 zł 74 gr, czyli taki menedżer w systemie zarządzania opieki zdrowotnej zarabiałby co najmniej 12 tysięcy 57 zł miesięcznie. Chyba coś tu jest nie tak, bo według moich wiadomości jest to dwa razy więcej niż zarabia podsekretarz stanu w ministerstwie, ale do tego dochodzi jeszcze prowizja od dodatkowo pozyskanych środków.

Jeszcze ciekawsze są tryb i zasady rozwiązywania umowy. Okres wypowiedzenia wynosi dwanaście miesięcy lub wiąże się z wypłatą odszkodowania stanowiącego iloczyn średniego wynagrodzenia za ostatnie sześć miesięcy, mnożonego przez dwanaście. Wreszcie 90% uposażenia za okres dwunastu miesięcy wypłaca się w razie śmierci zarządzającego wdowie lub/i dzieciom. Jeżeli tak, to tylko być menedżerem w służbie zdrowia! Jak takie apanaże mają się do przeciętnej płacy lekarza, pielęgniarki, która zarabia na przykład 500 zł czy 600 zł.?

Proszę o wyjaśnienie, czego spodziewa się resort po realizacji cywilnoprawnych umów menedżerskich. Czyżby cudu? W jaki sposób tak dobrze opłacany zarządzający ma poprawić efektywność działania zakładu opieki zdrowotnej? Czy zatrudnienie zarządzającego na opisanych warunkach będzie miało miejsce w każdym ZOZ, który uzyska samodzielność?

* * *

Panie Premierze! W ubiegłym tygodniu obradowała, z moim udziałem, senacka Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Jednym z dwóch poruszanych tematów była sprawa informacji Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, dotycząca rynku zbóż i przygotowań do tegorocznych żniw. Po wysłuchaniu głosów w dyskusji i odpowiedzi ministra rolnictwa oraz prezesa Agencji Rynku Rolnego komisja przyjęła stanowisko, w którym zaapelowała do pana premiera: po pierwsze, o pilne wyjaśnienie zarzutów związków rolniczych w sprawie wciąż postępującego importu zbóż do Polski; po drugie, o przedstawienie spójnego programu rozwiązania problemu skupu zbóż z tegorocznych zbiorów i importu zbóż na polski obszar celny; po trzecie, o natychmiastową weryfikację błędnej polityki makroekonomicznej Ministerstwa Finansów, skutkującej między innymi deficytem w handlu zagranicznym i stałą presją importową na polski rynek artykułów rolno-spożywczych.

Panie Premierze! Niestety do dziś, pomimo interwencji sekretarza senackiej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w Ministerstwie Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz w Agencji Rynku Rolnego, pomimo dramatycznej sytuacji na rynku zbóż przy ciągłym imporcie i minimalnym skupie od polskich rolników, senacka komisja nie ma odpowiedzi. W kolejnym tygodniu wracamy do swych wyborców. Ja, jako senator z rolniczego województwa sieradzkiego, wracam z pustymi rękoma, bez odpowiedzi na pytania, choćby te zadane mi podczas poniedziałkowego spotkania z rolnikami w Gminnym Ośrodku Kultury w Konopnicy, na gospodarczej ziemi wieluńskiej. Działa tam, Panie Premierze, wciąż prężnie, pomimo wielu problemów, spółdzielnia kółek rolniczych, której osiem kombajnów obsługuje z powodzeniem plantacje miejscowych rolników. Skupem zaś od lat zajmuje się tam gminna spółdzielnia "Samopomoc Chłopska", z której inicjatywy powstał w ubiegłym roku tak zwany związek gospodarczy pięciu geesów z województwa sieradzkiego. Ich celem jest, między innymi, skup kwalifikowanego materiału siewnego od miejscowych rolników. Kierownictwo tego związku, wypełniając zadania statutowe, podpisało w ubiegłym roku stosowne porozumienie z rządową Agencją Rynku Rolnego, a w jego następstwie - umowy kontraktacyjne z rolnikami i producentami zbóż.

Niestety, Panie Premierze, ta oddolna, ciekawie zapowiadająca się inicjatywa, której zamiarem było nie tylko zapewnienie skupu zbóż z tegorocznych zbiorów od polskich rolników, ale również, na przekór importowanemu z Ukrainy zbożu, zagwarantowanie dobrej jakości nowego chleba, wypiekanego z polskiego dobrego zboża, spaliła na panewce. Agencja Rynku Rolnego wycofała się bowiem z przyjętych porozumień, a zaproponowała GS takie warunki powierzchniowe magazynów na zboża oraz dziennych zdolności przeładunkowych, że żadna jednostka handlowa w sieradzkim, żadna gminna spółdzielnia, nie jest w stanie im sprostać. Prezes gminnej spółdzielni w Konopnicy, Stanisław Budzik, poinformował mnie, iż po raz pierwszy po II wojnie światowej ten GS nie skupi ani kilograma polskiego zboża. Jednocześnie prezes miejscowej spółdzielni kółek rolniczych, Stanisław Nowak, ciesząc się, iż pracują wszystkie jego kombajny, wyraził troskę o przyszłość jednostki, bo rolnicy mogą mu zapłacić za kombajnowanie, jeśli zboża skupi, jak co roku, GS i im za nie zapłaci.

Obecni na spotkaniu rolnicy prosili mnie, bym zapytał pana premiera, czy rząd nie miał rozeznania w olbrzymim imporcie zboża do Polski i w konieczności zagwarantowania odpowiednich funduszy na skup polskich tegorocznych zbiorów. Pytam także pana, Panie Premierze, wołając ustami pogrążonych w trosce rolników, dokąd zmierza rząd III RP w polityce rolnej. Czyżby zapomniał o żniwach i polskich rolnikach, o polskiej racji stanu? Tymczasem minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej Jacek Janiszewski w sejmowej debacie przed letnimi kanikułami w dniu 24 lipca mówił tak:

"Zobowiązałem się do tego, że do wszystkich biur poselskich i senatorskich błyskawicznie przekażemy informację o tym, w jaki ostatecznie sposób będzie prowadzony skup. Gdybym więc mógł wystąpić z apelem - być może jutro to ktoś powtórzy, może to gdzieś będzie zapisane - o zwrotne informacje. Gdyby doszło do sytuacji, że biuro poselskie zauważy jakąś nieprawidłowość, jakieś niedociągnięcie, jakiś brak kredytu, to bardzo proszę, przekazać informację o tym także do nas. Będziemy reagować bardzo szybko, bo teoretycznie kredytu nie powinno nigdzie zabraknąć. Agencja będzie dawała poręczenia. Środki finansowe też na to są. Jeżeli jednak coś takiego gdzieś by zaistniało, to będziemy błyskawicznie reagowali, bo jednoznacznego wytłumaczenia na to nie ma."

Był to cytat. Niestety, do dziś, to znaczy do 30 lipca, senatorowie nie otrzymali żadnej informacji, pomimo tego iż rolnicy, nie tylko z sieradzkiego, czekają na skup zbóż. Młynarze, nie tylko z Warty koło Sieradza, chcą piec chleb z polskiej, a nie ukraińskiej mąki. A wszyscy chcemy jeść dobry, zdrowy chleb z polskiego zboża.

Szanowny Panie Premierze!

Od kilku miesięcy społeczeństwo polskie żyje sprawami reform administracji publicznej. Uzgodnienie i przyjęcie liczby i granic województw jest wielkim kompromisem. Jednak dla społeczności lokalnych, szczególnie dla małych i średnich miast oraz gmin, ważniejsza jest sprawa powiatów, których ilość i granice określa Rada Ministrów. Od wielu miesięcy były prowadzone negocjacje, analizy i uzgodnienia, w wyniku których powstała mapa powiatów zaspokajająca ambicje lokalnych społeczności; podana do publicznej wiadomości, wprawdzie nieoficjalnie, nie budziła większych zastrzeżeń.

W ostatnich dniach dochodzą do nas niepokojące wiadomości o pracach nad zmniejszeniem ilości powiatów o dwadzieścia. Jeżeli jest to prawdą, to wyrażam swoje głębokie zaniepokojenie. Będzie to rozwiązanie najgorsze z możliwych. Uważam, że tam, gdzie były powiaty do 1975 r. i obecnie istnieją urzędy rejonowe oraz jest oczekiwanie społeczne na powiat samorządowy, w imię spokoju społecznego, zaspokajając aspiracje lokalnych społeczności, dla których powiat to niekiedy jedyna mała ojczyzna, nie powinno się na tym etapie robić żadnych zmian. Apeluję więc o wyjście naprzeciw oczekiwaniom społecznym. Nie można budować samorządności wbrew społeczeństwu. Społeczności te nigdy nie zaakceptują innego rozwiązania.

Podczas jednego z dyżurów, odbywanych w ramach wykonywania mandatu i przyjmowania osób w sprawach osobistych, zgłosił się do mnie pan magister Tadeusz Wydra. Przedstawił on, opierając się na dokumentach, sytuację, jaka zaistniała i to, co wtedy przeżył. W dniu 31 lipca 1996 r. postanowieniem prokuratury wojewódzkiej w Katowicach z dnia 29 lipca 1996 r., sygnatura akt VIDs83/95/s, został zatrzymany i osadzony w areszcie, w którym przebywał przez dwadzieścia dwa miesiące. Nie wnikając w zasadność i merytoryczne powody zatrzymania, a opierając się wyłącznie na dokumentach i relacji mojego rozmówcy, przedstawiam następujące pytania.

Po pierwsze, czy brak stosownego postanowienia o przedłużeniu tymczasowego aresztu powoduje bezprawność dalszego zatrzymania? Dotyczy to okresów od 31 maja 1997 r. do 19 czerwca 1997 r. oraz od 16 stycznia 1998 r. do 21 stycznia 1998 r. Jeżeli tak, to jakie to rodzi konsekwencje?

Będę zobowiązany za doprowadzenie do zbadania tego przypadku oraz udzielenie odpowiedzi.

Dotyczy ono lokalizacji gminy Lasowice Wielkie, jeśli chodzi o przewidywaną mapę powiatową. Jest ona lokowana w przyszłym powiecie kluczborskim. Taka przynależność ze wszech miar godzi w oczekiwania jej mieszkańców, bowiem granice gminy przebiegają w odległości zaledwie 2 km od miasta Olesno. Dla pewnej liczby jej mieszkańców połączenie komunikacyjne z Kluczborkiem przebiegać musi przez Olesno. Co najmniej połowa mieszkańców gminy Lasowice Wielkie wiąże z nim swoje interesy życiowe. Młodzież uczęszcza do oleskich szkół średnich. Dorośli mieszkańcy pracują w oleskich zakładach pracy. Od wielu lat nieprzerwaną i nieodpłatną stacjonarną opiekę medyczną sprawuje nad mieszkańcami trzech sołectw gminy szpital rejonowy w Oleśnie.

Proszę pana premiera o uszanowanie woli mieszkańców gminy Lasowice Wielkie, wyrażonej w uchwale rady miejskiej z dnia 21 stycznia 1998 r., która została przesłana do pana premiera z pismem burmistrza miasta i gminy Olesno nr 10715/1/98 z 23 lipca bieżącego roku. Uważam, że nie można tworzyć podziału terytorialnego państwa bez uwzględnienia więzi społecznych, gospodarczych i kulturowych. Dlatego też liczę na zmianę stanowiska przedstawionego w piśmie pana ministra Jerzego Stępnia z dnia 30 czerwca 1998 r. i uwzględnienie na przyszłej mapie powiatowej gminy Lasowice Wielkie w powicie oleskim. Powiat oleski i kluczborski znajdują się już w uchwale odnoszącej się do województwa opolskiego. Mieszkańcy tej gminy, przyszłego powiatu oleskiego, będą panu za to bardzo wdzięczni, podobnie jak i składający to oświadczenie - Grzegorz Lipowski.

Jednym z takich regionów, gdzie obawy te są szczególnie widoczne, jest województwo kujawsko-pomorskie, a szczególnie obszar obecnego województwa toruńskiego. Obawy te koncentrują się głównie wokół problemów przyszłej lokalizacji szeregu istniejących już instytucji państwowych, zakresu i obszaru ich działania, a także tworzenia nowych elementów struktur władzy wojewódzkiej. Jedną z przyczyn tych obaw jest strach przed utratą obecnie posiadanych miejsc pracy, szczególnie w sferze administracji.

Dlatego jest rzeczą niezwykle ważną, aby decyzje w tych sprawach podejmowane były w spokoju, w oparciu o argumenty merytoryczne, z uwzględnieniem aspiracji nie tylko miast tracących status miast wojewódzkich (to znaczy Torunia i Włocławka), ale także pozostałych najbardziej znaczących miast tego regionu (Grudziądza, Inowrocławia, Brodnicy czy Chełmna). Nie można dopuścić, aby decyzje te stały się zarzewiem nowych konfliktów lokalnych, prowadzących do dezintegracji i antagonizmów w obrębie nowego województwa. Oczywiste jest to, że wiele ważnych decyzji w tych sprawach zostanie podjętych przez władze samorządowe nowego województwa. Nastąpi to najprędzej pod koniec roku. Jednak wiadome jest, że obecne władze tych trzech województw prowadzą odpowiednie przygotowania pod kątem organizacji nowego województwa.

Taki tryb postępowania jest warunkiem zachowania spokoju i uzyskania akceptacji społecznej dla nadchodzących zmian. Źle byłoby, gdyby decyzje w tych sprawach podejmowane były w zaciszu gabinetów rządzącej koalicji, a ich praktyczna realizacja dokonana została znienacka, powodując zaskoczenie dużych grup obywateli.