Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment, poprzedni fragment

Z PRAC KOMISJI SENACKICH

5 maja 1998 r.

Posiedzenie Komisji Rodziny i Polityki Społecznej poświęcone było rozwiązaniom prawnym w nowym Kodeksie karnym dotyczącym pornografii z punktu widzenia ochrony rodziny i społeczeństwa przed jej wpływem.

Podczas posiedzenia senatorowie wysłuchali referatów polskich i amerykańskich ekspertów.

Robert Showers, asystent prokuratora generalnego USA za czasów prezydentury Ronalda Reagana, mówił o ochronie prawnej przed upowszechnianiem pornografii w Stanach Zjednoczonych i jej egzekwowaniu.

Dr Jerzy Kirk przedstawił w swym wystąpieniu skutki upowszechniania pornografii, a także społeczne działania podejmowane w USA przeciw rozpowszechnianiu treści zawierających pornografię i przemoc.

O wpływie pornografii na rozwój osobowości człowieka mówiła dr Dorota Kornas-Biela.

Społeczno-psychologiczne aspekty pornografii przedstawiła prof. dr hab. Krystyna Ostrowska.

Z opiniami i dezyderatami sejmowej Komisji Rodziny dotyczącymi skutków rozpowszechniania pornografii i przemocy w mediach zapoznała senatorów posłanka Maria Smereczyńska.

W posiedzeniu Komisji Rodziny i Polityki Społecznej wziął również udział pełnomocnik rządu ds. rodziny Kazimierz Kapera, który mówił o przeciwdziałaniu pornografii w kontekście polityki rodzinnej państwa.

Stanowisko resortu sprawiedliwości w sprawie prawnego uregulowania problemu rozpowszechniania pornografii w nowym Kodeksie karnym przedstawił dyrektor Biura Postępowań Przygotowawczych w Prokuraturze Krajowej Kazimierz Krasny.

W drugiej części posiedzenia Komisja Rodziny i Polityki Społecznej przyjęła uchwałę, w której stwierdziła:

"Uznając doniosłą rolę wychowania i edukacji oraz stanowienia i stosowania prawa w kształtowaniu demokratycznego państwa prawa, w trosce o ochronę jego obywateli przed zagrożeniem dla życia i zdrowia fizycznego i psychicznego, Komisja Rodziny i Polityki Społecznej podejmuje następującą uchwałę.

Kierując się ratyfikowaną przez Polskę w 1927 roku Międzynarodową Konwencją z dnia 12 września 1923 r. w sprawie zwalczania obiegu i handlu wydawnictwami pornograficznymi (Dz.U. z 1927 r., Nr 71, poz. 621), która jednoznacznie zakazuje produkcji i rozpowszechniania materiałów o charakterze pornograficznym,

oraz zważywszy, że:

  1. Każde prawo stanowione winno kierować się przesłanką prymatu godności osoby ludzkiej, a uprzedmiotowienie człowieka jest zawsze wymierzone zarówno w jego uniwersalne, jak i indywidualne prawa,
  2. Rozpowszechnianie pornografii rodzi negatywne skutki dla rozwoju psychicznego człowieka, przede wszystkim dzieci i młodzieży,
  3. Państwo prawa nie może deklarować obrony praw, podmiotowości i godności osoby ludzkiej i rodziny jednocześnie legalizując pornografię,

Komisja Rodziny i Polityki Społecznej Senatu RP uznaje, że nie istnieje żadne usprawiedliwienie użycia autorytetu państwa prawa dla legalizacji jakiejkolwiek formy produkcji i dystrybucji pornografii. Legalizacja pornografii w nowym Kodeksie karnym z dnia 6 czerwca 1997 roku jest, zdaniem Komisji, nadużyciem ustawodawcy wobec zaufania obywateli do demokratycznego państwa prawa.

Dlatego też:

Komisja Rodziny i Polityki Społecznej niezależnie od podkreślenia potrzeby nowelizacji nowego Kodeksu karnego, która jest zadaniem ustawodawcy, oczekuje skutecznego egzekwowania przez organy i instytucje państwowe obowiązującego ustawodawstwa, zabraniającego rozpowszechniania materiałów o charakterze pornograficznym".

* * *

Podczas posiedzenia Komisji Ustawodawczej senatorowie przedstawili propozycje podjęcia przez Senat inicjatyw ustawodawczych.

Senator Piotr Ł.J. Andrzejewski zaproponował podjęcie prac związanych z kompleksową nowelizację przepisów Prawa karnego (ten wniosek złożył również senator Wiesław Chrzanowski), a także przystąpienie do nowelizacji ustawy o usługach turystycznych, ustawy o zwrocie majątku utraconego przez związki zawodowe i organizacje społeczne w wyniku wprowadzenia stanu wojennego i ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli.

Na potrzebę nowelizacji ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych zwrócił uwagę senator Marian Cichosz..

Podjęcie prac nad zmianą Ordynacji wyborczej do Senatu RP zaproponował senator W. Chrzanowski, który mówił również o potrzebie refleksji nad Konstytucją RP, szczególnie w zakresie uprawnień konstytucyjnych Senatu.

Podczas posiedzenia Komisji Ustawodawczej postanowiono zaproponować Senatowi podjęcie uchwały wyrażającej wdzięczność i uznanie Ryszardowi Kuklińskiemu. W przyjętym przez komisję projekcie napisano:

"Senat wyraża wdzięczność i uznanie Ryszardowi Kuklińskiemu za obronę interesów narodowych i przeciwstawienie się w strukturach Wojskowych Układu Warszawskiego interesom obcego mocarstwa.

Zważywszy, że państwo utworzone w wyniku II wojny światowej na ziemiach polskich i funkcjonujące w latach 1944-1989 było pozbawionym suwerenności i nie realizującym zasady zwierzchnictwa narodu totalitarnym państwem służebnym wobec światowego systemu komunistycznego - na szczególne uznanie zasługuje przedłożenie, z zagrożeniem życia, służby interesom Narodu Polskiego nad służbę obcym interesom.

Płk Ryszard Kukliński nawiązując do postaw reprezentowanych w historii Polski przez Tadeusza Kościuszkę, Gen. Henryka Dąbrowskiego, Por. Piotra Wysockiego, Romualda Traugutta, Józefa Piłsudskiego, Gen. Władysława Andersa i Rtm. Witolda Pileckiego - dobrze zasłużył się Narodowi Polskiemu w jego walce o suwerenność i wyzwolenie spod obcej dominacji."

* * *

Odbyło się posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi poświęcone prezentacji propozycji nowelizacji aktów prawnych dotyczących gospodarowania nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, obrotu nieruchomościami na rzecz cudzoziemców, reprywatyzacji oraz przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności.

Z inicjatywą uchwalenia ustawy o uwłaszczeniu gruntów wieczyście użytkowanych wystąpił senator Jan Cimanowski. W opinii senatora, uchwalenie ustawy, która z mocy prawa nadawałaby prawo własności wszystkim posiadającym grunty w wieczystym użytkowaniu, uregulowałoby sytuację rolników, zwłaszcza na ziemiach zachodnich. Jak stwierdził, obawiają się oni utraty tych gruntów w momencie wejścia Polski do UE.

Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi uznała za konieczne dostosowanie prawa polskiego do standardów prawa europejskiego, które nie przewidują użytkowania wieczystego, jako ułomnej formy prawa własności. W głosowaniu senatorowie jednomyślnie postanowili skierować projekt senatora J. Cimanowskiego jako projekt roboczy komisji do dalszego opracowania, zgodnie z art. 61 p. 2 Regulaminu Senatu RP.

Podczas posiedzenia dyskutowano również o problemach zakupu ziemi z zasobów Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Senatorowie wskazywali, że konieczne jest stworzenie możliwości organizowania przetargów zamkniętych na zakup ziemi i zasobów AWR SP. W związku z pracami podejmowanymi w tym zakresie przez Sejm senatorowie postanowili nie proponować Senatowi podejmowania własnej inicjatywy ustawodawczej.

Podczas posiedzenia wiele uwagi poświęcono sprawie obrotu ziemią przez cudzoziemców. Wiceprezes AWR SP Danuta Demianiuk poinformowała senatorów, że dotychczas agencja zawarła 20 umów o sprzedaż gruntów cudzoziemcom lub spółkom zagranicznym. Natomiast spółkom polskim z mniejszościowym kapitałem zagranicznym sprzedano około 18 tys. ha gruntów. Więcej ziemi, bo około 100 tys. ha agencja wydzierżawiła cudzoziemcom - wyjaśniła D. Demianiuk.

W opinii senatorów, dane przekazywane przez stronę rządową rozmijają się z informacjami uzyskiwanymi z innych źródeł, np. organizacji pozarządowych, które wskazują na "obchodzenie prawa" przy obrocie ziemią przez cudzoziemców.

Po wysłuchaniu opinii w tej sprawie, przedstawionych przez ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej Jacka Janiszewskiego, wiceprezes AWR SP D. Demianiuk oraz senatorów komisja uznała, że ocena stanu faktycznego w tym zakresie przez instytucje rządowe i pozarządowe jest różna. W związku z tym komisja postanowiła zwrócić się do uprawnionych resortów o wnikliwą analizę informacji na ten temat.

W wypadku potwierdzenia sygnałów o łamaniu prawa należałoby doprecyzować przepisy dotyczące nabywania i użytkowania ziemi przez cudzoziemców.

W kwestii reprywatyzacji, w związku z informacją przedstawiciela Ministerstwa Skarbu Państwa o zakończeniu prac nad projektem ustawy w tej sprawie, komisja postanowiła nie proponować Senatowi podejmowania własnej inicjatywy i poczekać na propozycję rządową.

6 maja 1998 r.

Podczas posiedzenia Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej senatorowie wysłuchali informacji na temat stanu prac legislacyjnych nad projektami ustaw dotyczących reformy ustrojowej państwa.

Posłanka Irena Lipowicz, przewodnicząca sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, przedstawiła zasadnicze założenia ustaw ustrojowych, nad którymi obecnie pracuje Sejm.

Wystąpienie I. Lipowicz dotyczyło projektów ustaw o samorządzie powiatowym, samorządzie wojewódzkim oraz administracji rządowej w województwie.

W swym wystąpieniu posłanka I. Lipowicz szczególną uwagę zwróciła na kontrowersje i rozbieżności powstające w związku z poszczególnymi uregulowaniami przyjętymi w rozpatrywanych projektach.

Podczas posiedzenia z harmonogramem prac nad wdrożeniem reformy administracyjnej zapoznał senatorów podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Jerzy Stępień.

7 maja 1998 r.

Podczas posiedzenia Komisji Kultury i Środków Przekazu senatorowie rozpatrzyli, a następnie zatwierdzili uzasadnienie do wniosku komisji dotyczącego odrzucenia sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z rocznego okresu działalności. W przyjętym uzasadnieniu stwierdzono:

"Komisja Kultury i Środków Przekazu stwierdziła, że Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji nie w pełnym zakresie, przewidzianym ustawą, realizuje swoje funkcje kontrolne i nadzorcze wobec naruszania prawa przez nadawców zarówno publicznych, jak i komercyjnych. I tak: nie realizowane są normy zawarte w art. 18 ustawy o radiofonii i telewizji - dotyczące szacunku dla odbiorców, dla ich poglądów i postaw. Ponadto podkreślono, że Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji nie realizuje w tym względzie swoich uprawnień prawotwórczych, brak jest bowiem mimo pilnej potrzeby społecznej aktu wykonawczego do art. 18 ust. 4, w którym w sposób wyczerpujący regulowano by dostęp dzieci i młodzieży do audycji, które mogą zagrozić ich psychicznemu, uczuciowemu lub fizycznemu rozwojowi.

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji na podstawie art. 213 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz właściwych przepisów ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji jest obowiązana do szczegółowej kontroli: działalności nadawców (art. 6 ust.2 pkt 4 i 5, art. 10 ust 2-5), przestrzegania przez nich norm, o których mowa w art. 21 ust. 2, stosowania procedur interwencyjnych, monitoringu oraz przeciwdziałania zagrożeniom, o których mowa w art. 38 pkt 1 ustawy. Zdaniem Komisji, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji wykazuje bierną postawę wobec wykonywania tych obowiązków.

Brak jest nadzoru Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji nad reformą strukturalną i finansową w TVP SA (patrz raport NIK).

Zdaniem Komisji, wbrew intencji ustawodawcy aktualnie działająca Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji doprowadziła do znaczącego upolitycznienia Rady Nadzorczej TVP SA, co w konsekwencji powoduje jednostronny i niezgodny z odczuciami społecznymi przekaz informacji.

W sprawozdaniach Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji brak jest jakichkolwiek odniesień do wyżej przedstawionych zarzutów.

Komisja stwierdza brak należytej dbałości o dobro interesu publicznego w działaniach Krajowej Rady, do czego zobowiązuje ją art. 213 ust. 1 Konstytucji".

Do stanowiska Komisji Kultury i Środków Przekazu zgłoszono wniosek mniejszości zmierzający do przyjęcia sprawozdania KRRiTV.

Podczas posiedzenia senatorowie przyjęli również stanowisko w sprawie planów zagospodarowania urbanistyczno-przestrzennego Warszawy. W stanowisku komisji stwierdzono:

"Troska o dobro publiczne, prośby środowisk konserwatorskich, petycje autorytetów społecznych - zobowiązują komisję do zajęcia stanowiska wobec planów dotyczących rozwiązań urbanistyczno-przestrzennych Stolicy. W szczególny sposób dotyczy to miejsca - symbolu pamięci narodowej placu J. Piłsudskiego, usytuowanego przy Grobie Nieznanego Żołnierza.

Po odzyskaniu niepodległości dokonano w 1921-26 r. rozbiórki soboru i dzwonnicy - symbolu niewoli. W 1923 r. na osi kolumnady ustawiony został pomnik ks. Józefa Poniatowskiego. Umieszczenie pod arkadami pałacu Saskiego w 1925 r. Grobu Nieznanego Żołnierza oraz urn z prochami z pobojowisk, określiło patriotyczno-państwowe znaczenie placu. Podkreślono to także poprzez siedziby urzędów wojskowych znajdujące się w Parku Saskim i budynkach między placem a Krakowskim Przedmieściem. Żyją jeszcze Polacy, którzy pamiętają piękno i atmosferę tego miejsca.

Historyczne założenia urbanistyczne, związane z tym placem w sposób decydujący i do dziś wyczuwalny, zaważyły na rozwoju Warszawy. Powrót do tradycji i ładu urbanistycznego jest nieodzowny dla Warszawy i dla Rzeczpospolitej. Miejsce to nie może być zaprojektowane w celach komercyjno-usługowych.

Biorąc pod uwagę wytyczne konserwatorsko-historyczne komisja postuluje restytucję placu w formie ukształtowanej w połowie XIX w. Postuluje, aby odbudowany Pałac Saski, stanowiący obudowę Grobu Nieznanego Żołnierza, został przeznaczony na reprezentacyjne funkcje państwowe, a Pałac Bruhla na funkcje odpowiadające randze otoczenia Grobu Nieznanego Żołnierza.

Jest to zarazem rzeczywiste przywrócenie roli reprezentacyjnej placu i właściwe wyeksponowanie tak ważnego dla Polaków miejsca narodowej pamięci".

8 maja 1998 r.

Posiedzenie Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej zwołano w celu przeprowadzenia konsultacji przed konferencją Komisji do Europejskich Parlamentów Państw Członkowskich UE i Parlamentu Europejskiego, tzw. COSAC, które odbędzie się w dniach 18-19 maja br. w Londynie.

Podczas posiedzenia, w którym wzięli udział przedstawiciele Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej, Rządowego Centrum Studiów Strategicznych, Ministerstwa Gospodarki, Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Sprawiedliwości oraz Narodowego Banku Polskiego, dyskutowano o różnych aspektach członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Problem ten rozpatrywano w kontekście powstania Unii Gospodarczej i Monetarnej, reformy instytucjonalnej UE (Amsterdam II) z uwzględnieniem redukcji deficytu demokratycznego i zwiększenia przejrzystości procesu podejmowania decyzji w Unii oraz dyskusji na temat ewentualnej przyszłej konstytucji unii, a także reformy Wspólnej Polityki Rolnej (CAP), Funduszy Strukturalnych oraz Funduszu Spójności.

Tematem posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej była również współpraca Polski z UE w zakresie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych (trzeci filar Traktatu z Mastricht o UE).

Podczas obrad komisja wydała oświadczenie z okazji przyjęcia przez Senat Stanów Zjednoczonych Ameryki 30 kwietnia br. rezolucji upoważniającej prezydenta Billa Clintona do ratyfikacji protokołów o przystąpieniu Polski, Czech i Węgier do Paktu Północnoatlantyckiego.

W przyjętym oświadczeniu stwierdzono:

"Senacka Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej z największym zadowoleniem i uznaniem przyjmuje stanowisko Senatu Stanów Zjednoczonych akceptujące rezolucję ratyfikacyjną, upoważniającą Prezydenta Clintona do ratyfikacji protokołów w sprawie przystąpienia Polski, Czech i Węgier do NATO.

Komisja wyraża wdzięczność wszystkim członkom Senatu amerykańskiego, którzy po dogłębnej debacie podjęli tę decyzję. Jest ona dla Polski ważnym krokiem na drodze do pełnego uczestnictwa w euroatlantyckiej wspólnocie narodów, opartej o rządy prawa, demokrację i gospodarkę rynkową.

Komisja kieruje podziękowania i słowa najwyższego uznania dla prezydenta Billa Clintona i członków jego administracji za poparcie, którego nam udzielili.

Historyczna decyzja Senatu USA oraz przebiegający bez zakłóceń proces ratyfikacji w innych państwach NATO pozwala nam ufać, iż Polska już wkrótce zostanie przyjęta do grona członków Sojuszu. Fakt ten ostatecznie przekreśli pojałtański podział Europy, poszerzając i umacniając strefę stabilizacji na Kontynencie.

Szczególne wyrazy wdzięczności kierujemy do wszystkich Amerykanów polskiego pochodzenia, w tym zwłaszcza do Kongresu Polonii Amerykańskiej, których poparcie dla aspiracji Polski do wejścia do NATO odegrało tak istotną rolę.

Komisja wnosi o zaproszenie przez Marszałka Senatu RP delegacji Senatu Stanów Zjednoczonych do złożenia wizyty w Polsce, w celu nawiązania bliższych kontaktów między obu Izbami oraz poznania polskiej rzeczywistości na miejscu, tak naszych osiągnięć, jak i stojących przed nami wyzwań.

Komisja ze swej strony deklaruje wolę działania na rzecz tego, aby Polska była w stanie sprostać wszystkim zobowiązaniom sojuszniczym wynikającym z Traktatu Waszyngtońskiego".

13 maja 1998 r.

Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej przystąpiła do rozpatrywania ustawy o samorządzie powiatowym. W posiedzeniu komisji wzięli udział zaproszeni goście: przewodnicząca sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej posłanka Irena Lipowicz, poseł Mirosław Sekuła, podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP Robert Smoleń, sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa RM Michał Kulesza, podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Państwowej Jerzy Stępień, dyrektor departamentu w resorcie spraw wewnętrznych Jerzy Kurowski, prof. dr hab. Małgorzata Stahl.

Podczas dyskusji senatorowie zaproponowali wprowadzenie licznych poprawek do ustawy. Senator Jadwiga Stokarska przedstawiła wniosek o odrzucenie ustawy w całości.

Głosowanie nad przedstawionymi poprawkami i wnioskami postanowiono przeprowadzić na następnym posiedzeniu komisji.

* * *

Senatorowie z Komisji Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu kontynuowali pracę nad inicjatywą ustawodawczą - projektem nowelizacji ustawy o kulturze fizycznej. Zgodnie z nowelizacją reprezentanci Polski na igrzyskach olimpijskich zimowych lub letnich, którzy zdobyli co najmniej jeden medal olimpijski, ukończyli 35 rok życia, mają obywatelstwo polskie i stałe miejsce zamieszkania na terytorium RP, otrzymywaliby comiesięcznie świadczenie pieniężne z budżetu państwa w wysokości prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w państwowej sferze budżetowej. Świadczenie przyznawałby na czas nie określony prezes Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki na wniosek osoby zainteresowanej lub z własnej inicjatywy.

Ustalono, że Komisja Zdrowia, Kultury Fizycznej i Sportu będzie kontynuować prace nad tą inicjatywą ustawodawczą.

W drugim punkcie porządku dziennego posiedzenia komisji senatorowie zapoznali się wstępnie z rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym.

Informacje na ten temat przedstawiła pełnomocnik rządu ds. wprowadzenia powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego Anna Krzysak.

* * *

Posiedzenie Komisji Spraw Emigracji i Polaków za Granicą poświęcono problemom oświaty polskiej za granicą.

W dyskusji senatorowie podkreślali, że konieczna jest zmiana modelu polskiej oświaty za granicą, tak aby Polacy mieli możliwość kontynuowania nauki na wszystkich poziomach.

W opinii senatora Zbigniewa Kruszewskiego, obecny stan polskiej oświaty za granicą jest zły i wymaga całkowitej przebudowy. Absolwent szkoły, w której język polski jest językiem wykładowym, nie może kontynuować nauki na poziomie wyższym, ponieważ nie zna wystarczającą języka państwa, w którym mieszka.

Zdaniem senatora, nauczanie (z wyjątkiem historii i geografii) powinno odbywać się w języku państwowym kraju, w którym mieszka mniejszość polska. Polska powinna fundować stypendia dla rodaków z zagranicy na naukę w szkołach średnich.

Odmienny pogląd przedstawiły marszałek Alicja Grześkowiak i przewodnicząca komisji senator Janina Sagatowska. W ich opinii, nie wolno niczego narzucać Polakom z zagranicy. Stwierdziły również, że podstawowym prawem mniejszości jest prawo do nauki w języku ojczystym.

Jak stwierdziła senator Dorota Simonides, za granicą minęły już czasy tzw. szkółek sobotnio-niedzielnych. Uczniowie muszą mieć świadectwa szkolne państwa, którego są obywatelami. Szkoła sobotnio-niedzielna może pełnić jedynie rolę uzupełniającą. Senator zwróciła uwagę, że po ukończeniu szkół sobotnio-niedzielnych, ze względu na niski poziom nauczania, uczniowie nie idą do gimnazjum. "Jeśli człowiek nie zna języka, nie może awansować" - powiedziała senator D. Simonides. W jej opinii, przy nacisku na pielęgnowanie tożsamości Polaków za granicą, nauczanie języka państwa w którym obecnie mieszka emigrant, musi być na wysokim poziomie. Musi on także otrzymać świadectwo państwowe.

Senator D. Simonides apelowała do wszystkich Polaków za granicą, aby nie bali się walki o ojczysty język i zdawali maturę w języku polskim.

Podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Wilibald Winkler stwierdził, że pomoc oświacie polskiej wymaga określonych środków finansowych. Niestety nie są one zbyt wysokie i nie zaspokajają istniejących potrzeb. Wiceminister podkreślił, że należy dążyć do wypracowania wspólnej polityki MEN i MSZ, zmierzającej do wypracowania nowego modelu oświaty polskiej za granicą i podniesienia jej poziomu.

Naczelnik Wydziału ds. Polonii w MEN Elżbieta Bober poinformowała, że pomoc ministerstwa dla Polaków z zagranicy polega m.in. na kierowaniu nauczycieli z naszego kraju m.in. na Litwę, Białoruś i Łotwę, organizowaniu pomocy metodycznej dla nauczycieli zza granicy i kursów szkoleniowych. Organizowane są również wakacyjne praktyki językowe dla studentów wschodnich uczelni pedagogicznych i letni wypoczynek dla dzieci polskiego pochodzenia.

* * *

Podczas posiedzenia Komisji Nauki i Edukacji Narodowej przewodniczący komisji senator August Chełkowski przedstawił wnioski z posiedzenia wyjazdowego w Katowicach w dniach 23-24 kwietnia br., dotyczące sytuacji oświaty w województwie katowickim i stanu zapobiegania demoralizacji oraz zapewnienia opieki nad dziećmi i młodzieżą, wynikające ze spotkań odbytych z przedstawicielami władz wojewódzkich, samorządów, kuratorium oświaty i policji.

Senator A. Chełkowski przedstawił również opinię Regionalnej Konferencji Rektorów Szkół Wyższych województwa katowickiego, opolskiego, częstochowskiego i bielskiego na temat stanu i potrzeb szkolnictwa wyższego w tym regionie.

Podczas posiedzenia Komisji Nauki i Edukacji Narodowej dyskutowano również o tematyce najbliższych posiedzeń. Zaplanowano dwa posiedzenia wyjazdowe; do Płocka, gdzie senatorowie spotkają się z przedstawicielami wyższych szkół prywatnych, oraz do Kielc, które będzie poświęcone ocenie stanu oświaty w perspektywie reformy i integracji szkół wyższych w tym regionie.

W dyskusji senatorowie zgłaszali również potrzebę przeprowadzenia wspólnie z Komisją Gospodarki Narodowej debaty na temat konstruowania budżetu oświaty, a także zapoznania się z konkretyzującymi się założeniami reformy edukacyjnej.

Na zakończenie posiedzenia komisja spotkała się z przewodniczącym Komitetu Badań Naukowych prof. Andrzejem Wiszniewskim.

Szef KBN przedstawił stan prac nad nową ustawą o nauce i jednostkach badawczo-rozwojowych. Omówił również podstawowe problemy funkcjonowania komitetu.

Prof. A. Wiszniewski zapoznał senatorów z planami prac kierowanego przez niego komitetu na najbliższe lata oraz określił warunki finansowe ich realizacji.

* * *

Podczas posiedzenia Komisji Rodziny i Polityki Społecznej senatorowie opowiedzieli się za przyjęciem bez poprawek ustawy o zmianie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych oraz ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw: o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników kolejowych i ich rodzin oraz o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu.

Przed przyjęciem stanowiska komisji senatorowie wysłuchali przedstawicieli Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej, Ministerstwa Finansów i Konfederacji Pracodawców Polskich oraz posłanki sprawozdawczyni Ewy Tomaszewskiej.

Pierwsza z rozpatrywanych przez komisję nowelizacji sejmowych zawiera m.in. zapis o wliczaniu do okresu pracy bezpłatnego urlopu, udzielonego pracownikowi skierowanemu do pracy za granicą. Okres ten, pod względem uprawnień pracowniczych, byłby traktowany jako okres zatrudnienia w kraju.

Sejmowa ustawa o zmianie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych zawiera natomiast zapis o przekazywaniu nowemu pracodawcy środków z funduszu świadczeń socjalnych w razie przejęcia przez niego zakładu. W wyniku przejęcia części zakładu, z funduszu przekazywano by środki proporcjonalne do liczby przejmowanych pracowników.

14 maja 1998 r.

Komisja Ustawodawcza zebrała się, by rozpatrzyć ustawy: o samorządzie powiatowym, o administracji rządowej w województwie, o samorządzie województwa.

Po debacie i głosowaniach komisja postanowiła zarekomendować Izbie wprowadzenie 34 poprawek do ustawy o samorządzie powiatowym, 21 poprawek do ustawy o administracji rządowej w województwie oraz 17 poprawek do ustawy o samorządzie województwa.

* * *

Komisja Gospodarki Narodowej nie wniosła poprawek do uchwalonej przez Sejm 8 maja br. ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Rozpatrywana ustawa zmierza do przywrócenia niektórym podatnikom korzystniejszego sposobu odliczania ulg podatkowych.

Podatnicy, którzy w latach 1992-1966 rozpoczęli budowę budynku mieszkalnego, jego rozbudowę lub adaptację na cele mieszkaniowe innego pomieszczenia, będą mogli do czasu zakończenia tej inwestycji odliczać poniesione na ten cel wydatki od dochodu, a nie od podatku, czyli według zasad sprzed 1997 r.

Przyjęta przez Sejm nowelizacja umożliwia także kumulację w okresie trzech lat dolnego progu ulgi remontowej, wynoszącego 245 zł 70 gr. Dotychczas, jeśli w ciągu roku wydatki na remont były niższe, podatnik nie mógł korzystać z ulgi.

Do stanowiska Komisji Gospodarki Narodowej wniosek mniejszości zgłosiła senator Genowefa Ferenc.

Zgodnie z wnioskiem takie same zasady odliczania ulg mieszkaniowych dotyczyłyby także spłat dokonywanych ratalnie, np. z tytułu wkładu budowlanego do spółdzielni mieszkaniowej lub budowy mieszkania.

Wiceminister finansów Jan Rudowski zaznaczył, że przyjęta przez Sejm nowelizacja jest wykonaniem orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego i rozszerzenie jej zakresu wykraczałoby poza to orzeczenie.

TK uznał, że podatnik, który rozpoczął budowę, przebudowę lub nadbudowę strychu lub budynku przed 1997 r., wydatki na tę inwestycję powinien odliczać według zasad sprzed nowelizacji ustawy - nie od podatku, lecz od dochodu.

W drugiej części posiedzenia Komisji Gospodarki Narodowej senatorowie dyskutowali o dotychczasowych rozwiązaniach budżetowych dotyczących inwestycji centralnych oraz o sprawach związanych z realizacją tych inwestycji po wejściu w życie reformy administracyjnej państwa.

Senatorowie wysłuchali informacji Ministerstwa Finansów o finansowaniu i dotowaniu inwestycji wieloletnich po 1998 r. na tle dotychczasowego finansowania inwestycji centralnych. Informację przedstawiła wiceminister finansów Halina Wasilewska-Trenkner.

O inwestycjach centralnych realizowanych w służbie zdrowia mówił podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia i Opieki Społecznej Janusz Solarz. Wiceminister poinformował, że resort pracuje nad ich zaopiniowaniem w związku z reformą administracyjną.

Podczas posiedzenia Komisji Gospodarki Narodowej przedstawiciel Najwyższej Izby Kontroli krytycznie ocenił realizację dotychczasowych inwestycji centralnych. Wskazał m.in. na niegospodarność w zarządzaniu pieniędzmi publicznymi i brak należytego dozoru nad inwestycjami.

Senatorowie zapowiedzieli przyjęcie stanowiska komisji w sprawie inwestycji centralnych w kontekście reformy administracyjnej państwa.

* * *

Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej przegłosowała poprawki do ustawy o samorządzie powiatowym oraz rozpatrzyła ustawy - o administracji rządowej w województwie i o samorządzie województwa. W posiedzeniu komisji wzięli udział m.in. zastępca przewodniczącego sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej poseł Tadeusz Wrona, poseł Jerzy Barzowski, wiceministrowie Michał Kulesza i Jerzy Stępień, Elżbieta Sokołowska z Ministerstwa Finansów.

Komisja przegłosowała wnioski i propozycje poprawek do ustawy o samorządzie powiatowym zgłoszone przez senatorów na posiedzeniu 13 maja br. W wyniku głosowania komisja postanowiła rekomendować Senatowi wprowadzenie 69 poprawek do ustawy. Zgłoszono też 7 wniosków mniejszości. Stanowisko komisji w sprawie ustawy o samorządzie powiatowym przedstawi Izbie senator Mieczysław Janowski. Sprawozdawcą wniosków mniejszości będzie senator Jerzy Mokrzycki

Zaproponowane przez komisję poprawki w odniesieniu do zakresu zadań publicznych, wykonywanych przez powiat samorządowy, zmierzają do ich uzupełnienia o politykę prorodzinną i promocję zdrowia.

Komisja proponuje też zapisanie w ustawie wprost, ze samorządowy powiat będzie wykonywać pewne zadania z zakresu administracji rządowej, w zakresie ustalonym przez odrębne ustawy ("kompetencyjne"). Zadania te objąć mogą nawet wydawanie decyzji administracyjnych z upoważnienia wojewody lub innych organów administracji rządowej.

Ustawa przewiduje możliwość zawierania porozumień pomiędzy poszczególnymi samorządami o wykonywanie zadań publicznych. Komisja chce rozszerzyć to uprawnienie tak, aby powiat mógł zawierać takie porozumienia również z jednostkami samorządowymi z innych województw. Komisja postuluje również rozszerzenie zakresu zagadnień, które mogą być poddane rozstrzygnięciu w drodze referendum - na wszystkie sprawy należące do właściwości organów powiatu.

Kolejną zmianą proponowaną przez komisję jest ograniczenie prawa uczestnictwa w komisjach rad powiatowych - jedynie do radnych. W opinii komisji, do komisji powoływanych przez radę powiatową nie powinny być powoływane osoby spoza jej grona - zaproponowano więc odpowiednia poprawkę.

Istotną zmianę zawiera poprawka komisji dotycząca skreślenia przepisu tworzącego tzw. wolny mandat; komisja proponuje, aby usunąć z tekstu ustawy postanowienie zwalniające radnego z obowiązku stosowania się do instrukcji wyborców. Radni mają być związani instrukcjami wyborców.

Komisja proponuje także, aby wysokość diet pobieranych przez powiatowych radnych nie była ustalana wyłącznie przez nich samych, lecz aby minister właściwy do spraw administracji mógł ustalić jej maksymalną wartość.

Komisja proponuje rozszerzenie zakresu kompetencji organów powiatu w zakresie stanowienia prawa miejscowego o sprawy podatków i opłat powiatowych.

Poprawka zaproponowana przez komisję w odniesieniu do art. 46 ustawy powiatowej ma na celu stworzenie kategorii tzw. mienia powiatowego, tj. mienia należącego do powiatu i powiatowych osób prawnych. Przepis ten jest wzorowany na przepisach kodeksu cywilnego odnoszących się do mienia państwowego.

Następna propozycja dotyczy terminu przygotowania budżetu; komisja proponuje, aby ten dokument był przygotowywany do 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy.

Zmiany w przepisach o związkach powiatów zmierzają do uproszczenia trybu ich rozwiązywania oraz sprecyzowania, że organem nadzoru nad związkiem powiatów jest wojewoda właściwy miejscowo dla siedziby związku.

Poprawka odnosząca się do przepisu ustalającego reżim prawny miast na prawach powiatów ma na celu wskazanie, że te wspólnoty są w zasadzie wspólnotami rangi powiatowej, jedynie funkcjonowanie ich organów opiera się na zasadach przyjętych dla gmin.

Komisja proponuje też, aby miasta będące wcześniej siedzibami województw nie musiały uzyskiwać statusu miast na prawach powiatów, jeżeli mogłoby to ograniczyć dostęp do usług publicznych dla mieszkańców terenów sąsiednich.

Ostatnią, obszerną poprawką jest nowy, proponowany przepis, regulujący kwestie obowiązkowego współdziałania miasta na prawach powiatu i powiatu sąsiedniego, jeżeli ten ostatni nie osiąga minimalnych, ustalonych dochodów własnych. Komisja proponuje tu wprowadzić, na wzór grup kapitałowych (holdingów), swoistą konsolidację budżetów współdziałających powiatów oraz konsolidację ich rad.

15 maja 1998 r.

Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej zebrała się, by przegłosować poprawki do ustawy o administracji rządowej w województwie oraz ustawy o samorządzie województwa. W posiedzeniu komisji wzięli udział m.in. przedstawiciele MSZ Zbigniew Kryński i Ludwik Wdowik.

W wyniku głosowania Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej postanowiła rekomendować Izbie wprowadzenie 9 poprawek do ustawy o administracji rządowej w województwie. Sprawozdanie komisji w sprawie tej ustawy przedstawi Izbie senator Tadeusz Kopacz.

Poprawki proponowane przez komisję do ustawy o administracji rządowej w województwie mają w większości charakter redakcyjny, stylistyczny lub uściślający. Poważną zmiana merytoryczną jest natomiast propozycja, aby katalog organów administracji nie podlegającej zespoleniu rozszerzyć o dyrektorów inspektoratów dozoru technicznego (poprawka dotyczy załącznika do ustawy, zawierającego listę organów nie podlegających zespoleniu).

Do ustawy o samorządzie województwa komisja postanowiła zaproponować 54 poprawki. Do ustawy zgłoszono też 7 wniosków mniejszości. Na sprawozdawcę komisji w sprawie tej ustawy powołano senatora Leona Kieresa. Wnioski mniejszości przedstawi senator Zbyszko Piwoński.

Część propozycji komisji dotyczących ustawy o samorządzie wojewódzkim stanowi konsekwencję sposobu myślenia, przyjętego przy okazji prac nad samorządem powiatowym. I tu również komisja proponuje, aby kontrahentów w zakresie porozumień o wykonywanie zadań publicznych poszukiwać także na obszarze innych województw.

Również w województwie proponuje się rozszerzyć zadania publiczne wspólnoty samorządowej o politykę prorodzinną i promocję zdrowia.

Podobnie jak w rozwiązaniach przyjętych w odniesieniu do powiatu senacka komisja proponuje ustalanie, przez ministra właściwego do spraw administracji, maksymalnego poziomu diet radnych.

Również w odniesieniu do samorządowego województwa komisja proponuje ustalenie terminu przedstawiania projektu budżetu na 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy.

Komisja zaproponowała też nadanie zupełnie nowego brzmienia przepisom art. 75-77, dotyczącym współpracy zagranicznej województwa.

Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment, poprzedni fragment