Oświadczenie kieruję na ręce pana Jerzego Buzka, premiera rządu Rzeczypospolitej Polskiej.

Stoimy w przededniu bardzo ważnych decyzji o zmianie podziału administracyjnego naszego państwa. W modelu podziału, jaki prezentuje ostatnio pan profesor Michał Kulesza, zakłada się, że Polska podzielona zostanie na dwanaście do czternastu dużych województw. Oznacza to, że od trzydziestu pięciu do trzydziestu siedmiu obecnych województw zniknie z mapy naszego kraju. Oznacza to również zdegradowanie od trzydziestu pięciu do trzydziestu siedmiu obecnych miast wojewódzkich. Oznacza to też, że władza wojewódzka znacznie oddali się obywateli i że mieszkańcy wielu polskich wsi będą musieli odbywać uciążliwe podróże do siedzib władz wojewódzkich. Oznacza to także, iż władze wojewódzkie mogą znaleźć się w sytuacji, w której problemy ogólne, związane z zarządzaniem województwem, staną się główną płaszczyzną ich działań, w wyniku czego będą w zbyt małym stopniu angażować się w rozwiązywanie problemów pojedynczych obywateli. Tymczasem, według oceny specjalistów Unii Europejskiej, układ województw powinien być taki, aby obywatel mógł w ciągu połowy dnia dotrzeć do wybranego urzędu wojewódzkiego, załatwić wszystkie sprawy i powrócić do domu. Gdyby warunek ten potraktować poważnie i przenieść do naszych realiów, okazałoby się, że obecny wariant z czterdziestoma dziewięcioma województwami jest pod tym względem nieporównywalnie lepszy.

Drugim bardzo ważnym mankamentem tego rozwiązania jest to, że może ono wywołać silny sprzeciw społeczny, szczególnie w rejonach, które utracą status województw. Obawa przed degradacją zawodową i społeczną wielu mieszkających tam obywateli może stać się olbrzymią przeszkodą we wdrażaniu tego podziału. Pamiętajmy przy tym, że wprowadzanie tak poważnych reform przy dużym sprzeciwie społecznym zawsze powoduje poważne zakłócenia w funkcjonowaniu administracji.

Wobec tych faktów należy uznać, że znacznie lepszym byłby wariant uwzględniający dwadzieścia pięć województw. Dużo lepiej spełniłby on postulaty, o których przed chwilą wspominałem. Ograniczyłby niebezpieczeństwo degradacji wielu miast polskich, które dzięki funkcji wojewódzkich rozwijały się w ostatnich latach szybko i dynamicznie. Zmniejszyłby także znacznie rozmiary dezaprobaty społecznej. Zatem wariant ten powinien być podstawowym w dalszej dyskusji nad administracyjnym podziałem kraju.

Pragnę więc na tej drodze zwrócić się do pana premiera z prośbą, aby rząd zechciał w sposób dogłębny i staranny rozważyć wszystkie argumenty przemawiające za układem dwudziestu pięciu województw, na jakie zostałby podzielony nasz kraj. Wnoszę również, aby parlamentowi został zaproponowany także powyższy wariant, tak aby decyzje naszej izby oraz izby poselskiej polegały na rzeczywistym wyborze jednego lub dwóch z kilku możliwych wariantów administracyjnej mapy kraju.

Można lubić prezydenta Aleksandra Łukaszenkę i powołany przezeń rząd lub ich nie lubić, ale trudno wymagać od ambasadora obecnego państwa, w tym konkretnym wypadku ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej, aby podczas pełnienia misji dyplomatycznej ignorował prezydenta Białorusi i jego rząd. Przecież istotą funkcji ambasadora jest przede wszystkim utrzymywanie kontaktu z prezydentem, rządem oraz ministerstwem spraw zagranicznych kraju, w którym pełni on misję dyplomatyczną. Uważam, i mam nadzieję, że wielu obecnych na tej sali podzieli mój pogląd, iż z opozycją mogą i powinni się spotykać, kontaktować i wymieniać poglądy oraz doświadczenia przede wszystkim przedstawiciele stowarzyszeń i organizacji społecznych, partii i stronnictw politycznych, związków zawodowych i tak dalej.

Oburza mnie to, że wyraźnie sterowane przez rządzącą koalicję ataki prasowe na kilku ambasadorów, wywodzących się z lewicy, stały się formą pracy ministra Geremka. Szczególnej brutalności nabrały one w przypadku Ewy Spychalskiej. Padają pod jej adresem zarzuty, że nie zna realiów Białorusi. Gdybym nie znał pani ambasador i nie wiedział o jej wcześniejszych wizytach, kontaktach i rozmowach w krajach poradzieckiego Wschodu, w tym zwłaszcza Białorusi, przyznaję, że mógłbym w to uwierzyć. Ponieważ jednak dobrze znam panią Ewę Spychalską i wiem o jej przebogatym doświadczeniu wyniesionym ze współpracy ze Wschodem, w tym zwłaszcza z Białorusią, oraz o jej dobrej znajomości języka urzędowego na Białorusi, czyli rosyjskiego, pozwolę sobie jednoznacznie stwierdzić, że zarzut nieznajomości języka białoruskiego, którym na co dzień posługuje się tylko około 4% mieszkańców Białorusi, jest bezsensowny. Rzeczywiście, bardzo łatwo jest postawić zarzut niekompetencji. Iluż naprawdę wartościowych ludzi zniszczono w ten sposób w przeszłości i, niestety, niszczy się obecnie, szafując tym argumentem.

Z całym przekonaniem twierdzę, że niewielu ambasadorów Rzeczypospolitej zna realia kraju, w którym pełni służbę dyplomatyczną, tak dobrze jak pani ambasador Spychalska. Ataki na nią są klasycznym przykładem zwalczania przedstawicieli lewicy w służbie dyplomatycznej. Czy rzeczywiście pani ambasador Ewa Spychalska nie zna Białorusi? Pytam więc, jak można postawić taki zarzut pani Ewie Spychalskiej, osobie, która aktywnie działała w Stowarzyszeniu Współpracy Polska-Wschód i była aktywnym współorganizatorem Stowarzyszenia Polska-Białoruś w 1992 r.? Byłem zresztą przewodniczącym tego ostatniego i dobrze pamiętam jej wypowiedzi na jednym ze spotkań, kiedy z zatroskaniem mówiła o złej kondycji bardzo wielu polskich firm spowodowanej tylko tym, że odwróciliśmy się od Białorusi i ograniczyliśmy handel oraz kooperację produkcyjną z tym krajem. A przecież na Białorusi byliśmy i nadal jesteśmy trzecim partnerem handlowym po Rosji i Ukrainie. I tam jest nasz interes gospodarczy. Pani Spychalska apelowała wówczas o stworzenie w Stowarzyszeniu Polska-Białoruś społecznego klimatu sprzyjającego rozszerzeniu współpracy gospodarczej, kulturalnej i naukowo-technicznej z Białorusią, a także o zwiększenie zainteresowania losem naszych rodaków, którzy tam żyją.

Oświadczenie kieruję do pana profesora Jerzego Buzka, prezesa Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej.

• zachowanie praw własności ponadsiedmiotysięcznej rzeszy stoczniowców, akcjonariuszy stoczni dysponujących czterdziestoprocentowym pakietem akcji w dniu ogłoszenia jej upadłości;
• zapewnienie miejsc pracy stoczniowcom oraz pracownikom zatrudnionym w przedsiębiorstwach pozostających w powiązaniach kooperacyjnych ze stocznią;
• perspektywę rozwoju Stoczni Gdańskiej w ramach rozwoju polskiego przemysłu okrętowego;
• spełnienie oczekiwań społecznych ponadmilionowej rzeszy Polaków, którzy wypłacili pieniądze na rzecz Społecznego Komitetu Ratowania Stoczni Gdańskiej i Przemysłu Okrętowego Stowarzyszenia "Solidarni ze Stocznią Gdańską" lub wykupili cegiełki na rzecz Stoczni Gdańskiej,
• zachowanie symbolu Stoczni Gdańskiej jako wartości ogólnonarodowej.

Mieliśmy dzisiaj do czynienia z ustawami, których termin wejścia w życie należało przesunąć. Otóż jest jeszcze jedna taka ustawa. To ustawa z 24 kwietnia 1997 r. o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Państwowej Inspekcji Weterynaryjnej .

Na tę ustawę czekało środowisko rolników, czekali lekarze weterynarii, czekali przetwórcy mięsa, a więc podmioty gospodarcze. W tej chwili ustawa, która miała do tej pory sześciomiesięczne vacatio legis, zacznie obowiązywać. Wejdzie w życie 14 grudnia tego roku. Co się jednak kryje za tą kwestią? Otóż brak około 34 rozporządzeń do ustawy. Najważniejsze z nie uregulowanych w niej spraw to: szczepienia przeciwko wściekliźnie, których dotyczy art. 8 ust. 4 pkt 1 i 2; wykaz towarów podlegających weterynaryjnej kontroli granicznej - art. 14 ust. 7; art. 25 ust. 8 mówiący o powołaniu rzeczoznawców czy też art. 32 ust. 1 i 2, który mówi o wydaniu rozporządzenia dotyczącego sposobu badania zwierząt rzeźnych, wykorzystania mięsa i szczegółowych warunków weterynaryjnych. Istnieją luki prawne, których ta ustawa nie wypełnia. Do tej pory bowiem podstawą polskiego prawodawstwa było rozporządzenie prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z roku 1927 i 1929 oraz rozporządzenie z roku 1936. To pierwsza grupa nie uregulowanych zagadnień.

Druga grupa dotyczy kompetencji lekarzy weterynarii na szczeblu regionalnym. Oto przykłady. Na lekarzu rejonowym będą spoczywać ogromne obowiązki i środowisko lekarzy weterynarii bardzo się obawia, że on im nie podoła. W myśl art. 25 ust. 1 ustawy lekarz rejonowy będzie wydawał decyzje w sprawie odszkodowania. W myśl art. 26 ust. 6 będzie badał mięso i zwierzęta rzeźne. W myśl art. 23 ust. 3 będzie zaś wydawał świadectwa przydatności do spożycia. Obowiązków, nałożonych na rejonowego lekarza weterynarii, jest bardzo dużo, ale jest też tutaj ukryte jeszcze kolejne niebezpieczeństwo. Nie jest bowiem sprecyzowana instancja odwoławcza od lekarza rejonowego, zwłaszcza jeśli chodzi o badanie zwierząt rzeźnych i badanie mięsa. Na dodatek brak rozporządzeń i aktów wykonawczych, o których mówiłem wcześniej, daje pole do dowolnej interpretacji poszczególnych przepisów. I na pewno nie jest to z korzyścią dla polskiego rolnika, na pewno nie jest to też z korzyścią dla wszystkich ludzi, którzy stąd czerpią swoje zyski, na przykład dla producentów.

Kolejny niejasny zapis znajduje się w art. 27 ust. 1, gdzie mówi się, że ubój zwierząt, których mięso ma być wprowadzone do obrotu (...) I oczywiście to określenie nie jest sprecyzowane.

Trzy krótkie postulaty: po pierwsze, przyspieszyć pracę nad aktami wykonawczymi, nad rozporządzeniami; po drugie, określić bardzo szczegółowe kompetencje każdego szczebla na podstawie aktów prawnych, bez możliwości dowolnej interpretacji przepisów prawa. Trzeci postulat wynika z faktu, że istnieje duże zagrożenie zmonopolizowania rynku przetwórstwa mięsa przez duże zakłady, a co za tym idzie groźba wyeliminowania małych zakładów, małych przetwórni, a jest ich w Polsce zarejestrowanych od 6 do 8 tysięcy, przy czym te 2 tysiące różnicy odnosi się do sezonowego uboju zwierząt. Chodzi o minimum 6 tysięcy podmiotów gospodarczych - setki ludzi z tego żyje.

Oświadczenie swoje kieruję do pana Jerzego Buzka, premiera rządu Rzeczypospolitej Polskiej. Dotyczy ono decyzji rządu w sprawie likwidacji pełnomocnika rządu do spraw rodziny i kobiet oraz pełnomocnika rządu do spraw dzieci.

Decyzje te wzbudziły powszechny niepokój środowisk kobiecych i kobiecych organizacji pozarządowych. Jestem w posiadaniu dużej liczby ich wystąpień, które oceniają bardzo krytycznie te decyzje. Wystąpienia zostały skierowane do Parlamentarnej Grupy Kobiet.

Pytanie drugie. Kto będzie odpowiedzialny za realizacją przyjętego przez Polskę bez zastrzeżeń dokumentu końcowego IV Światowej Konferencji Kobiet "Pekin ’95", w której obradach miałam zaszczyt uczestniczyć wraz z panią marszałek Alicją Grześkowiak?

Pytanie trzecie. Kto w rządzie będzie odpowiedzialny za realizację Krajowego Programu na rzecz Kobiet, który mamy obowiązek przedkładać ONZ?

Proszę także pana premiera o wyjaśnienie, czym kierował się pełnomocnik rządu do spraw rodziny, wstrzymując realizację programu "Przeciw przemocy - wyrównać szanse", a także czy było zasadne i zgodne z przepisami prawa, obowiązującymi przecież także w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, zwolnienie w dniu 29 listopada z dniem 1 grudnia wszystkich pracowników Departamentu do Spraw Rodziny. O wyjaśnienie proszę członkinie Parlamentarnej Grupy Kobiet oraz organizacje pozarządowe skupiające kobiety.

Jest jeszcze jeden, czwarty problem, który wzbudza niepokój, zarówno mój, jak i mieszkańców gminy Tuchola, w województwie bydgoskim. Niepokój został wywołany decyzją nowego dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów w Toruniu, który w pierwszych godzinach swojego urzędowania odwołał nadleśniczego nadleśnictwa Woziwoda, przewodniczącego Rady Gminy w Tucholi, Zbigniewa Grugela. Pragnę podkreślić, że decyzja ta nie była skonsultowana z Radą Gminy Tuchola.

Ustawa z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych dała pracownikom przedsiębiorstw państwowych, które zostały w latach 1990-1997 sprywatyzowane przez wniesienie majątku przedsiębiorstwa do spółki, prawo nieodpłatnego nabycia akcji z puli Skarbu Państwa w wysokości do 15% na dzień wejścia w życie ustawy, to jest 16 kwietnia 1997 r. Jednocześnie określiła ona w art. 2 krąg pracowników, a także rolników i rybaków uprawnionych do nabycia akcji.

Należy przy tym podkreślić, że pierwotnie nie przewidywała ona prawa do nieodpłatnego nabycia akcji przez pracowników, których przedsiębiorstwa zostały sprywatyzowane przed wejściem w życie ustawy. Prawo takie dała dopiero nowelizacja ustawy z dnia 21 lutego 1997 r., Dziennik Ustaw nr 32, poz. 184.

Mimo wprowadzonych zmian przedmiotowa ustawa ma w dalszym ciągu poważne niedociągnięcia. Przede wszystkim dzieli pracowników byłych przedsiębiorstw państwowych na lepszych i gorszych. Chodzi mianowicie o to, że ustawodawca uzależnił prawo do nieodpłatnego nabycia akcji od tego, czy Skarb Państwa w dniu wejścia w życie ustawy, to jest 8 kwietnia 1997 r., posiadał w danej spółce akcje, czy też nie. W tych spółkach, gdzie akcje skarbu państwa zostały zbyte przed datą 8 kwietnia 1997 r., ustawa nie daje żadnych możliwości innego rozwiązania zgodnego z zasadą sprawiedliwości, równości społecznej.

W związku z tym oczekuję od pana ministra informacji w przedmiotowej sprawie.