Warszawa, dnia 12 lipca 2005 r.

KANCELARIA SENATU
BIURO LEGISLACYJNE

Celem uchwalonej przez Sejm w dniu 8 lipca 2005 r. ustawy o systemie tachografów cyfrowych, określanej dalej jako "ustawa", jest określenie ram instytucjonalno-prawnych w związku z postanowieniami odpowiednich rozporządzeń Unii Europejskiej dotyczących urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym. W związku z tym ustawa określa z jednej strony zadania organów administracji publicznej i innych podmiotów związane z systemem cyfrowych urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym, z drugiej zaś - sposób podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej związanej z instalacją, naprawą i sprawdzaniem cyfrowych urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym.

1. Podstawowym błędem opiniowanej ustawy są odesłania do niewłaściwych rozporządzeń Unii Europejskiej. Projektodawcy ustawy, a następnie ustawodawca sejmowy nie uwzględnili bowiem zasady, w myśl której w przypadku zmiany albo dodania jednostki redakcyjnej (jednostki systematyzacyjnej) w danym akcie normatywnym, z dniem wejścia w życie aktu normatywnego dokonującego takiej nowelizacji, zmieniona albo dodana jednostka redakcyjna (jednostka systematyzacyjna) staje się treścią zmienionego aktu normatywnego, nie zaś aktu normatywnego dokonującego takiej nowelizacji, który w tym zakresie ulega "skonsumowaniu". Analiza przepisów ustawy prowadzi do wniosku, że zastosowano w niej odwrotną, błędną regułę. Dla przykładu należy podać art. 4 ust. 3 pkt 1, zgodnie z którym do wniosku o wydanie świadectwa funkcjonalności dołącza się dokumentację niezbędną do przeprowadzenia badań funkcjonalności, a w szczególności dokumentację techniczno-konstrukcyjną tachografu cyfrowego albo karty, potwierdzającą spełnianie wymagań, o których mowa w załączniku IB do rozporządzenia Komisji (WE) nr 1360/2002. Tymczasem załącznik IB stanowi treść rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym, natomiast powołane w art. 4 ust. 3 pkt 1 opiniowanej ustawy rozporządzenie Komisji (WE) nr 1360/2002 jedynie nadało mu nowe brzmienie. Na marginesie należy wspomnieć, że nawet pkt 1 preambuły do rozporządzenia Komisji (WE) nr 1360/2002 stanowi, co następuje: "(1) Wymagania techniczne określone w załączniku I B do rozporządzenia (EWG) nr 3821/85 (podkreślenie - P.M.) należy dostosować do postępu technicznego zwracając uwagę, w szczególności, na całkowite bezpieczeństwo systemu i współdziałanie urządzeń rejestrujących z kartami kierowcy.". Reasumując, należy postulować, aby na etapie senackiego postępowania legislacyjnego dokonano analizy przepisów opiniowanej ustawy pod względem zgodności zawartych w niej odesłań do rozporządzeń Unii Europejskiej, regulujących problematykę urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym.

2. Dokonane w zdaniu wstępnym art. 3 ustawy rozdzielenie pojęcia czynności administracyjnej i czynności organizacyjno-technicznej jest błędne. Na gruncie teorii materialnego prawa administracyjnego ostatnia z wymienionych czynności, określana na ogół jako czynność materialno-techniczna, uważana jest za jeden z typów czynności administracyjnych podejmowanych w ramach prawnych form działania administracji publicznej.

3. Powstaje pytanie, jakie względy przesądziły o regulacji art. 22 ust. 3 ustawy, wedle której wydanie karty jest czynnością, która nie wymaga decyzji administracyjnej w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego?

4. Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy minister właściwy do spraw transportu wybiera podmiot wydający karty, mając na uwadze znaczenie zadań realizowanych przez podmiot wydający karty dla krajowej polityki bezpieczeństwa, posiadany przez ten podmiot potencjał techniczny oraz zdolność i gotowość do natychmiastowego poniesienia nakładów inwestycyjnych na uruchomienie procesów w zakresie wydawania kart, dotychczasowe doświadczenia w dziedzinie personalizacji i elektronicznych zabezpieczeń dokumentów istotne z punktu widzenia zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa systemu oraz biorąc pod uwagę możliwość skutecznego nadzoru przez administrację rządową, przy czym do wyboru podmiotu stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. Nr 19, poz. 177 ze zm.) dotyczące przetargów. Powołana ustawa przewiduje jednakże dwa odrębnie unormowane tryby przetargowe: przetarg nieograniczony i przetarg ograniczony. Art. 18 ust. 1 powinien więc być w tym zakresie sprecyzowany.

5. W toku senackiego postępowania legislacyjnego należy zlikwidować sprzeczność pomiędzy przepisami opiniowanej ustawy a przepisami uchwalonej przez Sejm w dniu 1 lipca 2005 r. ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw - w zakresie dotyczącym nadania nowego brzmienia art. 87 ust. 1 zdanie wstępne i art. 92 ust. 1 pkt 2 ustawy o transporcie drogowym, a także dodania kar pieniężnych w załączniku tej ustawy.

6. Pomiędzy przepisami art. 24 ust. 1 pkt 2 opiniowanej ustawy a art. 26a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. - Prawo o miarach (Dz.U. z 2004 r. Nr 243, poz. 2441), w brzmieniu nadanym przez ustawę, istnieje sprzeczność, gdyż statuują one dwie różne sankcje w odniesieniu do tej samej hipotezy normy prawnej.

7. Niezależnie od wyżej podniesionych uwag ustawa zawiera szereg błędów legislacyjnych, które powinny zostać wyeliminowane w toku jej rozpatrywania przez Senat.

W związku z powyższymi uwagami należy postulować wprowadzenie do tekstu ustawy następujących poprawek, z zastrzeżeniem konieczności rozważenia uwag wyrażonych w pkt. II. 1., 4. i 5. niniejszej opinii:

1) w art. 1 w pkt 1 wyraz "podmiotów" zastępuje się wyrazami "innych podmiotów";

2) w art. 2 w pkt 4 wyrazy "przepisów ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2003 r. Nr 15, poz. 148, z późn. zm.)" zastępuje się wyrazami "przepisów o finansach publicznych";

3) w art. 3 w zdaniu wstępnym skreśla się wyrazy "lub organizacyjno-technicznych";

4) w art. 6 w ust. 4 w pkt 1 po wyrazach "ust. 2" dodaje się wyrazy ", na podstawie którego prowadzi swoją działalność";

5) w art. 12 w ust. 3 w pkt 1 wyrazy "ust. 1 i 2" zastępuje się wyrazami "ust. 2";

6) w art. 17 w ust. 7 w pkt 1 i 2 wyrazy "na skutek wystąpienia strony" zastępuje się wyrazami "na skutek wycofania wniosku przez stronę";

7) w art. 17 w ust. 11 w pkt 1 wyrazy "decyzji homologacji" zastępuje się wyrazami "świadectwa homologacji";

8) w art. 17 w ust. 12 skreśla się pkt 3;

9) w art. 19 w ust. 1 w pkt 7 skreśla się wyrazy "o których mowa w art. 2 pkt 2,";

10) w art. 22 skreśla się ust. 3;

11) w art. 24 w ust. 4 skreśla się pkt 1;

12) w art. 24 w ust. 4 skreśla się pkt 8;

13) w art. 24 skreśla się ust. 5;

14) w art. 24 w ust. 7 wyrazy "ust. 4-6" zastępuje się wyrazami "ust. 4";

15) w art. 24 w ust. 8 wyrazy "są uprawnione do nakładania kary grzywny" zastępuje się wyrazami "są uprawnione do składania wniosków o ukaranie w trybie przepisów, o których mowa w ust. 7";

16) w art. 26 skreśla się pkt 6 i 7;

17) w art. 27 w pkt 2, w ust. 4a skreśla się wyrazy "zwanych dalej "urządzeniami rejestrującymi",";

18) w art. 27 w pkt 7, w art. 26a w ust. 1 skreśla się pkt 1.