KANCELARIA SENATU

BIURO LEGISLACYJNE

Warszawa, dnia 21 czerwca 2005 r.

(druk nr 927)

Na 100. posiedzeniu w dniu 15 kwietnia 2005 r., Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (projekt ustawy został wniesiony przez Radę Ministrów). Ustawa zmieniająca ma na celu dostosowanie przepisów obecnie obowiązującej ustawy do przepisów wspólnotowych. Ponadto nowelizacja zmierza do uporządkowania systemu prawnego w zakresie prowadzenia ewidencji i ksiąg rejestracji zwierząt przez podmioty prowadzące miejsca gromadzenia, zarobkowy skup i przewóz zwierząt.

Uchwalenie opiniowanej ustawy stało się konieczne, między innymi, w związku z opublikowaniem rozporządzenia Rady (WE) nr 21/2004 z dnia 17 grudnia 2003 r. ustanawiającego system identyfikacji i rejestrowania owiec i kóz oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1782/2003 i dyrektywy 92/102/EWG i 64/432/EWG, które wyłącza problematykę identyfikacji i rejestracji owiec i kóz spod regulacji dyrektywy 92/102 oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 911/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. wykonującego rozporządzenie (WE) nr 1760/2000 Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie kolczyków, paszportów i rejestrów gospodarstw. Wejście w życie ustawy ma umożliwić pełną kontrolę przemieszczeń owiec i kóz na terytorium Rzeczypospolitej i Unii Europejskiej.

1) rozszerzenie definicji gospodarstwa oraz definicji posiadacza zwierzęcia - zmiany te wynikają z konieczności odwołania się do definicji sformułowanych w prawie wspólnotowym;

2) włączenie do Systemu identyfikacji i Rejestracji Zwierząt dokumentów przewozowych dla owiec i kóz oraz określenie związanych z tym obowiązków posiadaczy tych zwierząt;

3) wskazanie, że Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, za zgodą ministra właściwego do spraw rolnictwa, będzie mogła udostępniać Komisji Europejskiej, właściwym organom państw członkowskich i innym podmiotom wskazanym w przepisach wspólnotowych regulujących przedmiotową problematykę, dane zawarte w rejestrze zwierząt gospodarskich oznakowanych;

4) określenie dodatkowych sposobów oznakowania owiec i kóz oraz określenie nieprzekraczalnego terminu, w którym owce i kozy powinny zostać oznakowane zgodnie z przepisami wspólnotowymi;

5) wprowadzenie obowiązku dokonywania przez posiadacza owiec i kóz corocznego spisu zwierząt w stadzie;

6) umożliwienie organom Inspekcji Weterynaryjnej dostępu do rejestru zwierząt gospodarskich oznakowanych oraz rejestrów koniowatych, w tym umożliwienie wprowadzania korekt i uzupełnień w tych rejestrach, a także wprowadzania do rejestru zwierząt gospodarskich oznakowanych informacji o statusie epizootycznym siedzib stad;

7) rozszerzenie zakresu dostępu organów Inspekcji Weterynaryjnej lub osób upoważnionych przez te organy, do danych zawartych w rejestrze zwierząt gospodarskich oznakowanych w Centralnej Bazie Danych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa;

8) rozszerzenie katalogu przepisów karnych o wykroczenia związane z niestosowaniem przepisów rozporządzenia 21/2004;

9) ujednolicenie nomenklatury dotyczącej unieszkodliwiania produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi w ramach polskiego systemu prawnego.

Uwagi szczegółowe

1) art. 1 pkt 2 lit. b, art. 3 ust. 1a - art. 3 lit. b rozporządzenia nr 1760/2000 wskazuje, że system identyfikacji i rejestracji bydła rzeźnego obejmuje skomputeryzowane bazy danych ("computerised databases"). W związku z tym rodzi się pytanie, czy skomputeryzowane bazy danych, o których mowa w tym przepisie rozporządzenia, są rejestrami. Pytanie to wydaje się uzasadnione, jeśli wziąć pod uwagę analogiczny art. 3 ust. 1 lit. d rozporządzenia nr 21/2004, który wyraźnie rozróżnia centralny rejestr od komputerowych baz danych - "a central register or a computer database". Jeżeli skomputeryzowane bazy danych są czymś innym aniżeli rejestry, powinno to znaleźć odzwierciedlenie w dodawanym do ustawy art. 3 ust. 1a;

2) art. 1 pkt 4, art. 7 ust. 3 - przepis ten wskazuje, że Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, za zgodą ministra właściwego do spraw rolnictwa, będzie mogła udostępniać Komisji Europejskiej, właściwym organom państw członkowskich i innym podmiotom, o których mowa w art. 3 rozporządzenia nr 1760/2000 i art. 3 ust. 2 rozporządzenia nr 21/2004, dane zawarte w rejestrze zwierząt gospodarskich oznakowanych (w zakresie wynikającym z przepisów wspólnotowych i przepisów opiniowanej ustawy). Tak sformułowany przepis jest sprzeczny z prawem wspólnotowym, bowiem przepis art. 3 rozporządzenia nr 1760/2000 oraz art. 3 ust. 2 rozporządzenia nr 21/2004 dają Komisji Europejskiej oraz właściwym organom państw członkowskich bezwarunkowe prawo wglądu we wszelkie informacje przewidziane tymi rozporządzeniami. Ponadto przepisy te nakładają na państwa członkowskie obowiązek podjęcia wszelkich niezbędnych środków i działań w celu zagwarantowania dostępu do tych danych wszystkim zainteresowanym stronom. Jak się wydaje, wprowadzenie jedynie możliwości udostępniania danych i uzależnienie tego udostępnienia od zgody ministra nie realizuje dyspozycji normy sformułowanej w wyżej wskazanych przepisach rozporządzeń. W tej kwestii stanowisko Biura Legislacyjnego zgodne jest z opinią Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej do dodatkowego sprawozdania Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (druk sejmowy nr 3821 - A). Wobec powyższego Biuro Legislacyjne proponuje powrót do brzmienia przepisu sformułowanego w druku sejmowym nr 3821;

3) art. 1 pkt 13, art. 22 ust. 2 pkt 1 - wydaje się, że przepis ten powinien odsyłać do art. 4 ust. 3 rozporządzenia nr 1760/2000. Przepis art. 4 ust. 2 nie określa terminu, w jakim powinien być dokonany ubój zwierzęcia, czyni to natomiast art. 4 ust. 3;

4) art. 1 pkt 15 (w zakresie art. 24 ust. 3) i art. 4 - w związku z uchyleniem upoważnienia ustawowego zawartego w art. 24 ust. 4 ustawy zmienianej, treścią art. 4 ustawy zmieniającej oraz mając na względzie reguły walidacyjne rządzące obowiązywaniem aktów wykonawczych (określone w § 32 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. - Zasady techniki prawodawczej, określanego dalej "ZTP") rodzi się pytanie, czy wolą ustawodawcy jest, aby dotychczasowe rozporządzenie wydane na podstawie art. 24 ust. 4 (rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 czerwca 2004 r. w sprawie ewidencji zwierząt przywiezionych do miejsc gromadzenia zwierząt, na wystawy lub pastwiska oraz ewidencji przywożonych zwierząt) utraciło moc prawną z dniem wejścia w życie opiniowanej ustawy, czy też zamiarem ustawodawcy jest, aby dotychczasowe rozporządzenie zachowało moc prawną do czasu wejścia w życie rozporządzenia wydanego na podstawie art. 24 ust. 3 w nowym brzmieniu. Jeżeli wolą ustawodawcy jest czasowe obowiązywanie dotychczasowego rozporządzenia musi to znaleźć wyraz w art. 4 ustawy zmieniającej;

5) art. 1 pkt 17, art. 25a ust. 1 - dodawany art. 25a ust. 1 powinien odsyłać do art. 6 ust. 3 rozporządzenia nr 21/2004, ponieważ przepis art. 6 ust. 1 rozporządzenia 21/2004 stanowi o obowiązku posiadania dokumentu przewozowego i o danych, które w takim dokumencie powinny być zawarte, a nie o okresie jego przechowywania (o tym stanowi art. 6 ust. 3 rozporządzenia 21/2004);

6) art. 2 - w przepisie tym posłużono się skrótem, mimo, że żaden wcześniejszy przepis ustawy nie wskazuje, co należy rozumieć przez wyraz "Agencja". Mając na uwadze precyzję i czytelność przepisów ustawy oraz określone w ZTP zasady posługiwania się skrótami w wypowiedzi normatywnej, należałoby wyraz "Agencja" zastąpić wyrazami "Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa".

Jakub Zabielski