KANCELARIA SENATU

BIURO LEGISLACYJNE

(druk senacki nr 789)

1. stworzenie możliwości zawierania trójstronnych porozumień określających wzajemne zobowiązania stron;
2. upoważnienie Komisji Trójstronnej do przekazywania wojewódzkim komisjom dialogu społecznego spraw o zasięgu wojewódzkim;
3. umożliwienie Komisji Trójstronnej podejmowania uchwał w trybie głosowania korespondencyjnego;
4. zmiana terminu przedstawiania Trójstronnej Komisji wstępnej prognozy wielkości makroekonomicznych;
5. zmodyfikowanie przesłanek reprezentatywności, jakie muszą spełniać organizacje związkowe uczestniczące w pracach Komisji Trójstronnej;
6. zobowiązanie marszałka województwa do przedstawiania strategii rozwoju województwa stronom: pracowników i pracodawców wojewódzkiej komisji dialogu społecznego, na wspólny wniosek tych stron.

Poprawka wprowadzona do Kodeksu pracy zmierza do zastąpienia jednego z dotychczasowych kryteriów reprezentatywności ponadzakładowej organizacji związkowej (organizacja zrzeszająca 500 tys. pracowników) kryterium odnoszącym się do reprezentatywności w rozumieniu ustawy o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno - Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego.

Istotne uprawnienia dla organizacji pracodawców przewidują dwie zmiany: art. 16² dodany w ustawie o organizacji pracodawców oraz zmieniony art. 11 ust. 1 ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych. Pierwszy z wymienionych przepisów przyznaje reprezentatywnym organizacjom pracodawców prawo występowania z wnioskami o wydanie lub zmianę aktu prawnego, analogicznie do uprawnienia, które w obecnym stanie prawnym przysługuje reprezentatywnym organizacjom związkowym. Zmiana w ustawie o rozwiązywaniu sporów zbiorowych przewiduje, że ustalenie listy mediatorów, prowadzonej przez ministra właściwego do spraw pracy, następuje w uzgodnieniu nie tylko z organizacjami związkowymi, ale również z organizacjami pracodawców.

Na uwagę zasługują również zmiany dokonane w przepisach ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, zmierzające do zwiększenia uczestnictwa organizacji pozarządowych, innych niż organizacje pracodawców i organizacje związkowe, w Krajowej Radzie Konsultacyjnej do Spraw Osób Niepełnosprawnych oraz Radzie Nadzorczej Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

Uwagi szczegółowe:

1. W ustawie o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno - Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego, dodano przepisy, na mocy których zarówno wszystkie strony Trójstronnej Komisji jak i wszystkie strony wojewódzkiej komisji dialogu społecznego mogą wspólnie zawierać porozumienia (odpowiednio art. 2a i art. 17 ust. 5 ustawy zmienianej). O ile jednakże, w przypadku porozumień zawieranych pomiędzy stronami Trójstronnej Komisji przedmiotem tych porozumień są wzajemne zobowiązania stron służące realizacji celów Trójstronnej Komisji, o tyle w przypadku porozumień zawieranych pomiędzy stronami wojewódzkich komisji dialogu społecznego jedynie przykładowo wskazano, że przedmiotem tych porozumień mogą być wzajemne zobowiązania stron w sprawach objętych zakresem ich działania. Tym samym ustawodawca dopuszcza zawieranie porozumień w sprawach innych niż wymienionych powyżej, przy czym brak jest bliższego określenia , o jakie sprawy chodzi. Wydaje się, iż ustawodawca powinien jednakowo uregulować tą kwestię zarówno w odniesieniu do Komisji Trójstronnej i wojewódzkich komisji dialogu społecznego.

2. Zastrzeżenia budzą postanowienia zmienionego art. 19 ust. 2 i 3 ustawy o związkach zawodowych. Na mocy art. 19 ust. 2 (art. 3 pkt 1 lit. a opiniowanej ustawy) organy władzy i administracji rządowej oraz organy samorządu terytorialnego zostały zobowiązane do przekazywania reprezentatywnym organizacjom związkowym założeń albo projektów aktów prawnych, w celu umożliwienia związkom opiniowania tych założeń albo aktów w zakresie objętym ich zadaniami. Przepis art. 19 ust. 3 (zmiana w art. 3 pkt 1 lit. c opiniowanej ustawy) przewiduje natomiast, iż odrzucenie w całości lub części stanowiska organizacji związkowej dotyczącego wspomnianych założeń albo projektu aktu prawnego wymaga poinformowania związku oraz podania uzasadnienia tej decyzji przez właściwy organ administracji rządowej lub samorządu terytorialnego. Oznacza to, iż ustawa nie przewidział trybu postępowania w razie odrzucenia (w całości lub częściowo) stanowiska organizacji związkowej przez organ władzy inny niż organ administracji rządowej lub samorządu terytorialnego oraz, że w tym zakresie ustawodawca zróżnicował obowiązki organów władzy publicznej nie wskazując jednocześnie ustawowych przesłanek uzasadniających takie zróżnicowanie.

3. Konieczne jest ujednolicenie sposobu przywoływania ustawy o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno - Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego w przepisach ustawy o organizacjach pracodawców. W art. 16¹ ust. 1 ustawodawca przywołuje wspomnianą ustawę poprzez podanie części jej tytułu, natomiast w art. 16² ust. 1 podaje pełny tytuł ustawy wraz z datą jej uchwalenia.

Oprac. Renata Bronowska