Warszawa, dnia 6 kwietnia 2004 r.

KANCELARIA SENATU
BIURO LEGISLACYJNE

Opinia do ustawy o rolnictwie ekologicznym

I. Uwagi ogólne.

Opiniowana ustawa została uchwalona, z przedłożenia rządowego, na 72 posiedzeniu Sejmu w dniu 31 marca.

Celem opiniowanej ustawy jest dostosowanie polskiego ustawodawstwa do regulacji wspólnotowych w zakresie produkcji i wprowadzania do obrotu produktów rolnictwa ekologicznego. Zagadnienia te zostały uregulowane w Unii Europejskiej w szeregu rozporządzeń wydanych zarówno przez Radę jak i przez Komisję Europejską, przy czym podstawowe znaczenie ma rozporządzenie Rady nr 2092/91/EWG z dnia 24 czerwca 1991 roku w sprawie produkcji ekologicznej produktów rolnych oraz znakowania produktów rolnych i środków spożywczych.

Rozporządzenie, zgodnie z art. 249 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, ma zasięg ogólny, obowiązuje w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich. W przypadku niektórych rozporządzeń państwa członkowskie są obowiązane do stworzenia odpowiednich warunków prawno-instytucjonalnych, dzięki którym będzie możliwe stosowanie rozporządzenia.

Opiniowana ustawa dotyczy tych kwestii, które nie zostały określone w rozporządzeniach unijnych albo zostały w nich uregulowane jedynie ogólnie.

Zgodnie z opiniowanym aktem prawnym pojawiające się w nim pojęcie "producenta" jest tożsame z pojęciem "podmiotu gospodarczego" zdefiniowanym w rozporządzeniu nr 2092/91/EWG jako "każda osoba fizyczna lub prawna, która produkuje, przygotowuje lub przywozi z państw trzecich w celu późniejszego obrotu produkty określone w rozporządzeniu, lub wprowadza do obrotu takie produkty".

Opiniowana ustawa określa organy kompetentne w sprawach kontroli i certyfikacji w rolnictwie ekologicznym (minister właściwy do spraw rolnictwa, Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych oraz upoważnione jednostki certyfikujące) oraz zakres ich uprawnień.

Ponadto opiniowana ustawa nakłada na upoważnione jednostki certyfikujące obowiązek przekazywania danych o producentach w wyznaczonych terminach, określa środki ochrony roślin, nawozy oraz środki poprawiające właściwości gleby, które będą kwalifikowane do stosowania w rolnictwie ekologicznym, a także zawiera przepisy karne.

Ze względu na fakt, że opiniowany akt prawny uchyla ustawę z dnia 16 marca 2001 roku o rolnictwie ekologicznym, powstała konieczność uregulowania kwestii intertemporalnych i zamieszczenia w nim przepisów przejściowych. Na ich podstawie zostanie zachowana ważność: wydanych dotychczas certyfikatów zgodności (do dnia upływu ich ważności), oznakowania produktów rolnictwa ekologicznego (będą one mogły znajdować się w obrocie do dnia upływu terminu ich wazności) oraz upoważnień wydanych jednostkom certyfikującym oraz nadanych im numerów identyfikacyjnych (do końca 2004 roku).

II. Uwagi szczegółowe.

1. Art. 6 opiniowanej ustawy dotyczy kwestii związanych z obowiązkiem producenta polegającym na zgłaszaniu zamiaru prowadzenia działalności w zakresie rolnictwa ekologicznego. Zgłoszenie to będzie dokonywane na formularzu opracowanym przez Głównego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Przyjęcie takiego rozwiązania może budzić pewne zastrzeżenia, ponieważ wydaje się, że wzór takiego formularza powinien być określony w akcie prawa powszechnie obowiązującego. W związku z tym należy rozważyć możliwość określania wzoru formularza przez właściwego ministra (do spraw rolnictwa albo do spraw rynków rolnych) w drodze rozporządzenia. Jeśli chodzi o udostępnianie takiego formularza należałoby zastanowić się nad kwestią ograniczonej dostępności w przypadku, gdyby podmiotem odpowiedzialnym w tym zakresie był wyłącznie Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.

Podobne zastrzeżenia budzi przepis art. 12 ust. 4 opiniowanej ustawy.

Propozycje poprawek:

1) w art. 6:

a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:

"2. Zgłoszenia dokonuje się na formularzu udostępnianym przez ........................ .",

b) dodaje się ust. 4 w brzmieniu:

"4. Minister właściwy do spraw .............. określi, w drodze rozporządzenia, wzór formularza, o którym mowa w ust. 2, mając na względzie informacje określone w załączniku IV do rozporządzenia, o którym mowa w art. 1 pkt 1.";

2) w art. 12:

a) w ust. 4 zdanie drugie otrzymuje brzmienie:

"Informacje przekazuje się na formularzach udostępnianych przez ....... .",

b) dodaje się ust. 5 w brzmieniu:

"5. Minister właściwy do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, wzór formularza, o którym mowa w ust. 4, mając na względzie uzyskanie istotnych informacji dotyczących dostawców.".

2. Posłużenie się w art. 12 w ust. 3 skrótowym określeniem "Główny Inspektor" może wprowadzać w błąd co do właściwości organu. Zgodnie z art. 4 ust. 5 określenie "Główny Inspektor" odnosi się na gruncie opiniowanej ustawy do Głównego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Natomiast organem wydającym decyzje na podstawie przytoczonego art. 12 ust. 3 będzie Główny Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa.

Propozycja poprawki:

Oprac. Agata Karwowska-Sokołowska