Przemówienie senatora Ireneusza Michasia
w debacie nad punktem piątym porządku dziennego

Stanowisko w sprawie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Zasada wyrównywania szans osób niepełnosprawnych podniesiona została do rangi konstytucyjnej. Art. 69 Konstytucji stanowi, że "osobom niepełnosprawnym władze publiczne udzielają, zgodnie z ustawą, pomocy w zabezpieczaniu egzystencji, przysposobieniu do pracy oraz komunikacji społecznej". Mimo niewątpliwego postępu niepełnosprawni nadal wskazują na rosnący dystans, jeśli chodzi o zaspakajanie ich potrzeb życiowych, na występujące zagrożenia.

Wśród tych zagrożeń wymienia się:

Po pierwsze, brak szans na uzyskanie mieszkania. Zmniejszenie liczby budowanych mieszkań czynszowych i niższe niż średnia krajowa dochody niepełnosprawnych sprawiają, że uzyskanie samodzielnego mieszkania jest niemal iluzją.

Po drugie, niedobór środków, omijanie ustawy Prawo budowlane. Utrudnia to niepełnosprawnym dostęp do rekreacji i komunikacji, do dóbr kultury i nauki.

Po trzecie, olbrzymie trudności, jeśli chodzi o możliwość nabycia samochodu przystosowanego do potrzeb osób niepełnosprawnych.

Po czwarte, brak zachowania mechanizmów ochronnych, jeśli chodzi o reformę opieki zdrowotnej, co może doprowadzić do upadku przychodni rehabilitacyjnych w zakładach pracy chronionej, przy spółdzielniach inwalidów.

Po piąte, słaba infrastruktura komunikacyjna, rehabilitacyjna oraz niskie płace wywołują niewiarę w możliwość uzyskania pracy, która stanowi dla tych osób nie tylko źródło utrzymania, ale jest także potwierdzeniem ich społecznej przydatności oraz rzeczywistej integracji ze społeczeństwem.

Sprawdzone doświadczenia jednoznacznie wskazują, iż aspiracje do podjęcia pracy najskuteczniej pobudzają pracodawcy, dlatego ustawy z maja 1991 r. i sierpnia 1997 r. przyznają im szereg ulg. Nowa, omawiana dzisiaj inicjatywa legislacyjna spowodowana jest "niedostateczną przejrzystością" przepisów ustawy z 27 sierpnia 1997 r. Obecnie pracodawcy zatrudniający co najmniej dwudziestu pięciu pracowników zobowiązani są do uiszczania stosownych wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Dotąd obowiązek taki spoczywał na pracodawcach zatrudniających co najmniej pięćdziesięciu pracowników.

Kierując się przekonaniem, że te zmiany są korzystne dla pracodawców i osób niepełnosprawnych, że mają stabilizacyjny wpływ na politykę państwa wobec inwalidów, udzielam poparcia omawianej ustawie.