(Wznowienie posiedzenia o godzinie 10 minut 02)

(Posiedzeniu przewodniczą wicemarszałkowie Andrzej Chronowski i Donald Tusk)

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Wznawiam obrady.

Proszę senatorów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.

Panie i Panowie Senatorowie! Powracamy do debaty nad punktem pierwszym porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Przypominam, że w przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej, która ustosunkowała się do wszystkich wniosków przedstawionych w trakcie debaty.

Przypominam, że debata nad rozpatrywaną ustawą została zakończona i obecnie, zgodnie z art. 45 ust. 3 Regulaminu Senatu, mogą zabrać głos jedynie sprawozdawcy i wnioskodawcy.

Proszę o zabranie głosu i przedstawienie uzgodnionych na posiedzeniu wniosków sprawozdawcę Komisji Gospodarki Narodowej, pana senatora Marka Waszkowiaka.

Senator Marek Waszkowiak:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wczoraj, podczas przerwy w obradach zebrała się Komisja Gospodarki Narodowej, aby rozpatrzyć poprawki do ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Komisja Gospodarki Narodowej poparła ponownie wszystkie poprawki, które wynikały z prac przed poprzednim jej posiedzeniu oraz rozpatrzyła poprawki pana senatora Kleiny i pani senator Simonides. Obie poprawki nie uzyskały poparcia komisji. W przypadku poprawki senatora Kleiny został złożony wniosek mniejszości. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Dziękuję, Panie Senatorze.

Proszę o zabranie głosu i przedstawienie wniosku mniejszości komisji sprawozdawcę mniejszości komisji, pana senatora Stanisława Jarosza. Proszę bardzo, Panie Senatorze - to jest poprawka czwarta, o ile się nie mylę, Panie Senatorze, czyli wniosek pana senatora Kleiny poparty przez mniejszość komisji. W druku nr 136Z jest tylko jeden taki wniosek, więc sądzę, że o to chodzi.

Proszę, Panie Senatorze.

Senator Stanisław Jarosz:

Szanowni Państwo! Mniejszość Komisji Gospodarki Narodowej wnosi o umieszczenie w art. 16 pktach 61 i 62 zapisu dotyczącego odmiennego potraktowania banków polskich, a więc podmiotów prawa, które funkcjonują na podstawie prawa bankowego. Chodzi konkretnie o to, żeby w przypadku, gdy pożyczki czy też kredytu udziela bank działający na podstawie ustawy "Prawo bankowe" z dnia 27 sierpnia 1997 r., nie stosować przepisu ust. 1 pkt 60 i 61.

Ma to uzasadnienie wynikające ze szczególnej sytuacji banków, jak również z zapisów prawa bankowego, z których wynika, że banki są w trochę innej sytuacji, jeżeli chodzi o możliwość finansowego wspierania tworzonych przez nie instytucji leasingowych. Byłoby to z korzyścią dla funkcjonowania podmiotów tworzonych przez polskie banki. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Dziękuję.

Czy senatorowie wnioskodawcy chcą jeszcze zabrać głos? Przypominam, że prawo zabrania głosu mają jeszcze pani senator Dorota Simonides i pan senator Kazimierz Kleina.

Proszę bardzo, Pani Senator.

Senator Dorota Simonides:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nadal uważam...

(Wicemarszałek Andrzej Chronowski: Ale, Panie Senatorze, z tamtej strony też ma być spokój.)

Nadal uważam, że te trzy instytucje, czyli Polskie Biuro Ubezpieczeń Komunikacyjnych, Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny i rzecznik, skoro są, jak jest podane w ustawie, instytucjami niedochodowymi i nie płacą podatku, powinny być zwolnione od składania deklaracji i zeznań podatkowych. Jest w tym pewna alogiczność, to mnie nie przekonuje. Niestety, komisja odrzuciła poprawkę. Trudno. Ja nadal uważam, że te instytucje powinny być zwolnione od składania deklaracji.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Dziękuję.

Pan senator Kleina.

(Senator Kazimierz Kleina: Dziękuję bardzo.)

Przystępujemy do głosowania w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Przypominam, że w trakcie debaty komisja oraz senatorowie wnioskodawcy przedstawili wnioski o wprowadzenie poprawek do ustawy.

Informuję, że zgodnie z art. 47 ust. 1 Regulaminu Senatu za chwilę zostaną przeprowadzone kolejne głosowania nad przedstawionymi poprawkami, według kolejności przepisów ustawy.

Przystępujemy do głosowania nad przedstawionymi poprawkami.

Nad poprawkami: pierwszą, ósmą i dziewiątą, litery "a" i "c", będziemy głosowali łącznie. Są to poprawki Komisji Gospodarki Narodowej przez komisję poparte.

Ja pozwolę sobie, Szanowni Państwo, nie odczytywać tych poprawek, ponieważ zajęłoby nam to dużo czasu. W związku z tym przeczytam tylko uzasadnienie do tych trzech połączonych poprawek. Mianowicie poprawki pierwsza, ósma i dziewiąta, litery "a" i "c", mają na celu dostosowanie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do zmian przyjętych w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. Poprawki te ograniczają się tylko do spraw związanych z konsekwencjami systemowymi zmian dokonanych w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tych poprawek, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 83 obecnych senatorów 76 głosowało za, 4 - przeciw, 2 wstrzymało się od głosu, 1 senator nie głosował. (Głosowanie nr 1).

Stwierdzam, że Wysoki Senat przyjął te poprawki.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką drugą. Jest to poprawka Komisji Gospodarki Narodowej poparta przez komisję. Ma ona charakter legislacyjny, to znaczy dodaje zmiany będące konsekwencją przyjętych rozwiązań.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 83 obecnych senatorów 82 głosowało za, 1 senator wstrzymał się od głosu. (Głosowanie nr 2).

Stwierdzam, że Wysoki Senat przyjął poprawkę drugą.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką trzecią. Jest to poprawka Komisji Gospodarki Narodowej poparta przez komisję. Ma ona charakter legislacyjny, to znaczy dodaje zmiany będące konsekwencją przyjętych rozwiązań.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania, a także o wyłączenie wszystkich telefonów.

Stwierdzam, że na 84 obecnych senatorów 83 głosowało za, 1 senator nie głosował. (Głosowanie nr 3).

Stwierdzam, że Wysoki Senat przyjął poprawkę trzecią.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką czwartą. Jest to poprawka pana senatora Kleiny poparta przez mniejszość komisji. Ma ona na celu wykluczenie uznawania za koszty uzyskania przychodu odsetek od pożyczek udzielanych przez udziałowca spółce. Chodzi o przypadek tak zwanej cienkiej kapitalizacji, to znaczy takiej, gdy pożyczek udziela bank działający na podstawie ustawy "Prawo bankowe".

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 84 obecnych senatorów 28 głosowało za, 48 - przeciw, 8 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 4).

Stwierdzam, że Wysoki Senat nie przyjął poprawki czwartej.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką piątą. Jest to poprawka Komisji Gospodarki Narodowej poparta przez połączone komisje. Poprawka ta skreśla zbędne w przypadku osób prawnych słowa "lub miejsce zamieszkania".

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 85 obecnych senatorów 81 głosowało za, 3 wstrzymało się od głosu, 1 senator nie głosował. (Głosowanie nr 5).

Stwierdzam, że Wysoki Senat przyjął poprawkę piątą.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką szóstą. Ona również jest poprawką Komisji Gospodarki Narodowej popartą przez komisję. Ma ona charakter ściśle redakcyjny.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Jeden senator jeszcze nie głosował. Trudno.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 85 obecnych senatorów 84 głosowało za, 1 senator nie głosował. (Głosowanie nr 6).

Stwierdzam, że Wysoki Senat przyjął tę poprawkę.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką siódmą. Jest to poprawka pani senator Doroty Simonides. Ma ona na celu zwolnienie z obowiązku składania deklaracji Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, rzecznika ubezpieczonych i Polskie Biuro Ubezpieczeń Komunikacyjnych. Ja przypomnę, że chodzi o ten CIT.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 85 obecnych senatorów 26 głosowało za, 47 - przeciw, 12 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 7).

Stwierdzam, że Wysoki Senat nie przyjął poprawki siódmej.

Przypominam, że głosowaliśmy już nad poprawkami ósmą i dziewiątą, litery "a" i "c".

Przystępujemy do głosowania nad poprawką dziewiątą, litera "b". Jest to poprawka Komisji Gospodarki Narodowej poparta przez komisję. Modyfikuje ona przepis o charakterze przejściowym w ten sposób, aby jego działanie rozpoczęło się od momentu wejścia w życie ustawy, nie zaś od dnia jej ogłoszenia.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 85 obecnych senatorów 84 głosowało za, 1 wstrzymał się od głosu. (Głosowanie nr 8).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad całością projektu uchwały w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wraz z przyjętymi przez Senat poprawkami.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

(Senator Tadeusz Rzemykowski: Są jeszcze i inne...)

Wiem, że pan marszałek wczoraj prowadził, ale ja omawiam poprawki, śledząc druki i wydaje mi się, Panie Marszałku, że wyczerpaliśmy je wszystkie. Czy pan marszałek ma jakieś wątpliwości? (Rozmowy na sali).

(Senator Jerzy Kopaczewski: Wszystko zostało przegłosowane.)

Rozumiem, Panie Marszałku, że milczenie jest oznaką zgody co do tego, że wszystkie poprawki zostały przegłosowane. Tak?

Proszę państwa, chciałbym wszystkim przypomnieć, że głosowaliśmy nad poprawkami zawartymi w druku nr 136Z. Czy wszyscy dysponują tym drukiem? Czy w tym momencie wszystkie wątpliwości zostały rozwiane?

(Głosy z sali: Tak.)

Cieszę się ogromnie.

W związku z tym możemy przystąpić do głosowania nad całością projektu uchwały w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wraz z przyjętymi przez Senat poprawkami.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem projektu uchwały w całości wraz z przyjętymi przez Senat poprawkami, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 84 obecnych senatorów 79 głosowało za poprawką..., przepraszam, 79 głosowało za projektem uchwały, 1 - przeciw, 4 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 9).

Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Powracamy do debaty nad punktem drugim porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Przypominam, że debata nad rozpatrywaną ustawą została zakończona i obecnie możemy przystąpić do głosowania w sprawie tej ustawy.

Przypominam, że Komisja Gospodarki Narodowej przedstawiła projekt uchwały, w którym wnosiła o wprowadzenie poprawek do ustawy - druk nr 137A.

Przystępujemy do głosowania w sprawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Informuję, że zgodnie z art. 47 ust. 1 Regulaminu Senatu za chwilę zostaną przeprowadzone kolejne głosowania nad przedstawionymi przez Komisję Gospodarki Narodowej poprawkami, według kolejności przepisów ustawy.

Przystępujemy do głosowania nad przedstawionymi poprawkami.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką pierwszą. Poprawka pierwsza do art. 6 ust. 4 pkt 1 oraz ust. 6 wprowadza uniwersalną formułę na określanie roku, z którego przychody bierze się pod uwagę przy ustalaniu, czy podatnik podlega opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 85 obecnych senatorów 84 głosowało za, 1 nie głosował. (Głosowanie nr 10).

Stwierdzam, że Wysoki Senat przyjął poprawkę pierwszą.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką drugą odnoszącą się do art. 8 ust. 1 pkt 3 litera "c". Poprawka ma na celu skreślenie zbędnych wyrazów, gdyż pojęcie "dewizy" mieści się w pojęciu "wartości dewizowe".

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 85 obecnych senatorów 81 głosowało za, 3 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował. (Głosowanie nr 11).

Stwierdzam, że Wysoki Senat przyjął poprawkę drugą.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką trzecią...

(Senator Piotr Andrzejewski: Przepraszam bardzo...

(Senator Zbigniew Romaszewski: Poprawka trzecia, litera "b", jest po prostu nie po polsku napisana - tam brak słowa. Nie wiadomo, o co chodzi.)

(Senator Piotr Andrzejewski: ...mamy wątpliwości. Jeżeli pan marszałek zechciałby... Można?)

Proszę bardzo, Panie Senatorze.

Senator Piotr Andrzejewski:

Może pan marszałek zechciałby odczytać, albo może zrobiłoby to Biuro Legislacyjne, prawidłowe użycie znaków interpunkcyjnych i przypadków w poprawce trzeciej, litera "b", bo nam ta treść wydaje się niejasna.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Ja pozwolę sobie, Panie Senatorze, przeczytać spokojnie całą tę poprawkę. Myślę, że wszyscy wysłuchamy. Błąd redakcyjny będziemy mogli sprostować nawet w trakcie...

(Senator Piotr Andrzejewski: Dziękuję bardzo.)

Mianowicie poprawka trzecia, litera "a", dotyczy art. 8, gdzie w ust. 1 w pkcie 3 w literze "e" na końcu dodaje się wyrazy: "z zastrzeżeniem ust. 4". Myślę, że wszystko jest w porządku.

(Senator Piotr Andrzejewski: Tak.)

W poprawce trzeciej, litera "b", dodaje się do art. 8 ust. 4 i 5. Ust. 4 brzmi: "Nie wyłącza opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych osiąganie dodatkowo przychodów z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze".

(Senator Krystyna Czuba: Osiągania.)

Ust. 5: "Przychody, o których mowa w ust. 4, podlegają odrębnemu opodatkowaniu podatkiem dochodowym na ogólnych zasadach".

Rozumiem, że wątpliwość dotyczy słowa "osiąganie"? Tak?

Z moich informacji wynika, Szanowni Państwo Senatorowie, że ten przypadek jest użyty w kilku ustawach podatkowych. Jeśli popełniamy błąd, jest to robione, jak gdyby, w ramach spójności prawnej. Myślę, że nie możemy w tym momencie uczynić wyłomu i jeśli dotyczy to na przykład trzech ustaw, prostować w tej jednej.

(Senator Zbigniew Romaszewski: Ale składnia polska też ma swoje wymagania.)

Proszę państwa, nie chciałbym dopuścić do dyskusji na ten temat. Wiem, że taki właśnie przypadek jest użyty w dwóch ustawach...

(Senator Jolanta Danielak: Czy można, Panie Marszałku?)

Proszę bardzo.

Senator Jolanta Danielak:

Ale to jest prawidłowy zapis! Z tego względu, że nie wyłącza opodatkowania osiąganie dodatkowo przychodu. Taka łączność została w tym zdaniu zachowana. Tutaj nie ma sprzeczności.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Szanowni Państwo Senatorowie, pewnie bardzo długo przyszłoby nam dyskutować o języku polskim. Wybaczcie, ale ja podejmę decyzję, żeby zostawić ten zapis, zostawić to, co zostało zapisane w poprawce.

(Senator Piotr Andrzejewski: Dziękuję bardzo, Panie Marszałku, sprawa jest...

Przepraszam bardzo...

(Senator Piotr Andrzejewski: ...wyjaśniona, wątpliwości rozwiane. Dziękuję.)

Cieszę się ogromnie.

W związku z tym przystępujemy do głosowania nad poprawką trzecią.

Wyraża ona funkcjonującą dotąd w praktyce zasadę, iż osiąganie dodatkowo przychodów z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze nie wyłącza opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Analogiczny zapis istnieje w części ustawy dotyczącej opodatkowania w formie karty podatkowej.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosowania, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.

Na 84 obecnych senatorów 80 głosowało za poprawką, 4 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 12).

Stwierdzam, że Wysoki Senat przyjął poprawkę trzecią, choć z pewnymi perturbacjami.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką czwartą. Poprawka czwarta do art. 8 ust. 1 pktu 6 ma na celu skreślenie zbędnych wyrazów, gdyż pojęcie "spółdzielczy stosunek pracy" mieści się w pojęciu "stosunek pracy".

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosowania, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.

Jednocześnie proszę o sprawdzanie kart do głosowania.

Stwierdzam, że na 84 obecnych senatorów 81 głosowało za poprawką, 1 wstrzymał się od głosu, 2 nie głosowało. (Głosowanie nr 13).

Stwierdzam, że Wysoki Senat przyjął poprawkę czwartą.

Panie i Panowie Senatorowie, poprawki: piątą, szóstą, od ósmej do jedenastej oraz od piętnastej do dziewiętnastej, można głosować łącznie, ale niekoniecznie. Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, to nad poprawkami, które wymienię jeszcze raz: piątą, szóstą, od ósmej do jedenastej i od piętnastej do dziewiętnastej, będziemy głosowali łącznie. Rozumiem, że sprzeciwu nie ma.

W związku z tym przystępujemy do głosowania nad blokiem poprawek. Poprawki: piąta, szósta, od ósmej do jedenastej i od piętnastej do dziewiętnastej są konsekwencją nieprzyjęcia przez Sejm projektu nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i mają na celu usunięcie powstałych w związku z tym niespójności w systemie prawa podatkowego.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej grupy poprawek, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosowania, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 84 obecnych senatorów 82 głosowało za, 2 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 14).

Stwierdzam, że Wysoki Senat przyjął ten blok poprawek.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką siódmą. Poprawka siódma do art. 12 ust. 1 pktu 1 litera "a" usuwa zbędne zastrzeżenie odmienności regulacji.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosowania, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 84 obecnych senatorów 81 głosowało za, 2 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował. (Głosowanie nr 15).

Stwierdzam, że Wysoki Senat przyjął poprawkę siódmą.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką dwunastą. Poprawka dwunasta do art. 27 ust. 1 pktu 2 precyzuje, iż w przepisie jest mowa o osobach, co do których orzeczono umiarkowany lub lekki stopień niepełnosprawności. Wyrazy "co najmniej" sugerują, iż przepis mógłby dotyczyć także osób o znacznej niepełnosprawności.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosowania, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 84 obecnych senatorów 80 głosowało za, 1 - przeciw, 2 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował. (Głosowanie nr 16).

Stwierdzam, że Wysoki Senat przyjął poprawkę dwunastą.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką trzynastą. Poprawka trzynasta do art. 34 ust. 2 precyzuje zapis ustawy.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosowania, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Ciągle jeden senator nie głosuje.

No, ale mam informację, że są to za każdym razem inni senatorowie i w związku z tym pewnie nie trzeba będzie pisać usprawiedliwień.

Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 84 obecnych senatorów 80 głosowało za, 3 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował. (Głosowanie nr 17).

Stwierdzam, że Wysoki Senat przyjął poprawkę trzynastą.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką czternastą. Poprawka czternasta do art. 37 dotyczy błędnego odesłania i je poprawia.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosowania, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 83 obecnych senatorów 81 głosowało za, 1 wstrzymał się od głosu, 1 nie głosował. (Głosowanie nr 18).

Stwierdzam, że Wysoki Senat przyjął poprawkę czternastą.

Panie i Panowie Senatorowie, w ten sposób przegłosowaliśmy wszystkie poprawki.

Przystępujemy do głosowania nad całością projektu uchwały w sprawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne wraz z przyjętymi przez Senat poprawkami.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem projektu uchwały, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosowania, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 83 obecnych senatorów 80 głosowało za projektem uchwały, 2 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował. (Głosowanie nr 19).

Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

To ja byłem tym niegłosującym senatorem.

Powracamy do debaty nad punktem czwartym porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym.

Przypominam, że debata nad rozpatrywaną ustawą została zakończona i obecnie możemy przystąpić do głosowania nad projektem uchwały w sprawie tej ustawy.

Przypominam także, że komisje przedstawiły taki projekt uchwały, w którym wnosiły o przyjęcie ustawy bez poprawek - druk senacki nr 140A.

Projekt ten za chwilę zostanie poddany pod głosowanie.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem przedstawionego przez komisję projektu uchwały, proszę nacisnąć przycisk "za" i podnieść rękę.

Kto jest przeciw, proszę nacisnąć przycisk "przeciw" i podnieść rękę.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę nacisnąć przycisk "wstrzymuję się" i podnieść rękę.

Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 84 obecnych senatorów 66 głosowało za, 14 - przeciw, 4 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 20).

Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Wysoki Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym.

Powracamy do debaty nad punktem trzecim porządku dziennego. (Rozmowy na sali).

Panie i Panowie Senatorowie, powracamy do debaty nad punktem trzecim porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o łączności.

Przypominam, że dyskusja nad tym punktem została przerwana w dniu wczorajszym w związku ze złożeniem wniosku przez pana senatora Marcina Tyrnę o wysłuchanie stanowiska Ministerstwa Skarbu Państwa w sprawie rozpatrywanej ustawy.

Informuję, że na sali obecny jest przedstawiciel ministerstwa skarbu... (Rozmowy na sali). Informuję, że na sali jest obecny pan minister Łaszkiewicz.

Uprzejmie proszę pana ministra Łaszkiewicza o zabranie głosu... (Rozmowy na sali).

Panie i Panowie Senatorowie, myślę że ogłosimy 10 minut przerwy i w tym czasie pan minister się odnajdzie.

(Przerwa w obradach od godziny 10 minut 43 do godziny 11 minut 01)

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Proszę o zajęcie swoich miejsc.

Myślę, że powrócimy do punktu trzeciego - a właściwie go dokończymy - to jest do wniesionej w trybie pilnym ustawy o łączności, a później będziemy głosowali nad jeszcze jedną ustawą.

Panie i Panowie Senatorowie, powracamy do debaty nad punktem trzecim porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o łączności.

Przypominam, że w związku ze złożeniem wniosku przez pana senatora Marcina Tyrnę o wysłuchanie stanowiska Ministerstwa Skarbu Państwa w sprawie rozpatrywanej ustawy, dyskusja nad tym punktem została przerwana w dniu wczorajszym.

Informuję, że tym razem na sali obecny jest przedstawiciel Ministerstwa Skarbu Państwa, pan wiceminister Łaszkiewicz.

Proszę bardzo, Panie Ministrze o zabranie głosu.

Ja ze swej strony muszę przeprosić, ponieważ na tej liście mieliśmy już podpis ministra, ale okazało się, że to nie był podpis pana ministra, lecz kogoś innego. W związku z tym...

Senator Ireneusz Michaś:

Panie Marszałku, jeżeli można, chciałbym jeszcze zabrać głos w kwestii formalnej.

Prosiłbym, żeby zwrócono uwagę Ministerstwu Skarbu Państwa na to, że my dwa dni czekamy na przedstawicieli i okazuje się, że zarówno wczoraj, jak i dzisiaj pojawiły się pewne kłopoty. Prosiłbym, żeby w przyszłości nie było już takiej sytuacji. Dziękuję.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Dobrze, uwzględniamy to. Jeżeli chodzi o dzień wczorajszy, to nie znam dokładnie sytuacji. Dzisiaj natomiast miało to się odbyć o godzinie 11.00 - taka była umowa z Ministerstwem Skarbu Państwa. Problem polega na tym, że zaszła pewna pomyłka, ponieważ nie pojawił się podpis pana ministra, lecz kogoś innego. W tym wszystkim może jest dużo i mojej winy. Myślę, że jest to też nauka na przyszłość.

Proszę bardzo, Panie Ministrze.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa
Krzysztof Łaszkiewicz:

Panie Marszałku! Szanowni Państwo, Panie i Panowie Senatorowie!

Proszę państwa, rząd skierował w lipcu nowelizację ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw i zapisał w niej propozycję rozszerzenia o przedsiębiorstwo Poczta Polska uprawnień do otrzymania akcji z tytułu przysługujących 15% nieodpłatnych akcji pracowniczych. Zaproponowano również rozszerzenie uprawnionych do otrzymania akcji spółki Telekomunikacja Polska o tych, którzy w dniu 13 grudnia 1991 r. byli pracownikami tej spółki. Dlaczego taka data? Otóż dlatego, że jest to dzień rejestracji spółki.

Po odbyciu pierwszego czytania projekt nowelizacji został skierowany do właściwej komisji sejmowej i do dnia dzisiejszego komisja w tej sprawie nie zajęła stanowiska - to było dokładnie 13 lipca. W październiku wpłynął pilny rządowy projekt nowelizacji ustawy o łączności, w którym proponowano zmianę art. 16 i art. 82. Art. 16 dotyczy obsługi połączeń międzynarodowych, a art. 82 kwestii pracowników uprawnionych. Propozycja ta była dokładnie taka sama jak zgłoszona przez rząd w lipcu we wspomnianej przed chwilą ustawie o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych.

W związku z tym, że takie same zapisy dotyczące propozycji nowelizacji znalazły się też w ustawie o komercjalizacji i w nowelizowanej ustawie o łączności, komisja sejmowa zapytała rząd o to, w którym z wymienionych aktów proponuje utrzymanie tego zapisu. Odpowiedziano, że w ustawie o łączności pozostaje jedynie art. 16. I dlatego w tym trybie pojawił się następny druk sejmowy nr 571A, który dotyczył tylko i wyłącznie zmiany w art. 16.

Grupa posłów w czasie posiedzeń komisji w listopadzie zgłosiła ponownie, jako wniosek mniejszości, zmiany art. 82, czyli dokładnie to samo, co poprzednio zgłosił rząd tak w jednym, jak i w drugim projekcie. Sejm przyjął wniosek mniejszości. W ubiegłym tygodniu senacka Komisja Gospodarki Narodowej przyjęła również poprawkę w art. 2 ust. 3 ustawy, w której chodziło stricte o terminy, ponieważ art. 82 bez zmiany terminów staje się artykułem niewykonalnym z tego względu, że następuje tam kolizja prawna.

O co tutaj chodzi? Otóż w przypadku, gdyby Wysoka Izba uznała, iż uprawnienia do 15% akcji mają również otrzymać pracownicy przedsiębiorstwa Poczta Polska, musiałyby zostać stworzone warunki prawne do otrzymania tych akcji takie same dla pracowników Telekomunikacji Polskiej i dla pracowników Poczty Polskiej. Co się na to składa? Przede wszystkim złożenie oświadczeń o zamiarze nabycia akcji - to jest warunek sine qua non. Dopiero po złożeniu oświadczenia, że osoba X ma zamiar nabyć akcje, zaczyna się bieg procedury nabywania prawa do otrzymania tych akcji. Jest to warunek fundamentalny. Pracownicy TP SA takie oświadczenia już złożyli. Tak więc gdyby rozszerzono uprawnienie do 15% akcji również na pracowników poczty, cała ta procedura dopiero by się zaczęła. Następnie spółka będzie musiała mieć czas na sporządzenie list uprawnionych i na ewentualne reklamacje, których wcale nie jest mało, i dopiero po ostatecznym zamknięciu list, po zakończeniu całego procesu reklamacyjnego, po scaleniu list, może nastąpić ostatni etap, a więc wydanie akcji, które następuje w momencie zbycia pierwszej akcji; to zbycie odbywa się właśnie dzisiaj.

I teraz, proszę państwa, jest jeszcze jedna kwestia, która winna być, zdaniem ministra skarbu i zdaniem rządu, załatwiona. Otóż w przypadku telekomunikacji akcje otrzymywała grupa pracowników zatrudniona obecnie, według stanu na dzień zbycia akcji, natomiast w innych przypadkach akcje dawano tym wszystkim, którzy na mocy ustawy o komercjalizacji mieli takie uprawnienie. Stąd też propozycja rządu, aby rozszerzyć ten zapis i objąć nim w ogóle uprawnionych z telekomunikacji, bowiem na pewno będzie konflikt między obecnymi pracownikami telekomunikacji a emerytami, którzy znajdą się w innej sytuacji prawnej niż emeryci innych spółek, co do których ustawa o komercjalizacji określiła, kto i w jakim okresie może otrzymać akcje.

Stąd też ta propozycja, którą przyjęła również komisja, aby rozszerzyć zakres uprawnień do otrzymania akcji na tych, którzy byli pracownikami spółki - bo to już była spółka - według stanu na dzień rejestracji, a więc, jak mówiłem, 13 grudnia 1991 r. Wówczas będzie to koherentne z innymi zapisami tego typu w ustawach dla innych podmiotów.

Minister skarbu uważa zatem, że należy rozszerzyć grupę uprawnionych pracowników telekomunikacji, po prostu dla czystości prawnej, żeby nie tworzyć nierówności prawnej, z jednej strony na dzisiejszych już może emerytów czy osoby niepracujące, a z drugiej strony być może na pracowników poczty. Ale to już zależy od Wysokiej Izby, czy pracownicy poczty, którzy się wywodzą jakby z jednego pnia, będą objęci prawem do nieodpłatnego nabycia akcji, czy nie. Rząd stał na stanowisku, że w imię sprawiedliwości należy to zrobić, stąd zaproponował dwa takie zapisy, tak w ustawie o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, jak i ustawie o łączności, z tym że chcę tutaj wyraźnie powiedzieć: jest to stanowisko, jakie reprezentuje resort skarbu. W odniesieniu do ustawy o łączności natomiast ministerstwo skarbu nie jest resortem wiodącym.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Dziękuję.

Panie i Panowie Senatorowie, właściwie zakończyliśmy pytania, ale ponieważ pan marszałek Rzemykowski nie zamknął wczoraj dyskusji, jest jeszcze możliwość, by wziąć w niej udział.

Chciał jeszcze zabrać głos pan senator Chojnowski, ale złożył swoje wystąpienie do protokołu.* Czy ktoś z państwa senatorów chciałby jeszcze zabrać głos?

W związku z tym, że...

Pan senator Tyrna, proszę bardzo.

Senator Marcin Tyrna:

Panie Marszałku, przed chwilą został rozdany tekst zgłoszonej poprawki. Prosiłbym przedstawiciela Ministerstwa Skarbu Państwa, pana ministra, o ustosunkowanie się do tej poprawki.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Może nawet z miejsca, krótkie uzasadnienie tej poprawki.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa
Krzysztof Łaszkiewicz:

Szanowna Izbo!

Muszę powiedzieć, że teraz, po zapoznaniu się z tekstem tej poprawki, czytając ją literalnie, absolutnie nie mogę się z nią zgodzić, chociażby z tego względu - proszę tylko przeczytać - że pracownikom, którzy nie podjęli zatrudnienia w Telekomunikacji Polskiej SA po przekształceniu, o którym mowa itd., w ust. 2, przysługuje 40% akcji spółki należących do skarbu państwa. No, jeżeli 40% akcji należących do skarbu państwa, to czy my mówimy o ustawowych 15%, czy dajemy w tej chwili już 40%?

Możliwe że jest to tylko, przepraszam za sformułowanie, niezręczny zapis. Być może chodziło o to, jak zaczynam się domyślać, że jest to jakaś kompromisowa propozycja, żeby telekomunikacji, powiedzmy, dać 60%, a poczcie 40%. Ale jeżeli o to by chodziło, proszę państwa, to przed tym również przestrzegałbym, jeśli można. Już w samym zaraniu, u samego fundamentu tworzy się nierówność prawną obywateli i to jest bardzo łatwe do zaskarżenia do Trybunału Konstytucyjnego. I jako prawnik od razu widzę tutaj problem.

Uważam, że mogę się opowiedzieć za tymi poprawkami, które przyjęła senacka Komisja Gospodarki Narodowej.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Komisja Gospodarki Narodowej musi się jeszcze zebrać i na pewno do tego problemu wróci, a po posiedzeniu komisji wróci to do Senatu.

Informuję, że lista mówców została wyczerpana.

Zgodnie z art. 45 ust. 2 Regulaminu Senatu zamykam dyskusję.

Ponieważ w trakcie dyskusji zostały zgłoszone wnioski o charakterze legislacyjnym, zgodnie z art. 45 ust. 2 Regulaminu Senatu proszę Komisję Gospodarki Narodowej o ustosunkowanie się do przedstawionych w trakcie debaty wniosków i przygotowanie sprawozdania w tej sprawie.

Panie i Panowie Senatorowie. Powracamy do punktu... Myślę, że jest na sali kworum i możemy w związku z tym powrócić do debaty nad punktem piątym porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Przypominam, że w przerwie obrad odbyło się posiedzenie Komisji Rodziny i Polityki Społecznej, która ustosunkowała się do wszystkich wniosków przedstawionych w trakcie debaty.

Przypominam, że debata nad rozpatrywaną ustawą została zakończona i obecnie, zgodnie z art. 45 ust. 3 Regulaminu Senatu, mogą zabrać głos jedynie sprawozdawcy i wnioskodawcy.

Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji, panią senator Elżbietę Płonkę, i przedstawienie uzgodnionych na posiedzeniu wniosków.

Senator Elżbieta Płonka:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

W czasie debaty zgłoszona została jedna poprawka porządkująca. W związku z tym, że komisja zaproponowała skreślenie pktu 2, należy go usunąć także w art. 2. I tak też brzmi poprawka.

Komisja przyjęła tę poprawkę i proszę o przyjęcie jej również Wysoką Izbę.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Dziękuję.

Przechodzimy do głosowania w sprawie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Przypominam, że w tej sprawie w trakcie debaty komisja oraz senator wnioskodawca przedstawili wnioski o wprowadzenie poprawek do ustawy.

Informuję, że zgodnie z art. 47 ust. 1 Regulaminu Senatu za chwilę zostaną przeprowadzone kolejne głosowania nad przedstawionymi poprawkami, według kolejności przepisów ustawy.

Przystępujemy do głosowania nad przedstawionymi poprawkami.

Nad poprawkami pierwszą, drugą i trzecią będziemy głosowali łącznie. Są to poprawki komisji, przez komisję poparte.

Poprawki: pierwsza, druga oraz trzecia, mają na celu zapewnienie zgodności z obowiązującym jeszcze do końca 1998 r. art. 4 starej ustawy o zatrudnianiu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych, z 9 maja 1991 r., przewidującym zmniejszony wymiar składki na ubezpieczenie społeczne dla pracodawców zatrudniających mniej niż pięćdziesięciu pracowników, bez przeliczania zatrudnionych na pełne etaty przy ustalaniu liczby pracowników. Przyjęty przez Sejm limit dwudziestu pięciu pracowników, upoważniający do zmniejszenia składki powoduje zarówno konsekwencje finansowe, wynikające z konieczności dopłaty brakujących kwot przez tych pracodawców, którzy w myśl dotychczasowej praktyki korzystali z możliwości płacenia niższej składki, jak i prawne, dotyczące naruszenia zasady działania prawa wstecz.

Proszę nacisnąć przycisk obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem wymienionych przeze mnie poprawek, proszę nacisnąć przycisk "za" i podnieść rękę.

Kto jest przeciw, proszę nacisnąć przycisk "przeciw" i podnieść rękę.

Kto się wstrzymał od głosowania, proszę nacisnąć przycisk "wstrzymuję się" i podnieść rękę.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 79 obecnych senatorów 78 głosowało za, 1 wstrzymał się od głosu. (Głosowanie nr 21).

Przystępujemy do głosowania nad całością projektu uchwały w sprawie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych wraz z przyjętymi przez Senat poprawkami.

Proszę nacisnąć przycisk obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem projektu uchwały w całości, proszę o nacisnąć przycisk "za" i podnieść rękę.

Kto jest przeciw, proszę o nacisnąć przycisk "przeciw" i podnieść rękę.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę nacisnąć przycisk "wstrzymuję się" i podnieść rękę.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 79 obecnych senatorów 78 głosowało za, 1 nie głosował. (Głosowanie nr 22).

Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

(Rozmowy na sali).

To znaczy, jak dotąd, mamy za sobą punkt piąty, Panie Senatorze, czyli do końca jeszcze trochę nam zostało.

Przystępujemy do debaty nad punktem szóstym porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o finansach publicznych.

Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na trzydziestym trzecim posiedzeniu w dniu 5 listopada 1998 r. Do Senatu została przekazana w dniu 6 listopada 1998 r. Marszałek Senatu, w dniu 9 listopada 1998 r., zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Gospodarki Narodowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przypominam ponadto, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 142, natomiast sprawozdanie komisji w druku nr 142A.

Proszę pana senatora Kazimierza Kleinę, sprawozdawcę Komisji Gospodarki Narodowej, o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy.

Pan senator Kleina jest sprawozdawcą tej ustawy. Prosimy o zabranie głosu.

Senator Kazimierz Kleina:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Rozpoczynamy w Senacie debatę nad bardzo ważną, zasadniczą z punktu widzenia funkcjonowania państwa ustawą o finansach publicznych. Ustawa ta, jak już zostało to powiedziane, uchwalona przez Sejm w dniu 5 listopada, do nas, do Komisji Gospodarki Narodowej dotarła w dniu 13 listopada. W tym dniu rozpoczęliśmy nad nią pracę i analizę, przedstawiamy państwu stanowisko komisji w druku nr 142A.

Komisja Gospodarki Narodowej pracowała nad tą ustawą praktycznie już od wielu miesięcy, ponieważ poszczególni członkowie tej komisji mieli możliwość zapoznawania się z wynikami prac sejmowych. Mieli także możliwość zapoznawania się z różnymi dokumentami, które do komisji docierały, a także zwrócili się z prośbą o ekspertyzy do niezależnych ośrodków, autorytetów w dziedzinie prawa finansowego. Mieliśmy także możliwość zapoznania się w całości z ustawą przygotowaną przez profesorów Misiąga, Zytę Gilowską oraz Mierzwę, ustawą konkurencyjną w jakimś sensie do tej, nad którą pracowano w Sejmie i która była przedłożeniem rządowym. A więc wydaje się, że członkowie Komisji Gospodarki Narodowej mieli możliwość bardzo wnikliwego zapoznawania się z całą procedurą pracy nad tą ustawą w różnych momentach jej powstawania.

Ustawa ta, jak mówiłem, dla nas, dla Komisji Gospodarki Narodowej jest jedną z ważniejszych, a nawet zasadniczych, ponieważ porządkuje wszystkie sprawy finansowe związane z funkcjonowaniem budżetu państwa, na wiele następnych lat. Ta ustawa, o czym warto także pamiętać, spełnia równocześnie wymagania konstytucyjne związane szczególnie ze sposobem opracowania, uchwalania budżetu, a także postępowania z długiem publicznym. Są to więc bardzo istotne sprawy, które w ustawie "Prawo budżetowe" z roku 1991 nie zostały w całości, a w niektórych punktach nawet w ogóle, uwzględnione. Dlatego ustawa ta już teraz musiała być przyjęta, żeby mogła w latach następnych funkcjonować.

Ponadto ustawa "Prawo budżetowe", która do tej pory regulowała kwestię finansów publicznych, dzisiaj już nie odpowiada nowym rozwiązaniom prawnym związanym na przykład z decentralizacją państwa czy powstawaniem nowych ogniw poziomów samorządu. W zasadzie w marginalnym stopniu traktowała ona bowiem konstruowanie budżetów lokalnych, odpowiedzialność za finanse na poziomie gminnym, a dzisiaj przecież już i powiatowym, i wojewódzkim. Tak więc ustawa o finansach publicznych w całości zastępuje dotychczasową ustawę "Prawo budżetowe" z dnia 5 stycznia 1991 r.

Ustawa ta określa pojęcia środków publicznych, w tym dochodów i przychodów publicznych, wydatków i rozchodów publicznych, deficytu i nadwyżki sektora finansów publicznych oraz państwowego długu publicznego. Określa zasady i sposoby zapewnienia jawności i przejrzystości finansów publicznych. Mówi o formach organizacyjnych, prawnych jednostek należących do sektora finansów publicznych. Mówi też o zasadach planowania środków publicznych oraz dysponowania nimi, zasadach zarządzania państwowym długiem publicznym oraz o procedurach ostrożnościowych i sanacyjnych prowadzonych w razie nadmiernego zadłużenia.

Wskazuje sposób finansowania deficytu i zasady operacji finansowych dokonywanych przez podmioty sektora finansów publicznych. Mówi o zasadach klasyfikacji dochodów i wydatków, zasadach opracowywania i uchwalania budżetów na wszystkich trzech poziomach samorządowych i na poziomie rządowym.

Odnosi się do zasad i trybu wykonywania budżetu, mówi o odpowiedzialności za naruszanie dyscypliny finansów publicznych. Definiuje także to wszystko, co określamy jako środki publiczne, a więc dochody publiczne, środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi, przychody jednostek organizacyjnych i prawnych zaliczanych do sektora publicznego, środki pochodzące ze sprzedaży papierów wartościowych, prywatyzacji oraz spłaty pożyczek. Mówi także o dochodach publicznych, czyli o daninach publicznych, głównie podatkach, opłatach, dochodach i mieniu pochodzącym ze sprzedaży w zapisach i darowiznach.

A więc dotyczy tego wszystkiego, co składa się na majątek publiczny wchodzący w skład budżetu państwa i budżetów lokalnych.

Ustawa o finansach publicznych definiuje także, co rozumiemy przez sektor finansów publicznych, a więc wprowadza te wszystkie nowe pojęcia, które do tej pory nie były w pełni zdefiniowane, dookreślone i co budziło w wielu przypadkach wątpliwości.

Myślę, że ważnym elementem tej ustawy jest to, że w sposób szczególny podkreśla ona jasność i przejrzystość finansów publicznych. Mówi o tym, że cała debata nad tworzeniem budżetu, na wszystkich poziomach, i samorządowym, i parlamentarnym, musi być jasna, klarowna, przedstawiona w mediach, publicznie. Zobowiązuje także zarówno ministra finansów, jak i zarządy miast do publikowania informacji na temat stanu budżetu państwa oraz ustawy i uchwał budżetowych.

Po raz pierwszy także ustawa o finansach publicznych wprowadza bardzo istotne, bardzo ważne procedury ostrożnościowe i sanacyjne związane z przekroczeniem zadłużenia państwa. Odnosi się tutaj wprost do konstytucji. Odpowiada na te zawarowania konstytucyjne, które mówią o tym, jakie działania należy podjąć w związku z wzrastającym zadłużeniem, z wzrastającym długiem publicznym. Ustawa w sposób precyzyjny uwzględnia te elementy.

Ustawa mówi także o kasowej obsłudze budżetu. Myślę, że to również bardzo istotny jej element. Ustawa wprowadza jakby jedno konto, które powinno obsługiwać cały budżet państwa. Ta zasada, jednorazowo trudna do wprowadzenia, wejdzie w życie dopiero z dniem 1 stycznia 2002 r. Wydaje się, że umożliwi bardziej racjonalne, a więc i bardziej efektywne gospodarowanie mieniem publicznym, ponieważ w niektórych sytuacjach będzie można operatywnie na przykład lokować środki publiczne na kontach bankowych, a równocześnie będzie łatwość przerzucania środków na te obszary działalności publicznej państwa, gdzie będzie ich brakowało. Dzisiaj to jest bardzo trudne lub wręcz niemożliwe, w związku z tym, że środki budżetu państwa są rozproszone na wielu kontach w różnych bankach, w różnych miejscach w kraju.

Bardzo ważnym elementem, który został bardzo mocno podkreślony, szczególnie w debacie sejmowej, jest odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny w finansach publicznych. Ustawa nakłada bardzo duży rygor odpowiedzialności osób wykonujących budżet, nakładając także poważne kary za wykroczenia w tej materii.

Myślę, że państwo się orientujecie, szczególnie ci, którzy pracowali nad kwestią inwestycji centralnych, że ta sprawa była zgłaszana podczas debaty nad budżetem ubiegłego roku. Komisja Gospodarki Narodowej pracowała później nad pewnymi zasadami pracy z inwestycjami centralnymi. Ta ustawa, prawo finansowe, też jakby wprowadza daleko idące modyfikacje w zasadach powstawania inwestycji centralnych, które w tej chwili nazywają się inwestycjami wieloletnimi. Ogranicza możliwość ciągłego żądania przez inwestorów przekazywania środków na te inwestycje, zwiększania wartości kosztorysów tych inwestycji, co w praktyce prowadzi do tego, że wiele inwestycji ciągnie się latami. Ta ustawa ogranicza takie możliwości przez wprowadzenie generalnej zasady, że musi być dokładnie opracowany, najkrócej można by powiedzieć, biznesplan, który mówi, jaka jest efektywność danej inwestycji, jakie są źródła pokrycia kosztów inwestycji w okresie trzech lat.

Ustawa wprowadza także pojęcie programów wieloletnich. Myślę, że te programy są bardzo istotne, szczególnie w związku z wielkimi programami restrukturyzacyjnymi naszej gospodarki, a także z programami rozwoju regionalnego, jak myślę.

Komisja Gospodarki Narodowej na swym posiedzeniu przygotowała pewne poprawki, które przedstawia tutaj Wysokiej Izbie. W związku z tym, że komisja dość wysoko oceniła prace nad tą ustawą, w zasadzie nie proponuje wielkich zmian w sprawach merytorycznych. Wprowadza jednak pewne zmiany, które wbrew pozorom mają istotny charakter.

W poprawce pierwszej, którą macie państwo przed oczyma, wprowadza obowiązek, aby Zakład Ubezpieczeń Społecznych, podobnie jak minister finansów, podawał do publicznej wiadomości wykaz dłużników składek na ubezpieczenia społeczne, którym umorzono znaczące kwoty tych składek, wraz ze wskazaniem wysokości umorzonej kwoty i przyczyn umorzenia. Wydaje się, że uzupełniłoby to wówczas informację o kondycji niektórych przedsiębiorstw i postępowaniu, jakiekolwiek by było, instytucji gospodarującej środkami publicznymi wobec podmiotów prywatnych, zresztą różnych.

Poprawka druga uzupełnia tylko przepis mówiący właśnie o umorzeniach związanych z zaległościami podatkowymi, dodając, że odnosi się do znacznych kwot. Pojęcie znacznych kwot będzie musiało zostać dookreślone przez ministra finansów.

Poprawka trzecia sankcjonuje pewną rzeczywistość. Ta poprawka wywołała pewne emocje w Komisji Gospodarki Narodowej, ponieważ my proponujemy, aby usankcjonować istnienie funduszy celowych także na poziomie gminnym. Każdy fundusz, który pojawia się w budżecie, trochę dezorganizuje, a więc ogranicza samorządność organu gminy, powiatu czy województwa. W związku z tym, że te fundusze, na przykład Fundusz Ochrony Środowiska, faktycznie istnieją na poziomie gminy, uznaliśmy, że trzeba zapełnić tę lukę, pominiętą w czasie debaty sejmowej, w ustawie sejmowej.

Kolejna poprawka, czyli czwarta, odnosi się do art. 23. Ten artykuł zakazuje tworzenia przez skarb państwa kolejnych fundacji, a więc utrzymuje stan obecny. Ta zasada wydaje się logiczna, ponieważ fundacje powinny być instytucjami, które poszukują środków pozabudżetowych, a więc powstają dzięki środkom pozabudżetowym, dzięki prywatnym dotacjom różnego rodzaju firm. Państwo nie powinno być instytucją tworzącą z własnych środków fundacje, które miałyby jakieś funkcje społeczne. Może realizować zadania społeczne właśnie poprzez zlecanie ich instytucjom, fundacjom, stowarzyszeniom. Na posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej została jednak zgłoszona poprawka, poprawka pana senatora Kruka, która według nas jest logiczna. Zgodnie z tą propozycją skarb państwa nie może ustanawiać fundacji, z wyjątkiem restytucji fundacji istniejących przed rokiem 1952. W praktyce miałoby się to odnosić do jednej, najwyżej kilku fundacji - dzisiaj nie potrafimy nawet tego powiedzieć - głównie do fundacji kórnickiej, założonej przez rodzinę Zamoyskich jeszcze w okresie międzywojennym. Przekazali na rzecz skarbu państwa cały własny, prywatny majątek, ale pod warunkiem, że dzięki tym środkom zostanie utworzona fundacja, właśnie kórnicka.

Poprawki: piąta, szósta i siódma, są poprawkami legislacyjnymi. Doprecyzowują sformułowania prawne, które mogły budzić pewne wątpliwości przy stosowaniu tej ustawy w praktyce, ale nie zmieniają istoty tej ustawy.

Poprawka ósma nie powoduje wielkich zmian, ale wzmacnia pozycję zarządu gminy, zarządu jednostki samorządowej, przy dysponowaniu rezerwą celową. Nie jest więc potrzebne zasięgnięcie opinii odpowiedniej komisji właściwej dla spraw budżetu, żeby zgodnie z obowiązującymi przepisami, zaleceniami rady gminy można było zadysponować środkami, które są przedstawione w rezerwie budżetowej.

To byłyby wszystkie poprawki do tej ustawy. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Dziękuję.

Czy ktoś z państwa senatorów chce zadać pytanie sprawozdawcy?

Pan senator Romaszewski, proszę bardzo.

Senator Zbigniew Romaszewski:

Jeżeli chodzi o te fundacje, to mnie interesuje jedna kwestia. Dotyczy to fundacji międzynarodowych. Bardzo często występuje taka forma ich funkcjonowania jak tworzenie przez dwa państwa czy więcej państw fundacji działających w określonym celu. Czy te fundacje również byłyby wyłączone, zgodnie z art. 23?

(Senator Kazimierz Kleina: To znaczy ta... Można, Panie Marszałku?)

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Momencik, Panie Senatorze.

Pan senator Feszler znajdzie się w protokole za niewyłączenie telefonu komórkowego.

Proszę bardzo, Panie Senatorze.

Senator Kazimierz Kleina:

Ten artykuł, art. 23 mówi tylko o tym, że skarb państwa nie będzie tworzył nowych fundacji, a więc nie angażowano by w tym celu środków publicznych.

(Senator Zbigniew Romaszewski: O to chodzi.)

I tylko tyle.

(Senator Zbigniew Romaszewski: Myślę, że w wielu sytuacjach jest to bardzo kłopotliwy przepis.)

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Myślę, że ten temat będzie na pewno jeszcze rozszerzony.

Pan senator Kozłowski, proszę bardzo.

Senator Krzysztof Kozłowski:

Ja chcę właśnie zapytać, czy jest taka tendencja, żeby skarb państwa coś takiego tworzył. Bo ja rozumiem, że chronimy się, ale pytam: przed czym? Czy rzeczywiście grozi nam jakieś masowe tworzenie fundacji przez skarb państwa? Wydaje mi się, że takie obawy są troszkę przedwczesne.

Moje drugie pytanie brzmi tak. O ile dobrze rozumiem poprawkę pierwszą, minister finansów jest zobowiązany do przedstawiania wykazu dłużników. Teraz zobowiązujemy do tego także Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Jaka jest logika i sens tego, żeby ukazywały się dwa wykazy, tym bardziej że mówi się w tym zapisie o znaczących kwotach? Przecież mogą powstać rozbieżności między tymi wykazami wynikające z innego rozumienia pojęcia "znacząca kwota". W takim przypadku dojdzie do małego zamieszania. Czy nie obawiacie się państwo tego?

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Proszę bardzo.

Senator Kazimierz Kleina:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Pierwsza kwestia dotyczy nietworzenia nowych fundacji. Przyjęte rozwiązanie wynika z doświadczeń i praktyki, także tych z poprzedniego okresu, które pokazują, że przekazanie środków publicznych fundacji właściwie uniemożliwia kontrolę społeczną nad środkami publicznymi, które pochodzą z podatków. Nie ma wówczas pełnej informacji o budżetowych środkach publicznych, które są w dyspozycji państwa. A więc konieczne jest ograniczenie możliwości przesyłania środków budżetowych na konta innych organizacji, gdzie żyją one własnym życiem, co może powodować powstawanie różnego rodzaju nieprawidłowości. Myślę, że w ostatnich latach doświadczyliśmy w praktyce działania tych mechanizmów. Powstawały bowiem różne agencje, za pośrednictwem których wyprowadzono z budżetu część środków publicznych. Oczywiście nie można zaprzeczyć, że realizowały one jakieś cele statutowe, i stąd trudno mówić o nadużyciach, ale ich istnienie burzyło jasność i klarowność dysponowania środkami publicznymi.

Drugie pytanie dotyczyło kwestii, czy Zakład Ubezpieczeń Społecznych powinien publikować wykazy dłużników, którym umorzono znaczące kwoty. Komisja Gospodarki Narodowej stoi na stanowisku, że ta sprawa powinna być zupełnie jasna. Przecież jeżeli państwo zbiera podatki i je gromadzi, to dzieje się to dzięki wysiłkowi obywateli. Dlatego mają oni prawo wiedzieć, kogo się zwalnia z płacenia podatków i składek na ubezpieczenia społeczne, jeżeli zwolnienia te dotyczą znaczących kwot. Ja rozumiem, że mogą pojawić się wątpliwości, czy nie informować o innych zwolnieniach. Jednak trudno byłoby podawać do publicznej wiadomości każdą decyzję, na przykład urzędu skarbowego, o umorzeniu jakiegoś zobowiązania podatkowego, czy też każdą decyzję ZUS. Ale te dotyczące znaczących kwot, to znaczy te, które mają wpływ na sytuację budżetu państwa i funkcjonowanie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, powinny być podane do publicznej wiadomości. Takie jest stanowisko Komisji Gospodarki Narodowej. Rozwiązanie to wynika wprost, jak sądzę, z zasady jawności budżetu państwa, mówiącej, że funkcjonowanie budżetu państwa powinno być w pełni jasne i klarowne.

(Senator Krzysztof Kozłowski: Kto ma ujawnić ten wykaz? Ministerstwo czy ZUS?)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych ujawnia umorzenia składek na ubezpieczenia społeczne, a minister finansów ujawnia umorzenia, które są umorzeniami podatkowymi, czyli są to dwie różne kategorie umorzeń.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Proszę bardzo, Pani Senator Simonides.

Senator Dorota Simonides:

Chcę zapytać Pana Senatora, czy komisja wzięła pod uwagę ostatnio opublikowany protokół Komisji Europejskiej w sprawie propagowania w Europie roli organizacji społecznych i fundacji. Uwzględnienie jego zaleceń jest ważne zwłaszcza ze względu na nasze dążenie do Unii Europejskiej. W protokole tym wyraźnie mówi się, w jaki sposób należy wspomagać z finansów publicznych te organizacje i fundacje. Dziękuję.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Dziękuję.

Senator Kazimierz Kleina:

Komisja Gospodarki Narodowej nie analizowała tego dokumentu, mimo że członkowie komisji, jak sądzę, również senatorowie, otrzymali kilka dni temu broszurę przygotowaną przez Forum Inicjatyw Pozarządowych, która mówi o szczególnej roli organizacji pozarządowych w wykonywaniu pewnych zadań publicznych. Komisja nie analizowała tego dokumentu, gdyż otrzymała go po czasie. Jednak wydaje się, że ta ustawa w żadnym razie nie ogranicza możliwości działania organizacji pozarządowych, które zgodnie z nią mają prawo do korzystania ze środków publicznych. Mogą one oczywiście korzystać z dotacji, subwencji na zadania, które zgodnie z tą ustawą mogą być przekazywane na rzecz organizacji pozarządowych. Jeżeli byłaby taka wola, to można oczywiście zgłosić odpowiednie poprawki, które by tę kwestię precyzowały. Jednak, według mojej oceny, nie ma w tej ustawie takich ograniczeń, które by w ogóle eliminowały organizacje pozarządowe.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Pan senator Andrzejewski.

Senator Piotr Andrzejewski:

Panie Senatorze Przewodniczący! Czy komisja zastanawiała się nad tym, czy art. 23, który dotyczy kwestii skarbu państwa, nie zaś kwestii finansów publicznych, mieści się w zakresie ustawy określonym w art. 1? Jednym słowem - czy nie jest to przypadkiem dodanie rozwiązania przekraczającego zakres materii ustawy, która obejmuje przecież finanse publiczne? Skarb państwa jest zupełnie inną sprawą, czymś innym pod względem majątkowym niż mienie państwowe, przepraszam, niż majątek państwowy, który jest też mieniem państwowym. Tymczasem zakres ustawy określony w art. 1 nie obejmuje tego, czego dotyczy art. 23. Czy w ogóle rozważano potrzebę uregulowania tych spraw, które powinny znaleźć się w odrębnej ustawie o skarbie państwa, nie w ustawie o ministrze skarbu państwa, lecz w ustawie o skarbie państwa, co zawsze podkreślaliśmy w naszym programie? Czy była mowa o niemieszczeniu się art. 23 w zakresie ustawowy określonym w art. 1?

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Proszę bardzo.

Senator Kazimierz Kleina:

Komisja nie rozpatrywała tego artykułu pod tym kątem, chociaż wnikliwie go analizowała pod wieloma innymi względami. W pełni zaakceptowała zawarte w nim rozwiązanie tylko z zastrzeżeniem, jakie zostało zgłoszone w poprawce. Uznaliśmy, że jednak celowe jest takie ograniczenie, które zgromadzi środki budżetu państwa w jednym miejscu i nie będzie ich dzielić pomiędzy różnego rodzaju instytucje. Podczas niektórych dyskusji pojawił się nawet pogląd, że trzeba ograniczać liczbę instytucji konsumujących środki publiczne, że powinno się jasno i klarownie wymienić wszystkie takie instytucje i nawet ograniczyć liczbę tych, o których mówi się w tej ustawie. Do tego zmierzały inne projekty dotyczące finansów publicznych.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Dobrze. Pan Senator Okrzesik, proszę.

Senator Janusz Okrzesik:

Panie Senatorze! Powiedział pan, że komisja w trakcie swoich prac nie zajmowała się problemem organizacji pozarządowych i ich finansowania w kontekście ustawy o finansach publicznych. Jednocześnie wyraził pan przekonanie, że ta ustawa w niczym nie zagraża finansowaniu niektórych zadań publicznych za pośrednictwem organizacji pozarządowych.

Chcę jednak zapytać, poprosić o sprecyzowanie, czy komisja w ogóle zajmowała się tym problemem. Na podstawie pańskiej wypowiedzi zrozumiałem bowiem, że nie. Jeśli nim się nie zajmowała, to na czym opiera się to wyrażone przez pana głębokie przekonanie, że ta ustawa jest pod tym względem nienaganna? To jest pytanie pierwsze.

Pytanie drugie. Czy widzi pan możliwość zasięgnięcia w tej sprawie w trakcie dalszych prac komisji opinii specjalistów, w tym również specjalistów z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, w której jest specjalny podsekretarz stanu zajmujący się tymi problemami? Z tego, co wiem, wynika, że w ogóle nie uczestniczył on w pracach parlamentu dotyczących tej sprawy, a sądzę, że mógłby on wnieść sporo wiedzy na ten temat. Czy jest taka możliwość, aby w dalszym toku prac komisji jeszcze raz sięgnąć do opinii ekspertów?

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Proszę bardzo, Panie Senatorze.

Senator Kazimierz Kleina:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Oczywiście, jeżeli pan marszałek wyznaczy jeszcze dodatkowo czas kilku dni na debaty nad tą ustawą, to będzie możliwość zasięgnięcia jeszcze wielu innych opinii na ten temat. Wydaje się, że do tej pory nie była stosowana taka praktyka, a więc trudno będzie zasięgnąć opinii jeszcze wielu różnych ekspertów. Debata nad tą ustawą trwa od maja, czyli już od wielu, wielu miesięcy. Tak więc wydaje się, że ci wszyscy, którzy chcieli się wypowiedzieć w tej materii, mieli wystarczająco wiele czasu, żeby uczestniczyć w różnych debatach na ten temat. Jestem przekonany, że nawet pełnomocnik czy też osoba z kancelarii premiera musiała zauważyć, że trwają debaty nad ustawą o finansach publicznych. Jeżeli miałaby jakieś wątpliwości, to mogła te wątpliwości wystarczająco wcześnie zgłosić. Jeszcze dzisiaj, w tej chwili możemy wprowadzić - przecież rozpoczynamy debatę - poprawki uściślające tę ustawę i jestem nawet za tym, żeby to zrobić. Równocześnie jestem przekonany, że ta ustawa nie ogranicza możliwości działania organizacji pozarządowych. Czytając poszczególne artykuły dotyczące funkcjonowania, zamawiania pewnych zadań, widzę, że ta ustawa daje takie możliwości. Myślę, że pani minister w trakcie odpowiadania na pytania będzie mogła się do tego ustosunkować.

Sam mogę jeszcze powiedzieć, że też jestem członkiem organizacji pozarządowych i w przeszłości nie było jakichś specjalnych problemów z korzystaniem ze środków publicznych, chociaż oczywiście zawsze każda organizacja pozarządowa mówi, że jest za mało pieniędzy i że procedury są kłopotliwe. Procedury zawarte w ustawie w pierwszej kolejności powinny jednak bronić finansów publicznych, czyli tego, żeby nad nimi była pełna kontrola - żeby dostęp do możliwości korzystania z tych środków publicznych był równy dla wszystkich podmiotów, które chciałyby wykonywać pewne zadania w sferze publicznej. I to ustawa gwarantuje. Nie mówi natomiast wprost o tym, że te organizacje pozarządowe mogą od razu, jakby z mocy samego faktu istnienia, korzystać ze środków budżetowych.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Myślę, że pani minister jeszcze pewnie rozwinie temat, natomiast wydaje mi się, że nie zrozumiałem tego, iż jest projekt rządowy o finansach publicznych i człowiek, który jest w rządzie, nie zna go. Tym bardziej że nawet podczas prac komisji każdy mógł wejść - jeszcze na poziomie komisji senackiej - i nawet zgłaszać swoje uwagi. Takie przypadki były i w związku z tym wydaje mi się, że coś tu jest niezrozumiałe.

Czy są jeszcze jakieś inne pytania?

(Senator Janusz Okrzesik: Panie Marszałku, wyjaśnienie.)

Proszę bardzo.

Senator Janusz Okrzesik:

Ze zdziwieniem stwierdzam, że moja wypowiedź została źle odczytana. Mówiłem o tym, że nie brał udziału w pracach, a nie, że nie wiedział o nich, albo że nie wiedział o ustawie. I tak proszę rozumieć moją wypowiedź.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Rozumiem, Panie Senatorze - ale czy człowiek, który pracuje w rządzie, gdyby chciał wnieść uwagi, to miałby zawsze, w każdej chwili taką możliwość? Ja na to tylko zwracam uwagę.

(Senator Janusz Okrzesik: Panie Marszałku, mówię w swoim imieniu, nie w imieniu rządu, proszę to wziąć pod uwagę.)

Czy są jeszcze jakieś pytania w tej sprawie?

Jeśli nie ma, to dziękuję panu senatorowi sprawozdawcy Komisji Gospodarki Narodowej.

(Senator Kazimierz Kleina: Dziękuję.)

Zgodnie z art. 43 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać obecnego na posiedzeniu przedstawiciela rządu albo obecnych na posiedzeniu przedstawicieli, czy chcą zabrać głos i przedstawić stanowisko rządu w sprawie rozpatrywanej ustawy.

Przypominam, że rozpatrywana ustawa była rządowym projektem ustawy. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister finansów. Rozumiem, że tą ustawą zajmuje się pani minister Wasilewska-Trenkner.

Pani Minister, proszę bardzo. Dochodzą do mnie sygnały, że pani minister z przyjemnością chciałaby zabrać głos.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Halina Wasilewska-Trenkner:

Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!

Honorem dla mnie jest przemawianie w Wysokiej Izbie. Zatem proszę nas zrozumieć, że jesteśmy zawsze gotowi do podejmowania tego typu dyskusji.

Chciałabym wyjaśnić bliżej te problemy, które podnieśli pani senator Simonides i pan senator Okrzesik, czyli kwestię współpracy czy też współdziałania organizacji pozarządowych w realizacji funkcji publicznych. Ta ustawa od samego początku, gdy mówi o zasadach dotyczących sposobu poszukiwania realizatora zadania publicznego - jest to art. 25 na stronie dwunastej - stanowi, że prawo realizacji zadań finansowanych ze środków publicznych przysługuje ogółowi podmiotów - chyba że ustawy stanowią inaczej, ponieważ są ustawy, które zastrzegają pewne działania dla pewnych określonych podmiotów, choćby na przykład funduszy ubezpieczeń społecznych. Ta ustawa mówi dalej o tym, że podmiot ubiegający się o przyznanie środków publicznych na realizację zadania powinien przedstawić ofertę wykonania zgodnie z zasadami uczciwej konkurencji, gwarantującą wykonanie zadania w sposób efektywny, oszczędny i terminowy. I to jest zasada obowiązująca wszystkie podmioty.

W art. 63 i art. 69, w części dotyczącej budżetu państwa oraz odpowiednio w artykułach późniejszych, dotyczących budżetów jednostek samorządów terytorialnych, ta ustawa stanowi o tym, że wydatki budżetu państwa są dzielone na różne części. Wśród tych części wymienione są również dotacje, w tym dotacje celowe na zadania z zakresu administracji rządowej oraz inne zadania zlecone jednostkom samorządu terytorialnego, a także dotacje na zadania określone ustawami. I dalej, w art. 69, jest mowa o tym, że dotacjami są podlegające szczególnym zasadom rozliczenia wydatki budżetu państwa przeznaczone na finansowanie lub dofinansowanie:

- zadań z zakresu administracji rządowej;

- ustawowo określonych zadań realizowanych przez jednostki inne niż jednostki samorządu terytorialnego;

- bieżących zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego;

- wreszcie zadań zleconych do realizacji jednostkom nie zaliczonym do sektora finansów publicznych oraz fundacjom i stowarzyszeniom.

I to jest miejsce, w którym ustawa dosyć wyraźnie i bezpośrednio nawiązuje do wszystkich istniejących form jednostek spoza sektora finansów publicznych, w tym także jednostek niepaństwowych.

Dalej, w art. 71, ustawodawca mówi o tym, jakie są zasady przyznania i zasady rozliczania dotacji. Ja znam ten apel jednostek niepaństwowych czy organizacji niepaństwowych, w którym prosi się o to, aby słowo "dotacje" zastąpić w odniesieniu do tych specjalnych jednostek słowem "wsparcie". Wsparcie to nie jest dotacja, bo wsparcie, jak rozumiem, to kwota specjalna użyczona bez żadnych ograniczeń, czyli coś innego niż propozycja, którą tutaj formułujemy. Ale wsparcie to także zupełnie inny sposób finansowania. I teraz pytanie, jak jednostka niepaństwowa ma korzystać ze wsparcia ze środków publicznych, pozostając nadal jednostką niepaństwową? Wydaje się, że to poprzez dotacje i poprzez umowy dotyczące wykonania i realizacji zadań ten stosunek między sferą państwową i niepaństwową powinien być pielęgnowany i rozwiązywany. Pan senator mówił o tym, że ustawa nie przekreśla możliwości, stwarza równe szanse - czyli nie stosuje tego, co było dotychczas, specjalnie nie preferuje jednostek, które do tej pory nazywały się budżetowe i jak gdyby tylko z tego tytułu rościły sobie prawo do bycia jednostkami uprawnionymi do realizacji zadań publicznych. To jest pierwsza sprawa, o której państwo mówili i którą nieco szerzej chciałam wyjaśnić.

Druga to ta, która była przedmiotem dywagacji panów senatorów: Kozłowskiego, Romaszewskiego i Andrzejewskiego. Otóż zakres ustawy określony w art. 1 mówi o tym, że ustawa między innymi określa zasady planowania środków publicznych oraz dysponowania nimi. W momencie powstania fundacji dysponuje się pewnymi nakładami pieniężnymi, a zatem pewna suma jest przekazywana ze środków publicznych jako fundusz założycielski fundacji. Jest tu tylko zakaz przekazania tego typu środków, zasada dysponowania środkami publicznymi. Niestety, są dowody na to, że forma fundacji była wykorzystywana do transpozycji czy transportu środków publicznych nie tylko poza sektor publiczny, ale czasami również poza granice kraju. Dlatego Sejm stanął na stanowisku, że takie działanie należy ograniczyć albo doprowadzić do sytuacji, kiedy powołanie czy ustanowienie fundacji byłoby wynikiem decyzji parlamentu. Stałoby się to zatem na mocy innej ustawy i wówczas, rzecz jasna, w całej rozciągłości byłoby wiążące dla skarbu państwa - byłoby jawne i absolutnie wyraźne, czytelne. Do tego de facto sprowadza się bowiem zakaz zawarty w art. 23.

Kolejna sprawa dotyczy wykazu umorzeń z tytułu składki na rzecz ZUS, ze względu na to, co zostało darowane jako składki zusowskie. Jaka to jest skala? W tej chwili, a posiadam dane z końca sierpnia bieżącego roku, zaległości w opłatach składek na rzecz ZUS sięgają prawie 8 miliardów zł. Podział tych pieniędzy jest bardzo proporcjonalny, prawie pół na pół partycypuje w tym sektor publiczny i sektor prywatny. W sektorze publicznym lwia część, bo prawie 2,7 miliarda zł, przypada na kopalnie, a następne niecałe pół miliarda na przemysł ciężki, hutnictwo, stocznie i przemysł metalurgiczny.

Jakie są konsekwencje pozostawiania tych wielkich sum, wielkich zaległości? Ich windykacja będzie teraz możliwa w świetle decyzji, które podjęła Wysoka Izba w ustawach o systemie ubezpieczeń emerytalnych. Umorzenia zgodnie z ustawami pozostają suwerenną decyzją prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Przekładają się one także na wydatki budżetowe, ponieważ skarb państwa jest zobowiązany do uzupełniania niedoboru środków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Każde umorzenie powodujące niedobór środków skutkuje wzrostem wydatków budżetu na dotacje.

Umorzenie będzie miało dalsze konsekwencje w nowym systemie emerytalnym. Oznacza bowiem, że pewna grupa pracownicza, czyli zatrudniona w zakładzie, któremu umorzono zobowiązania wobec ZUS, będzie musiała mieć sfinansowane fundusze emerytalne, te na kontach indywidualnych. Jest to problem, który wymaga szczególnej kontroli ze strony władzy politycznej i rządu, musi być także znany wszystkim obywatelom - tak, aby można było prowadzić racjonalną politykę. Poprawka Komisji Gospodarki Narodowej wydaje się więc być nadzwyczaj trafna.

Proszę państwa, to tylko komentarz do tych problemów, o których przed chwilą dyskutowano.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Dziękuję.

Tak, w art. 38 ust. 6 Regulaminu Senatu jest przewidziana możliwość zadawania pytań.

Proszę bardzo, pani senator Simonides, później pan senator Romaszewski.

Senator Dorota Simonides:

Dziękuję, Panie Marszałku.

Pani Minister, interesuje mnie ten ostatni problem. Czy podanie do publicznej wiadomości tego, kto jest dłużnikiem i ile jest winien, spowoduje zwrot tych pieniędzy do skarbu państwa? Czy zastanawiano się nad innym sposobem odzyskania tych pieniędzy? Dziękuję.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Halina Wasilewska-Trenkner:

Pani Senator! Szanowni Państwo!

Oczywiście, że zastanawiano się nad tym. Cały czas prowadzi się próby odzyskiwania tych pieniędzy za pomocą różnego rodzaju posunięć windykacyjnych, takich jak te, które są stosowane przy windykacji należności podatkowych. Liczymy nie tylko na to, że ogłoszenie stanie się przyczyną zwrotu pieniędzy, ale przede wszystkim na to, że spowoduje, iż pieniądze nie będą tą furtką zbyt łatwo uciekać. Będzie bowiem wywierana presja: coś zostało ogłoszone, a zatem musi istnieć uzasadniony powód, dla którego podjęto taką decyzję. Bardziej chodzi zatem o prewencję, profilaktykę niż faktyczne dokonywanie tego typu działań. To samo zresztą dotyczy podatków. Fakt, że trzeba będzie dokładnie wyjaśnić, dlaczego podjęto decyzję o umorzeniu, wydaje nam się bardzo ważnym elementem profilaktycznym, zamykającym w pewien sposób dostępne, przewidziane procedurami procesy rewindykacyjne.

Chciałam wyjaśnić jeszcze jedną rzecz, bo z panem senatorem Kleiną tego nie zrobiliśmy. Mianowicie w artykule, który mówi o ogłaszaniu list umorzeń, jest przewidziane, że Rada Ministrów określi zasady, według których będzie oznaczało się owe znaczące kwoty. Będą one bowiem, rzecz jasna, różne dla różnych podmiotów i zmienne w czasie. Wobec tego, aby mieć stałą zasadę, a jednocześnie móc zaostrzać progi, zaproponowano taki zapis.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Dziękuję.

Proszę bardzo, pan senator Romaszewski.

Senator Zbigniew Romaszewski:

Pani Minister, nie wiem, czy dobrze zrozumiałem, ale z pani wyjaśnień wynikało, iż panią całkowicie by satysfakcjonowało stwierdzenie, że skarb państwa może tworzyć fundacje w drodze ustawy, a nie, że nie może tworzyć. Przynajmniej ja tak zrozumiałem.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Halina Wasilewska-Trenkner:

Nie, Panie Senatorze. Przepraszam bardzo, może źle to powiedziałam. Nie jestem prawnikiem, więc proszę darować, że nie jestem aż tak precyzyjna jak każdy prawnik. Chodzi o istniejące zasady tworzenia fundacji. W chwili obecnej spowodowały one, że część fundacji z udziałem skarbu państwa działa rzetelnie. Nikt nie ma zamiaru położyć kresu ich działalności, wręcz przeciwnie, jak wskazują wspomniane przeze mnie artykuły, przewidziana jest możliwość ich dotowania.

Istnieją jednak przypadki, kiedy powstałe fundacje nadużywały zaufania tych, którzy dawali przyzwolenie na ich wykorzystanie, i powodowały bardzo trudne do odrobienia straty. Teraz parlament, Sejm, obradując nad tymi zagadnieniami, stwierdził, że skoro zasilenie fundacji następuje zawsze z bieżących zasobów pieniężnych skarbu państwa - czyli tych, o których traktuje ustawa - należy zamknąć tę furtkę i ograniczyć tę formę zaangażowania środków publicznych poprzez utrudnienie lub wręcz uniemożliwienie jej wprowadzania czy kontynuowania. Zostało to sformułowane w art. 23. Ja tylko wskazuję na to, że w przypadkach, które będą bardzo ważne, doniosłe dla państwa... Pan pytał o umowy międzynarodowe...

(Senator Zbigniew Romaszewski: Może w gruncie rzeczy ten przepis uchylić.)

...w takich sytuacjach oczywiście, jak zawsze, jedna ustawa powoduje zmianę innej ustawy. Powiem natomiast szczerze, że przepis ogólny w kształcie, jaki posiada w tej chwili, jest bezpieczniejszy dla państwowych pieniędzy. Ja ten interes przedkładam nad inne, przepraszam.

Senator Zbigniew Romaszewski:

Mam jeszcze jedno krótkie pytanie. Co, według pani minister, oznaczają "znaczące sumy umorzenia"? Co oznacza: "znaczące"? Ile to jest?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Halina Wasilewska-Trenkner:

Powiem szczerze, jest jedna bardzo znana historia, o której już kiedyś tutaj rozmawialiśmy, Panie Senatorze. Chodzi o coś, co początkowo powstało pod nazwą Agencji Rozwoju Gospodarczego, a potem przekształciło się w Fundację Finansowania Promocji Eksportu. Następnie okazało się, że nie można odnaleźć 200 milionów zł, państwowych pieniędzy, bo przepłynęły do prywatnych kieszeni. Taka strata wydaje się być wystarczająco bolesna. Mniejsze też są bolesne, jeżeli porównamy wydatki na różne cele. Stąd, jak powiadam, można trochę inaczej patrzeć na sumy rzędu paru tysięcy złotych, choć i te są ważne, a trochę inaczej patrzy się na sumy liczone w milionach. Mówiąc o tych dużych przypadkach, je przede wszystkim miałam na myśli, i taki był zresztą dodatkowy argument, który przesądził o stanowisku posłów zapisanym w art. 23.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Dziękuję.

I w tym momencie poprosił o głos pan senator Cieślak.

Senator Jerzy Cieślak:

Dziękuję, Panie Marszałku.

Korzystając z obecności pani minister, chcę w kontekście ustawy o finansach publicznych zapytać, czy jest prawdą, że w trzech kwartałach bieżącego roku pogłębił się deficyt budżetowy państwa i czy uzasadnione są obawy, że w roku 1998 będzie on większy niż planowany i większy niż w roku ubiegłym?

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Pani Minister, bardzo proszę, żeby pani odpowiedziała na to pytanie, ale jednocześnie proszę też państwa senatorów, żeby nie wychodzić w pytaniach poza meritum.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Halina Wasilewska-Trenkner:

Panie Senatorze, według naszych wstępnych wyliczeń, deficyt budżetu państwa na koniec października wynosi niecałe 11 miliardów zł, to znaczy 10 miliardów 800 milionów, a właściwie niecałe 800 milionów zł, proszę wybaczyć, ale nie pamiętam dokładnej liczby. A został zaplanowany w ustawie budżetowej na 14 miliardów 400 milionów zł. Oznacza to, że nie ma tu żadnego zagrożenia. Mogę też powiedzieć, że na pewno nie zostanie w pełni zrealizowany, ponieważ wiemy już, że jeżeli chodzi o pewne wydatki, to mamy niewielkie oszczędności. I to jest pierwsza sprawa.

Pan senator był łaskaw zapytać o coś innego, co stanowi bardzo ważny problem, mianowicie o deficyt obrotów płatniczych. I to są prawie takie same wielkości. Prasa wczoraj i dzisiaj podała, że deficyt obrotów towarowych, deficyt obrotów płatniczych bieżących wynosi około 10,5 miliarda zł. To jest duży deficyt, który - poczynając od września - rośnie bardzo dynamicznie. Zgodnie z danymi, którymi dysponuje Narodowy Bank Polski, wrzesień i październik przyniosły zmniejszenie przychodów z tytułu eksportu. Spadła jego dynamika. Od stycznia do sierpnia wpływy z eksportu były znaczące i rosły, a właśnie wrzesień i październik przyniosły ich zahamowanie. Import jest również na ścieżce spadającej, ale spada wolniej niż eksport i dlatego deficyt obrotów handlowych się powiększa. Niebezpieczne jest wchodzenie w zbyt duży deficyt. Jednak ten, o którym mówimy w tej chwili, aczkolwiek duży, nie jest jeszcze zagrożeniem, ponieważ w relacji do produktu krajowego brutto nie osiąga jeszcze wartości wyższej niż 2% produktu krajowego brutto przewidywanego na rok bieżący.

Wobec tego jest to już niebezpieczne, ale nie jest to jednak jeszcze bardzo ostre zagrożenie. Wpływa natomiast w pewien sposób na powstanie ograniczeń na rok następny, ponieważ wychodzenie z deficytu obrotów płatniczych czy obrotów towarowych jest nie mniej trudne niż wychodzenie z deficytu budżetu państwa.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Dziękuję.

Pan senator Kleina chciał zadać pytanie, ale rezygnuje, jak widzę, tak? Myślałem, że obraził się i chce wyjść. Pan senator Andrzejewski, proszę bardzo... też się obraził i wyszedł.

Wobec tego pan senator Suchański, bardzo proszę.

Senator Jerzy Suchański:

Dziękuję bardzo, Panie Marszałku. Mam dwa pytania do pani minister.

Pierwsze, czy ustawa o finansach publicznych nie powinna być rozpatrywana i zatwierdzana przez parlament znacznie wcześniej, to znaczy przed przesłaniem do parlamentu projektu budżetu na rok 1999? Wydaje mi się, że niektóre zmiany w ustawie o finansach publicznych mogą spowodować powstanie znacznych zmian w już przygotowanym projekcie budżetu.

Drugie, jak w praktyce, w tym roku, może wyglądać jawność debat budżetowych nowych sejmików wojewódzkich, głównie powiatów w świetle art. 11 dotyczącego kwestii wymaganej opinii regionalnej izby obrachunkowej oraz art. 121 tej ustawy, w którym mówi się, że do 15 listopada każdego roku trzeba przedstawić stosowny projekt? Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Pani Minister, prosiłbym, żeby odpowiedziała pani na pierwsze pytanie. Jeżeli chodzi o drugie, to myślę, że pan minister Miller je sobie zapisze, ponieważ dotyczy ono już tej drugiej ustawy, o dochodach na 1999 r.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Halina Wasilewska Trenkner:

Oba pytania się łączą.

Jeżeli chodzi o pierwszą sprawę, to rządowy projekt ustawy o finansach publicznych został skierowany do Sejmu w pierwszych dniach maja. Prace nad tą ustawą trwały bardzo długo i dlatego w jej artykułach końcowych znajduje się zapis, że wchodzi ona w życie z dniem 1 stycznia 1999 r., i ma zastosowanie dopiero do realizacji budżetu, nie zaś do sformułowania jego projektu.

Dotyczy to również tej drugiej części, samorządowej, o którą był łaskaw pytać pan senator.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Pan senator Janowski, proszę bardzo.

Senator Mieczysław Janowski:

Panie Marszałku, Pani Minister, mam kilka pytań.

Jedno z nich dotyczy art. 65. Przewiduje się tam, że z budżetu państwa mogą być udzielane pożyczki. Czy to oznacza, że budżet państwa będzie każdorazowo określał procent pieniędzy przeznaczonych na takie pożyczki? Czy budżet państwa staje się instytucją parabankową?

Drugie pytanie dotyczy art. 76, gdzie mowa jest o dotacjach celowych dla przedsiębiorców. Czy sformułowanie "przedsiębiorcy" obejmuje tylko przedsiębiorców sektora publicznego, czy też ogół przedsiębiorców?

Kolejne pytanie wiąże się z art. 106, w którym mówi się o tym, że minister finansów określi w drodze rozporządzenia szczegółowy sposób wykonywania budżetu państwa. Z tego, co wiem, obecnie minister finansów w swoim rozporządzeniu, które obowiązuje, odnosi się również do budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Czy rząd, czy minister finansów chce zrezygnować z określania szczegółowości wykonywania budżetów jednostek samorządu terytorialnego? Czy może należałoby uzupełnić zapis tego artykułu?

Następne pytanie dotyczy art. 118 mówiącego, że z budżetu jednostki samorządu terytorialnego mogą być udzielane dotacje wyłącznie imiennie określonym podmiotom publicznym. Tak się składa, że niektóre jednostki samorządu terytorialnego, realizując swoje zadania, na przykład w zakresie komunikacji zbiorowej, świadczenia innych usług, muszą współdziałać z jednostkami gospodarczymi, gdzie te zadania wykonuje nie tylko publiczny sektor. Czy dotowanie komunikacji, zgodnie z zapisem tego artykułu, będzie wykluczone?

I ostatnie pytanie dotyczące art. 120. Jest godne pochwały, że od kilku lat jednostki samorządu terytorialnego, w tej chwili to tylko gminy, opracowują informację o stanie mienia komunalnego. Czy taka informacja jest opracowywana również w odniesieniu do państwa jako całości? Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Proszę.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Halina Wasilewska-Trenkner:

Jeżeli chodzi o art. 65, to w niektórych sytuacjach, powiem szczerze: prawie cały czas mamy do czynienia z działalnością, która choć jeszcze nie nazywa się pożyczką, de facto jest odpożyczeniem przez skarb państwa pożyczki, którą zaciągamy dla całego kraju, czy w imieniu całego państwa, a która potem jest rozdysponowywana na wielu gestorów. Tak na przykład jest z kredytami pozyskanymi na cele modernizacji terenów popowodziowych. Pieniądze te wychodzą z budżetu państwa i są kierowane do gmin. Wobec tego pełna odpowiedzialność spoczywa na skarbie państwa.

Z wykorzystaniem akurat nie tej, ale różnych innych pożyczek, kredytów, przez tych, którzy otrzymują je za pośrednictwem skarbu państwa, bywa różnie. Dlatego chcemy wprowadzić zasadę, że jeśli taka duża linia kredytowa jest wynegocjowana i jest transponowana via polski budżet do naszej gospodarki, to w niektórych sytuacjach odpożyczenie sumy drobnemu wykonawcy jest faktycznie odpożyczeniem, czyli pociąga za sobą takie konsekwencje, jak pożyczenie sumy z oprocentowaniem w uregulowanej w umowie wysokości. I to przewiduje art. 65.

Ponieważ koledzy z Unii Europejskiej wskazywali nam, że takie formy bywają u nich stosowane, chcieliśmy mieć taką formę również i w polskim prawie budżetowym, prawie o finansach publicznych, jeśli zaistniałyby tego typu konieczności.

Jeśli chodzi o art. 76, to pojęcie "przedsiębiorcy" bierze się z ustawy o działalności gospodarczej, w której przyjęto w tej chwili określenie "przedsiębiorca", podobnie zresztą jak w kodeksach, i w której mówi się o przedsiębiorcy jako o osobie prawnej czy fizycznej prowadzącej pewną działalność, bez rozróżnienia, który to jest sektor. A więc tutaj także nie chodzi o rozróżnienie sektorów.

Jeśli mówimy o art. 106, to minister finansów faktycznie określa warunki szczegółowe, jeśli chodzi o budżet państwa. W dalszych zapisach nie jest powiedziane, że zakazuje się jednostkom samorządu terytorialnego wykorzystania tych zasad, które minister finansów formułuje dla swoich jednostek. Nie ma natomiast nakazu stosowania art. 106, ponieważ nakaz ten, czy podobne zasady, pośrednio uzyskujemy, wprowadzając rozwiązania, o których jest mowa w rozdziale 2 tej ustawy, gdzie się mówi o zasadach kreowania wydatków oraz zasadach ewidencjonowania wydatków i procedur przepływu środków finansowych.

Co do art. 116, to muszę się jeszcze odwołać do doświadczenia komisji sejmowych i Sejmu. Chodziło o to, aby sformułować ten zapis tak, by uniknąć możliwości, których, niestety, doświadczamy w praktyce. Niekiedy rady gminne udzielały dotacji indywidualnym osobom nieprowadzącym faktycznie żadnej działalności gospodarczej na terenie tej gminy dla gminy, czyli niewypełniającym warunków współdziałania i realizacji celów samorządu terytorialnego. Te osoby prowadziły działalność gospodarczą, ale korzystały ze wsparcia typu bez mała zapomogi. Chodzi o to, aby ten sposób działania został wykluczony. Osoba prowadząca działalność gospodarczą po prostu prowadzi działalność gospodarczą, nie jest zatem osobą... to znaczy w pewnym sensie jest osobą publiczną, jak mnie przekonywano - tu się muszę odwołać do zapisów kodeksu cywilnego, bo taka była argumentacja państwa posłów formułujących ten zapis do końca.

I wreszcie art. 120. W skali państwa spis mienia skarbu państwa przeprowadza minister skarbu państwa. Zresztą taki raport został opracowany i, jak rozumiem, był również przedmiotem dyskusji Wysokich Izb - wiem, że w Sejmie był dyskutowany, jak rozumiem, w parlamencie także, nie wiem tylko czy plenarnie, czy w poszczególnych komisjach. W każdym razie po raz pierwszy w tym roku taki pełny spis - może nie z natury jeszcze, nie pełna inwentaryzacja, ale próba wyszacowania majątku skarbu państwa - został przez ministra skarbu państwa dokonany.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Dziękuję.

Głos zabierze pan senator Kowalski, później pan senator Andrzejewski.

Senator Witold Kowalski:

Panie Marszałku, Pani Minister, chciałbym zwrócić uwagę na art. 134. W ust. 1 mówi się tu, że bankową obsługę budżetu jednostki samorządu terytorialnego wykonuje bank wybrany przez organ stanowiący danej jednostki w trybie określonym w przepisach o zamówieniach publicznych.

Otóż w związku z tym, że w naszym życiu gospodarczym jest w tej chwili duży ruch w sektorze bankowym - banki się łączą, rozdzielają, powstają duże molochy bankowe - pojawia się pytanie, czy szczególnie na terenach wiejskich nie utrudni to gminom korzystania z usług różnych banków. Częste były bowiem przypadki, że gmina, korzystając z usługi banku spółdzielczego czy innego mniejszego, nieraz traciła wszystkie swoje środki finansowe. W związku z tym możliwość korzystania chociażby na przykład z rachunku pomocniczego czy konta inwestycyjnego w innym banku dawałaby gminie jak gdyby większe bezpieczeństwo. Ale w ust. 3 mówi się o tym, że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może upoważnić zarząd danej jednostki do lokowania wolnych środków budżetowych na rachunkach w innych bankach. I tu już tej konsekwencji, która jest w ust. 1, a dotyczy ustawy o zamówieniach publicznych, jak gdyby się nie stosuje. I słusznie, moim zdaniem. Ale czy ten ust. 1 nie ogranicza swobody funkcjonowania gminy i jej bezpieczeństwa?

(Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Donald Tusk).

Dodam jeszcze tyle, że często, szczególnie na terenach wiejskich, banki te są wykorzystywane do zbierania środków finansowych od ludności miejscowej, co jest dużym ułatwieniem przy wspólnych inwestycjach gminy i mieszkańców. Dziękuję.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Halina Wasilewska-Trenkner: Czy mogę już odpowiadać, Panie Marszałku?)

Wicemarszałek Donald Tusk:

Proszę bardzo.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Halina Wasilewska-Trenkner:

Art. 134 jest artykułem, który powstawał w tej ustawie już wówczas, kiedy były znane zręby ustawy o powiecie, o samorządzie powiatowym. Tam przewidziano takie rozwiązanie, że bank niejako główny dla gminy, czyli bank prowadzący jej obsługę bieżącą, jej bieżący rachunek, jest bankiem wyłonionym na zasadzie wyboru, wyboru dokonanego w trybie zamówienia publicznego. Chodzi bowiem o to, aby można było wybrać oferenta, który - tak jak pan senator mówi - gwarantuje dwie rzeczy: sprawność, ale jednocześnie bezpieczeństwo nakładów. Przecież to jest tylko kwestia tego, jak zostaną ustalone i sformułowane warunki oferty. Poza tym trzeba pamiętać i o tym, że gmina może wystąpić do Urzędu Zamówień Publicznych o zwolnienie jej z tego obowiązku. Ja rozumiem, że zupełnie inna jest sytuacja gminy dużej i gminy małej. Gminy bogatsze obracają już w tej chwili całkiem sporymi pieniędzmi na swoich rachunkach.

Podobną zasadę chcieliśmy wprowadzić dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego. Dla budżetu państwa zasada jest jednolita, nie podlega to żadnym zamówieniom publicznym. To Narodowy Bank Polski jest głównym bankiem obsługującym budżet. Czyli jak gdyby przypisanie czy ograniczanie możliwości wyboru jest mniejsze w budżecie państwa, większe dla jednostek samorządu terytorialnego.

Uważamy natomiast, i stąd te zapisy w ust. 3 i 4, że lokaty - mogą to wszak być lokaty nadwyżek - mogą być dokonywane w różnych bankach z dwóch powodów. Po pierwsze dlatego, że należy szukać tego, kto pozwoli zawrzeć najkorzystniejszą umowę w danym czasie, ale również i dlatego, żeby nie blokować lokat w jednym banku, lecz ewentualnie rozłożyć je na kilka, co zawsze zwiększa bezpieczeństwo wkładów, a zmniejsza ryzyko utraty, mam tu na myśli sytuacje, o których pan senator mówił. Tak, ja też je znam i są to sytuacje dla gmin bolesne.

Wreszcie, jeśli chodzi o ust. 4, to kredytu należy szukać tam, gdzie jest najtańszy. Ta zasada przyświeca zawsze i budżetowi państwa, i budżetom jednostek samorządu terytorialnego. Stąd taki zapis art. 134.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Dziękuję.

Pani senator Ferenc, proszę bardzo.

Senator Genowefa Ferenc:

Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.

Pani Minister, ja miałabym cztery pytania.

Po pierwsze, dlaczego w ustawie nie określono metody liczenia produktu krajowego brutto? Wiadomo, że ten temat wzbudza bardzo wiele kontrowersji każdorazowo przy pracach nad budżetem.

Następnie chciałabym się dowiedzieć, na jakim etapie są prace nad rozporządzeniami. Ta ustawa daje tych delegacji sporo, doliczyłam się ich ponad trzydzieści, natomiast projekty rozporządzeń nie zostały parlamentarzystom udostępnione.

Kolejne moje pytanie zmierza do ustalenia, czy na tym etapie w ustawie nie ma sprzeczności z przepisami czy zaleceniami Unii Europejskiej.

I ostatnie pytanie. Jakie jest stanowisko rządu wobec materiałów przedstawionych członkom Komisji Gospodarki Narodowej, a mianowicie materiałów Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, gdzie przedstawiono wiele uwag dotyczących tej ustawy. Komisja się nimi nie zajmowała ze względu na to, że otrzymaliśmy te materiały bardzo późno. Chcę spytać, jakie jest stanowisko rządu w sprawie opinii przygotowanej na zlecenie działu ekspertyz, opinii pani Zyty Gilowskiej, która ma określone zarzuty w stosunku do tej ustawy, zarzuty niekonstytucyjności. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Proszę bardzo.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Halina Wasilewska-Trenkner:

Po kolei, jeśli państwo pozwolą.

Pierwsza sprawa, czyli kwestia czy raczej metody obliczania PKB. Metoda obliczania PKB nie budzi żadnej wątpliwości. W praktyce statystycznej istnieje ich kilka, Główny Urząd Statystyczny co roku stosuje kilka z nich. Wydaje się, że metoda obliczania PKB powinna być uregulowana w ustawie o statystyce publicznej. Główny Urząd Statystyczny opracowywuje odpowiedni zapis, wskazując na metodę, którą uzna za najlepszą czy najbardziej adekwatną do odzwierciedlania rzeczywistości w polskich warunkach. Dyskusje, o których pani senator była łaskawa mówić, dotyczą tempa wzrostu PKB, ale to jest prognoza, a nie metoda liczenia, czyli to zawsze będzie coś, co dotyczy okresów przyszłych i na pewno będą różne zdania na ten temat.

Teraz przejdę do rozporządzeń wykonawczych. Ta ustawa, jak mówiłam, złożona w maju, była przedmiotem bardzo wnikliwych prac podkomisji sejmowej i Komisji Finansów Publicznych, a następnie komisji senackiej. Część rozporządzeń mogła powstawać dopiero wówczas, gdy będą znane rozstrzygnięcia parlamentarne dotyczące podziału kompetencji między władze samorządowe i władze rządowe, oraz wówczas, gdy będą dokonane rozstrzygnięcia, jeśli chodzi o dochody jednostek samorządu terytorialnego. Dlatego państwo posłowie podzielili pogląd rządu, że przygotowywanie projektów rozporządzeń wykonawczych wówczas, gdy jeszcze nie do końca rozstrzygnięto kwestię różnych uregulowań szczegółowych, byłoby zbyt wczesne. A mam nadzieję, że rozporządzenia wykonawcze będą wszystkim znane najpóźniej w połowie stycznia, ponieważ już w tej chwili możemy nad nimi pracować i pracujemy.

Jeśli chodzi o zgodność bądź sprzeczność ustawy z postanowieniami i wskazaniami Unii Europejskiej, to ta ustawa, podobnie jak wszystkie inne ustawy w krajach należących do Unii Europejskiej, godzi dwa rozwiązania, czyli tradycję polskich finansów publicznych, strukturę organizacyjną tej części gospodarki, z zaleceniami Unii Europejskiej. Te zalecenia dotyczą kilku spraw, które staraliśmy się rozwiązać w ustawie.

Przede wszystkim dotyczą tego, iż sektor finansów publicznych powinien stanowić zwartą, czytelną całość - to regulacje art. 5, trudne regulacje, które we wszystkich krajach budzą mniej czy więcej kontrowersji. W każdym z nich to rozstrzygnięcie jest umowne.

Drugie rozstrzygnięcie, które było przedmiotem dyskusji, odróżniające polską ustawę od zaleceń Unii, to kwestia pojęcia długu publicznego. Tutaj jednak musieliśmy wybierać między kryterium narzuconym w konstytucji a regulacjami Unii Europejskiej. Na czym polega różnica? Różnica polega na tym, że w Unii Europejskiej za dług publiczny uznaje się tylko zobowiązania wynikające z zaciągniętych kredytów i pożyczek, niespłaconych zobowiązań, natomiast w żadnej mierze nie uznaje się za zobowiązania kwot, które grożą zaistnieniem zobowiązań, czyli udzielonych poręczeń i gwarancji. Zapis art. 216 ust. 5 Konstytucji z kolei mówi o długu publicznym, w tym również o gwarancjach i poręczeniach udzielonych przez skarb państwa, które mogą skutkować takim zwiększeniem długu, że przekroczy on 3/5 produktu krajowego brutto. Właśnie dodanie komponentu poręczeń i gwarancji powoduje, że pojęcie długu publicznego jest w naszej ustawie, w naszych warunkach, jak gdyby ostrzejsze niż to wynika z uregulowań Unii Europejskiej. Ustawa przewiduje, że dług publiczny będzie notowany jak gdyby w dwóch układach, w tym, który odpowiada komponentowi, zaleceniom Unii Europejskiej, i w tym, który odpowiada zaleceniom polskiej konstytucji. Ten pierwszy będzie liczony do celów porównawczych, ten drugi - do stwierdzenia zgodności z konstytucją.

Trzecia kontrowersja, jaka istniała wokół tej ustawy i o której wspomina pani senator, dotyczyła zarządzania środkami pochodzącymi z funduszów akcesyjnych Unii. Te środki, określane w ustawie jako bezzwrotne środki pochodzące z zagranicy, są potraktowane jako specjalne środki uwidaczniane w budżecie państwa i podlegające rozliczeniom, które są zgodne z zasadami rozliczania polskich środków publicznych. Kontrowersja polegała na tym, że w pewnym momencie prac rządu nad tą ustawą nie było sprecyzowanego stanowiska i naszego Komitetu Integracji Europejskiej, i Unii Europejskiej, na temat tego, czy środki akcesyjne dla Polski mają być traktowane jako element kontroli, takiej samej, jak kontrola polskiego budżetu, czy też mają podlegać specjalnym regulacjom. Unia Europejska w formułowanych w tym roku zaleceniach przesądziła jednak, że środki, które będziemy wykorzystywali w procesie integracyjnym, powinny być znane parlamentowi i powinny być monitorowane w analogiczny sposób jak polskie środki budżetowe. Stąd włączenie ich do ustawy i brak kontrowersji między zapisami Unii Europejskiej a zapisami tej ustawy.

Jeśli natomiast chodzi o materiały Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, to były one przedmiotem analizy rządu, były również przedmiotem analiz w trakcie prac Sejmu i zostało to rozstrzygnięte tak jak przedkłada to ustawa. Główna kontrowersja polega tutaj bowiem na tym, czy państwo składa się z dwóch niezależnych organizmów finansów, organizmu samorządowego i organizmu rządowego, czy też stanowi jedność, w której działają i współdziałają dwa komponenty, komponent samorządowy i komponent rządowy - i dopiero to jest państwem. Mimo różnych trudności interpretacyjnych związanych ze stosowaniem w Polsce pewnych terminów i z ich kompletnym zużyciem historycznym wydaje się, że rozstrzygnięcia zaproponowane w tej ustawie przesądzają zupełnie wyraźnie, iż państwowe finanse publiczne to całość operacji finansowych na środkach publicznych, zarówno tych, które gromadzi i wykorzystuje dla swoich celów administracja rządowa, jak i tych, które gromadzi administracja samorządowa. Wszystkie podlegają podobnym rygorom.

Jeśli chodzi o opinię pani Zyty Gilowskiej, to, jak powiadam, ona się zasadza na tych sprawach, które są najbardziej trudne i najdłużej nad nimi pracowano, tak w rządzie, jak w Sejmie, czyli chodzi o zdefiniowanie zakresu sektora publicznego, właśnie owego problemu, czy rząd i samorząd stanowią państwo. Powiedziałam o zużytym terminie. Otóż w Unii Europejskiej i w opracowaniach międzynarodowych używa się pojęcia general gouvernement, czyli chodzi o rząd ogółem, o dookreślenie pojęcia administracji rządowej i samorządowej, a o tej rządowej części mówi się central. Słowo "centralny" kojarzy się u nas fatalnie i nie ma go w konstytucji, wobec czego musieliśmy szukać wyjaśnienia, korzystając z terminów użytych w konstytucji.

I druga sprawa, o której w tej opinii mówi pani Gilowska. Dotyczy ona przede wszystkim kwestii długu publicznego i długu skarbu państwa. Jest to znowu trudne uregulowanie, które, powiedziałabym, jest u nas wprowadzane po raz pierwszy. Wprowadzamy je jako jeden z pierwszych krajów w Europie, ponieważ nie ma, poza zapisem przyjętym w Maastricht, zapisów w konstytucjach innych krajów, które by mówiły, że wielkość długu publicznego nie może przekroczyć jakiejś określonej wielkości produktu krajowego brutto. Po to, aby można było w każdym momencie spełnić owo kryterium konstytucyjne, wprowadziliśmy zapisy zawarte w art. 9 i art. 10 projektu ustawy, a także w innych artykułach, począwszy od art. 34. Czy jest to dobre rozwiązanie? Przyszłość pokaże. Nie potrafiliśmy jednak podczas naszych prac zarówno z ekspertami krajowymi jak i zagranicznymi odnaleźć innych, bardziej precyzyjnych i możliwych do zmierzenia kryteriów.

Uważamy, takie jest stanowisko rządu i również znakomitej większości samorządów, że interes wspólny wyrażający się w dążeniu do osiągnięcia równowagi finansowej wymaga, by pewne ograniczenia były rozłożone pomiędzy rząd i samorząd, co pozwoli nam mieć zrównoważone finanse publiczne. Powiadam, to wszystko nie oznacza, że przyjęte przez nas rozwiązania są doskonałe. Trzeba jednak pamiętać, że mają one absolutnie nowatorski charakter i tylko poprzez sprawdzenie, jak działają w praktyce, będziemy w stanie odpowiedzieć na pytanie, czy są one właściwe, czy też powinny być jeszcze bardziej ostre. Mówię bardziej ostre, gdyż jeżeli w tej chwili porównamy ogólną sumę długu publicznego do wielkości produktu krajowego brutto, to okaże się, że mamy do czynienia z dwiema różnymi wielkościami. Cały dług publiczny skarbu państwa, krajowy i zagraniczny, wynosi około 220 miliardów zł. W tej chwili stosunek długu krajowego do zagranicznego to mniej więcej pół na pół: 110 miliardów zł to dług krajowy i 110 miliardów zł to dług wyrażony w walutach obcych. Nie zawsze dług zagraniczny jest długiem zagranicznym, gdyż często tym mianem określa się dług wyrażony w walutach obcych. Każdy ruch w górę kursu walut powoduje, że część zagraniczna długu, to znaczy ta wyrażona w walutach obcych, rośnie, a każdy ruch w dół kursu walut jak gdyby sztucznie ją zmniejsza.

Prognozowany na ten rok produkt krajowy brutto ma wynieść 525 miliardów zł. Jak państwo widzą, jesteśmy bardzo blisko owej granicy 50%. Przy znaczących ruchach kursów walut zbliżamy się do 55%. Do konstytucyjnej granicy 60% jest już naprawdę bardzo blisko. Chodzi o to, abyśmy o tym pamiętali i uwzględniali ten fakt w praktyce naszego zarządzania finansami publicznymi. Wymóg ten dotyczy wszystkich, którzy się tą dziedziną zajmują. Dziękuję, Panie Marszałku.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Dziękuję. Pani senator ma jeszcze dodatkowe pytanie.

Senator Genowefa Ferenc:

Ja chcę zadać pytanie uzupełniające, ponieważ pani minister wspomniała o materiałach Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, w których wyrażone było jej stanowisko przyjęte na etapie prac w Sejmie. Jednak teraz mamy stanowisko z 10 listopada 1998 r., w którym komisja ustosunkowuje się do naszego druku nr 142, czyli do ustawy zawartej właśnie w tym druku. Dziękuję.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Halina Wasilewska-Trenkner:

Pani Senator, jest mi ogromnie przykro, ale nie mogę pani odpowiedzieć. Jeżeli pani i pan marszałek pozwolą i jeśli państwo wyrażą na to zgodę, to przez dziesięć minut spróbuję zapoznać się z tym materiałem. Nie jestem w stanie odpowiedzieć pani, ponieważ muszę przeczytać ten dokument i zobaczyć, czym on różni się od poprzedniego. Pani senator mówi bowiem o zupełnie nowym stanowisku z 10 listopada 1998 r. Przepraszam, ale nie znam go na tyle szczegółowo, aby móc odpowiedzieć w tej chwili na pani pytanie w sposób wiążący.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Podtrzymuje pani swoje pytanie?

(Senator Genowefa Ferenc: Tak.)

Wobec tego ogłaszam dziesięciominutową przerwę.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Halina Wasilewska-Trenkner: Dziękuję.)

(Przerwa w obradach od godziny 12 minut 45 do godziny 12 minut 56)

Wicemarszałek Donald Tusk:

Wznawiam obrady.

Proszę o zabranie głosu panią minister.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Halina Wasilewska-Trenkner:

Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Wysoka Izbo!

To pismo, które zostało skierowane do Kancelarii Senatu przez sekretarza wspólnej komisji rządu i samorządu jako załącznik przedstawienia stanowiska, zawiera spis tych samych problemów, o których mówiłam poprzednio, dotyczących stanowiska rządu wobec poprawek wnoszonych przez organizacje niepaństwowe. Jest to dokładnie powtórzenie problemów, które wnosiły te organizacje, artykuł za artykułem i zapis za zapisem. Nasze stanowisko w tej sprawie już referowałam.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Dziękuję bardzo, pan senator Chełkowski.

Senator August Chełkowski:

Dziękuję bardzo.

Mam jedno pytanie. Chodzi o rozdział 4 ustawy o finansach publicznych "Zasady gospodarki finansowej podmiotów sektora finansów publicznych". Zawiera on art. 2, który jest dla mnie trochę niejasny. Brzmi on następująco: "środki publiczne pochodzące z poszczególnych tytułów nie mogą być przeznaczane na finansowanie imiennie wymienionych wydatków, chyba że odrębna ustawa stanowi inaczej". O co chodzi w stwierdzeniu: "finansowanie imiennie wymienionych wydatków"? Czy tu nie powinno być odnośnika do jakichś artykułów wcześniejszych, w których byłoby wiadomo, o co chodzi?

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Halina Wasilewska-Trenkner:

Jeśli można. Istnieje taka zasada, powszechna w prawie finansowym, dotycząca finansów publicznych, która mówi o tym, że wszystko, co gromadzi się jako dochody i przychody publiczne, powinno być dzielone wedle pilności wybranych zadań i sukcesywnie użytkowane na finansowanie kolejnych zadań. Są jednak ustawy, które część środków kierują z góry na określone cele, na przykład składki na fundusze celowe są dochodami sektora finansów publicznych, ale są z góry, imiennie, zapisane na określony cel. Na przykład według ostatnich regulacji prawnych - ustawy mówiącej o przeznaczaniu części przychodów z podatku akcyzowego na subwencję drogową i finansowanie utrzymania modernizacji dróg - pewna część dochodów jest imiennie zaadresowana na jakiś określony cel. Chodziło o to, że poza tymi przypadkami we wszystkich innych sytuacjach nie może być tak, że na przykład kwota wpływająca z podatku, na przykład VAT, jest przeznaczana na finansowanie jakiegoś określonego celu, lecz na finansowanie wszystkich potrzeb publicznych. O to chodziło w tym artykule i tak on został sformułowany.

Senator August Chełkowski:

Czy można jeszcze?

Rozumiem to. Moje pytanie dotyczy tego, czy w tym miejscu nie brakuje jakiegoś odnośnika do czegoś, co będzie wymienione w konkretnym artykule lub gdzie indziej. Nie jestem specjalistą w dziedzinie prawa, ale według mnie brakuje tu dalszej informacji, jakiegoś odsyłacza.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Halina Wasilewska-Trenkner:

Panie Senatorze, jest to odesłanie do specjalnych ustaw, które stanowią o przeznaczeniu specjalnych tytułów poboru. Są tam jeszcze dwa inne przypadki, na co zechciał pan zwrócić uwagę. Chodzi o środki pochodzące z bezzwrotnych pożyczek zagranicznych - czyli środki unijne, bo te będą zawsze uzależnione od wspólnej decyzji Unii Europejskiej i polskiego rządu - oraz środki pochodzące z kredytów, bo w umowach kredytowych trzeba z góry określić cel. Artykuł ten nie budził dotychczas niczyich wątpliwości, wydawał się jasny. My nie jesteśmy jednak stroną, która tłumaczy. Mówię tylko, że artykuł ten dotychczas nie budził żadnych kontrowersji.

(Senator August Chełkowski: Ogólnie tak, ogólnie tak.)

Wicemarszałek Donald Tusk:

Dziękuję bardzo.

Czy są jeszcze jakieś pytania do pani minister? Nie widzę chętnych.

(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Halina Wasilewska-Trenkner: Dziękuję.)

Dziękuję bardzo.

Otwieram dyskusję.

Przypominam o wymogach regulaminowych dotyczących czasu trwania przemówienia senatorów oraz o konieczności zapisywania się do głosu u senatora prowadzącego listę mówców i obowiązku składania wniosków o charakterze legislacyjnym na piśmie. Chciałbym ponadto przypomnieć, że zgodnie z art. 45 ust. 2 Regulaminu Senatu bezpośrednio po wyczerpaniu listy mówców zostanie zamknięta dyskusja i nie będzie już możliwości składania wniosków o charakterze legislacyjnym.

Proszę o zabranie głosu panią senator Annę Bogucką-Skowrońską. Przygotowuje się senator Cieślak.

Senator Anna Bogucka-Skowrońska:

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Występuję w imieniu grupy senatorów, którzy podpisali propozycję zawierającą poprawki w formie inicjatyw pozarządowych do ustawy o finansach publicznych. Są to senatorowie: Dorota Simonides, Kazimierz Kutz, Janusz Okrzesik. Sądzę, że wielu innych senatorów również podpisałoby się pod nią, ponieważ te poprawki wraz z materiałem poglądowym, o którym mówił tutaj senator sprawozdawca Kazimierz Kleina, dotarły do wszystkich.

Proszę państwa, to nie jest tak, że ta ustawa gwarantuje prawa organizacjom pozarządowym. Pan senator Kleina słusznie powiedział, że nie ogranicza ona dostępu. Pani minister Wasilewska-Trenkner powołała się tu na art. 71, który mówi, że faktycznie jednostki niezaliczone do sektora finansów mogą otrzymywać dotacje celowe na realizację zadań zleconych. Również art. 25 mówi o tym, że to prawo realizacji przysługuje ogółowi podmiotów. Ale przecież nie o to chodzi! Wiemy, że teraz obowiązuje rozporządzenie Rady Ministrów z 1997 r., które mówi o zleceniu zadań państwowych jednostkom niepaństwowym - i dobrze wiemy, jak z tym bywa w praktyce. Chodzi natomiast tutaj o to, o czym mówiła, zadając pytanie, pani senator Simonides: o wdrożenie pewnych standardów Unii Europejskiej, a Unia wyda specjalny komunikat w sprawie propagowania ról, jakie pełnią organizacje społeczne. Nie chodzi więc o to, żeby one nie były dyskryminowane, ale żeby były propagowane, żeby działały na zasadzie partnerstwa, ale zgodnie z zasadą pomocniczości państwa - przejętą do filozofii naszych działań ustrojowych wprost z nauki społecznej Kościoła - mianowicie, że państwo ma działać tylko tam - bo na tym to polega - gdzie nie może działać ogół obywateli w innych formach, czyli w formach samorządności, jak również w formach organizacji pozarządowych. Chodzi o pewne prawne reguły partnerstwa, chodzi o czytelność ustawy, o zapisanie w niej wprost, że takie podmioty jak organizacje pozarządowe mają takie same prawa ubiegania się o udział w tych finansach publicznych na spełnianie zadań. Te organizacje z racji tego, że grupują właśnie członków powołanych z tej sfery non profit do pełnienia tych zadań, mogą mniejszym kosztem i z większym zaangażowaniem oraz z większą kompetencją spełnić te zadania niż zbiurokratyzowane, bardzo często przez lata, kadry urzędników. Dlatego tylko są te wnioski, które nie zmieniają filozofii ustawy, ale w niektórych punktach - właśnie w tych artykułach, na które się tu powoływano, które dają dostęp tym organizacjom - precyzują ją w taki sposób, żeby te organizacje pozarządowe traktować po partnersku, żeby wręcz brać pod uwagę te oferty, jeżeli urzędnik czyta tylko część ustawy... Chodzi o to, żeby ta ustawa je propagowała, jak mówi o tym Unia Europejska. Stąd bardzo ważne jest dodanie ust. 3 w art. 25, który mówi, że rozpatrując oferty - bo to, że ten podmiot wnoszący o przyznanie oferty musi przedstawić ofertę wykonania, to jeszcze nic nie znaczy, że ta organizacja pozarządowa będzie miała jakiekolwiek pierwszeństwo, jeżeli nie będzie pewnej reguły - należy się kierować zasadami gospodarności, racjonalności wydatków, zwłaszcza w odniesieniu do ofert organizacji pozarządowych z zasadą pomocniczości. Tak więc racjonalność, gospodarność, uaktywnienie, a nie swoboda. Bo jeżeli swoboda, to będzie miała miejsce taka praktyka jak teraz, że te organizacje pozarządowe muszą, mimo pełnych deklaracji konstytucyjnych, zasady pomocniczości, walczyć o swój byt. Tu po prostu chodzi o to, żeby sama ustawa podawała je jako podmioty równorzędne. Stąd uzupełnienie tego przepisu nie zmienia przecież filozofii ustawy. Wyraźnie natomiast wskazuje na to ratio legis, jakim jest racjonalność wydatków i zwrócenie uwagi na oferty, które płyną ze strony organizacji pozarządowych. Tym się one różnią od rządowych, że grupują ludzi właśnie z uwagi na własne zadania, ludzi mających powołanie, wręcz misję, w spełnianiu zadań bardzo często takich, przy których również trzeba mieć oprócz kompetencji potrzebę służenia, niesienia pomocy najbardziej potrzebującym.

Pozostałe przepisy mają charakter uzupełniający, zgodnie z filozofią, o jakiej mówiłam. Tak więc art. 63, który mówi o dotacjach, jakie są określone ustawami, mówi również o dotacjach, o których mówi niniejsza ustawa - czyli odnosi się do dotacji, o których mowa w art. 71 niniejszej ustawy. I to jest konieczne, bo inaczej można by było tak to zrozumieć, że trzeba tego szukać w innych ustawach, a nie w treści tej samej ustawy.

Następnie w art. 71, kiedy jest mowa o przeprowadzeniu postępowania, które zapewnia jawność procedury i równość praw jego uczestników, wspomina się, aby brać pod uwagę najkorzystniejszą ofertę - powołuję się tu na art. 92, który mówi o zasadach gospodarki finansowej. Chodzi o to, żeby jednostki, które dysponują finansami publicznymi, nie dokonywały tego uznaniowo, samowolnie - bo im się ten podmiot podoba, a ten nie - żeby kierowały się pewnymi racjami społecznymi i żeby było to zgodne z filozofią tej ustawy, to znaczy z pełną kontrolą społeczną wydatkowania tych pieniędzy. Bo jeżeli będzie jawność procedury i zapewnienie uczestnikom równości praw, to oczywiście zaniedbanie tego będzie podstawą do naruszenia prawa i do kwestionowania odpowiednich decyzji na drodze prawnej.

Zdaję sobie sprawę z tego, że to, o czym mówiła i do czego się ustosunkowywała pani minister Wasilewska-Trenkner, mianowicie że samo wsparcie... Nie ma wsparcia w rodzaju wsparcia materialnego, ale forum inicjatyw pozarządowych proponuje zastosowanie tych przepisów odpowiednio do udzielania wsparcia tym podmiotom w wykonywaniu ważnych zadań publicznych. To jest pewna forma subwencji, a jeżeli odpowiednio, to faktycznie jest to dotacja... Jak sądzę, chodzi o to, żeby była większa elastyczność co do możliwości przekazywania tych środków, których kontrola jest przecież bardzo ścisła. I ważne jest obwarowanie, żeby rzeczywiście te środki były kierowane na zadanie publiczne, które leży w kompetencji danej jednostki.

Jeżeli chodzi o inne przepisy, to zmiana dotycząca art. 118 czy zmiana dotycząca art. 201 mają charakter bardziej legislacyjny. Bo oczywiście w art. 201 już nie ma żadnego interesu forum inicjatyw pozarządowych, ale wiadomo, że jeżeli wcześniej wejdą przepisy wykonawcze wydane na podstawie ustawy, to nie muszą już zachowywać mocy te przepisy, które nie pozostają w sprzeczności, a mają charakter wykonawczy i których data końcowa to 31 grudnia 2000 r.

Tak więc podpisaliśmy się z całym przekonaniem pod poprawkami, które otrzymaliśmy za pośrednictwem Stowarzyszenia na rzecz Forum Inicjatyw Pozarządowych, a które zostały sprowokowane tylko tym, że owo forum sądziło, że równolegle będzie rozpatrywana zarówno ustawa o finansach publicznych, jak i ustawa dotycząca pożytku publicznego, która regulowałaby te sprawy. Ustawa o pożytku publicznym jeszcze nie wpłynęła do laski marszałkowskiej, a w każdym razie nie weszła pod obrady Sejmu. Wydaje się zatem, że trzeba w gospodarce finansowej państwa i w finansach publicznych zagwarantować partnerskie miejsce organizacjom pozarządowym, których jest w tej chwili w Polsce trzydzieści tysięcy, a zatrudniają, jak wiadomo z tych materiałów, dwieście tysięcy osób i dysponują dwoma milionami wolontariuszy. Chodzi o to, aby ci wszyscy ludzie, którzy już teraz, wielokrotnie bez żadnych środków, wypełniają bardzo ważne zadania, mogli w państwie, w którym wprowadzamy w życie wartości główne, zasady sprawiedliwości i zasady pomocniczości państwa, mieć również zagwarantowane to miejsce nie tylko przez deklaracje ustawowe i konstytucyjne, ale również przez faktyczne rozwiązania prawne.

Stąd nasze poparcie dla zaproponowanych poprawek, które wnosimy, podpisując się pod nimi jako grupa senatorów. Bardzo proszę Wysoki Senat o ich przyjęcie, oczywiście najpierw o zaakceptowanie ich przez komisję. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Dziękuję bardzo.

Proszę o zabranie głosu pana senatora Cieślę, przygotowuje się pan senator Andrzejewski.

Senator Stanisław Cieśla:

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Chcę złożyć kilka poprawek do ustawy o finansach publicznych z dnia 5 listopada 1998 r.

W pierwszej z nich proponuję, aby art. 29 ust. 2 nadać brzmienie: "Zarząd jednostki samorządu terytorialnego opracowuje w ramach planu finansowego harmonogram realizacji dochodów i wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego". Zgłoszenie tej poprawki podyktowane jest tym, że w ujęciu sejmowym brak jest określenia relacji między harmonogramem realizacji dochodów i wydatków a planem finansowym jednostki.

W drugiej poprawce proponuję, aby zmienić redakcję w art. 115 ust. 1 pktu 2 i wyrazy "zapewnienia przestrzegania przepisów ustawy dotyczących uchwalania i wykonywania budżetów lat następnych" zastąpić wyrazami "zgodności z przepisami ustawy budżetów i ich realizacji w latach następnych".

Trzecia poprawka zmierza do skreślenia w art. 124 ust. 1 w pkcie 7 wyrazów "oraz do spłat zobowiązań". Zgodnie bowiem z art. 109 ust. 2 pktu 1 ustawy budżet jednostki samorządu terytorialnego jest rocznym planem między innymi rozchodów tej jednostki. Rozchody te, ich rodzaj i kwoty, winny być zapisane w budżecie. Rozchodami są na przykład spłaty kredytów i pożyczek, wykup papierów wartościowych, a więc spłata tych zobowiązań winna być zwykłym wykonywaniem budżetu, bez dodatkowych upoważnień w tym zakresie dla zarządu.

W czwartej poprawce chodzi o to, aby w art. 128 dodać ust. 1a: "O dokonanych zmianach zarząd informuje organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego na najbliższej sesji". Dodanie tego ustępu uzasadnione jest tym, że uchwalanie i zmienianie budżetu jest generalnie kompetencją organu stanowiącego. Organ ten winien być przynajmniej poinformowany o aktualnym stanie budżetu, po zmianach wprowadzonych przez zarząd jednostki.

Piąta poprawka sprowadza się do tego, aby dotychczasową treść art. 132 oznaczyć jako ust. 1 i dodać ust. 2: "Kierownik jednostki budżetowej może w roku budżetowym samodzielnie zaciągać zobowiązania pieniężne, których terminy płatności przypadają w następnych latach budżetowych, jeżeli suma tych zobowiązań nie przekroczy kwoty określonej przez zarząd jednostki samorządu terytorialnego. Do zaciągania zobowiązania przekraczającego tę kwotę konieczna jest zgoda zarządu wyrażona w formie uchwały".

Ponieważ przekroczenie zakresu upoważnień do zaciągania zobowiązań obciążających budżet ma być naruszeniem dyscypliny finansowej, problem ten wymaga ścisłego uregulowania. Plan finansowy jednostki jest planem rocznym, a niektóre zobowiązania mają ze swej natury charakter wieloletni. Pozostawienie tego artykułu bez zmian uniemożliwiałoby na przykład zlecenie zimowego utrzymania ulic na cały sezon, czy podpisanie z zakładem energetycznym wieloletniej umowy na dostawę energii elektrycznej.

W szóstej poprawce sugeruję, aby w art. 136 ust. 1 wykreślić zbędne, moim zdaniem, wyrazy "właściwej terytorialnie", gdyż we wszystkich innych zapisach ustawy dotyczących izb obrachunkowych jest tylko określenie "regionalna izba obrachunkowa".

I wreszcie w siódmej poprawce proponuję, aby w art. 136 ust. 2 zamiast wyrazów "w sprawie udzielenia absolutorium" zamieścić wyrazy "w sprawie absolutorium", ponieważ rozpatrzenie sprawozdania z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego może zakończyć się udzieleniem albo nieudzieleniem absolutorium organowi wykonawczemu.

Wysoka Izbo! Mam wątpliwości, czy katalog kar z art. 147 ust. 1 nie jest nadmiernie rozszerzony. Chodzi mi o najbardziej dotkliwą karę, a mianowicie zakaz pełnienia funkcji kierowniczych związanych z dysponowaniem środkami na okres od roku do pięciu lat. Wygląda na to, że ustawodawca chce przypisać komisjom orzekającym funkcje wymiaru sprawiedliwości zastrzeżone konstytucyjnie dla Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, sądów administracyjnych i sądów wojskowych. Byłoby chyba lepiej, gdyby sankcje stosowane przez komisje orzekające mogły mieć charakter typowo administracyjny. Obawiam się prób wywierania nacisku na członków komisji w sytuacji, gdy członkowie ci nie są osobami o statusie sędziów. Dziękuję za uwagę.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Dziękuję bardzo.

Proszę o zabranie głosu pana senatora Andrzejewskiego, przygotowuje się pani senator Ferenc.

Senator Piotr Andrzejewski:

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Ustawa o finansach publicznych jest, po konstytucji, jednym z fundamentów stabilnego ukształtowania funkcjonowania systemu prawa i państwa. Z uznaniem trzeba powitać tę dojrzałą inicjatywę, aczkolwiek z niektórymi rozwiązaniami można, a nawet trzeba polemizować.

Przedmiotem mojej polemiki jest zakres dotyczący ingerencji ustawy w materię nieobjętą tą ustawą, a mianowicie w zakres możliwości i samodzielności gospodarowania przez odrębną masę majątkową, jaką jest skarb państwa.

Skarb państwa jest podmiotem praw i obowiązków odrębnym od samego mienia państwowego zarządzanego bezpośrednio przez administrację rządową i samorządową. Ustawa nie wymienia expressis verbis, w art. 1, jako materii ustawowej regulowania materii dotyczącej skarbu państwa, natomiast zajmuje się niewątpliwie obsługą długu skarbu państwa i traktuje skarb państwa - w zakresie likwidacji tego długu przez prywatyzację, w zakresie częściowej likwidacji majątku skarbu państwa - jako źródło dochodu. Niektórzy, złośliwi, mówią, że obecna polityka rządu polega na tym, że chcemy w ramach zerowania majątku skarbu państwa zjeść jabłuszka, i po to, żeby zjeść jabłuszka, wycinamy jabłoń.

Należę do grona ludzi, którzy reprezentują pogląd, że jednym z podmiotów, na rzecz którego powinna być dokonywana prywatyzacja, jest właśnie skarb państwa i że celowo zaciera się różnicę między majątkiem państwowym a majątkiem skarbu państwa. Nawiązuję w swoich poglądach do wiążącej nas uchwały Senatu w sprawie łączności między II i III Rzecząpospolitą i do pozytywnych doświadczeń II Rzeczypospolitej z zakresu funkcjonowania tej odrębnej masy majątkowej dostarczającej przychodów również i finansom publicznym.

Tak więc ustawa ta nie wymieniając expressis verbis w art. 1 obsługi finansowej skarbu państwa, de facto zawiera szereg przepisów dotyczących tej materii, zalicza skarb państwa w zakresie jego prywatyzacyjnej likwidacji do źródeł przychodu z prywatyzacji. W art. 8, w art. 43, w art. 36 ust. 5 pkcie 1b i w art. 38 ust. 1 pkcie 3 mówi między innymi o obsłudze długu skarbu państwa, który odróżnia od długu państwowego. Stawia to ustawodawcę przed bardzo poważną luką, mianowicie przed koniecznością ustawowego uregulowania samej materii skarbu państwa. Jak na razie mamy ustawę o centralnym organie administracji rządowej, o ministrze skarbu państwa. Nie mamy natomiast ustawy o skarbie państwa, co stanowi bardzo poważną lukę, drugą po tej, którą dzisiaj wypełniamy, stanowiąc ustawę o finansach publicznych.

W kontekście tego, co powiedziałem, jako problematyczny jawi się art. 23. Wbrew temu co mówiła pani minister, nie brzmi on w sposób następujący: minister finansów może odmówić finansowania ze środków publicznych fundacji tworzonych z udziałem skarbu państwa. Gdyby tak było, to byłaby to regulacja stanowiąca, w jakim zakresie minister może uchylić się od finansowania czegoś, w czym ma udział majątek odrębnego podmiotu prawnego. Artykuł ten brzmi jednak jak numerus clausus, mało tego, jak zakaz, jak restrykcja ograniczająca inną, nieregulowaną tą ustawą materię. Zakazuje mianowicie skarbowi państwa tworzenia fundacji. To tak jakby sięgał nie w materię obsługi fundacji skarbu państwa, ale w same uprawnienia skarbu państwa, a to powinno być regulowane ustawą o skarbie państwa. Tutaj można tylko powiedzieć, że ze środków publicznych nie finansuje fundacji minister finansów. I samorząd także ich nie finansuje, bo myślę, że nie chodzi tylko o ministra finansów. Przecież fundacje mogą być tworzone z majątku wydzielonego na różnym poziomie, na poziomie samorządów także.

Mamy wobec tego do czynienia tutaj z przeregulowaniem. Jeżeli intencja jest czysta, w co nie wątpię, to przepis ten powinien brzmieć tak właśnie, żeby minister finansów mógł odmówić finansowania ze środków publicznych, albo w ogóle zmierzać dalej jeżeli idzie o skarb państwa, ograniczając się tylko do obsługi długu skarbu państwa. A możemy sobie wyobrazić, że i sam dług skarbu państwa mógłby być w pewnym momencie oddzielony od zobowiązań budżetowych i od zobowiązań finansów publicznych. To też jest do pomyślenia, ale ta supozycja w tym przypadku idzie za daleko.

Uznając to za przeregulowanie, nieuprawnione w stosunku do intencji, które towarzyszyły, jak tutaj pani minister stwierdziła, art. 23, za zapis nieadekwatny do chęci uchronienia finansów publicznych od wciągnięcia ich w tworzenie i finansowanie ze środków publicznych fundacji skarbu państwa, uważam, że przepis ten powinien być przeniesiony do ustawy o skarbie państwa, która to koncepcja legislacyjna, mam nadzieję, wkrótce pojawi się również i w Senacie.

Wnoszę o skreślenie całego art. 23. Dziękuję.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Dziękuję bardzo.

Proszę o zabranie głosu panią senator Genowefę Ferenc. Przygotowuje się pan senator Witold Kowalski.

Senator Genowefa Ferenc:

Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!

Ustawa o finansach publicznych uchwalona przez Sejm 5 listopada bieżącego roku jest ustawą o zasadniczym znaczeniu dla finansów państwa i powinna być rozpatrywana przez Wysoką Izbę z należytą starannością. Sposób rozpatrywania ustawy przez Komisję Gospodarki Narodowej budzi wiele zastrzeżeń, a wręcz skłania do zastanowienia się, czy Senat RP jest Izbą zbędną w naszym parlamencie.

Jeżeli ustawy o tak istotnym znaczeniu są traktowane tak jak ta ustawa została potraktowana przez Komisję Gospodarki Narodowej, to można mieć takie wątpliwości. Jak bowiem można wydać opinię o ustawie, do której ekspertyzy członkowie komisji otrzymali w dniu posiedzenia? A były to dwie opinie zawierające wiele wątpliwości i uwag. Dopiero w dniu posiedzenia komisji otrzymaliśmy stanowisko Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego z 10 listopada 1998 r. Pragnę zwrócić uwagę, że również członkowie rządu uczestniczący w posiedzeniu komisji nie znali wspomnianych przeze mnie opinii prawnych, nie znali stanowiska Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Stąd zresztą pytanie, jakie zadałam pani minister.

Wobec takiej sytuacji analizowany przez komisję wniosek, aby wypracowanie jej stanowiska wobec tej ustawy przełożyć na kolejne posiedzenie komisji, a tym samym pozwolić na bardziej szczegółowe rozpatrzenie tak ważnej ustawy, co pociągałoby za sobą przesunięcie w czasie rozpatrywania ustawy przez Wysoką Izbę, było najrozsądniejszym rozwiązaniem. Wniosek ten nie uzyskał jednak poparcia większości komisji.

Warto przypomnieć, że omawiana dzisiaj przez Wysoką Izbę ustawa różni się od pierwotnego przedłożenia rządowego. Czy akurat taki tryb rozpatrywania tak ważnych ustaw powinien być przyjmowany przez komisję?

A teraz kilka uwag dotyczących samej ustawy. Należałoby zastanowić się, czy tak bardzo oczekiwana ustawa spełnia kryteria radykalnej reformy i odpowiada powszechnym oczekiwaniom. Według wielu ekspertów, którzy przygotowywali opinie dla komisji: sejmowej i senackiej, wprowadza ona niewystarczające zmiany. Na przykład nadal utrzymywane są zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych, środki specjalne i liczne fundusze celowe - centralne i terenowe.

Te pozabudżetowe formy finansów publicznych obejmują obecnie ponad 50% wszystkich dochodów i wydatków budżetu państwa. Środki te pozostają poza parlamentarną kontrolą, podważając zasadę jawności i przejrzystości budżetu państwa. Sprzyja to często niegospodarności i marnotrawstwu.

Niezrozumiałe jest niewłączenie do finansów publicznych kilkudziesięciu agencji państwowych i ponad stu fundacji z udziałem skarbu państwa. Środki publiczne w tych jednostkach wzrosły z 10 milionów zł w 1990 r. do kwoty 2 miliardów zł w 1998 r. Wyniki przeprowadzanych kontroli wskazują, że jednostki te narażają skarb państwa na duże straty.

Kolejny problem, na który warto zwrócić uwagę, to odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny w dziedzinie finansów publicznych, dotyczy ona wyłącznie procesu wykonywania budżetu. Nadal brak jest odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny w procesie planowania finansów, a właśnie to naraża skarb państwa na straty. Zaliczyć można do nich na przykład ukrywanie źródeł dochodów, niedopełnienie obowiązku zbadania efektywności ekonomicznej planowanych inwestycji, zaniechanie analiz strat i zysków planowanych przedsięwzięć. A przecież na te problemy tak często zwracają nam uwagę przedstawiciele Unii Europejskiej.

Kolejna sprawa, która została częściowo uregulowana. Chodzi tu o problem inwestycji centralnych. Znikają inwestycje centralne, a na ich miejsce pojawiają się inwestycje wieloletnie. Ustawa ta jednak pomija zasady ich finansowania. Wobec tego będzie to kolejny problem nie do końca uregulowany.

Ustawa wprowadza daleko idące ograniczenia uprawnień organów władzy na rzecz organów administracji państwowej i samorządowej, a zwłaszcza na rzecz Ministerstwa Finansów. Nasuwa się pytanie, czy w tak oczekiwanej ustawie winno być aż ponad trzydzieści delegacji do wydania rozporządzeń wykonawczych?

Kolejna wątpliwość, jaka się nasuwa po zapoznaniu się z ustawą, jest pytaniem o sens uchwalania budżetu przez parlament i organy stanowiące samorządu terytorialnego, skoro na przykład minister finansów może zadecydować o zmianie przeznaczenia rezerwy celowej bez podania szczegółowego uzasadnienia i bez poinformowania parlamentu o podejmowanych działaniach.

To tylko niektóre wątpliwości, jakie budzi analiza tej ustawy. Warto, aby w trakcie dyskusji panie i panowie senatorowie nimi się zajęli. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Dziękuję bardzo.

Proszę o zabranie głosu pana senatora Witolda Kowalskiego.

Senator Witold Kowalski:

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Pragnę złożyć projekt poprawki do art. 134 ust. 3 w brzmieniu następującym: "Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może upoważnić zarząd danej jednostki do lokowania wolnych środków budżetowych oraz uruchamiania kont pomocniczych i inwestycyjnych w innych bankach".

Kilka słów uzasadnienia. Jak wspomniałem zwracając się do pani minister, w chwili obecnej w sektorze bankowym jest bardzo duży ruch. Banki tworzą duże skupiska, duże przedsiębiorstwa. Możliwość skorzystania w chwili obecnej z usługi w dużym banku szczególnie na terenach wiejskich jest bardzo utrudniona. Na terenach wiejskich bardzo często gotówkę z banków, najczęściej spółdzielczych lub małych banków w gminach, przywozi się do gminy w torbie. Wiąże się to z tym, że te obiekty bankowe są często blisko obiektów i kas gminnych. Niebezpieczeństwo utraty tych środków próbują gminy jakoś zażegnać poprzez ochronę. Duże banki nie są jeszcze w chwili obecnej przygotowane na to, aby móc sprawnie wykonać tę obsługę w gminach małych, szczególnie wiejskich, szczególnie na terenie południowej i wschodniej Polski. Stąd duże ograniczenia w korzystaniu z usług tychże banków. Oczywiście zaletą jest to, że są one pewniejsze, że dysponują większym kapitałem, w związku z tym te walory i lokaty gmin mogą być bardziej bezpieczne.

Niemniej sytuacja w małych bankach na terenach gmin może być taka, że często wycofanie środków finansowych gminy z tychże banków może spowodować ich upadłość. I tak z pewnością się stanie. Banki spółdzielcze w dużej mierze obsługują gminy. I te banki w takiej sytuacji upadną - gdy ruch i obsługa tychże banków związane z rolnictwem praktycznie zamarły, ze względów, które państwo znacie.

W związku z tym sądzę, że umożliwienie gminom skorzystania z większej liczby banków, otwierania kont pomocniczych w bankach, powiedzmy, większych, dużych, uruchamiania kont inwestycyjnych w bankach, w których te pieniądze byłyby bardziej bezpieczne, jest uzasadnione. Z innych względów również, jak wspomniałem wcześniej.

Te małe banki są wykorzystywane często do prowadzenia wspólnych inwestycji, mieszkańcy z terenów wsi i gminy gromadzą tam środki. Jest to po prostu wygodne dla mieszkańców tych terenów. Jeśli gmina nie będzie obsługiwana przez te banki, to one po prostu w naturalny sposób upadną, znikną.

Dlatego jeszcze raz powtarzam: moim zdaniem, jest poważne uzasadnienie dla dania gminom możliwości korzystania z większej liczby banków. Lokaty są lokatami, one są wtedy, kiedy są środki na kontach gmin, kiedy są niewykorzystane, kiedy są zawarte umowy, których obsługa finansowa realizowana jest później - ale to w gminach wiejskich zdarza się coraz rzadziej.

Osobiście miałem takie doświadczenia, gdy stanąłem w obliczu tego, że bank, który obsługiwał moją gminę, praktycznie prawie został postawiony w stan likwidacji. I wtedy możliwość skorzystania z uruchomienia konta pomocniczego, na które wpływały podatki od podatników, była pewnym wyjściem. W związku z tym apeluję do państwa, abyśmy nie utrudniali gminom życia. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Dziękuję bardzo.

Proszę o zabranie głosu pana senatora Mieczysława Janowskiego.

Senator Mieczysław Janowski:

Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Szanowni Przedstawiciele Rządu z Panią Minister i z Panem Ministrem!

Tak jak niedawno powiedział pan senator Andrzejewski, ustawa o finansach publicznych stanowi swego rodzaju konstytucję finansową państwa, chodzi więc o to, aby była ona jak najlepsza.

W moim przekonaniu, ustawa ta spełnia wiele oczekiwań. Nie jest w stanie spełnić wszystkich oczekiwań, więc może to będzie taki pierwszy krok, taka mała konstytucja finansowa - mała, ale dobra. Ustawa ta reguluje najważniejsze problemy związane z pozyskiwaniem, gromadzeniem i podziałem pieniędzy publicznych, zarówno w strukturach administracji rządowej, jak i samorządowej, na wszystkich poziomach: gminnym, powiatowym i wojewódzkim.

Cieszę się bardzo, że ustawa ta czyni obieg pieniędzy publicznych, a więc pieniędzy podatników, znacznie bardziej czytelnym i przejrzystym niż był do tej pory. Odczuwam jednak pewien niedosyt.

Jeżeli bowiem spojrzelibyśmy na sektor publiczny, na sektor finansów publicznych, to oprócz budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, budżetu kas chorych - mówmy już o roku przyszłym - będziemy mieli państwowe fundusze celowe, państwowe jednostki gospodarki pozabudżetowej i gminne jednostki gospodarki pozabudżetowej. Złotówki zgromadzone na tych ostatnich pozycjach są nie mniej publiczne niż na tych pierwszych, które podlegają dość rygorystycznej kontroli publicznej - czy to obu Izb parlamentu, czy też organów stanowiących, a więc rad gmin, rad powiatów i sejmików wojewódzkich. Sądzę więc, że należałoby dążyć do tego, aby ustawa ta w przyszłości mogła być rozszerzona o działy dodatkowe w stosunku do tych sześciu, które są obecnie przedstawione. Bardzo pozytywnie oceniam zapis odnoszący się do długu publicznego, aczkolwiek można by dyskutować na temat wysokości zawartych tam wskaźników procentowych.

W tym też kontekście chciałbym zwrócić się do pań i panów senatorów z prośbą o poparcie tej ustawy jako ustawy dającej w najbliższym czasie i rządowi, i samorządom terytorialnym możliwość skutecznego działania. Sądzę, że ustawa ta będzie modernizowana, tak bym to określił, wraz z ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, bowiem budżet tych jednostek jest ujęty w jednym z działów. W ciągu najbliższych lat będzie modernizowana druga ustawa - ustawa o dochodach jednostek, bowiem obejmuje ona okres tylko dwóch najbliższych lat, roku 1999 i roku 2000.

Szanowni Państwo, dajmy naszemu rządowi, naszym samorządom narzędzie do jak najlepszego zagospodarowania pieniędzy publicznych, ich kontrolowania i racjonalnego wykorzystania. Ta ustawa takie przesłanki stwarza. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Dziękuję bardzo.

Nie widzę chętnych do zabrania głosu.

Informuję, że lista mówców została wyczerpana.

Zgodnie z art. 45 ust. 2 Regulaminu Senatu zamykam dyskusję.

Czy przedstawiciele rządu chcą ustosunkować się do przedstawionych wniosków o charakterze legislacyjnym?

Proszę bardzo, Pani Minister.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Halina Wasilewska-Trenkner:

Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!

Sprawa pierwsza, do której chciałabym się ustosunkować, to art. 134 i propozycje poprawek, które zgłosił pan senator Kowalski.

Otóż dążenie do tego, aby kilka banków prowadziło obsługę budżetu jednostki, jest niczym innym jak zwiększaniem kosztów działania jednostki. Stąd propozycja zawarta w ustawie, a wynikająca z doświadczeń, aby rachunek bieżący, inwestycyjny i nieinwestycyjny, stanowił jedno konto, ponieważ jest to tańsze. Jednostka ma wtedy większą elastyczność zarządzania swoimi środkami finansowymi. Drożej jest, gdy robi to w kilku bankach. I to jest pierwsza uwaga, jeśli chodzi o uwagi legislacyjne.

Odniosę się teraz do poprawek zgłoszonych przez pana senatora Cieślę, rozpoczynając od poprawki do art. 29 ust. 2, mówiącej o zmianie zapisu. Wydaje mi się, że jest ona przedwczesna, ponieważ harmonogram wydatków jest budowany przez różne jednostki w różnych terminach, co jest wskazane w odpowiednich częściach ustawy dotyczących prac nad budżetem państwa i jednostek samorządu terytorialnego, jako że te sprawy są oczywiście powiązane, a prace budżetowe we wszystkich tych grupach jednostek idą innym, odmiennym trybem. Nie chcieliśmy tutaj narzucać jednego kalendarza i dlatego wprowadzono zapis wywołujący instytucję harmonogramu, a potem odwołanie już przy konkretnych budżetach. Taka poprawka tylko by utrudniała, jak gdyby usztywniała działania jednostek samorządu terytorialnego.

Jeśli chodzi o poprawkę, którą wnosi pan senator Cieśla do art. 115, to pod względem redakcyjnym jej wprowadzenie wydaje się możliwe, jednakowoż we wszystkich ustawach, a także w ustawie o izbach obrachunkowych, izba obrachunkowa nadzoruje poprawność działania i gospodarkę finansową każdej jednostki samorządu terytorialnego.

Poprawka do art. 124 zdaje się być zbędna, ponieważ wszystko, co zostało uregulowane w tych zapisach, jest czytelne i nie powoduje żadnych specjalnych perturbacji zarówno dla przedstawicieli samorządu, jak i w budowaniu budżetu państwa, ponieważ jest to zapis analogiczny.

W poprawce do art. 128 pan senator proponuje dodanie ust. 1a. Przyznam szczerze, że ta propozycja wynika chyba z tego, że art. 128 w przedłożeniu sejmowym jest inny niż po poprawce Komisji Gospodarki Narodowej i to, co pan senator proponuje zapisać, zostało jak gdyby usunięte przez wprowadzenie poprawki Komisji Gospodarki Narodowej. Mamy tutaj bowiem do czynienia z dwiema sprawami.

Pierwsza dotyczy dysponowania rezerwami celowymi i tu budżet zapisuje rezerwy celowe, wskazuje cele, na które te środki są przeznaczone, a zarząd może tylko to wydatkować i blokować, jeżeli wystąpi nadmierne zużycie rezerwy celowej. Druga sprawa dotyczy zmiany przeznaczenia rezerwy celowej. W budżecie państwa jest propozycja zapisu, że zmiana może być dokonana tylko i wyłącznie po uzyskaniu pozytywnej opinii komisji właściwej do spraw finansów publicznych. Analogiczne rozwiązanie jest natomiast zaproponowane w art. 128. Powstaje zatem pytanie, czy ust. 1a jest potrzebny.

W poprawce do art. 132 pan senator proponuje, aby upoważnić zarząd do zaciągania zobowiązań przekraczających jeden rok. To jest de facto kwestia wejścia w plany wieloletnie, jeśli chodzi o wydatki budżetowe. Jeśli zaś chodzi o umowy z kontrahentami i dostawcami, to mogą być zawierane na rok i potem uzupełniane stosownymi aneksami wynikającymi ze zmian warunków działania. A zatem zapis rozszerzający możliwość zaciągania zobowiązań ponad jeden rok jest de facto przyznaniem kierownikowi jednostki budżetowej prawa do działania ponad budżetem, to znaczy ubezwłasnowolnienia organu stanowiącego. Część środków zostanie bowiem przeznaczona jak gdyby z góry na tego typu umowy czy zobowiązania. Jest to niebezpieczna poprawka, ponieważ rujnuje dyscyplinę finansów publicznych.

Jeśli chodzi o art. 136 ust. 1, mówiący o 31 marca 1999 r. i o właściwej terytorialnie regionalnej izbie obrachunkowej, to ten zapis wziął się stąd, iż liczyliśmy się z tym, że będzie to już okres obowiązywania ustawy, a 31 marca 1999 r. wszystkie gminy będą składały swoje sprawozdania do regionalnych izb obrachunkowych. Te izby zmienią jednak do tej pory zakres swoich właściwości terytorialnych i dlatego w tym miejscu pojawił się ów zapis.

Poprawka do art. 136 ust. 2 zwiększa natomiast elegancję przepisu. W sprawie udzielenia absolutorium można się bowiem wypowiedzieć pozytywnie lub negatywnie, można się wypowiedzieć także tylko w sprawie absolutorium, nie wskazując, że chodzi tutaj o samo udzielenie absolutorium. Ale, jak powiadam, to jest kwestia interpretacji.

Panie Marszałku, jest jeszcze jedna sprawa, o której chciałam powiedzieć na marginesie wystąpienia pani senator Ferenc. Chodzi mianowicie o to, że minister finansów, owszem, w przedłożeniu rządowym miał większe prerogatywy, ale w trakcie prac nad tą ustawą prerogatywy ministra finansów do dokonywania przeniesień wydatków czy do dysponowania rezerwami celowymi zostały ograniczone i to odnośnie do kwoty rezerw celowych, które mają stanowić co najwyżej 5% wydatków budżetu państwa, a każda zmiana przeznaczenia musi być konsultowana z komisją właściwą do spraw finansów publicznych.

Jeśli chodzi o art. 23, to przedstawiłam już wszystkie argumenty za i przeciw. Pan senator Andrzejewski upatruje w nim wkroczenia w ustawę majątkową, dotyczącą osoby skarbu państwa. O tym, jaki będzie los art. 23, zdecydujecie państwo, ponieważ argumentacja pana senatora wypływa z filozofii dużo głębszej niż przedmiot tej ustawy mówiącej tylko o strumieniach pieniężnych, które noszą nazwę finansów publicznych. Mówi ona tylko o pewnej części zarządzania tym, co można w sumie nazwać mieniem i majątkiem państwa we wszystkich jego przejawach. Dziękuję.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Dziękuję bardzo.

Ponieważ w trakcie dyskusji zostały zgłoszone wnioski o charakterze legislacyjnym, zgodnie z art. 45 ust. 2 Regulaminu Senatu proszę Komisję Gospodarki Narodowej o ustosunkowanie się do przedstawionych w trakcie debaty wniosków i przygotowanie sprawozdania w tej sprawie.

Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o finansach publicznych zostanie przeprowadzone dzisiaj wieczorem - mam nadzieję - po przerwie.

Wszystko zależy od kondycji państwa senatorów. Jeśli planowalibyśmy zakończyć posiedzenie dzisiaj, to musielibyśmy kontynuować obrady, a więc zrezygnować w tej chwili z przerwy i przełożyć ją mniej więcej na godzinę 16.00. Wtedy dalibyśmy czas senatorom na zjedzenie obiadu, komisjom na pracę i Konwentowi Seniorów na zebranie się. Później, około godziny 19.00, można by rozpocząć głosowania nad wszystkimi punktami porządku dziennego i zakończyć około godziny 21.00.

Czy jest na to zgoda? Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będziemy kontynuowali obrady. Nie słyszę sprzeciwu. Dziękuję bardzo.

Przystępujemy do debaty nad punktem siódmym porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999 i 2000.

Przypominam, że rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na trzydziestym czwartym posiedzeniu w dniu 9 listopada 1998 r. Do Senatu została przekazana w dniu 10 listopada 1998 r. Marszałek Senatu w dniu 10 listopada 1998 r., zgodnie z art. 55 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Przypominam ponadto, że tekst ustawy zawarty jest w druku nr 143, natomiast sprawozdania komisji w drukach nr 143A i 143B.

Proszę sprawozdawcę komisji Gospodarki Narodowej, senatora Kazimierza Drożdża, o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy.

Senator Kazimierz Drożdż:

Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panowie Senatorowie! Mówię "panowie senatorowie", bo nie widzę żadnej pani senator.

Komisja Gospodarki Narodowej proponuje wniesienie do ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999 i 2000 kilka poprawek o charakterze legislacyjnym.

Przede wszystkim proponujemy zastąpić rozbudowane wyliczenie zawarte w art. 2 pkcie 1 prostym stwierdzeniem, iż przez jednostki samorządu terytorialnego rozumie się gminy, powiaty i samorządowe województwa. W tekście sejmowym odwołano się dodatkowo do tytułów ustaw regulujących ustrój poszczególnych poziomów samorządu. Uznaliśmy to za błąd, gdyż na przykład ustawa o samorządzie terytorialnym z dnia 8 marca 1990 r. powinna w zasadzie ulec gruntownej nowelizacji obejmującej również tytuł. Samorząd terytorialny nie ogranicza się już przecież wyłącznie do gmin, a w wyniku takiej nowelizacji powołanego aktu odesłanie stałoby się szybko nieczytelne.

Ponieważ rozpatrywana ustawa wiąże się merytorycznie z ustawami ustrojowymi, stosowanie tej samej terminologii w tych aktach jest oczywiste i nie wymaga podkreślenia. Jedynie wówczas, gdyby w naszej ustawie została zastosowana zupełnie nowa nomenklatura i gdyby te same terminy miały inne znaczenie niż w pozostałych ustawach, należałoby je definiować.

W konsekwencji należy więc stwierdzić, że definicje zawarte w art. 2 pktach 2 i 3 są niepotrzebne. Jeśli bowiem uznaliśmy za oczywiste i niebudzące wątpliwości znaczenie terminów "powiat" i "województwo", to tak samo należy patrzeć na określenia organów stanowiących samorządy, rady gmin, powiatów i sejmiki województw oraz przewodniczących zarządów jednostek samorządu, wójtów, burmistrzów, prezydentów, starostów i marszałków.

Określenie zawarte w art. 2 ust. 5 wydaje się zbędne, ponieważ rok podatkowy jest zdefiniowany w ordynacji podatkowej jako rok kalendarzowy i w razie wątpliwości adresaci ustawy będą sięgać właśnie do ordynacji, aby wyjaśnić ten termin.

Komisja stanęła na stanowisku, że również termin "rok budżetowy" nie wymaga definiowania w rozpatrywanej ustawie. Proponowana tu definicja jest w istocie określeniem nieznanego przez nieznane, bowiem wiedza o tym, czym jest budżet, to także wiedza o tym, że budżet jest przyjmowany na rok kalendarzowy. Tak stanowi art. 61 ust. 2 rozpatrywanej na obecnym posiedzeniu ustawy o finansach publicznych. Dlatego postulujemy skreślenie pktu 6 w art. 2. Dziękuję.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Dziękuję bardzo.

Proszę o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie rozpatrywanej ustawy sprawozdawcę Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, senatora Tadeusza Kopacza.

Senator Tadeusz Kopacz:

Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Senatorowie!

Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, uchwalona przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 9 listopada 1998 r., a następnie przedłożona Wysokiemu Senatowi do dalszych prac legislacyjnych, była projektem rządowym. Ustawa ta jest w zasadzie ostatnią z całego pakietu ustaw reformujących administrację publiczną, dającą podstawy finansowe do funkcjonowania nowo powołanym samorządom. Od właściwego unormowania dochodów jednostek samorządu terytorialnego będą zależały losy reformy administracji publicznej i właściwe, bez szczególnych trudności finansowych, funkcjonowanie nowo utworzonych jednostek samorządu terytorialnego, a także wykonywanie danych im zadań.

Ustawa ta w art. 3-14 normuje źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego, w art. 15-18 - zasady gromadzenia dochodów, w art. 19-33 - zasady ustalania subwencji ogólnych, w art. 38 i 39 - zasady i tryb ustalania subwencji ogólnych i udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych oraz wkład dla nowych jednostek samorządu terytorialnego. W art. 40-42 ustala się zasady i tryb przekazywania subwencji ogólnych, w art. 43-56 - zasady i tryb przekazywania dotacji. Ustawa wprowadza również zmiany w przepisach obowiązujących i zawiera pewne przepisy przejściowe i końcowe.

Wstępne prace nad projektem tej ustawy Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej podjęła w dniu 24 września bieżącego roku, a następnie, już po uchwaleniu tej ustawy przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 13 listopada, szczegółowo przeanalizowała przedłożoną ustawę i w swoim sprawozdaniu odniosła się do wielu zapisów tej ustawy. Podejmując pracę, byliśmy świadomi, że pracujemy nad ustawą incydentalną, czyli mającą charakter epizodyczny, gdyż w tym brzmieniu ma ona obowiązywać w roku 1999 i roku 2000. Prace nad ustawą docelową muszą być podjęte już w roku 2000, a być może wcześniej, gdy rząd będzie miał pełną wiedzę o funkcjonowaniu samorządów powiatowych i sejmików wojewódzkich w ramach dzisiaj omawianej ustawy.

W trakcie prac zapoznaliśmy się z opiniami ekspertów o tej ustawie, między innymi z opinią pani profesor Zyty Gilowskiej z Katedry Finansów Publicznych KUL, z opinią naszego Biura Legislacyjnego, a także wysłuchaliśmy wypowiedzi pana posła Nawary, który przedstawił nam przebieg prac nad tą ustawą w Sejmie Rzeczypospolitej. Mieliśmy także możliwość zapoznania się ze stanowiskiem rządu, który był reprezentowany w trakcie prac komisji przez pana ministra Jerzego Millera, oraz z opinią jednej z największych i bardzo znaczącej w sensie opiniotwórczym organizacji samorządowej, jaką jest Związek Miast Polskich. Wyczuwaliśmy również oczekiwania nowo powołanych samorządów dotyczące szybkiego zakończenia prac nad tą ustawą, aby mogły one odpowiedzialnie planować własne budżety na rok 1999.

Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej proponuje trzydzieści poprawek do tej ustawy. W trakcie prac zgłoszono czterdzieści trzy poprawki, ale część nie przeszła w trakcie głosowania. Trzy wnioski będą przedstawione przez sprawozdawców mniejszości komisji. Wśród tych poprawek wiele jest poprawek porządkujących ustawę. Są to poprawki językowe, poprawki uzupełniające, poprawki redakcyjno-legislacyjne i kilka poprawek ważnych ze względów merytorycznych.

Chciałbym pokrótce odnieść się do poprawek merytorycznych. Pierwsza z nich to poprawka do art. 8 pktu 1, dotycząca dochodów powiatu; 1% podatku dochodowego od osób fizycznych zastępuje się tutaj 1,2%. Dla budżetu państwa skutkiem przyjęcia takiego zapisu będzie dodatkowe 80 milionów zł. Ta poprawka była zgłoszona i większością głosów została przyjęta przez komisję. Członkowie komisji uważają, że zaproponowane przez rząd dochody powiatu w wysokości 1% są za niskie, stąd też ta poprawka zmierza do zwiększenia ich do 1,2%. Analogicznie do tej zmiany w art. 10 liczbę "0,01" zastępuje się liczbą "0,012".

Kolejna ważna poprawka, to poprawka odnosząca się do art. 34. Dotyczy ona subwencji oświatowej dla jednostek samorządu terytorialnego. Komisja zaproponowała, aby wysokość tej subwencji wynosiła 13%, nie zaś 12,8%, tak jak w przedłożeniu sejmowym. Mieliśmy bowiem świadomość, że część środków na oświatę, chodzi o subwencję oświatową dla jednostek samorządu terytorialnego, a w zasadzie na szkoły artystyczne, została zatrzymana w Ministerstwie Kultury i Sztuki.

Z informacji, które otrzymaliśmy od pana ministra Millera, wynika, że subwencja oświatowa, według wyliczeń rządu, powinna wynosić 12,59%. Rząd podniósł ją do 12,8%, wiedząc o tym, że niedofinansowanie szkół jest dosyć wysokie - deficyt budżetów szkół dochodzi do około 10% - a zadłużenie szkół, według szacunków Ministerstwa Finansów, wynosi około 200 milionów zł. Zmiana 12,59% na 12,8% powoduje wzrost subwencji oświatowej o 500 milionów zł. Przypomnę, że ogólnie wydatki na oświatę w budżecie wynoszą 8 miliardów zł, chodzi o subwencję oświatową.

W art. 44 ust. 2 - chodzi o poprawkę dwudziestą piątą - proponujemy, aby skreślić wyrazy "po zasięgnięciu opinii samorządu województwa", gdyż sądzimy, że sam wojewoda jest odpowiednią osobą do ustalania wysokości dotacji na dofinansowanie inwestycji realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego jako zadanie własne.

Poza tym w art. 45 proponujemy dodać ust. 1a w brzmieniu: "Ograniczenie wysokości dotacji, o której mowa w ust. 1, nie dotyczy gmin, które nie są w stanie przeznaczyć własnych środków na inwestycje". Otrzymaliśmy wiele pism w tej sprawie od gmin, szczególnie gmin wiejskich, gmin biednych, które mówiły, że nie są w stanie wygospodarować 25% środków na inwestycje własne i dlatego chcą, aby w uzasadnionych przypadkach to ograniczenie nie dotyczyło gmin o bardzo niskim dochodzie na jednego mieszkańca.

Kolejna poprawka dotyczy podziału środków na finansowanie dróg pochodzących z akcyzy. Jest to poprawka dwudziesta dziewiąta odnosząca się do art. 58. Komisja proponuje, aby zwiększyć wysokość subwencji na drogi powiatowe i wojewódzkie z 60% do 65%. Proponuje się też, by subwencje na drogi krajowe zmniejszyć z 40% do 35%. Jakie jest uzasadnienie takiej poprawki?

Wysoki Senacie! Z prac nad ustawami kompetencyjnymi wynika, że dotychczas okręgowe dyrekcje dróg publicznych zarządzały 176 tysiącami km dróg. W myśl ustaw kompetencyjnych dyrekcje okręgowe dróg publicznych będą zarządzać tylko 16 tysiącami km dróg. Zarządzanie częścią dróg krajowych znajdzie się w gestii samorządów wojewódzkich. Stąd też uważaliśmy, że określona w ustawie proporcja wydatków na drogi wojewódzkie i powiatowe oraz drogi krajowe, których liczba została poważnie zmniejszona, jest nieodpowiednia. Dlatego wnosimy taką poprawkę.

Kolejna poprawka, poprawka trzydziesta, dotyczy art. 59. Komisja proponuje, aby rezerwę subwencji ogólnej, w przedłożeniu sejmowym wynoszącą 1,5%, zwiększyć do 2%. Byliśmy świadomi, że wprowadzamy bardzo poważną reformę, która ma również wpływ na lokalizację środków budżetowych. Dlatego Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej postanowiła lepiej zabezpieczyć budżet przed ewentualnymi pomyłkami w różnego rodzaju wyliczeniach. Wiemy bowiem, że tak naprawdę dopiero wtedy, kiedy samorządy powiatowe i wojewódzkie zaczną funkcjonować, po upływie roku, będziemy mieli rzeczywiste dane dotyczące kosztów funkcjonowania czy realizacji poszczególnych kompetencji nałożonych na samorząd powiatowy i na samorząd wojewódzki. Stąd też, przewidując ewentualne pomyłki, bo takowe mogą się zdarzyć, proponujemy, aby tę rezerwę zwiększyć do 2%. To tyle, Panie Marszałku. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Dziękuję bardzo.

Proszę o zabranie głosu i przedstawienie wniosków mniejszości komisji sprawozdawcę mniejszości Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, senatora Jerzego Mokrzyckiego.

Senator Jerzy Mokrzycki:

Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!

Tak się składa, że dwie zaproponowane wcześniej poprawki dotyczące zwiększenia środków dla powiatów i środków na subwencję oświatową były mego autorstwa. Stąd ze zdziwieniem przyjąłem fakt, że Wysoka Komisja odrzuciła wniosek, dotyczący art. 3 pktu 3, zmierzający do zwiększenia dochodów gmin. W związku z tym przedstawiam poprawkę mniejszości, w której proponujemy, żeby dochody gmin z podatku od osób fizycznych wynosiły nie 26,7%, jak zaproponował Sejm, ale 27,9%. Skutki finansowe tego posunięcia wyniosą około 359 milionów zł.

W tym gronie nie muszę mówić, że gminy - to pierwsze dziecko samorządności, podstawowy stopień, na którym samodzielność uzyskała prawo bytu - od samego początku są niedofinansowane. W różnych gminach różnie to wygląda, nie chciałbym operować tu jakimiś średnimi, bo są one bardzo zwodne. Teraz, na starcie, jest szansa, by przynajmniej ulżyć gminom, poprawić ich sytuację finansową. Będą one patrzyły na dotacje i subwencje z coraz mniejszym skutkiem, ale ciągle z nadzieją. Chętnych do otrzymania dotacji i subwencji - mam nadzieję, że potem będziemy o tym mówić - jest coraz więcej, bo i powiat, i województwo będą funkcjonować dzięki dotacji i subwencji, przynajmniej w pierwszym okresie. Dlatego bardzo proszę Wysoką Izbę o poparcie tej poprawki i przyjęcie dla udziału gmin w dochodach wskaźnika 27,9% wpływów z podatków od osób fizycznych.

Następna poprawka, odnosząca się do art. 5, jest oczywiście konsekwencją ewentualnego przyjęcia tej poprzedniej poprawki. Zmienia się tu odpowiednio przelicznik, nie będę tego omawiał.

Teraz, Panie Marszałku, mam dylemat, bo jest jeszcze jeden wniosek mniejszości, wniosek pani senator Stokarskiej.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Jeśli jest pan gotów go zarekomendować, to proszę bardzo.

Senator Jerzy Mokrzycki:

Wniosek ten dotyczy art. 51. W art. 51 stwierdza się, że z budżetu państwa mogą być udzielane gminie dotacje celowe na usuwanie bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego. O ile dobrze zrozumiałem autorkę wniosku, jej zastrzeżenia i obawy budziło sformułowanie "dla bezpieczeństwa i porządku publicznego". Proponowała ona, żeby zastąpić to bardzo konkretnym sformułowaniem "na wypadek zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi". To tyle, dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Dziękuję bardzo.

Nie ma pani senator Jadwigi Stokarskiej. Treść wniosku podał pan senator Mokrzycki.

W związku z tym, zgodnie z art. 38 ust. 5 Regulaminu Senatu, chciałbym zapytać, czy ktoś z państwa senatorów chciałby skierować krótkie, zadawane z miejsca pytania do senatorów sprawozdawców?

Proszę bardzo, pan senator Struzik.

Senator Adam Struzik:

Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.

Chciałbym dowiedzieć się, zwłaszcza od sprawozdawcy Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, jak komisja ocenia możliwość realizacji dużych inwestycji infrastrukturalnych. Może pytanie to oprę na konkretnym przykładzie - budowy mostu w Płocku, czyli drugiej przeprawy przez Wisłę. Koszt tej inwestycji ocenia się na kwotę około 350 milionów dolarów. Wskutek decyzji zawartych w ustawie kompetencyjnej inwestycja ta będzie obecnie prowadzona przez miasto będące na prawach powiatu. W kontekście art. 44, to znaczy przy takich ograniczeniach dotacji państwowych do tego typu dużych inwestycji infrastrukturalnych, będących w gestii samorządu miejskiego - powtarzam: miasta na prawach powiatu - jest to praktycznie barierą nie do pokonania. Oznacza to, że w świetle prawa taka inwestycja nigdy nie będzie mogła zostać zrealizowana. Wiadomo przecież, że budżet miasta nie udźwignie obciążeń pozwalających na spełnienie warunków, które są określone w art. 44. To jest kwestia pierwsza.

Drugie moje pytanie dotyczy sprawy części rekompensującej subwencji ogólnej. Bardzo wiele uprawnień przechodzi właściwie w ręce rządu. Chciałbym się dowiedzieć, jak naprawdę będzie wyglądało opiniowanie przez jednostki samorządu terytorialnego, jako że jest tu bardzo ogólny zapis, który mówi, że minister właściwy do spraw finansów będzie zasięgał opinii reprezentacji jednostek samorządu terytorialnego i w drodze rozporządzenia będzie określał szczegółowe zasady i tryb przyznawania gminom kwoty rekompensującej. Rodzi się tutaj pytanie, o które jednostki samorządu terytorialnego chodzi, czy o gminy, czy o powiaty, czy o województwa. Wiemy, że powstały nowe jednostki, które będą, mam nadzieję, kojarzyły się w jakieś organizacje samorządowe. W praktyce podział kwoty rekompensującej jest jednak w całości w rękach ministra. Czy państwo to analizowaliście, czy rozważaliście? Jak będzie wyglądał realny wpływ samorządów na podział tej kwoty? Może w tej chwili to tylko tyle pytań. Dobrze?

Wicemarszałek Donald Tusk:

Rozumiem, że są to pytania do pana senatora Kopacza.

Proszę bardzo.

Senator Tadeusz Kopacz:

Jeśli można, Panie Marszałku. O ile dobrze zrozumiałem pierwsze pytanie pana senatora Struzika, to dotyczyło ono inwestycji centralnej, jaką jest most na Wiśle w mieście Płocku, która to inwestycja zostaje przekazana powiatowi. Jeśli była to inwestycja centralna, to będzie ona dalej finansowana przez budżet centralny.

Senator Adam Struzik:

Wyjaśnienie: nie była to inwestycja centralna. Planowano na 1999 r. kwotę w wysokości 40 milionów zł, ale już jej nie ma, bo zniknęła w budżecie. Według ustawy kompetencyjnej, inwestycje typu mosty w takich miejscowościach jak Płock, który jest miastem na prawach powiatu, są już zadaniami własnymi miasta. W świetle tego, tej inwestycji jeszcze nie ma, a zważywszy na zapis art. 44, spełnienie tych warunków jest praktycznie i fizycznie niemożliwe.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Pan minister Miller prosi o głos.

Proszę bardzo.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Jerzy Miller:

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Chciałbym zwrócić uwagę pana senatora Struzika na artykuł poprzedni, mianowicie na art. 43. Artykuł ten mówi, iż na realizację wieloletnich programów rozwoju województwa samorząd województwa może otrzymać dotacje celowe z budżetu państwa. Te wieloletnie programy rozwoju województwa mogą być programami, w których wykonawcami pewnych inwestycji są zarówno samorząd województwa, jak i samorząd powiatowy i gminny.

Wydaje mi się, że ranga tej przeprawy mostowej na Wiśle jest tak duża, iż za zgodą władz województwa mazowieckiego ten tytuł inwestycyjny będzie mógł znaleźć się w wieloletnim programie rozwoju województwa mazowieckiego. Dziękuję.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Czy pan senator Kopacz chce coś dodać do tej odpowiedzi?

Senator Tadeusz Kopacz:

Panie Marszałku, wydaje mi się, że odpowiedź pana ministra Millera na pytanie pana senatora Struzika jest w zasadzie wyczerpująca. Jeśli samorząd powiatowy będzie chciał podejmować inwestycję - bo zrozumiałem, że ta inwestycja wspomniana w pytaniu pana senatora Struzika jest w trakcie realizacji, później była poprawka, że jest ona inwestycją dopiero planowaną - to, podejmując decyzję o jej realizacji, musi zdawać sobie sprawę z możliwości wykonawczych, bazując na ustawie o finansowaniu jednostek samorządu terytorialnego. Oczywiście, jeśli wejdzie w porozumienie z samorządem wojewódzkim i jeśli ta inwestycja zostanie przyjęta w ramach strategii rozwoju województwa, to wówczas może być ona finansowana również przez samorząd wojewódzki, jak powiedział przed chwilą pan minister Miller. Dziękuję.

Wicemarszałek Donald Tusk:

A inne pytania?

Senator Tadeusz Kopacz:

Jeśli chodzi o drugie pytanie pana senatora Struzika, dotyczące art. 24 i wpływu gmin na część rekompensującą subwencji ogólnej dla gmin, to artykuł ten w zasadzie odnosi się tylko i wyłącznie do gmin. Co do tego zaś, jaki będzie wpływ samorządu gminnego na tę część rekompensującą subwencji ogólnej, to myślę, że działająca dziś Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego, która jest powołana rozporządzeniem Rady Ministrów, wszelkie sprawy dotyczące finansowania gmin uzgadnia wspólnie z reprezentacją samorządów gminnych. A zatem praktycznie jeszcze ta komisja wspólna funkcjonuje. Oczywiście powstają nowe szczeble samorządu terytorialnego i tutaj będą musiały nastąpić pewne zmiany w reprezentacji samorządów terytorialnych. Dopóki jednak ta komisja wspólna nie zostanie rozwiązana, wszystkie sprawy dotyczące finansowania gmin są na forum tej komisji wspólnej uzgadniane z reprezentacją samorządów gminnych.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Dziękuję bardzo.

Czy są jeszcze pytania do senatorów sprawozdawców?

Pan senator Struzik, proszę bardzo.

Senator Adam Struzik:

Jeszcze jedno dość szczegółowe pytanie, ale mam nadzieję, że państwo też to rozpatrywali. Otóż dotyczy ono również art. 24, części rekompensującej subwencji ogólnej dla gmin, a zwłaszcza pktu 2 dotyczącego ustawowych ulg i zwolnień określonych w różnych ustawach, między innymi w ustawie o jednostkach badawczo-rozwojowych. Otóż są takie gminy w Polsce, na których terenie są instytuty rozwoju rolniczego czy hodowlane rolnicze, które to instytuty są zwolnione z podatku rolnego.

Czy w ustawie jest zawarty właśnie element rekompensaty dla tych gmin, które tracą dość duże dochody z powodu zwolnień? Czy odnosi się to do tych właśnie jednostek badawczo-rozwojowych?

Senator Tadeusz Kopacz:

Panie Senatorze, wydaje mi się, że także - z tym, że nie jest to rekompensata obligatoryjna. Zapis tego artykułu mówi o tym, że ta rekompensata subwencji może składać się również z tych właśnie rekompensat związanych z utraconymi z różnych tytułów dochodami. Nie jest to jednak obligatoryjne.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Pan minister Miller.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Jerzy Miller:

Panie Marszałku, chciałbym to uzupełnić. Wolą parlamentu było, aby była to rekompensata obligatoryjna. I takiego zapisu dokonano. Dziękuję.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Dziękuję bardzo.

Czy są jeszcze pytania do sprawozdawców? Nie widzę chętnych.

Zgodnie z art. 43 Regulaminu Senatu chciałbym zapytać obecnego na posiedzeniu przedstawiciela rządu, czy chce zabrać głos i przedstawić stanowisko rządu w sprawie rozpatrywanej ustawy.

Przypominam, że rozpatrywana ustawa była rządowym projektem ustawy. Do reprezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister finansów.

Panie Ministrze - pan minister Jerzy Miller jest z nami od dłuższego czasu - proszę bardzo.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Jerzy Miller:

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Ustawa, o której dzisiaj mowa, jest rzeczywiście epizodyczna, ponieważ obejmuje tylko dwa najbliższe lata. Są to jednak bardzo istotne dwa lata, które mogą upewnić nas w poglądach na właściwe źródła i wysokość dochodów powiatów i samorządowych województw.

Wartości liczbowe przyjęte w toku prac legislacyjnych opierają się na założeniu, iż zadanie przekazywane przez administrację rządową utrzymuje dotychczasowy poziom finansowania tego zadania. W związku z tym chcę wyraźnie powiedzieć, że nie jest to pretekst do zmniejszania nakładów na funkcjonowanie konkretnych jednostek budżetowych, zakładów budżetowych czy gospodarstw pomocniczych, na konkretne dotacje dla podmiotów niepublicznych. Jest to utrzymanie dzisiejszego poziomu. Nie jest to jednak również powód do zwiększenia wysokości tych nakładów. Proporcje zostały utrzymane tak, jak gdyby te jednostki nadal były pod opieką administracji rządowej.

Szanowni Państwo, pozwolę sobie odnieść się przede wszystkim do zgłoszonych przez obie komisje wniosków, uznawszy, iż w toku dyskusji w komisjach miałem możność bardzo szczegółowego przedstawienia intencji. Nie będę się odnosił do uwag redakcyjnych, uznawszy, iż są one oczywiste. Dziękuję przy tym za ich wprowadzenie; wydaje się, iż dzięki nim projekt jest bardziej czytelny i że ułatwią one wdrożenie tej ustawy w życie.

Wyjątek uczynię dla poprawki siedemnastej Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, ponieważ przypuszczam, że wkradł się tu błąd maszynowy. Wydaje mi się, że intencją komisji było, aby słowa "innych województw niż województwo, na którego terenie ma siedzibę osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej" były zastąpione wyrazami "województwa innego niż województwo właściwe dla siedziby podatnika". Podnoszę tę kwestię jedynie dla czystości.

Myślę także, że tylko ten sam chochlik maszynowy sprawił, iż w poprawce dwudziestej drugiej pomylono art. 25 z art. 26. Właściwy jest art. 26, ponieważ art. 25 jest poprawiony w poprawce dwudziestej pierwszej.

Jeżeli jednak państwo pozwolą, chciałbym przejść do kwestii zmian merytorycznych. Po pierwsze, poprawka dziesiąta odnosi się do art. 8, w którym w pkcie 1 proponuje się, aby jednoprocentowy udział w podatku dochodowym od osób fizycznych zastąpić wartością 1,2%.

Muszę powrócić do wyliczeń strony rządowej, które wskazały, iż właściwa wartość tego udziału to 0,74%. Dla zachowania tej zasady, o której wspomniałem na wstępie, utrzymujemy dotychczasowy poziom finansowania zadań przekazywanych samorządowi powiatowemu. W toku długich debat w podkomisji sejmowej, później w komisjach sejmowych doszło do ustalenia wartości wyższej, na wysokości 1%. To kosztuje budżet państwa 80 milionów zł. To powoduje, że dochody dla budżetu państwa z podatku dochodowego od osób fizycznych są mniejsze o 80 milionów zł . Gdyby zgodzono się na sugerowaną poprawkę, to kosztowałoby to jeszcze 62 milionów zł. W związku z tym pozwalam sobie podać w wątpliwość zasadność tej poprawki. Automatycznie także poprawka dwunasta byłaby wtedy nieaktualna.

Poprawka dwudziesta czwarta odnosi się do subwencji oświatowej, która jest wspólną subwencją oświatową, gminną, powiatową i wojewódzką. Dokładne wyliczenia wartości nakładów na szkoły, które są dzisiaj prowadzone przez powiaty i duże miasta, oraz szkoły, które są dzisiaj prowadzone przez kuratorów i pięć innych resortów, wskazują, że wartość tej subwencji oświatowej powinna wynosić 12,59%. A decyzja Sejmu, iż szkoły artystyczne w roku 1999 nie powinny być prowadzone przez samorząd, lecz powinny być prowadzone przez administrację rządową, powoduje, iż ta subwencja powinna być obniżona do wartości 12,39%. Różnica pomiędzy 12,39 a 12,8, jak to jest zapisane w projekcie, to dokładnie 526 milionów 366 tysięcy zł. I to jest kwota, o jaką strona rządowa zamierza podnieść wydatki na oświatę, która staje się zadaniem powiatów i województw. Przyczyna takiego stanowiska jest prosta. Po pierwsze, nie możemy nie zauważyć, że szkoły, zwłaszcza kuratoryjne, są w roku 1998 zadłużone. Aktualnie to zadłużenie wynosi 146 milionów zł i jeżeli mój optymizm życiowy nie jest zbyt duży, to mam nadzieję, że na koniec roku nie będzie wyższe niż 200 milionów zł. Po drugie, liczba uczniów w szkołach ponadpodstawowych w roku 1999 wzrośnie. Będzie to jeszcze przedostatni rok przed spodziewanym niżem demograficznym. Jednak w porównaniu do roku 1998 w roku 1999 i w 2000 jeszcze będzie więcej uczniów szkół ponadpodstawowych. Stąd uznajemy, że słuszne jest zadbać o to, aby te organy, które mają prowadzić szkoły ponadpodstawowe, dostały wyższe subwencje niż te, na jakie wskazywałoby proste przeliczenie z roku 1998.

Prosiłbym tylko o zachowanie umiaru. Wydaje mi się, że zwiększenie o kwotę 526 milionów zł wskazuje na naprawdę wystarczające dostrzeżenie problemu. W związku z tym chciałbym państwa przekonać do utrzymania wartości 12,8% dochodu budżetu państwa jako właściwego wskaźnika uzależnienia wysokości subwencji oświatowej.

W poprawce dwudziestej szóstej komisja sugeruje, aby biedne gminy mogły dostać dotacje w nieograniczonej wysokości, przepraszam, ograniczonej, ale wartością inwestycji. Czyli w skrajnym przypadku, aby nie musiały dać ani złotówki na inwestycję, którą chcą wykonać. Proszę państwa, to rozwiązanie wydaje się niepraktyczne, ponieważ wówczas można się spodziewać zalewu wniosków od każdego, kto uzna, iż inne wydatki są tak istotne, że na inwestycję już go nie stać. Co to oznacza, że mnie nie stać na inwestycję? To oznacza, że te środki, które mam, wolę przeznaczyć na wydatki bieżące. Zawsze jest tak, że wydatki bieżące nie zaspokajają wszystkich potrzeb i w związku z tym zawsze powstaje dylemat, na jaką kwotę inwestycji stać nas w danym roku budżetowym. Przy otworzeniu takiej furtki, jaką sugeruje ust. 1a w art. 45, będzie bardzo trudno udowodnić gminie, że gdyby inaczej skalkulowała wydatki bieżące, to stać by ją było na większy udział środków własnych w wybranej inwestycji. Dlatego uznaję tę propozycję za wielce dyskusyjną.

W poprawce dwudziestej dziewiątej komisja proponuje, aby zmienić proporcje pomiędzy udziałem w podatku zwanym akcyzą od paliw: proponowaną czterdziestoprocentową dla dróg krajowych i sześćdziesięcioprocentową dla powiatowych i wojewódzkich zastąpić trzydziestopięcioprocentową dla dróg krajowych i sześćdziesięciopięcioprocentową dla dróg wojewódzkich i powiatowych. Bardzo przekonywający jest argument, że dróg krajowych jest jedynie kilkanaście tysięcy kilometrów, jednak drogi mają to do siebie, że nie zawsze ich długość świadczy o wartości. W związku z tym minister transportu posłużył się innym wskaźnikiem, moim zdaniem, lepiej odpowiadającym potrzebom, a mianowicie tak zwaną wartością odtworzeniową. Czyli oszacowaniem, ile musielibyśmy wydać na wybudowanie tej drogi, gdybyśmy ją dzisiaj budowali. Posłużył się również drugim parametrem świadczącym o szybkości zużywania tej drogi, czyli strumieniem pojazdów, mierzonym liczbą pojazdów umownych na dobę. Umownych, bo podobno jedna ciężarówka, przejeżdżając daną drogą niszczy ją w takim stopniu, jak sto osiemdziesiąt samochodów osobowych. Zderzenie tych dwóch parametrów i przyłożenie ich z tą samą wagą do wzoru wskazuje, iż proporcja jest właściwa. Kolejna kwestia, a mianowicie badanie empiryczne. Minister transportu zrobił statystykę nakładów na drogi w ostatnich trzech latach i podzielił te nakłady według klasyfikacji, która ma obowiązywać, począwszy od roku 1999. Dzisiejsze swoje drogi krajowe podzielił na krajowe w roku 1999 i wojewódzkie w roku 1999, a dzisiejsze drogi wojewódzkie zaklasyfikował jako powiatowe. Ta proporcja wskazała, że w latach poprzednich nigdy nie wydano na drogi krajowe, według podziału z roku 1999, mniej niż bodajże 43%. W związku z tym poddaję pod państwa rozwagę kwestię, czy taka sugestia odpowiada zasadzie, o której wspomniałem na wstępie. Przekazuje się zadania z takimi środkami, jakie byłyby wykorzystywane na dany cel, gdyby ten cel dalej był realizowany przez administrację rządową.

W ostatniej poprawce, trzydziestej, zawarta jest troska o stan przejściowy. Kiedy się bowiem coś przebudowuje, zawsze wiąże się to z pewnym kosztem zmiany. Szanowni Państwo, 1,5% to jest 60 milionów zł. To jest koszt zmiany, który został zaproponowany. Podniesienie tego wskaźnika do 2% oznacza wzrost rezerwy o 20 milionów zł. W budżecie państwa, tym złożonym w Sejmie, nie ma tych 20 milionów zł. Jest natomiast inna rezerwa, w wysokości 618 milionów 200 tysięcy zł na reformę administracyjną, na te wszystkie koszty jednorazowe wynikające z tego, że trzeba zmienić właściciela, strukturę organizacyjną, nieraz miejsce, czyli siedzibę instytucji. Tam jest między innymi zawarta również dotacja na rzecz samorządów powiatowych i wojewódzkich. Sugerowałbym, aby państwo zechcieli uwzględnić tę okoliczność i odstąpili od proponowanego podniesienia rezerwy w ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Panie Marszałku, dziękuję.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Dziękuję.

Czy ktoś z państwa senatorów chciałby skierować krótkie, zadawane z miejsca zapytanie do przedstawiciela rządu? Nie widzę chętnych... Przepraszam bardzo.

Proszę, Panie Senatorze. Pan senator Majka.

Senator Krzysztof Majka:

Panie Ministrze, w opinii o zgodności projektu ustawy z prawem Unii Europejskiej moją uwagę zwróciły dwie sprawy. Pierwsza, wskazująca na brak pewnej korelacji między źródłami dochodów gmin a projektem ustawy o finansach publicznych - opinia mówi nawet, że brak tej korelacji stanowi istotny problem ustrojowy. I druga - stwierdzająca, iż systematyka subwencji celowych wymaga uporządkowania.

Moje pytanie jest następujące. Prosiłbym może o szerszy komentarz na temat tego, na czym polega ten brak korelacji, z czego wynika brak skuteczniejszego dostosowania do wymogów prawa europejskiego. Czyżby z faktu, iż jest to, jak pan minister stwierdził, ustawa epizodyczna, tylko na najbliższe lata? Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Proszę bardzo, Panie Ministrze.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Jerzy Miller:

Panie Senatorze, jestem zaskoczony. Komitet Integracji Europejskiej przedłożył pismo informujące o tym, że projekt rządowy jest zgodny z prawem europejskim. Rozumiem, że pan senator dysponuje dokumentem innego autorstwa i dotyczącym nie przedłożenia rządowego, lecz aktualnego projektu powstałego w trakcie prac parlamentarnych. Ja przyznaję, że tej opinii po prostu nie znam.

Jeżeli natomiast chodzi o niezgodność między ustawą o finansach publicznych i ustawą o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, to muszę przyznać, że jej nie dostrzegam, jako że ustawa o finansach publicznych w ogóle nie definiuje dochodów, odnosząc się w tej kwestii właśnie do ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

Senator Krzysztof Majka:

Dziękuję bardzo. Moja uwaga związana jest z opinią z dnia 11 maja, wydaną przez Komitet Integracji Europejskiej. Dziękuję.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Ale jest to opinia w odniesieniu do czego? Bo to jest ważna sprawa, Panie Senatorze. Dobrze byłoby wiedzieć, o czym mówimy.

Senator Krzysztof Majka:

Do ustawy o finansach publicznych i do ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Panie Ministrze?

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Jerzy Miller:

Teraz już rozumiem, o który dokument chodzi. Rzeczywiście istniała wątpliwość Komitetu Integracji Europejskiej, dotycząca kwestii długu publicznego. Odnosiła się ona do pierwszej z tych ustaw, czyli do ustawy o finansach publicznych. Na drugiej stronie, w ostatnim akapicie jest natomiast odniesienie do ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego stwierdzające, że Komitet Integracji Europejskiej nie znajduje powodów, dla których miałby wydać opinię inną niż pozytywna.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Dziękuję bardzo. Czy pan senator jest usatysfakcjonowany?

(Senator Krzysztof Majka: Dziękuję.)

Pan senator Struzik.

Senator Adam Struzik:

Dziękuję, Panie Marszałku.

Wracam jeszcze na chwilę do subwencji oświatowej. Pan minister powiedział, że zwyżka z poziomu 12,59%, choć tak naprawdę powinno być 12,39%, stanowi kwotę 526 milionów 366 tysięcy zł i że bierze się tu pod uwagę również wynoszące około 200 milionów zł zadłużenie. Chciałbym się dowiedzieć, po pierwsze, czy w wyliczeniach państwa jest uwzględniony czynnik inflacji? Po drugie, czy wygląda to tak obiecująco, jak pan mówi, jeśli założy się wzrost płac w sferze budżetowej, a więc domyślam się, że również wzrost płac pracowników oświaty? Czy wtedy, po uwzględnieniu tych elementów, pierwszy raz będziemy mieli do czynienia z realnym wzrostem nakładów na oświatę realizowaną przez samorządy?

Wicemarszałek Donald Tusk:

Proszę bardzo.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Jerzy Miller:

Panie Marszałku! Wysoki Senacie! Tak, ten rachunek uwzględnia średnią roczną inflację w wysokości 8,5% w roku 1999 i uwzględnia dwuprocentowy realny wzrost płac ponad inflację, czyli nominalnie wzrost wynagrodzeń w oświacie o 10,5%. Dziękuję.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Dziękuję bardzo. Czy są jeszcze pytania? Nie widzę zgłoszeń. Dziękuję.

Otwieram dyskusję.

Przypominam o wymogach regulaminowych dotyczących czasu przemawiania senatorów oraz o konieczności zapisywania się do głosu u senatora prowadzącego listę mówców i obowiązku składania wniosków o charakterze legislacyjnym na piśmie.

Chciałbym ponadto przypomnieć, że zgodnie z art. 45 ust. 2 Regulaminu Senatu bezpośrednio po wyczerpaniu listy mówców dyskusja zostanie zamknięta i nie będzie już możliwości składania wniosków o charakterze legislacyjnym.

Proszę o zabranie głosu senatora Jerzego Mokrzyckiego.

Senator Jerzy Mokrzycki:

Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Chciałem trochę inaczej skonstruować swoją wypowiedź, ale wystąpienie pana ministra Millera spowodowało, że troszeczkę ją zmienię.

Panie Ministrze, pan mówi o sposobach przeliczenia, jakby to było przeliczone za pomocą takich samych wskaźników jak wtedy, gdyby te zadania realizowała administracja rządowa. A wiemy przecież, że i administracji rządowej nie starczało na realizację tych zadań. Jest to więc filozofia, w myśl której jak było biednie i ubogo, to dalej musi być biednie i ubogo. A co zrobimy z tym, co powiedzieliśmy ludziom z samorządów, że oni będą sprawowali rzeczywistą władzę i będą mieli środki na sprawowanie tej władzy? Władzę ma przecież ten, kto ma pieniądze. A kto ma pieniądze? Pieniądze w dalszym ciągu będzie miał rząd, bo cała konstrukcja jest oparta na dotacjach i subwencjach, które sięgają w niektórych przypadkach 90%. Decyzje o rozwoju będą więc zapadały nie w gminie, ale u tego, kto daje pieniądze. Tym bardziej że operujemy tak zwanym pieniądzem znaczonym, bo takim właśnie pieniądzem jest dotacja. Można ją wydać tylko na ten określony cel, który uzna minister. I wszystko.

Dlatego wydaje mi się, że celowo zmierzono do tego, by ograniczyć liczbę subwencji, które są adresowane i nie wymagają tego rodzaju rozliczeń, na rzecz dotacji. Wyraźnie zamykamy samorządom drogę do podejmowania samodzielnych działań. Tak to jest.

Ba, żeby było jeszcze weselej, to całość dotacji i subwencji idzie przez wojewodę, drugi organ, który będzie je przekazywał - następne sito. Oczywiście, odpowiedziano mi, że system finansowania tak jest ułożony, iż minister finansów nie może tego zrobić bezpośrednio na podstawie przelicznika, algorytmu na powiat czy województwo, że to musi mimo wszystko iść przez wojewodę. Może w tym roku tak, ale zastanowienie się nad tym, czy rzeczywiście do końca życia tak to powinno być, jest konieczne.

Panie Ministrze, mówił pan też o pewnych wzrostach w stosunku do tego, co było w roku ubiegłym, ale mówiąc o oświacie, zapomniał pan o jednym. O tym, że tak naprawdę ta subwencja oświatowa to w 87% płace, a tylko w 13% wydatki rzeczowe. Te 13% to są wydatki rzeczowe, a reszta, całość tej subwencji pójdzie na płace. Znowu gminy, znowu powiaty będą musiały dopłacać. Oczywiście, w różnym stopniu te gminy i miasta będą to robiły: jedne będą dopłacać 5% czy 0,5%, bo nie mają z czego, a inne 30%, bo mają z czego lub po prostu uważają, że oświata jest ważna. I my ten mechanizm pogłębiamy.

Stąd nasza propozycja, żeby w miarę możliwości stopniowo schodzić z kosztów płac na rzecz zwiększenia wydatków rzeczowych.

Zdrowie - powiat: 1 a 1,2. Tak, Panie Ministrze, proponujemy wzrost, jest on niewielki: 60 milionów zł. Ale proszę pamiętać, że powiat przejmie służbę zdrowia i przede wszystkim przejmie jej budynki, które przynajmniej w 90% wymagają remontów. I to też jest próba jakiegoś ulżenia powiatom przy realizacji ich zadań.

Czyli nie może być tak, że jak było biednie, to niech będzie biednie do końca, bo praktycznie, odliczając inflację, żadnego wielkiego wzrostu nie ma. Możemy kłócić się, czy 20, czy 30 milionów w wypadku gmin to więcej czy mniej. Praktycznie jednak żadnego istotnego wzrostu nie będzie.

Oczywiście, znowu jest problem, bo w wypadku tej ustawy to mają być tylko dwa lata, ale pan wie, Panie Ministrze, i większość siedzących na tej sali wie, i pana ludzie wiedzą, bo już na posiedzeniu komisji było to powiedziane, że ta ustawa będzie obowiązywała dłużej. Nie ma co do tego żadnych wątpliwości, bo zapisy, które tutaj są, nie pozwalają na wprowadzenie nowej ustawy w 2001 r. Tak zapisano: sprawozdania i analizy, które mają być dokonane za 1999 r. świadczą, że w 2001 r. nowa ustawa nie wejdzie i to wszyscy wiemy. Tak więc to nie są tylko dwa lata, to jest perspektywa trzech, czterech lat. Taka jest prawda. Wszyscy to wiemy i pracownicy Ministerstwa Finansów wcale temu nie przeczą. Wprost przeciwnie: mówią, że tak, tak to będzie. Więc ten problem jest, powiedziałbym, wcale nie taki jednoznaczny. Ja rozumiem, że ta ustawa musi wejść w życie, skoro mają wejść w życie pozostałe ustawy kompetencyjne, ale jest przynajmniej szansa naprawić teraz te rzeczy, które można, i zapewnić na starcie chociaż minimum przyzwoitości, jeżeli chodzi o środki dla nowych podmiotów.

I ostatnia sprawa. Składałem wniosek dotyczący art. 23 ustawy, który jest, moim zdaniem, niezgodny z prawem, sprzeczny z konstytucją. Ten artykuł, proszę zwrócić uwagę, nakłada na gminy swoistego rodzaju podatek. Jest to sprzeczne z art. 167 Konstytucji, który mówi, że dochodami jednostek samorządu terytorialnego są ich dochody własne oraz subwencje ogólne i dotacje celowe z budżetu państwa. Całe dochody, w żaden sposób nieopodatkowane. Jest to zwykłe zbójnickie lub, jeśli ktoś woli, Janosikowe prawo: zabrać bogatym, dać biednym. Ja wiem, że musi być jakaś forma przemieszczeń, ale można było wcześniej zastosować inne rozwiązanie. Są inne sposoby na to, żeby przemieszczać te środki. Nałożyliśmy jednak podatek i już wiem, że wiele gmin, powiatów zaskarży ustawę do Trybunału Konstytucyjnego jako niezgodną z prawem. W roku ubiegłym były zresztą takie sprawy w NSA, oczywiście trochę na innym tle, ale jakieś przymiarki już mieliśmy.

Sygnalizuję ten temat, ponieważ komisja uznała inaczej. Oczywiście zdaję sobie sprawę, że wykreślenie art. 23 wali całą konstrukcję podziału jednostek, dlatego nie upieram się przy swoim wniosku. Sygnalizuję po prostu, jak może być, że może czeka nas taki pasztet. Bo gminy mogą skorzystać z tego przepisu i próbować zaskarżyć tę ustawę. Co więcej, nie jest to tylko moje zdanie. W opiniach prawnych, które tu mamy, wielokrotnie zostało podkreślone, że taka możliwość istnieje. W związku z tym bardzo, bardzo proszę, aby się nad tym zastanowić.

I tak na zakończenie, Szanowni Państwo. Mnie się wydaje, że zgodnie z polską, może niedobrą tradycją, prowizorki trwają najdłużej. Ta prowizorka chyba też trochę potrwa. Obym się mylił - bardzo się będę z tego cieszył - czego państwu i sobie, a przede wszystkim samorządom, serdecznie życzę. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Dziękuję bardzo.

Nikt więcej nie zgłosił się...

(Senator Leon Kieres: Jeszcze ja, Panie Marszałku.)

Proszę na przyszłość o zapisywanie się do dyskusji.

(Senator Leon Kieres: Przepraszam, ale chciałbym zgłosić wniosek legislacyjny.)

Proszę bardzo, Panie Senatorze.

Senator Leon Kieres:

Przepraszam, Panie Marszałku, że tak późno zgłaszam się do dyskusji, ale konsultowałem mój wniosek legislacyjny jeszcze z przedstawicielami ministra finansów, żeby nadać mu odpowiednie brzmienie legislacyjne.

Na początku jednak pewna uwaga odnośnie do tego, o czym mówił pan senator Mokrzycki. Oczywiście, w czasie posiedzenia komisji długo dyskutowaliśmy zarówno na temat, który przedstawiał pan senator, jak i na inne, nie zawsze dochodząc do wspólnych wniosków. Właśnie ten przykład dowodzi pewnej rozbieżności stanowisk w sprawie finansów jednostek samorządu terytorialnego. Nikt nie tai i wszyscy chyba wiemy, że pieniędzy dla gmin, województw, a zwłaszcza dla powiatów, w przyszłym roku nie będzie tyle, ile by te jednostki chciały mieć. Co do tego nie mamy wątpliwości.

Ale chciałbym też powiedzieć państwu o jednej rzeczy. Niewątpliwie w sposób znaczący ułatwiałoby nam w tej chwili zajmowanie stanowiska w tej sprawie, a powiatom i województwom od 1 stycznia przyszłego roku lepsze gospodarowanie środkami finansowymi, gdybyśmy dzisiaj przypomnieli sobie, co zrobiliśmy my, a także, co zrobili posłowie, z kompetencjami tych jednostek samorządu terytorialnego. Można to powiedzieć wprost. Wydaje mi się, że w pewnym stopniu, świadomie czy nieświadomie, pewnie w dobrej intencji, ale te kompetencje w dużym stopniu zostały zdewastowane, zwłaszcza kompetencje samorządu województwa. Przypominam państwu problem średniego szkolnictwa artystycznego. Przekazanie zadań w tej sprawie zostało odłożone do 2001 r. Wiem, że w tej chwili jest przygotowywana w trybie pilnym nowelizacja ustawy kompetencyjnej, która pozwoli przynajmniej miastom prowadzącym do tej pory średnie szkoły artystyczne w dalszym ciągu je utrzymywać, poprzez wykonywanie funkcji organu prowadzącego te szkoły. Bo nasza nowelizacja, a wcześniej sejmowa, pozbawiała tych, którzy już mieli te szkoły, także tej kompetencji.

Wspomnę jeszcze chociażby o problemie praw nabytych, jeśli jeszcze trzeba mówić, dlaczego tak się dzieje. Proszę wziąć pod uwagę sprawy związane z wojewódzkimi ośrodkami doradztwa rolniczego, z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, z Agencją Własności Rolnej Skarbu Państwa, Agencją Mienia Wojskowego. Były pewne pomysły, były propozycje, również rządowe, zawierające w sobie element wspomagania finansowego i to bezpośredniego, o które nam najbardziej chodzi, poprzez możliwość gospodarowania mieniem i uzyskiwania dochodów z tego tytułu. Mogłyby one być przeznaczone na finansowanie zadań jednostek samorządu terytorialnego. Niestety, nie udało nam się chyba - tak sądzę, jest to moje wewnętrzne przekonanie - rozwiązać tego problemu z korzyścią nie tylko dla tych jednostek, o których w tej chwili mówimy, ale także z korzyścią dla samej reformy.

W związku z informacjami przedkładanymi tutaj przez pana ministra oraz niepokojami, które - moim zdaniem - mają swoje racjonalne uzasadnienie, niepokojami co do stanu budżetów gmin, powiatów i województw, proponuję dodanie po art. 60 nowego artykułu. To art. 63a w brzmieniu: "Rada Ministrów przedłoży Sejmowi i Senatowi do dnia 31 maja 2000 r., wraz ze sprawozdaniem z wykonania ustawy budżetowej na rok 1999, informację o skutkach obowiązywania niniejszej ustawy wraz z propozycjami niezbędnych zmian".

Ta koncepcja nie jest nowa. Swego czasu, kiedy pracowaliśmy w 1994 r. nad tak zwaną ustawą o dużych miastach, wystąpiłem z podobną inicjatywą jako ekspert komisji sejmowej i ta koncepcja się sprawdziła. Wiem, że ta ustawa jest epizodyczna i ma obowiązywać tylko przez dwa lata, ale pan senator Mokrzycki słusznie powiedział: jak uczy życie, to prowizorki, także legislacyjne, mają zwykle tendencję do utrwalania się.

Chciałem nawet, żeby informacja o skutkach obowiązywania ustawy, którą dzisiaj prawdopodobnie przyjmiemy, była przedłożona już w połowie przyszłego roku. Powiedziano mi jednak, że nie będzie możliwe, aby w połowie przyszłego roku dysponowano danymi, zwłaszcza z regionalnych izb obrachunkowych, z aparatu skarbowego, na temat skutków obowiązywania tej ustawy, zwłaszcza jeśli idzie o zasilanie budżetów gmin, powiatów i województw pod rządami omawianej ustawy. Z dużą trudnością, ale udało się pani dyrektor Wawrzynkiewicz przekonać mnie do późniejszego terminu przedłożenia tego przez rząd Sejmowi i Senatowi. Podkreślam, że Senatowi, ponieważ zgodnie z konstytucją sprawozdanie z wykonania budżetu rząd przedkłada tylko Sejmowi, a w tym wypadku chciałbym, żeby ta informacja była przedłożona również Senatowi, żeby sprawozdanie o skutkach obowiązywania niniejszej ustawy było przedłożone do 31 maja 2000 r., a więc, jak mówi konstytucja, w ciągu pięciu miesięcy od zakończenia roku budżetowego.

I taką propozycję przedkładam.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Dziękuję bardzo.

Pan senator Janowski.

Senator Mieczysław Janowski:

Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie! Panie Ministrze! Szanowni Przedstawiciele Ministerstwa Finansów!

Ustawa, o której mówimy, jest związana z ustawą omawianą wcześniej, dotyczącą finansów publicznych. Powiedziałbym może tak, że ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego mówi o krwioobiegu samorządów. Truizmem jest twierdzenie, że tyle samorządności, ile pieniędzy, ale jest ono bezwzględnie prawdziwe. Stąd też, gdy mówimy o zasilaniu kas gmin, kas powiatów i kas sejmików, musimy do tego podejść z wielką starannością.

Tak się składa, że obserwowałem i pracę rządu, i pracę Sejmu nad tą ustawą - a pierwotne projekty były złożone jeszcze wczesną wiosną. Potem w te dyskusje włączył się Senat, w szczególności Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Trudno określić rozwiązanie, które mamy, jako w pełni zadowalające, tym bardziej że tak wiele elementów jest ciągle niepewnych. Jednakże ta ustawa podawana jest do publicznej wiadomości w terminie bardzo późnym. Wiemy, jakie były przyczyny tej zwłoki. Jednak wydaje mi się, że dalsze zwlekanie z pracami nad doskonaleniem tej ustawy jest niemożliwe. Są tego różne przyczyny, na przykład fakt, że 1 stycznia to data bardzo nieodległa. Stąd też, widząc zalety tej ustawy, o których mówił również pan senator sprawozdawca, jak również jej mankamenty, o których dyskutowaliśmy podczas prac w komisji, chcę zaapelować do państwa senatorów o jej przyjęcie i uwzględnienie poprawek, które były przedstawione.

Ze swej strony pragnę gorąco poprzeć poprawkę zgłoszoną przez pana senatora Kieresa dotyczącą swego rodzaju monitoringu, którego wprowadzenie jest koniecznością. Chcę także, jak gdyby wychodząc naprzeciw tym sugestiom, które się pojawiły, zaproponować poprawkę dotyczącą art. 3 pktu 3, może nie idącą tak daleko, jak to sugerował pan senator Mokrzycki, zmierzającą do zastąpienia liczby 26,7% liczbą 27,9%. Sądzę, że takie zwiększenie udziału w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa, chodzi o dochody z podatku od osób fizycznych, powinno zapewnić spokojne funkcjonowanie samorządów. O tej liczbie mówi się w ust. 3 art. 3 i w art. 5 i 6.

Zgłoszę również drobną poprawkę korygującą, odnoszącą się do art. 22, w którym w sposób niejednolity zapisano dane dotyczące tak zwanej przeliczeniowej liczby mieszkańców. Poprawka ta ma charakter redakcyjny.

Panie Marszałku! Na koniec jeszcze jedno zdanie. Traci moc dotychczasowa ustawa o finansowaniu gmin. Tak się składa, że mam honor, państwo o tym wiedzą, pełnić funkcję prezydenta miasta Rzeszowa. Działałem także i ciągle jeszcze działam w Związku Miast Polskich. Wobec tego mogę powiedzieć, że ustawa o finansowaniu gmin, chociaż była wielokrotnie korygowana, poprawiana i była ustawą ciągle budzącą niezadowolenie, przynosiła pożyteczne efekty. Ufam, że ta ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego stworzy podstawy do wypracowania rozwiązań docelowych, mimo że ma ona funkcjonować jedynie przez dwa lata. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Dziękuję bardzo. Senator Feszler.

Senator Lech Feszler:

Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!

Dzisiejsza debata dotyczy jednego z filarów samorządu terytorialnego. Takimi filarami jest zapewnienie osobowości prawnej samorządu i samodzielności wybierania jego organów. Te filary zagwarantowane są zarówno w Konstytucji Rzeczypospolitej jak i w ustawach dotyczących samorządu terytorialnego oraz ordynacji wyborczej. Trzecim filarem, nie mniej ważnym, a przez niektórych uważanym za najważniejszy, jest zagwarantowanie samorządom samodzielności finansowej. Tej właśnie kwestii dotyczy dzisiaj rozpatrywana ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.

Martwi mnie to, iż jest to ustawa o charakterze epizodycznym, ma ona funkcjonować bowiem tylko dwa lata. Jednak, uwzględniając argumenty rządu mówiące, iż trudno w tej chwili przesądzić, jakie będą dochody nowych jednostek, którymi są powiat i województwo - w pierwszym roku funkcjonowania ich budżet zostanie ustalony przez rząd - można się zgodzić na tę jej epizodyczność, wierząc, iż na podstawie dwuletnich doświadczeń przygotuje się ustawę systemową. Pomimo takiego charakteru tej ustawy uważam, że już w niej należałoby zagwarantować pewną stabilność dochodów jednostek samorządu terytorialnego. Dlatego chcę zgłosić poprawkę systemową gwarantującą stabilność niektórych dochodów, które były bardzo niepewne, jak to wynika z doświadczeń gmin, i nieadekwatne do ich zadań.

Chodzi mi o zapis konstytucyjnej normy odpowiedniości dochodów jednostek samorządu terytorialnego do ich zadań. Nie jest to li tylko powtórzenie zapisu konstytucyjnego, ale umieszczenie w ustawie, będącej jak gdyby konstytucją finansową samorządów, swoistego minimum gwarantującego odpowiedniość dochodów do zadań, które mogą być przekazywane samorządom do wykonywania w różny sposób, na mocy różnych ustaw i nie tylko ustaw. Katalog zadań samorządu jest bowiem otwarty i szeroki. Potrzebę wprowadzenia tej poprawki uzasadniam również tym, że zarówno osobowość prawna samorządów jak i samodzielność wyborów do organów samorządów są zagwarantowane w konstytucji, ale oprócz tego są również odpowiednie zapisy w innych ustawach. Te gwarancje są więc w nich powtórzone. Dlatego to samo należałoby zrobić również w tym przypadku.

Pragnę także zgłosić poprawkę do art. 43. Chodzi o dodanie ust. 3 mówiącego, że na realizację wieloletnich programów rozwoju jednostkom samorządu terytorialnego, o których mowa w odrębnych przepisach, mogą być udzielane dotacje celowe z budżetu państwa. Propozycję tę uzasadniam tym, iż pomimo że nie ma zapisów w ustawach o samorządzie terytorialnym, gminnym i powiatowym, mówiących o konieczności opracowania wieloletnich programów rozwoju, jednostki samorządu opracowują niekiedy wieloletnią strategię rozwoju gospodarczego i wiele gmin już ją ma. Sądzę, że również przyszłe powiaty będą opracowywały takie strategie i wtedy konieczny będzie odpowiedni zapis odnoszący się do tej sprawy. W związku z tym przyjęcie tej poprawki byłaby celowe. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Dziękuję bardzo.

Informuję, że lista mówców została wyczerpana.

Zgodnie z art. 45 ust. 2 Regulaminu Senatu zamykam dyskusję.

Czy przedstawiciele rządu chcą ustosunkować się do wniosków przedstawianych w trakcie dyskusji? Proszę bardzo, Panie Ministrze.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
Jerzy Miller:

Panie Marszałku! Szanowni Państwo!

Pan senator Mokrzycki powiedział, że będzie biednie i ubogo. Proszę państwa, nie do końca mogę się zgodzić z tą opinią. Będzie tak bogato, jak będzie bogato w administracji rządowej i będzie tak biednie, jak biednie będzie w administracji rządowej. Dzisiaj brakuje pieniędzy na wiele ważnych wydatków publicznych. Jednak uchwalenie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego nie spowoduje wzrostu budżetu państwa. W związku z tym można powiedzieć, że bogactwo będzie zależało od tego, na ile nas będzie stać, a ubóstwo od tego, na ile nasze ambicje będą przewyższały możliwości.

Czy władza będzie dalej w rękach rządu, dlatego że są dotacje? Ja poproszę pana senatora - nie ma pana senatora - aby zechciał wskazać, która dotacja może zostać zamieniona na dochód własny. Jeżeli ustawa kompetencyjna dopuszcza taką możliwość, to bardzo chętnie zapoznam się z pana poprawką i na pewno będę ją popierał. Ale jeżeli nie znajdzie pan takiego przykładu, to proponuję, aby odstąpił pan od swojego wniosku, który sugeruje, że w roku 1999 władza dalej będzie w rękach rządu, bo będzie on udzielał dotacji. O wprowadzeniu takich rozwiązań zadecydował parlament, przyjmując takie a nie inne rozstrzygnięcia kompetencyjne. W ustawie kompetencyjnej nie zadecydowano tylko i wyłącznie o zadaniach, ale również o źródle finansowania tych zadań.

Prostuję również inny pogląd. Subwencje nie będą rozdzielane przez wojewodów. Będą one przekazywane przez ministra finansów, ale dotacje rzeczywiście będą przekazywane przez wojewodę. A dlaczego? Dotacja podlega rozliczeniu i minister finansów nie ma możliwości rozliczyć wykorzystania dotacji przez trzysta siedemdziesiąt trzy powiaty, szesnaście województw i prawie dwa i pół tysiąca gmin. W związku z tym zasada pomocniczości musi być obecna również w administracji rządowej. Wojewoda jest przedstawicielem rządu, który w tym przypadku spełni wymagane zadanie. Skontroluje on, czy dotację wykorzystano zgodnie z celem, na który została przyznana.

Pan senator Mokrzycki proponuje także, aby zmienić proporcje wydatków oświatowych, subwencji oświatowej. Nie wynosiłaby ona 87/13, ale więcej przyznano by na wydatki rzeczowe. Minister finansów powinien temu przyklasnąć, gdyż to oznacza, że mniejszy procent subwencji będzie co roku przeliczany wskaźnikiem uwzględniającym realny wzrost płac. W myśl pana propozycji, ta subwencja byłaby niższa, bo przyjęlibyśmy na przykład dla 50% wydatków wzrost tylko o 10,5%, ale dla dalszych 50% już tylko o 8,5%. Teraz przyjmujemy dla 87,5% wskaźnik wzrostu o 10,5%, to są wydatki na płace, a tylko dla niecałych 13% wskaźnik wzrostu o 8,5%. Ale to jest uczciwe, bo tak rzeczywiście wygląda proporcja środków przeznaczanych na płace i na wydatki rzeczowe w tych szkołach, które teraz przekazujemy. Wydatki na płace pozostają w takiej proporcji do wydatków rzeczowych. Tak więc nie posłucham wskazówki pana senatora.

Powiat przejmie służbę zdrowia, to prawda, ale służba zdrowia jest samodzielną jednostką i od 1 stycznia dostaje środki na tak zwaną amortyzację. W związku z czym nie mówmy, że powiat będzie remontował stare ośrodki zdrowia, bo stary ośrodek zdrowia, który jest samodzielnym zakładem opieki zdrowotnej, ma wykorzystać swoje środki amortyzacji na remont własnej siedziby. Siedziba jest użyczona w bezpłatne użytkowanie samodzielnemu zakładowi opieki zdrowotnej, który jest ułomną, ale jednak osobą prawną i gospodaruje tym majątkiem na własne ryzyko i odpowiedzialność.

Co do zbójeckiego podatku, jakim pan senator nazwał art. 23, to ośmielę się powiedzieć, że nie ma żadnej ustawy...

(Senator Jerzy Mokrzycki: Zbójnickiego.)

Zbójnickiego? A, to przepraszam.

(Wicemarszałek Donald Tusk: To brzmi trochę łagodniej.)

Brzmi trochę łagodniej, ale nie wiem, czy pan senator się nie obrazi za takie określenie, że to jest zbójnicki podatek. W każdym razie śmiem twierdzić, że to nie jest żaden podatek, lecz ustawowe wyrównywanie dochodu samorządu gminnego. Rząd, przystępując do reformy administracyjnej, obiecał gminom, że nie zmieni ich sytuacji finansowej, i myślę, że ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w tym kształcie potwierdza, że ta obietnica została dotrzymana. Cała konstrukcja zasilania budżetowego gmin nie uległa żadnym zmianom. Zmiany albo uzupełniają dochody, albo mają charakter redakcyjny, dostosowujący sytuację do zmieniającego się otoczenia. Powstanie powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego zmusiło do zwiększenia wartości udziału, ale od mniejszej kwoty, co daje w sumie ten sam skutek. A w związku z tym, jeżeli Wysoki Senat uzna, że nie należy zabierać pieniędzy najbogatszym gminom i przekazywać ich gminom najuboższym, to jest jego wola. W projekcie rządowym natomiast nie mógł taki zapis być umieszczony, bo wtedy rząd by nie dotrzymał słowa danego gminom.

W pełni zgadzam się z wnioskiem pana senatora Kieresa, że przed nowelizacją ustawy należy przeanalizować skutki jej funkcjonowania po to, aby rozwiązania przyjęte w nowelizacji były oparte na analizie danych empirycznych, a nie tylko na przypuszczeniach.

Pan senator Janowski zgłosił poprawkę dotyczącą art. 3. Panie Marszałku, pozwolę sobie skomentować ten wniosek takim stwierdzeniem: równolegle Wysoki Senat pracuje nad ustawą o ryczałtowej formie podatku dochodowego od osób fizycznych. Praca nad tymi dwiema ustawami jest powiązana, a mianowicie należy przyjąć, iż uzgodnienie, że ryczałt nie będzie podstawą naliczania udziałów dla gmin, musi być powiązane ze zwiększeniem wartości udziału dla gmin. I ta poprawka, ustalenie udziału na poziomie 27,6%, odpowiada pomniejszeniu podstawy naliczania udziału dla gmin o wartość 1 miliarda 300 milionów zł. Szacunki ministra finansów wskazują, że rzeczywiście takie są skutki wprowadzenia tamtej ustawy. Tak więc ten wniosek jest zgodny z oczekiwaniami strony rządowej.

Jeśli natomiast chodzi o wniosek pana senatora Feszlera, dotyczący art. 43, to pozwalam sobie mieć inne zdanie na ten temat. Art. 43 opisuje wieloletnie programy rozwoju, a nie problem incydentalnych dotacji na konkretne zadanie inwestycyjne. W związku z tym art. 44 jest właściwy dla oczekiwania, że gmina będzie mogła partycypować w dotacjach celowych inwestycyjnych z budżetu państwa. Art. 43 opisuje natomiast sytuację, w której województwo przedstawia rządowi w ramach polityki regionalnej państwa ofertę do wspólnego wydawania jako inwestycję w rozwój województwa. W tym artykule nie ma miejsca na dotacje inwestycyjne dla gminy, tam chodzi o wieloletnie poważne programy rozwoju regionalnego. Dziękuję uprzejmie.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Dziękuję bardzo.

(Senator Jerzy Mokrzycki: Panie Marszałku, ad vocem.)

Proszę bardzo, Panie Senatorze.

Senator Jerzy Mokrzycki:

Chciałbym zabrać głos, ponieważ pan minister kilkakrotnie wywołał mnie do tablicy, jeśli tak można powiedzieć.

Panie Ministrze, odpowiem po kolei.

Czemu dotacja, subwencja? Mówiłem panu o subwencji na pomoc społeczną. Operujemy dotacją, ale, moim zdaniem, z powodzeniem mogłaby tu być subwencja. Oczywiście znam pana argumentację: pan nie bardzo wierzy gminom, że będą rzetelnie rozliczały się z tej subwencji. Nie ma żadnych powodów, żeby nie była to subwencja na pomoc społeczną. A jest dotacja, czyli to już jest jeden przykład, którego się pan domagał.

Dalej. Użyłem słowa "zbójnicki", żeby nas trochę rozruszać, bo jest tak smętnie. Ale jak to nazwać? Panie Ministrze, przypominam art. 167 ust. 2 Konstytucji: "Dochodami jednostek samorządu terytorialnego są ich dochody własne...". Nie ma ani słowa, że pomniejszone ustawą szczególną. Jest napisane, że dochody własne, całe dochody własne - i to jest forma zabierania. Czy pan to nazwie haraczem, czy inaczej to nazwiemy, jest to forma zabierania bogatym i dawania biednym. Ta redystrybucja może następować, ale nie w tej formie. Zdaję sobie sprawę, że to musi zostać, ale w przyszłości trzeba się nad tym zastanowić, żeby nie dopuszczać do procesów przed Trybunałem Konstytucyjnym. I stąd wynikały te moje uwagi.

No i trzecia sprawa, która dotyczy służby zdrowia. I pan wie, i ja wiem - a ręczę słowem, że jeśli tak nie będzie, odszczekam to publicznie - że 1 stycznia nie wszystkie zakłady będą samodzielne. Takich cudów nie ma. Wiem i udowodnię to panu, Panie Ministrze, ile gmin będzie łożyło na bieżące remonty, utrzymanie i konserwację tych zakładów, bo to jest logiczne i konieczne. A przeciętnego obywatela nie będzie obchodziło, że to jest kasa chorych. Jeśli jest dziura w dachu, to musi być załatana i to będzie musiał zrobić wójt czy burmistrz...

(Głosy z sali: Starosta.)

...teraz starosta. Taka jest prawda, Panie Ministrze. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Dziękuję bardzo.

Panie Ministrze, nie musi pan odpowiadać na wypowiedź pana senatora...

(Głos z sali: Nie musi odpowiadać, ale może.)

...ponieważ była w trybie ad vocem, a nie zapytania. Zapytania mamy już za sobą.

(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Jerzy Miller: Dziękuję bardzo.)

Oczywiście, nie zabieram nikomu głosu, ale, jak rozumiem, pan minister skorzystał z tej możliwości zgodnie z własną wolą. Dziękuję bardzo.

Ponieważ w trakcie dyskusji zostały zgłoszone wnioski o charakterze legislacyjnym, zgodnie z art. 45 ust. 2 Regulaminu Senatu proszę Komisję Gospodarki Narodowej oraz Komisję Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej o ustosunkowanie się do przedstawionych w trakcie debaty wniosków i przygotowanie wspólnego sprawozdania w tej sprawie.

Informuję, że głosowanie w sprawie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999 i 2000 zostanie przeprowadzone po przerwie.

Mam prośbę, zanim oddam głos senatorowi sekretarzowi w sprawie komunikatów. Jak rozumiem, Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej będzie obradowała wspólnie z Komisją Gospodarki Narodowej, która proponuje spotkanie tuż po ogłoszeniu przerwy. Wiem, że Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej ma do omówienia jeszcze inne tematy. Jest natomiast drobny problem... Gdyby jednak była możliwość skorzystania z czasu bezpośrednio po przerwie, zarówno w tej sprawie, jak i w sprawach dotyczących innych tematów, służby legislacyjne miałyby szansę na skuteczną pracę.

Jest propozycja przewodniczącego Janowskiego, aby Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej spotkała się dopiero o godzinie 16.30 i dlatego interweniuję.

Senator Marek Waszkowiak:

Jeżeli można, Komisja Gospodarki Narodowej ma jeszcze dwie ustawy, które rozpatruje samodzielnie, a więc bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy zbierze się sama Komisja Gospodarki Narodowej, natomiast o godzinie 16.00 zbiorą się połączone komisje.

Wicemarszałek Donald Tusk:

O godzinie 16.00. Jest zgoda, tak? Dobrze.

Już państwo usłyszeli komunikat. Oba spotkania odbędą się tu, w sali plenarnej.

Proszę o odczytanie pozostałych komunikatów.

(Głos z sali: Nie ma.)

Już nie ma.

A zatem, jak państwo wiedzą, Komisja Gospodarki Narodowej spotka się bezpośrednio po przerwie w sali plenarnej, a o godzinie 16.00 połączone komisje w sprawie wspólnego sprawozdania.

Proszę bardzo.

Senator Sekretarz Stanisław Gogacz:

Uprzejmie informuję, iż marszałek Senatu zwołuje posiedzenie Konwentu Seniorów w dniu dzisiejszym, 18 listopada, bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy w obradach Senatu.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Przepraszam, tu sprostowanie od marszałka Chronowskiego: pół godziny po ogłoszeniu przerwy, czyli o godzinie 16.00 - Konwent Seniorów.

Senator Sekretarz Stanisław Gogacz:

Zebranie Klubu Senatorskiego AWS odbędzie się w sali nr 217 na półtorej godziny przed zakończeniem przerwy.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Zaraz sprecyzuję, która to będzie godzina. Zaraz będziemy liczyli, to nie jest dzisiaj takie proste, Szanowni Państwo.

Senator Sekretarz Stanisław Gogacz:

Bezpośrednio po ogłoszeniu przerwy w obradach Senatu w sali nr 176 odbędzie się posiedzenie Komisji Rodziny i Polityki Społecznej. Porządek obrad: informacja o projekcie inicjatywy ustawodawczej o funduszu pomocy życiu.

Uprzejmie informuję, że posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu odbędzie się 19 listopada, w czwartek, o godzinie 16.00 w sali nr 182.

Informuję, że kolejne posiedzenie Komisji Regulaminowej i Spraw Senatorskich odbędzie się w dniu 1 grudnia bieżącego roku o godzinie 10.00 w sali nr 182. Porządek obrad: rozpatrzenie projektu ustawy budżetowej na rok 1999 w częściach: godzina 10.00 - Kancelaria Prezydenta; godzina 11.30 - Kancelaria Sejmu; przerwa; godzina 14.00 - Krajowe Biuro Wyborcze; godzina 15.00 - Kancelaria Prezesa Rady Ministrów. Punkt drugi - sprawy różne. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Dziękuję.

Precyzuję, zebranie klubu AWS odbędzie się o godzinie 18.00, ponieważ ogłaszam przerwę do godziny 19.30.

(Przerwa w obradach od godziny 15 minut 22 do godziny 19 minut 31)

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Wznawiam obrady.

Prosiłbym państwa senatorów o zachowanie spokoju.

Powracamy do debaty nad punktem trzecim porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o łączności.

Przypominam, że w przerwie obrad odbyło się posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej, która ustosunkowała się do wszystkich wniosków przedstawionych w trakcie debaty.

Przypominam, że debata nad rozpatrywaną ustawą została zakończona i obecnie, zgodnie z art. 45 ust. 3 Regulaminu Senatu, mogą zabrać głos jedynie sprawozdawcy i wnioskodawcy.

Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Gospodarki Narodowej, pana senatora Andrzeja Sikorę, i przedstawienie uzgodnionych na posiedzeniu wniosków.

Senator Andrzej Sikora:

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Komisja na swoim posiedzeniu w dniu 18 listopada po rozpatrzeniu wniosków zgłoszonych w trakcie debaty w dniu 18 listopada nad ustawą o zmianie ustawy o łączności przedstawia Wysokiemu Senatowi następujące stanowisko.

Wysoki Senat raczy przyjąć wniosek zawarty w pkcie 2. Jednocześnie komisja informuje, że senator Marek Waszkowiak zgłosił autopoprawkę do swojego wniosku. Dziękuję.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Dziękuję.

Czy senator wnioskodawca chce jeszcze zabrać głos?

Przypominam, że wnioskodawcą był pan senator Marek Waszkowiak.

(Senator Marek Waszkowiak: Nie, dziękuję.)

Dziękuję.

Przystępujemy do głosowania w sprawie ustawy o zmianie ustawy o łączności.

Przypominam, że w trakcie debaty w tej sprawie Komisja Gospodarki Narodowej oraz senator wnioskodawca przedstawili wnioski o wprowadzenie poprawek do ustawy.

Informuję, że zgodnie z art. 47 ust. 1 Regulaminu Senatu za chwilę zostanie przeprowadzone kolejne głosowanie nad przedstawionymi poprawkami, według kolejności przepisów ustawy.

Przystępujemy do głosowania nad przedstawionymi poprawkami.

Poprawka pierwsza to poprawka pana senatora Waszkowiaka. Ma ona na celu ograniczenie ilości akcji przeznaczonych dla byłych pracowników PPTT, którzy po przekształceniu na Pocztę Polską i Telekomunikację Polską SA nie podjęli zatrudnienia w telekomunikacji, do 40% spośród wszystkich przeznaczonych do nieodpłatnego zbycia.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosowania, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 85 obecnych senatorów 51 głosowało za, 24 - przeciw, 10 wstrzymało się od głosowania. (Głosowanie nr 23).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę pierwszą przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką drugą. Jest to poprawka Komisji Gospodarki Narodowej, poparta przez komisję. Ma ona na celu doprecyzowanie terminów, w których nastąpi zbycie akcji przez skarb państwa oraz wygaśnięcie prawa do nieodpłatnego nabycia tych akcji.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności...

Senator Leon Kieres:

Panie Marszałku, tu jest chyba błąd redakcyjny albo maszynowy. Nie może być "po trzech miesięcy od upływu terminu". Powinno być albo "po trzech miesiącach", albo "po upływie trzech miesięcy".

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Czy może być "po trzech miesiącach"? Proszę państwa, gdybym czytał tę poprawkę, to przeczytałbym to w takiej akurat formie. Państwo macie jednak rzeczywiście w druku zapisane to błędnie. W związku z tym znajdzie się to w protokole. Tak jest jednak zapisana ta poprawka, dlatego nie chcę jej czytać, po prostu dlatego jej nie przeczytałem.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosowania, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 88 obecnych senatorów 82 głosowało za poprawką, 1 - przeciw, 5 wstrzymało się od głosowania. (Głosowanie nr 24).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę drugą przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad całością projektu uchwały w sprawie ustawy o zmianie ustawy o łączności wraz z przyjętymi przez Senat poprawkami.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem w całości projektu uchwały wraz z przyjętymi przez Senat poprawkami, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 88 obecnych senatorów 70 głosowało za projektem uchwały, 1 - przeciw, 17 wstrzymało się od głosowania. (Głosowanie nr 25).

Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o łączności.

Powracamy do debaty nad punktem szóstym porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o finansach publicznych.

Przypominam, że w przerwie obrad odbyło się posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej, która ustosunkowała się do wszystkich wniosków przedstawionych w trakcie debaty.

Przypominam, że debata nad rozpatrywaną ustawą została zakończona i obecnie, zgodnie z art. 45 ust. 3 Regulaminu Senatu, mogą zabrać głos jedynie sprawozdawcy i wnioskodawcy.

Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę Komisji Gospodarki Narodowej, pana senatora Kazimierza Kleinę, i przedstawienie uzgodnionych na posiedzeniu wniosków.

Senator Kazimierz Kleina:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Komisja Gospodarki Narodowej dzisiaj spotkała się po raz kolejny i debatowała nad ustawą o finansach publicznych i nad zgłoszonymi poprawkami. Jeszcze raz wysłuchała wszystkich wnioskodawców, przedstawionych argumentów, wysłuchała także ministra finansów.

W wyniku dyskusji i głosowania Komisja Gospodarki Narodowej proponuje, aby Senat zaakceptował następujące poprawki znajdujące się w druku nr 142Z. Są to poprawki: pierwsza, druga, trzecia, piąta, ósma, dziewiąta, czternasta, dziewiętnasta, dwudziesta druga, dwudziesta trzecia oraz dwudziesta czwarta. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Dziękuję, Panie Senatorze.

Czy senatorowie wnioskodawcy chcą jeszcze zabrać głos?

Pan senator Okrzesik, proszę bardzo.

Senator Janusz Okrzesik:

Chciałem poprosić państwa senatorów o rozważenie możliwości poparcia grupy poprawek zgłoszonych przez grupę senatorów: panią senator Simonides, panią senator Bogucką-Skowrońską, pana senatora Kutza i mnie. Dotyczą one uwzględnienia tu organizacji pozarządowych i możliwości korzystania przez organizacje pozarządowe z finansów publicznych. Podczas prac komisji miałem wrażenie, że jej prace i głosowanie zdominowało wąskie myślenie księgowego o finansach publicznych. Myślę, że to jest sprawa zbyt istotna i prosiłbym państwa o rozważenie możliwości poparcia jednak tego rozwiązania, które z całą pewnością dla finansów publicznych jest lepsze.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Dziękuję. Rozumiem, że pan senator wypowiadał się w imieniu całej grupy senatorów.

Czy ewentualnie jeszcze ktoś z tej grupy chciałby zabrać głos?

(Głos z sali: Wszystko w porządku.)

Nie widzę chętnych.

Czy jeszcze ktoś z państwa pozostałych senatorów chciałby zabrać głos?

Pan senator Cieśla, proszę bardzo.

Senator Stanisław Cieśla:

Panie Marszałku, Wysoki Senacie, na siedem zgłoszonych przeze mnie poprawek komisja poparła dwie.

Serdecznie apeluję o poparcie poprawki dwudziestej. Chodzi w niej o to, że jeśli zarząd, który na mocy upoważnienia przez organ stanowiący, czyli przez radę, dokona zmian w budżecie, powinien na najbliższej sesji o dokonanych przez siebie zmianach powiadomić radę. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Dziękuję.

Czy pan senator Kowalski i pan senator Andrzejewski chcą jeszcze zabrać głos?

(Senator Piotr Andrzejewski: Dziękuję bardzo.)

(Senator Witold Kowalski: Dziękuję.)

Dziękuję.

Przystępujemy do głosowania w sprawie ustawy o finansach publicznych.

Przypominam, że w trakcie debaty Komisja Gospodarki Narodowej oraz senatorowie wnioskodawcy przedstawili wnioski o wprowadzenie poprawek do ustawy.

Informuję, że zgodnie z art. 47 ust. 1 Regulaminu Senatu za chwilę zostaną przeprowadzone kolejne głosowania nad przedstawionymi poprawkami, według kolejności przepisów ustawy.

Przystępujemy do głosowania nad przedstawionymi poprawkami.

Poprawka pierwsza dotyczy art. 16. Jest to poprawka Komisji Gospodarki Narodowej poparta przez komisję. Poprawka ta nakłada na Zakład Ubezpieczeń Społecznych obowiązek podawania do publicznej wiadomości wykazu dłużników składek na ubezpieczenia społeczne, którym umorzono znaczące kwoty tych składek.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Na 88 obecnych senatorów 81 głosowało za, 7 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 26).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką drugą. Dotyczy ona art. 16 ust. 3. Jest to poprawka Komisji Gospodarki Narodowej poparta przez komisję. Poprawka ta doprecyzowuje delegację zawartą w art. 16 ust. 3, wskazując, iż Rada Ministrów powinna określić w drodze rozporządzenia wysokość znaczących kwot, o których mowa w art. 16.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Na 88 obecnych senatorów 81 głosowało za, 2 - przeciw, 5 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 27).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką trzecią. Poprawka trzecia dotyczy art. 22 ust. 3 pktu 2. Jest to poprawka Komisji Gospodarki Narodowej poparta przez komisję. Poprawka ta dopuszcza możliwość istnienia funduszy celowych realizujących zadania wyodrębnione z budżetu gmin i powiatu, a nie tylko, jak uchwalił Sejm, z budżetu państwa i województwa.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Na 88 obecnych senatorów 81 głosowało za, 7 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 28).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę trzecią przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką czwartą. Jest to poprawka pana senatora Andrzejewskiego, która skreśla art. 23. Przyjęcie tej poprawki wyklucza głosowanie nad poprawką piątą. Poprawka ta skreśla przepis zakazujący ustanawiania fundacji przez skarb państwa.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Na 88 obecnych senatorów 22 głosowało za, 58 - przeciw, 8 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 29).

Stwierdzam, że poprawki czwartej Wysoki Senat nie przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką piątą. Jest to poprawka Komisji Gospodarki Narodowej, poparta przez komisję. Poprawka ta modyfikuje przepis zakazujący ustanawiania fundacji przez skarb państwa, dopuszczając restytucję fundacji istniejących przed 1952 r.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Na 88 obecnych senatorów 77 głosowało za, 5 - przeciw, 6 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 30).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę piątą przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką szóstą. Jest to poprawka pani senator Simonides, pani senator Boguckiej-Skowrońskiej i pana senatora Kutza oraz pana senatora Okrzesika. Poprawka szósta nakazuje respektowanie zasady gospodarności i racjonalności wydatków oraz zasady pomocniczości przy rozpatrywaniu ofert wykonania zadań finansowych ze środków publicznych.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Na 88 obecnych senatorów 30 głosowało za, 41 - przeciw, 16 wstrzymało się od głosu, 1 senator nie głosował. (Głosowanie nr 31).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawki nie przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką siódmą. Jest to poprawka pana senatora Cieśli. Poprawka ta zmierza do zapisania w art. 29 ust. 2, iż harmonogram realizacji dochodów i wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego powinien być opracowany w ramach planu finansowego tej jednostki.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Na 88 obecnych senatorów 17 głosowało za, 61 - przeciw, 10 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 32).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawki nie przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką ósmą. Jest to poprawka Komisji Gospodarki Narodowej poparta przez komisję. Ujednolica ona terminologię ustawy.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 88 obecnych senatorów 83 głosowało za, 3 wstrzymało się od głosu, 2 nie głosowało. (Głosowanie nr 33).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką dziewiątą. Jest to poprawka Komisji Gospodarki Narodowej przez komisję poparta. Poprawka ta ujednolica terminologię ustawy.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 87 obecnych senatorów 84 głosowało za, 2 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował. (Głosowanie nr 34).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę dziewiątą przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką dziesiątą. Jest to poprawka grupy senatorów, która zmierza do wyraźnego wskazania w art. 63 ust. 1, że wydatki budżetu państwa mogą być przeznaczone na dotacje celowe na realizację zadań zleconych jednostkom niezaliczonym do sektora finansów publicznych.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 88 obecnych senatorów 30 głosowało za, 51 - przeciw, 6 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował. (Głosowanie nr 35).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawki dziesiątej nie przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką jedenastą. Jest to również poprawka autorstwa: pani senator Simonides, pani senator Boguckiej-Skowrońskiej oraz pana senatora Kutza i pana senatora Okrzesika. Poprawka zmierza do wyraźnego wskazania w art. 69 ust. 4, że wydatki budżetu państwa obejmują dotacje celowe na realizację zadań zleconych organizacjom pozarządowym.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 88 obecnych senatorów 34 głosowało za, 46 - przeciw, 8 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 36).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawki jedenastej nie przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką dwunastą, również poprawką grupy senatorów. Poprawka dwunasta nakazuje przeprowadzenie postępowania zmierzającego do zlecenia określonego zadania jednostce niezaliczonej do sektora finansów publicznych, zapewniając jawność procedury i równość praw jego uczestników.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 88 obecnych senatorów 38 głosowało za, 47 - przeciw, 3 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 37).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawki dwunastej nie przyjął. (Wesołość na sali).

Rozumiem, że jest tendencja wzrostowa i następnym razem...

Przystępujemy do głosowania nad poprawką trzynastą, również grupy senatorów. Poprawka trzynasta zmierza do zapisania, iż pojęcie "zadania zlecone", o którym mowa w ustawie, obejmuje także ważne zadania publiczne.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 87 obecnych senatorów 39 głosowało za, 44 - przeciw, 4 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 38).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawki nie przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką czternastą. Jest to poprawka Komisji Gospodarki Narodowej przez komisję poparta. Poprawka ujednolica terminologię ustawy.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 88 obecnych senatorów 83 głosowało za, 2 - przeciw, 3 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 39).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką piętnastą. Jest to poprawka grupy senatorów: pani senator Simonides, pani senator Boguckiej-Skowrońskiej, pana senatora Kutza i pana senatora Okrzesika. Zmierza do wskazania w art. 111 ust. 2, że wydatki budżetu jednostek samorządu terytorialnego mogą być przeznaczone na pomoc rzeczową lub finansową dla innych podmiotów realizujących zadania samorządu terytorialnego.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 88 obecnych senatorów 35 głosowało za, 45 - przeciw, 7 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował. (Głosowanie nr 40).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawki nie przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką szesnastą...

Senator Piotr Andrzejewski:

Można? Przepraszam bardzo, ale prosiłbym o upewnienie się, czy nie ma błędu w pisowni. Proponuje pan senator Cieśla - jeżeli to proponuje, to dobrze, ale może jest błąd: "zgodność z przepisami ustawy budżetów". Czy tak ma być?

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

"...budżetów i realizacji w latach następnych".

(Senator Piotr Andrzejewski: Ustawy budżetów?)

(Głos z sali: Tak!)

(Głos z sali: Zgodności z przepisami.)

(Senator Piotr Andrzejewski: Aha, zgodności z przepisami budżetów i...)

(Głos z sali: Tak.)

(Senator Piotr Andrzejewski: Dziękuję bardzo.)

(Głos z sali: Bo chodzi o budżety gmin.)

Tak na wszelki wypadek: myślę, że taka była intencja pana senatora Cieśli. Mam opinię z Biura Legislacyjnego, że jest prawidłowo, Panie Senatorze. Wydaje się, że wszystko jest w porządku.

W związku z tym przystępujemy do głosowania.

Poprawka szesnasta zmienia zakres opinii... (Rozmowy na sali). Proszę o trochę spokoju.

Poprawka szesnasta zmienia zakres opinii regionalnej izby obrachunkowej w sprawie prawidłowości załączonej do budżetu jednostki samorządu terytorialnego prognozy kwoty długu tej jednostki, stanowiąc, iż opinia ma uwzględniać w szczególności zgodność z przepisami budżetów lat następnych i realizacji tych budżetów.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto wstrzymał się od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 88 obecnych senatorów 14 głosowało za, 56 - przeciw, 18 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 41).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawki szesnastej nie przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką siedemnastą. Jest to poprawka grupy senatorów. Nakazuje odpowiednie stosowanie przepisów regulujących zasady udzielania dotacji z budżetu państwa jednostkom niezaliczonym do sektora finansów publicznych do udzielania dotacji z budżetu jednostki samorządu terytorialnego innym podmiotom na realizację przez te podmioty zadań samorządu terytorialnego.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 88 obecnych senatorów 35 głosowało za, 49 - przeciw, 4 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 42).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawki siedemnastej nie przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką osiemnastą, autorstwa pana senatora Cieśli. Eliminuje ona z treści uchwały budżetowej jednostki samorządu terytorialnego upoważnienie dla zarządu do spłat zobowiązań.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tego wniosku, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 87 obecnych senatorów 12 głosowało za, 66 - przeciw, 9 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 43).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawki osiemnastej nie przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką dziewiętnastą. Jest to poprawka Komisji Gospodarki Narodowej przez komisję poparta. Eliminuje ona konieczność uzyskiwania przez zarząd jednostki samorządu terytorialnego pozytywnej opinii komisji właściwej do spraw budżetu w celu dokonania określonych zmian w planie dochodów i wydatków budżetu tej jednostki z wyjątkiem zmiany przeznaczenia rezerwy celowej.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 88 obecnych senatorów 68 głosowało za, 14 - przeciw, 6 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 44).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką dwudziestą. Jest to także poprawka pana senatora Cieśli. Zobowiązuje ona zarząd do informowania organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego o dokonanych zmianach w planie dochodów i wydatków.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tego wniosku, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 87 obecnych senatorów 62 głosowało za, 13 - przeciw, 12 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 45).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką dwudziestą pierwszą. I to jest to poprawka pana senatora Cieśli. Daje ona kierownikowi jednostki budżetowej jednostki samorządu terytorialnego prawo samodzielnego zaciągania zobowiązań pieniężnych, których terminy płatności przypadają w następnych latach budżetowych, jeśli suma tych zobowiązań nie przekroczy kwoty określonej przez zarząd jednostki samorządu terytorialnego.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tego wniosku, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 87 obecnych senatorów 13 głosowało za, 66 - przeciw, 8 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 46).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawki nie przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką dwudziestą drugą. Jest to poprawka pana senatora Kowalskiego poparta przez komisję. Daje ona organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego prawo upoważniania zarządu do otwierania rachunków pomocniczych w innych bankach.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 88 obecnych senatorów 75 głosowało za, 3 - przeciw, 9 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował. (Głosowanie nr 47).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę dwudziestą drugą przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką dwudziestą trzecią. Jest to poprawka pana senatora Cieśli poparta przez komisję. Usuwa ona zbędne wskazanie, której regionalnej izbie obrachunkowej należy przesłać sprawozdanie roczne z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto jest za przyjęciem tego wniosku, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 88 obecnych senatorów 73 głosowało za, 7 - przeciw, 7 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował. (Głosowanie nr 48).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką dwudziestą czwartą. Jest to poprawka pana senatora Cieśli, poparta przez komisję. Precyzuje ona przepis art. 136 ust. 2, wskazując, iż chodzi w nim o uchwałę w sprawach absolutorium dla organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tego wniosku, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 86 obecnych senatorów 77 głosowało za, 5 - przeciw, 4 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 49).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad całością projektu uchwały w sprawie ustawy o finansach publicznych wraz z przyjętymi przez Senat poprawkami.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa, pań i panów senatorów, jest za przyjęciem projektu uchwały w całości wraz z przyjętymi przez Senat poprawkami, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 88 obecnych senatorów 68 głosowało za, 7 - przeciw, 12 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował. (Głosowanie nr 50).

Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o finansach publicznych.

Szanowni Państwo Senatorowie! Dziesięć minut przerwy.

(Przerwa w obradach od godziny 20 minut 10 do godziny 20 minut 24)

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Panie i Panowie Senatorowie, proszę o zajmowanie miejsc.

Wznawiam obrady.

Szanowne Panie, obrady zostały już wznowione. Panie Senatorze Kleina, Pani Senator Simonides, bardzo proszę o spokój.

Powracamy do debaty nad punktem siódmym porządku dziennego: stanowisko Senatu w sprawie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999 i 2000.

Przypominam, że w przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisje ustosunkowały się do wszystkich wniosków przedstawionych w trakcie debaty.

Przypominam, że debata nad rozpatrywaną ustawą została zakończona i obecnie, zgodnie z art. 45 ust. 3 Regulaminu Senatu, mogą zabrać głos jedynie sprawozdawcy i wnioskodawcy.

Proszę o zabranie głosu i przedstawienie uzgodnionych wniosków sprawozdawcę Komisji Gospodarki Narodowej oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, pana senatora Tadeusza Kopacza.

Senator Tadeusz Kopacz:

Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!

Połączone komisje, to znaczy Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisja Gospodarki Narodowej, na swoim posiedzeniu przeanalizowały wszystkie wnioski dotyczące ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999 i 2000, zarówno te zgłoszone na posiedzeniu Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, jak i te zgłoszone na posiedzeniu Komisji Gospodarki Narodowej oraz wnioski zgłoszone w trakcie debaty. Proponuję Wysokiemu Senatowi, aby przyjął te poprawki, które są zawarte w sprawozdaniu komisji, druk nr 143Z.

Połączone komisje nie przyjęły poprawki dwunastej dotyczącej art. 3. Zmierzała ona do zwiększenia udziału gmin w podatku dochodowym z 26,7% do 27,9%. W związku z tym nie przyjęto także poprawki piętnastej.

Ponadto komisje nie przyjęły poprawki trzydziestej piątej dotyczącej art. 34 ust. 1. Chodzi w niej o zwiększenie subwencji oświatowej dla jednostek samorządu terytorialnego z 12,8% do 13%.

Nie przyjęto również poprawki trzydziestej szóstej dotyczącej art. 43. Chodzi w niej o kwestię dotacji celowych na realizację wieloletnich programów rozwoju województwa. Wnioskodawca, senator Feszler, proponował, aby samorząd województwa zastąpić jednostkami samorządu terytorialnego. Komisje uważają, że pewne inwestycje realizowane przez gminy i samorządy powiatowe mogą być dofinansowywane w ramach strategii rozwoju województwa, czyli w ramach dofinansowania samorządu województwa.

Komisje nie przyjęły także poprawki trzydziestej ósmej. Dotyczyła ona wysokości dotacji na inwestycje realizowane przez gminy. Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej w swojej poprawce już wcześniej zniosła bowiem ograniczenie tej dotacji do 75%.

Komisje nie przyjęły również poprawki czterdziestej dotyczącej art. 51, gdyż uważaliśmy, że zapis zawarty w tym artykule jest szerszy niż ten proponowany w poprawce.

Komisje nie przyjęły także poprawki czterdziestej drugiej dotyczącej zmiany alokacji środków pochodzących z akcyzy, które mają być przeznaczone na drogi. Poprawka ta zwiększała jakby udział samorządu powiatowego i wojewódzkiego w tych środkach do 65%, a zmniejszała tę ich część, która miała być przeznaczona na inwestycje na drogach krajowych z 40% do 35%.

Ponadto komisje nie przyjęły poprawki czterdziestej trzeciej dotyczącej art. 59 ust. 1. Chodzi w niej o zwiększenie rezerwy budżetowej z 1,5% do 2%.

Komisja pozytywnie odniosła się do poprawki pana senatora Kieresa zgłoszonej w trakcie debaty. Poprawka ta zmierzała do tego, by do dnia 31 maja 2000 r. przedłożono Sejmowi i Senatowi informację o skutkach obowiązywania ustawy wraz z propozycjami niezbędnych zmian. To wszystko. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.

Proszę o zabranie głosu i przedstawienie wniosków mniejszości sprawozdawcę mniejszości połączonych komisji, pana senatora Jerzego Mokrzyckiego.

(Senator Jerzy Mokrzycki: Czy mogę mówić z miejsca?)

Jeśli krótko, to proszę bardzo.

Senator Jerzy Mokrzycki:

Nie mam wiele do dodania. To, co chciałem powiedzieć, już powiedziałem. Chciałbym tylko dodać, że głosujecie, Szanowni Państwo, nad przyszłością nauczania życia swoich dzieci, wnuków, prawnuków. Mówimy o oświacie i o nauce. Chciałbym przypomnieć, że priorytety tego rządu to właśnie oświata i nauka, my zaś próbujemy uszczuplić środki na ten właśnie dział, czyli na subwencję oświatową dla jednostek samorządu terytorialnego. Serdecznie apeluję: poprzyjmy tę poprawkę. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Dziękuję.

Czy senatorowie wnioskodawcy lub pozostali senatorowie sprawozdawcy chcieliby jeszcze zabrać głos?

Rozumiem, że nie ma chętnych do zabrania głosu. W związku z tym dziękuję.

Przystępujemy do głosowania w sprawie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999 i 2000.

Przypominam, że w trakcie debaty w tej sprawie komisje oraz senatorowie wnioskodawcy przedstawili wnioski o wprowadzenie poprawek do ustawy.

Informuję, że zgodnie z art. 47 ust. 1 Regulaminu Senatu za chwilę zostaną przeprowadzone kolejne głosowania nad przedstawionymi poprawkami, według kolejności przepisów ustawy.

Przystępujemy do głosowania nad przedstawionymi poprawkami.

Poprawka pierwsza to poprawka pana senatora Feszlera poparta przez połączone komisje. Polega ona na dodaniu art. 1a, który ma na celu umieszczenie w ustawie ogólnej wytycznej co do podziału środków publicznych.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto jest za przyjęciem tego wniosku, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 85 obecnych senatorów 77 głosowało za poprawką, 2 - przeciw, 6 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 51).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę pierwszą przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką drugą. Jest to poprawka Komisji Gospodarki Narodowej poparta przez połączone komisje. Ma ona na celu zwiększenie zwięzłości tekstu.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto jest za przyjęciem tego wniosku, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 86 obecnych senatorów 83 głosowało za poprawką, 1 - przeciw, 2 nie głosowało. (Głosowanie nr 52).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę drugą przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką trzecią. Jest to również poprawka Komisji Gospodarki Narodowej poparta przez połączone komisje. Zmierza ona do usunięcia z ustawy definicji organu stanowiącego jednostek samorządu terytorialnego, gdyż znaczenie tego pojęcia jest oczywiste w świetle ustrojowych ustaw samorządowych.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto jest za przyjęciem tego wniosku, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 86 obecnych senatorów 71 głosowało za poprawką, 8 - przeciw, 7 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 53).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką czwartą. Jest to poprawka Komisji Gospodarki Narodowej poparta przez połączone komisje. Zmierza ona do usunięcia z ustawy definicji przewodniczącego zarządu jednostki samorządu terytorialnego, gdyż znaczenie tego pojęcia jest oczywiste w świetle ustrojowych ustaw samorządowych.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto jest za przyjęciem tego wniosku, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 87 obecnych senatorów 78 głosowało za, 5 - przeciw, 4 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 54).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką piątą. Jest to poprawka Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej poparta przez połączone komisje. Ma ona na celu usunięcie niedopuszczalnego odwołania się do rozporządzenia Rady Ministrów.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto jest za przyjęciem tego wniosku, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 87 obecnych senatorów 78 głosowało za, 5 - przeciw, 3 wstrzymało się od głosu, 1 senator nie głosował. (Głosowanie nr 55).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę piątą przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką szóstą. Jest to poprawka Komisji Gospodarki Narodowej, poparta przez połączone komisje. Zmierza ona do usunięcia z ustawy definicji roku podatkowego, gdyż znaczenie tego pojęcia jest oczywiste w świetle ordynacji podatkowej.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto jest za przyjęciem tego wniosku, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 85 obecnych senatorów 80 głosowało za poprawką, 1 - przeciw, 3 wstrzymało się od głosu, 1 senator nie głosował. (Głosowanie nr 56).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką siódmą. Poprawka siódma jest poprawką Komisji Gospodarki Narodowej popartą przez połączone komisje. Zmierza ona do usunięcia z ustawy definicji roku budżetowego. Pojęcie to jest oczywiste w świetle ustawy o finansach publicznych.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto jest za przyjęciem tego wniosku, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 89 obecnych senatorów 82 głosowało za poprawką, 1 - przeciw, 5 wstrzymało się od głosu, 1 senator nie głosował. (Głosowanie nr 57).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę siódmą przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką ósmą. Jest to poprawka Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej poparta przez połączone komisje, Panie Senatorze. Ma ona charakter stylistyczny, zmienia szyk zdania na poprawny.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tego wniosku, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 89 obecnych senatorów 84 głosowało za poprawką, 2 - przeciw, 3 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 58).

Stwierdzam, że Wysoki senat poprawkę ósmą przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką dziewiątą. Jest to poprawka Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej poparta przez połączone komisje. Ma ona charakter stylistyczny, usuwa błąd językowy.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto jest za przyjęciem tego wniosku, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 87 obecnych senatorów 85 głosowało za, 1 - przeciw, 1 wstrzymał się od głosu. (Głosowanie nr 59).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę dziewiątą przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką dziesiątą. Jest to również poprawka Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej poparta przez połączone komisje. Ma ona charakter stylistyczny, zmienia szyk zdania.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto jest za przyjęciem tego wniosku, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 87 obecnych senatorów 86 było za, wstrzymał się od głosowania 1. (Głosowanie nr 60).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę przyjął.

Nad poprawkami jedenastą i czternastą będziemy głosowali łącznie. Jednocześnie przyjęcie tych poprawek wyklucza głosowanie nad poprawkami dwunastą i piętnastą.

Poprawki jedenasta i czternasta to poprawki pana senatora Janowskiego poparte przez połączone komisje. Mają one na celu zwiększenie udziału gminy w dochodach pochodzących z podatku od osób fizycznych.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tych poprawek, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 87 obecnych senatorów 83 było za, 2 - przeciw, 2 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 61).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawki przyjął.

W związku z tym nie będziemy głosowali nad poprawkami dwunastą i piętnastą, jak również nad poprawką czternastą.

Przystępujemy do głosowania nad poprawkami trzynastą, dwudziestą pierwszą i dwudziestą piątą, nad którymi będziemy głosowali łącznie. Są to poprawki Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej poparte przez połączone komisje. Mają one charakter uściślający, wyjaśniają, gdzie może być ulokowany kapitał.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tych poprawek, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 89 obecnych senatorów 83 było za, 1 - przeciw, 4 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował. (Głosowanie nr 62).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawki trzynastą, dwudziestą pierwszą i dwudziestą piątą przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką szesnastą. Jest to poprawka Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej poparta przez połączone komisje. Poprawka ta ma charakter stylistyczny, wprowadza równoważne, krótsze określenie.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 88 obecnych senatorów 83 głosowało za, 4 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował. (Głosowanie nr 63).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką siedemnastą. Jest to poprawka Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej poparta przez połączone komisje. Poprawka ta ma charakter stylistyczny, wprowadza równoważne, krótsze określenie.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 89 obecnych senatorów 83 było za, 3 - przeciw, 3 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 64).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką osiemnastą, nad którą będziemy głosowali łącznie z poprawką dwudziestą siódmą. Są to również poprawki Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej poparte przez połączone komisje. Mają one również charakter stylistyczny, wprowadzają równoważne merytorycznie krótsze zwroty.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tych poprawek, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 89 obecnych senatorów 85 było za, 2 wstrzymało się od głosu, 2 nie głosowało. (Głosowanie nr 65).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawki przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawkami dziewiętnastą i dwudziestą ósmą. Są to również poprawki Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej poparte przez połączone komisje. Poprawki te również mają charakter stylistyczny, wprowadzają równoważne merytorycznie krótsze zwroty.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tych poprawek, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 88 obecnych senatorów 83 było za, 3 wstrzymało się od głosu, 2 nie głosowało. (Głosowanie nr 66).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawki przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawkami dwudziestą i dwudziestą drugą. Są to poprawki Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej poparte przez połączone komisje. Te poprawki mają na celu zwiększenie udziału powiatu w dochodach pochodzących z podatku od osób fizycznych.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tych poprawek, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 89 obecnych senatorów 35 było za, 50 - przeciw, 4 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 67).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawek nie przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawkami dwudziestą trzecią i dwudziestą szóstą. Są to poprawki Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej poparte przez połączone komisje. Powyższe poprawki mają charakter stylistyczny, wprowadzają pojęcie przyjęte w samorządowych ustawach ustrojowych.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto jest za przyjęciem tych poprawek, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 89 obecnych senatorów 83 było za, 1 - przeciw, 5 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 68).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawki przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką dwudziestą czwartą. Jest to poprawka Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej, poparta przez połączone komisje. Poprawka ta ma charakter stylistyczny, wprowadza równoważny merytorycznie krótszy zwrot.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 88 obecnych senatorów 83 było za, 5 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 69).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką dwudziestą dziewiątą. Jest to poprawka Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Usuwa zbędny zwrot. Nie ma potrzeby przypominania w ustawie o ustanowieniu obowiązku sporządzania sprawozdań.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 89 obecnych senatorów 86 głosowało za, 3 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 70).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką trzydziestą. Jest to poprawka pana senatora Janowskiego poparta przez połączone komisje. Ma ona na celu usunięcie błędu legislacyjnego i wprowadzenie prawidłowej systematyki tekstu przepisu prawnego.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 87 obecnych senatorów 80 głosowało za, 7 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 71).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką trzydziestą pierwszą. Jest to poprawka Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej poparta przez połączone komisje. Usuwa ona błąd polegający na wzajemnych odesłaniach art. 20 i 23.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 89 obecnych senatorów 83 głosowało za, 1 - przeciw, 3 wstrzymało się od głosu, 2 nie głosowało. (Głosowanie nr 72).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę przyjął.

Przystępujemy do głosowania łącznie nad poprawkami trzydziestą drugą i trzydziestą trzecią. Są to poprawki Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej poparte przez połączone komisje. Mają charakter stylistyczny.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tych poprawek, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 89 obecnych senatorów 83 głosowało za, 1 - przeciw, 2 wstrzymało się od głosu, 3 nie głosowało. (Głosowanie nr 73).

Stwierdzam, że Wysoki Senat przyjął te poprawki.

Przypominam o sprawdzaniu kart do głosowania.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką trzydziestą czwartą. Jest to poprawka Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej poparta przez połączone komisje. Usuwa błędne sformułowanie. Dochody są synonimem wpływów.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 89 obecnych senatorów 86 głosowało za, 2 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował. (Głosowanie nr 74).

Stwierdzam, że Wysoki Senat przyjął poprawkę trzydziestą czwartą.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką trzydziestą piątą. Jest to poprawka Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej poparta przez mniejszość połączonych komisji. Ma na celu zwiększenie subwencji oświatowej.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

(Rozmowy na sali).

Czy jest jakaś niejasność, przepraszam bardzo?

(Głos z sali: Nie, jasność jest coraz większa.)

Cieszę się ogromnie.

W związku z tym proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 89 obecnych senatorów 35 głosowało za, 48 - przeciw, 5 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował. (Głosowanie nr 75).

Stwierdzam, że Wysoki Senat nie przyjął poprawki trzydziestej piątej.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką trzydziestą szóstą. Jest to poprawka pana senatora Feszlera. Ma ona na celu umożliwienie dotowania z budżetu państwa programów rozwoju powiatów i gmin.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 89 obecnych senatorów 29 głosowało za, 51 - przeciw, 8 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował. (Głosowanie nr 76).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę odrzucił.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką trzydziestą siódmą. Jest to poprawka Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Ma ona na celu rezygnację ze współdziałania samorządu województwa przy ustalaniu zasad i kryteriów podziału środków na dotacje celowe.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 89 obecnych senatorów 64 głosowało za, 22 - przeciw, 2 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował. (Głosowanie nr 77).

Stwierdzam, że Wysoki Senat przyjął poprawkę trzydziestą siódmą.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką trzydziestą ósmą. Jest to poprawka Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Poprawka ta ma na celu zniesienie ograniczenia wysokości dotacji inwestycyjnych dla gmin o gorszej kondycji finansowej.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 89 obecnych senatorów 24 głosowało za, 57 - przeciw, 8 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 78).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawki nie przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką trzydziestą dziewiątą. Jest to poprawka Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej poparta przez połączone komisje. Poprawka ta precyzuje treść porozumień o przekazaniu zadań administracyjnych zawieranych przez jednostki samorządu terytorialnego.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 89 obecnych senatorów 80 głosowało za, 2 - przeciw, 6 wstrzymało się od głosu, 1 nie głosował. (Głosowanie nr 79).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką czterdziestą. Jest to poprawka mniejszości Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Precyzuje ona przesłanki przyznawania państwowych dotacji celowych gminom.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 89 obecnych senatorów 19 głosowało za, 67 - przeciw, 3 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 80).

Stwierdzam, że Wysoki Senat nie przyjął tej poprawki.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką czterdziestą pierwszą. Jest to poprawka Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej poparta przez połączone komisje. Koryguje ona błędne odesłanie.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 89 obecnych senatorów 85 głosowało za, 1 - przeciw, 3 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 81).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką czterdziestą drugą. Jest to poprawka Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Zwiększa ona udział jednostek samorządu w środkach pochodzących z podatku akcyzowego od paliw silnikowych, przeznaczonych na budowę, modernizację, utrzymanie i ochronę dróg.

(Głos z sali: Zwiększa czy zmniejsza?)

Zwiększa.

(Głos z sali: Zmniejsza.)

Zwiększa udział jednostek samorządu w tych środkach. Czy na pewno dobrze się rozumiemy?

(Głos z sali: Tak.)

Cieszę się.

W związku z tym przystępujemy do głosowania.

Proszę nacisnąć przycisk obecności.

Kto z państwa jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 88 obecnych senatorów 27 głosowało za, 56 - przeciw, 5 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 82).

Stwierdzam, że Wysoki Senat nie przyjął tej poprawki.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką czterdziestą trzecią. Jest to poprawka Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Ma ona na celu zwiększenie rezerwy subwencji ogólnych.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 89 obecnych senatorów 29 głosowało za, 57 - przeciw, 3 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 83).

Stwierdzam, że Wysoki Senat nie przyjął tej poprawki.

Przystępujemy do głosowania nad poprawką czterdziestą czwartą. Jest to poprawka pana senatora Kieresa poparta przez połączone komisje. Ma ona na celu wprowadzenie mechanizmu kontroli realizacji ustawy.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto jest za przyjęciem tej poprawki, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 89 obecnych senatorów 84 głosowało za, 1 - przeciw, 3 wstrzymało się od głosu, 1 senator nie głosował. (Głosowanie nr 84).

Stwierdzam, że Wysoki Senat poprawkę przyjął.

Przystępujemy do głosowania nad całością projektu uchwały w sprawie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999 i 2000 wraz z przyjętymi przez Senat poprawkami.

Proszę o naciśnięcie przycisku obecności.

Kto z państwa senatorów jest za przyjęciem projektu uchwały w całości, wraz z przyjętymi przez Senat poprawkami, proszę o naciśnięcie przycisku "za" i podniesienie ręki.

Kto jest przeciw, proszę o naciśnięcie przycisku "przeciw" i podniesienie ręki.

Kto się wstrzymał od głosu, proszę o naciśnięcie przycisku "wstrzymuję się" i podniesienie ręki.

Dziękuję. Proszę o podanie wyników głosowania.

Stwierdzam, że na 89 obecnych senatorów 67 głosowało za, 15 - przeciw, 7 wstrzymało się od głosu. (Głosowanie nr 85).

Wobec wyników głosowania stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999 i 2000.

Informuję, że w ten oto sposób porządek dzienny dwudziestego trzeciego posiedzenia został wyczerpany.

Przystępujemy do oświadczeń i wystąpień senatorów składanych poza porządkiem dziennym.

Przypominam, że zgodnie z art. 42a...(Rozmowy na sali).

Szanowni Państwo Senatorowie! Daję państwu dosłownie minutę na to, żeby w ciszy - ewentualnie - opuścili państwo salę Senatu.

Przypominam, że zgodnie z art. 42a ust. 2 Regulaminu Senatu wystąpienie takie nie może trwać dłużej niż pięć minut.

Czy ktoś z państwa senatorów chce złożyć oświadczenie? Proszę o zabranie głosu pana senatora Cieślaka. Następnym mówcą będzie pan senator Kulak.

Senator Jerzy Cieślak:

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

W naszym kraju w latach 1990-1993 wysokość świadczeń emerytalno-rentowych zmniejszyła się o 12%. W latach 1994-1997 świadczenia te wzrosły o 24%. Obecnie pojawiło się realne zagrożenie głęboką pauperyzacją środowiska emerytów i rencistów. Dlatego zanim Senat rozpocznie prace nad budżetem państwa, chcę zapoznać panie i panów senatorów z fragmentami protestu organizacji reprezentującej weteranów pracy, przesłanego do najwyższych władz państwa.

Cytuję: "Zespół ekspertów przy Krajowym Przedstawicielstwie Emerytów i Rencistów stanowczo i z pełną determinacją protestuje przeciwko przyjętemu przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej projektowi ustawy budżetowej na 1999 r., w którym zapisano realny wzrost świadczeń emerytalno-rentowych o 1% , a termin waloryzacji tych świadczeń ustalono dopiero na czerwiec 1999 r.

Planowane przez rząd podwyżki cen lekarstw, gazu, transportu, planowana podwyżka podatku VAT na leki i podwyżka akcyzy na paliwa oraz uwolnienie cen energii elektrycznej i ciepła spowodują znaczny wzrost cen wielu podstawowych artykułów niezbędnych do codziennej egzystencji. Już od pierwszych dni stycznia 1999 r. nastąpi znaczny, szacowany na około 50 zł na osobę, miesięczny wzrost kosztów utrzymania, zaś waloryzacja mająca na celu rekompensowanie wzrostu tych kosztów ma nastąpić dopiero w czerwcu. Mając na uwadze bardzo niską waloryzację w roku 1998, wzrost najniższej emerytury w okresie od marca do września tylko o 20 zł - do 415 zł brutto miesięcznie - pytamy rząd o sposób przetrwania do czerwca 1999 r. Rezultatem przyjętej przez rząd ustawy budżetowej na 1999 r. będzie gwałtowny wzrost obszarów ubóstwa oraz wyraźne pogłębienie się ubóstwa osób już nim dotkniętych, to jest około 40% naszego społeczeństwa.

Przyjęty w Polsce sposób transformacji ustrojowej jest niesprawiedliwy, gdyż oderwany całkowicie od lat pracy, czyli wkładu osobistego w wytworzony przez dziesięciolecia majątek narodowy podlegający prywatyzacji. Wygenerował on olbrzymie obszary ubóstwa, szczególnie wśród ludzi starszych, którzy całe swoje życie ciężko i solidnie pracowali, tworząc bazę dobrej egzystencji dla swoich następców.

Zespół ekspertów domaga się, po pierwsze, pełnej, stuprocentowej waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych w roku 1999, i po drugie, przeprowadzenia wypłaty pierwszej waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych już w styczniu 1999 r. Zespół ekspertów kategorycznie sprzeciwia się dalszemu upokarzaniu i krzywdzeniu przez władze ludzi najstarszych, najsłabszych biologicznie, zdrowotnie i ekonomicznie - głównie emerytów, wysłużonych weteranów pracy."

Na zakończenie chcę powiedzieć, że jako członek zespołu ekspertów przy Krajowym Przedstawicielstwie Emerytów i Rencistów w pełni solidaryzuję się z treścią tego protestu.

Dziękuję, Panie Marszałku.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Dziękuję.

Pan senator Zbigniew Kulak. Przygotowuje się pan senator Drożdż.

Senator Zbigniew Kulak:

Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!

Mam do wygłoszenia dwa oświadczenia, ale postaram się zmieścić w regulaminowym czasie.

Pierwsze oświadczenie kieruję do ministra spraw wewnętrznych i administracji Janusza Tomaszewskiego w związku z aroganckim, po raz kolejny, ale tym razem chyba bezprecedensowym, zachowaniem wojewody leszczyńskiego Leszka Burzyńskiego.

Panie Ministrze, na kilkanaście godzin przed ciszą poprzedzającą wybory samorządowe wojewoda leszczyński, oczywiście, jak to zwykł czynić, w świetle jupiterów i wobec zaproszonych dziennikarzy przekazał szpitalowi wojewódzkiemu w Lesznie sztuczną nerkę. Okoliczności tego przekazania, a zwłaszcza wyraźnie nośny propagandowo termin, zainteresowały moich wyborców i sprowokowały mnie do zadania wojewodzie kilku pytań.

Pytanie pierwsze: jakie gremium podjęło decyzję o zakupie akurat takiego, a nie innego urządzenia medycznego? Jak mnie informowano, szpital ten dysponował już jedenastoma innymi sztucznymi nerkami, a zabiega o wiele innych urządzeń i narzędzi.

Pytanie drugie: z jakich środków finansowano ten zakup?

Pytanie trzecie: w jaki sposób wyłoniono konkretnego producenta i dostawcę tego urządzenia?

Uważam, że sformułowane w piśmie w dniu 26 października pytania mam, jako parlamentarzysta, prawo zadawać - zwłaszcza że dotyczy to wydatkowania publicznych przecież środków. Jednak pan wojewoda leszczyński, pojmując w sposób dalece indywidualny zapisy konstytucyjne i ustawowe, w piśmie nr 714 z 3 listopada 1998 r. odmówił mi udzielenia odpowiedzi na te pytania

Proszę zatem pana ministra o wyegzekwowanie odpowiedzi i wyciągnięcie odpowiednich wniosków z tak realizowanej w Lesznie współpracy przedstawiciela rządu z parlamentarzystą. Dla informacji pana ministra dodam, że z pewnością kolejna sztuczna nerka będzie służyła pacjentom ziemi leszczyńskiej, nie przysłużyła się jednak panu Burzyńskiemu, który startując dwa dni później w wyborach do sejmiku wielkopolskiego, mimo specyficznej popularności i tak nie uzyskał mandatu.

Oświadczenie drugie kieruję do ministra edukacji narodowej Mirosława Handkego.

Myślę, że osobiste związki z Lesznem i województwem leszczyńskim wzmogą zainteresowanie pana ministra sygnalizowanym problemem.

Otrzymałem zestaw dokumentów zawierający: kopię dyplomu ukończenia studiów wyższych magisterskich na kierunku psychologia na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z wynikiem bardzo dobrym, świadectwo ukończenia dwusemestralnych studiów podyplomowych w zakresie wychowania seksualnego z wynikiem bardzo dobrym oraz z wykazem konkretnych przedmiotów zaliczonych w przebiegu tych studiów, a także pismo kuratora oświaty w Lesznie, który odmawia zatrudnienia tej osoby jako nauczyciela przedmiotu: wiedza o życiu seksualnym człowieka - bez podania uzasadnienia.

Przyjąłbym, a także uczyniłaby to też zainteresowana osoba, bez komentarza decyzję pozytywnego lub negatywnego rozpatrzenia wniosku o zatrudnienie, gdyby nie informacje z jednej ze szkół podstawowych z tego samego województwa leszczyńskiego. Otóż w Szkole Podstawowej nr 2 w Gostyniu dyrekcja rozdała rodzicom uczniów klas piątych deklaracje wyrażenia zgody lub odmowy wyrażenia zgody na udział ich dzieci w zajęciach ze wspomnianego przedmiotu. Druk ten jest tak sformułowany, że wyrażenie zgody na udział dziecka w zajęciach powoduje automatycznie nauczanie tego przedmiotu przez katechetkę.

Panie Ministrze, jako parlamentarzysta uchwalający ustawowy obowiązek realizacji programu wiedzy o życiu seksualnym człowieka w polskich szkołach nie wyobrażałem sobie, że ten zamiar może być na etapie realizacji tak zdeformowany. Jak podobne działania odnieść do uwag Komitetu do spraw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych ONZ w Genewie z maja bieżącego roku, które zalecają naszemu krajowi między innymi powszechne udostępnienie wiedzy o planowaniu rodziny, a także wiarygodnej i opartej na rzetelnej informacji edukacji seksualnej dla dzieci i młodzieży w wieku szkolnym? Dziękuję.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Dziękuję.

Pan senator Kazimierz Drożdż. Przygotowuje się pan senator Cieśla.

Senator Kazimierz Drożdż:

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Chciałem złożyć dwa oświadczenia.

Pierwsze kieruję na ręce pana ministra Jerzego Widzyka.

Zmuszony jestem powiadomić pana ministra o opieszałości oraz trosce Okręgowej Dyrekcji Gospodarki Wodnej we Wrocławiu. Kilkakrotnie zwracałem się do ODGW, ostatnio pismem z dnia 15 czerwca 1998 r., w sprawie regulacji cieków na terenie gminy Stronie Śląskie oraz prac zabezpieczających zaporę na rzece Morawka. Sądzę, że dyrekcja ODGW nie zlokalizowała gminy Stronie Śląskie i nie wie, że od niej zaczęła się powódź w lipcu 1997 r. Nie wie również, że powtórka powodzi, przy takim stanie zapory, zagraża życiu i zdrowiu nie tylko wszystkim mieszkańcom gminy Stronie Śląskie, Lądek-Zdrój, Kłodzko, Bardo, Kamieniec i Nysa w województwie opolskim. Z mojego punktu widzenia, naprawa, kapitalny remont zapory oraz regulacja potoku na terenie gminy Stronie Śląskie powinna znaleźć się na liście priorytetowych zadań ODGW. Dziwi mnie niefrasobliwość urzędników ODGW, nie zdających sobie chyba sprawy z ogromnej odpowiedzialności za życie dziesiątków tysięcy mieszkańców. Nikogo też nie obchodzi, że mieszkańcy tych wszystkich gmin w chwili obecnej żyją w ciągłym zagrożeniu, zdając sobie sprawę ze swojej bezradności wobec takiego problemu, a jednocześnie obserwując indolencję osób odpowiedzialnych za taki stan rzeczy.

Bardzo proszę pana ministra o dokładną analizę sytuacji i podjęcie stosownych działań.

Drugie oświadczenie kieruję do pana wicepremiera Janusza Tomaszewskiego. Dotyczy ono samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, tak zwanych uprawnień budowlanych, do projektowania w specjalności architektonicznej w ograniczonym zakresie. W aktualnym stanie prawnym inżynier architekt uzyskuje uprawnienia projektowe bez ograniczeń specjalności architektonicznej w specjalności konstrukcyjno-budowlanej w ograniczonym zakresie w jednej decyzji administracyjnej, a inżynier budownictwa w osobnych decyzjach administracyjnych uprawnienia do projektowania bez ograniczeń w specjalności konstrukcyjno-budowlanej oraz, gdy zechce, uprawnienia do projektowania w ograniczonym zakresie w specjalności architektonicznej i to jeszcze ograniczone do domów jednorodzinnych na terenach budownictwa zagrodowego. Regulację prawną uprawnień w tym zakresie zawiera rozporządzenie ministra gospodarki przestrzennej i budownictwa z dnia 30 grudnia 1994 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie.

Uprawnienia projektowe wydawane są w pełnym zakresie, w ograniczonym zakresie, w specjalnościach architektonicznej i konstrukcyjno-budowlanej, instalacyjnej, w zakresie sieci instalacji i urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych, cieplnych, wentylacyjnych i gazowych, instalacji elektrycznych, energetycznych i innych.

Z art. 14 prawa budowlanego z 1994 r. wynika, że uprawnienia do projektowania bez ograniczeń uzyskują osoby z wykształceniem wyższym odpowiednim dla danej specjalności, a uprawnienia ograniczone osoby z wykształceniem średnim bądź pokrewnym wyższym, potwierdzonym odpowiednią praktyką zawodową.

Rozporządzenie to reguluje zakres ograniczonych uprawnień architektonicznych zapisem o terenach budownictwa zagrodowego. Wynika z niego, że magister inżynier, uzyskawszy uprawnienia, nie może zaprojektować domu jednorodzinnego w mieście, zaprojektować dobudowy, rozbudowy domu czy adaptacji strychu na cele mieszkalne. Ponadto teren zagrody to przede wszystkim gospodarstwa rolne, a na wsi występują inne niż zagrodowe tereny pod zabudowę, na przykład domami jednorodzinnymi. Nie rozumiem, na czym polega różnica pomiędzy domem jednorodzinnym miejskim a zagrodowym.

Taki stan prawny to dyskryminacja zawodowa inżyniera budowlanego w stosunku do architekta i technika budowlanego.

Moje oświadczenie ma oparcie w stanowisku Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budowlanych z lipca 1995 r. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Dziękuję.

Pan senator Stanisław Cieśla. Przygotowuje się pan senator Suchański.

Senator Stanisław Cieśla:

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Moje oświadczenie kieruję do pana Jana Michny, komendanta głównego Policji.

Sporo niepokoju budzi w kręgach policyjnych, jak również wśród zwykłych obywateli zarządzenie pana komendanta, nr bodajże 22, z bieżącego roku, na mocy którego z dniem 1 stycznia 1999 r. nastąpi daleko idąca reorganizacja Policji. Na podstawie tego zarządzenia przestanie funkcjonować większość istniejących obecnie komisariatów Policji. Na przykład na terenie istniejącego jeszcze województwa sieradzkiego od nowego roku działać będzie pięć komend powiatowych i od trzech do pięciu komisariatów. W każdej z pozostałych ponad trzydziestu gmin zostanie jedynie po dwóch, trzech rewirowych. Dodatkowe etaty mogą być opłacone przez samorządy terytorialne. Oczywiście nie wszystkie gminy będzie na to stać.

Czy porządek na terenach mniejszych gmin będą w stanie zapewnić jednostki patrolowe działające przy komendach powiatowych, powołane do obsługi całego powiatu? Jest to bardzo wątpliwe.

Komisariaty Policji zaś zatrudniać będą nie mniej niż dwudziestu pięciu policjantów. Trudno jest zrozumieć nawet doświadczonym, mającym długi staż pracy funkcjonariuszom, dlaczego musi być aż dwudziestu pięciu, a nie na przykład dwunastu czy piętnastu policjantów, aby powstał komisariat.

Wprowadzenie w życie wspomnianego zarządzenia pana komendanta może spowodować znaczne zróżnicowanie między poszczególnymi gminami, jeśli idzie o zapewnienie ładu i porządku publicznego, jeśli idzie o stan bezpieczeństwa obywateli.

Dlatego proszę o ponowne przeanalizowanie zasadności poszczególnych zapisów omawianego zarządzenia i jego ewentualne skorygowanie. W moim przekonaniu, wymagana liczba policjantów potrzebnych do powołania komisariatu powinna ulec zmniejszeniu do dwunastu. Zapewniłoby to usprawnienie funkcjonowania policji w terenie i wiążące się z tym utrzymanie stanu bezpieczeństwa na wymaganym, minimalnym chociażby poziomie. Dziękuję.

Wicemarszałek Donald Tusk:

Dziękuję bardzo.

Proszę o zabranie głosu pana senatora Jerzego Suchańskiego. Przygotowuje się pan senator Romaszewski.

Pan senator Antoszewski złożył swoje oświadczenie do protokołu*.

Senator Jerzy Suchański:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Pierwsze oświadczenie kieruję do pana wicepremiera RP Janusza Tomaszewskiego.

Wraz z przekazywaniem zadań przez wojewodę do urzędu marszałkowskiego kierowani są również pracownicy. Występuje zrozumiała tendencja do tego, aby liczba osób nie była proporcjonalna do przekazywanych zadań.

Proszę o udzielenie informacji, a właściwie odpowiedzi na następujące pytania. Czy istnieje jakaś szacunkowa liczba, procentowy wskaźnik przekazywania etatów ze szczebla wojewody do urzędu marszałkowskiego? Czy wyżej wymienionym wskaźnikiem można określać zakres kompetencji, jakie uzyska samorząd wojewódzki? I gdzie można kierować skargi na niewłaściwy podział zadań i etatów?

Z poważaniem Jerzy Suchański.

Kolejne oświadczenie kieruję do pana premiera RP Jerzego Buzka.

Nasi sąsiedzi, Słowacy, Czesi, wprowadzili opłaty za przejazdy niektórymi swoimi drogami. Obywatel polski, chcąc skorzystać z przejazdu taką drogą, niezależnie od tego, ile zamierza przejechać kilometrów, musi uiścić roczną opłatę. Z posiadanych przeze mnie informacji wynika, że nie ma możliwości zakupu karty tygodniowej czy też miesięcznej. Kary za brak takiej karty dla naszych obywateli, w porównaniu z karami dla obywateli innych krajów, są szczególnie dotkliwe i sięgają, na przykład w Czechach, w przybliżeniu 5 tysięcy koron.

Z uwagi na to mam następujące pytania. Pierwsze dotyczy tego, ile kilometrów dróg, za przejazd którymi trzeba płacić, jest w Czechach, a ile na Słowacji? Drugie tego, ile kilometrów dróg o podobnym standardzie, za przejazd którymi można by pobierać opłaty, jest w Polsce? Trzecie tego, czy rozważana była możliwość wprowadzenia podobnej odpłatności za korzystanie z niektórych dróg w Polsce? Czwarte, czy były lub są prowadzone rozmowy z przedstawicielami wymienionych krajów na temat wprowadzenia zmniejszonych opłat, związanych ze skróconym czasem użytkowania dróg przez naszych obywateli?

Z poważaniem Jerzy Suchański.

(Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Andrzej Chronowski).

Ostatnie oświadczenie kieruję do pana premiera RP Jerzego Buzka.

Uprzejmie proszę o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania. Czy Rada Ministrów RP złamała prawo przy skierowaniu do parlamentu bez konsultacji z organizacjami związkowymi, na przykład Ogólnopolskim Porozumieniem Związków Zawodowych, projektu ustawy budżetowej na rok 1999? Czy Rada Ministrów RP złamała prawo przy skierowaniu do parlamentu bez konsultacji z organizacjami pracodawców, na przykład Konfederacją Pracodawców Polskich, projektu ustawy budżetowej na rok 1999? Jeżeli zostało złamane prawo, to proszę o informację, których ustaw i jakich artykułów to dotyczy?

Z poważaniem Jerzy Suchański.

Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Proszę o zabranie głosu pana senatora Romaszewskiego.

Pan senator Świątkowski i pan senator Cichosz złożyli swoje oświadczenia do protokołu*.

Następnym mówcą będzie pan senator Chróścikowski.

Senator Zbigniew Romaszewski:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Wydawałoby się, że w pracy nad ustawami lustracyjnymi zbliżyliśmy się do końca i że ustawa lustracyjna mogłaby zacząć funkcjonować: została przyjęta, została znowelizowana, trybunał dwukrotnie ją rozpatrywał. Został powołany rzecznik interesu publicznego. No i właściwie możemy powiedzieć, że na tym zakończyliśmy, ponieważ zabrakło materialnych przesłanek do działalności rzecznika interesu publicznego. Rzecznik interesu publicznego, który już od dłuższego czasu jest powołany, nie bardzo ma gdzie siedzieć i pełnić swój urząd. Nie mówiąc już o tym, że piętnaście tysięcy spraw, oświadczeń, czeka na rozpatrzenie i nie wiadomo, gdzie one będą rozpatrywane.

Ponieważ sprawa ciągnie się już od okresu wakacyjnego, kieruję do pana ministra spraw wewnętrznych Janusza Tomaszewskiego pytanie, kiedy wreszcie zostanie rozwiązany problem lokalizacji biura rzecznika interesu publicznego. Ciągle mam przekonanie, że uda się jednak sprawić, by od 1 stycznia ustawa zaczęła funkcjonować. Dziękuję bardzo.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Dziękuję.

Proszę o zabranie głosu pana senatora Chróścikowskiego. Rozumiem, że jest to ostatni senator, który składa dziś oświadczenie.

Senator Jerzy Chróścikowski:

Panie Marszałku! Wysoka Izbo!

Oświadczenie moje kieruję do pana premiera RP Jerzego Buzka.

W związku z niepodjęciem rozmów z trzema prezydiami związków: prezydium NSZZ RI "Solidarność", Krajowego Związku Kółek i Organizacji Rolniczych oraz "Samoobrony", pragnę zwrócić uwagę, że związki ponownie wystąpiły do pana premiera o podjęcie rozmów ostatniej szansy, aby nie doszło do ogólnokrajowego strajku rolników w najbliższym czasie.

Panie Premierze, niepodjęcie rozmów ze związkami doprowadzi do ogólnopolskiego strajku rolników. Pragnę panu premierowi przypomnieć, że na spotkaniu z rolnikami w Zamościu wypowiedziane zostało zobowiązanie, iż następną sprawą, jaką zajmie się rząd, będzie poprawa sytuacji na polskiej wsi.

Pragnę poinformować, że sytuacja rolników jest dramatyczna, rolnicy są pozbawiani swoich dochodów, są w tak trudnej sytuacji, że nie są w stanie płacić swoich zobowiązań. Dochodzi masowo do dokonywanych w różny sposób przez komorników egzekucji należności, zwłaszcza za dostarczone do cukrowni buraki. Na przykład w cukrowni Strzyżów miało miejsce ponad pięćset tytułów egzekucyjnych, w cukrowni Werbkowice także ponad pięćset, itd. Można by wymieniać następne. To samo dotyczy zakładów tytoniowych, które ostatnio też dostają tytuły egzekucyjne. Jest to stosowane przeważnie tam, gdzie są zawierane umowy kontraktacyjne. Często chodzi o całe należności, z których rolnicy muszą spłacić kredyty zaciągnięte na nawozy, zapłacić za środki ochrony roślin, paliwo i za pracę.

Rolnicy nie są równo traktowani w polskim prawie, bo pracownikowi nie wolno na przykład zabrać całego wynagrodzenia za pracę. A jak traktowany jest rolnik? Ostatnio Rada Wojewódzka NSZZ RI "Solidarność" w Zamościu zwróciła się do mnie z uchwałami, które zostały przekazane do Rady Krajowej NSZZ "Solidarność", a także do ministra rolnictwa i gospodarki żywnościowej, ministra gospodarki. Pozwolę sobie dwie z nich zacytować.

"Rada Wojewódzka NSZZ RI «Solidarność» w Zamościu wyraża swoje głębokie zaniepokojenie pogarszającą się sytuacją materialną polskich rolników i zakładów przemysłu rolno-spożywczego, w szczególności cukrowni, między innymi z powodu importu dotowanej żywności, w tym z krajów CEFTA. Dlatego też zwracamy się z wnioskiem do rządu RP o wprowadzenie ceny progowej na import cukru w wysokości ceny minimalnej."

Druga uchwała, bardziej drastyczna, jest skierowana do Rady Krajowej z wnioskiem o zorganizowanie w Warszawie w grudniu tego roku ogólnopolskiej akcji protestacyjnej rolników, która miałaby na celu zwiększenie nakładów przewidywanych na rolnictwo w przyszłorocznym budżecie i przedstawienie tragicznego położenia polskiego rolnictwa.

Panie Premierze, proszę o zdecydowane potraktowanie spraw polskiego rolnictwa, na co rolnicy oczekują już naprawdę od dawna, szczególnie teraz, w tej trudnej sytuacji. Dziękuję.

Wicemarszałek Andrzej Chronowski:

Proszę senatora sekretarza o odczytanie komunikatów.

(Senator Sekretarz Stanisław Gogacz: Nie ma komunikatu.)

Cieszy mnie to.

Informuję Wysoką Izbę, iż protokół dwudziestego trzeciego posiedzenia Senatu Rzeczypospolitej Polskiej czwartej kadencji, zgodnie z art. 34 ust. 3 Regulaminu Senatu, będzie udostępniony senatorom w terminie dwudziestu jeden dni po posiedzeniu Senatu w Biurze Prac Senackich, pokój nr 253.

Zamykam dwudzieste trzecie posiedzenie Senatu Rzeczypospolitej Polskiej czwartej kadencji.

(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską).

Dziękuję za wytrwałość, zwłaszcza senatorom sekretarzom.

(Koniec posiedzenia o godzinie 21 minut 34)