U C H W A Ł A

SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

z dnia 9 czerwca 2000 r.

w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, ustawy o samorządzie gminnym oraz innych ustaw

Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Senat wnosi do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, ustawy o samorządzie gminnym oraz innych ustaw.

Jednocześnie upoważnia senatora Mieczysława Janowskiego do reprezentowania stanowiska Senatu w dalszych pracach nad projektem.

MARSZAŁEK SENATU

Alicja GRZEŚKOWIAK


projekt

USTAWA

z dnia

o zmianie ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, ustawy o samorządzie gminnym oraz innych ustaw

Art. 1.

W ustawie z dnia 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz. U. Nr 95, poz. 602 i Nr 160, poz. 1060) wprowadza się następujące zmiany:

  1. tytuł ustawy otrzymuje brzmienie:
    "Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz o wyborze wójtów, burmistrzów i prezydentów miast";
  2. w art. 1 i w art. 2 w ust. 1 po wyrazach "sejmików województw" dodaje się wyrazy "oraz wójtów, burmistrzów i prezydentów miast";
  1. w art. 2 w ust. 2 skreśla się wyrazy "do każdego z organów";
  2. w art. 4 po wyrazie "rad" dodaje się wyrazy "oraz wójtów, burmistrzów i prezydentów miast";
  3. w art. 5 po wyrazie "rady" dodaje się wyrazy "oraz wójta, burmistrza lub prezydenta miasta" oraz wyrazy "tej rady" zastępuje się wyrazami "danej jednostki samorządu terytorialnego";
  4. art. 7 otrzymuje brzmienie:
    "Art. 7. 1. Prawo wybieralności (bierne prawo wyborcze) do danej rady przysługuje osobie mającej prawo wybierania do tej rady.
    2. Wójtem, burmistrzem lub prezydentem miasta może być wybrany obywatel polski, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 21 lat.";
  1. po art. 8 dodaje się art. 8a w brzmieniu:
    "Art. 8a. Kandydat na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta nie może jednocześnie kandydować do rady, o której mowa w art. 3.";
  2. w art. 11 w ust. 1 w pkt 6 po wyrazach "do rad" dodaje się wyrazy "oraz wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast";
  3. w art. 12 w ust. 1 w pkt 8 po wyrazach "do rad" dodaje się wyrazy "oraz wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast";
  4. w art. 13:
    a) w pkt 1 po wyrazie "radnych" dodaje się wyrazy ", wójta, burmistrza lub prezydenta miasta",
    b) w pkt 5 skreśla się wyrazy "do rady";
  1. w art. 18:
    a) w ust. 1 wyrazy "zarząd gminy" zastępuje się wyrazami "terytorialna komisja wyborcza",
    b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
    "2. W skład komisji wchodzi od 5 do 9 osób.";
  2. w art. 19:
    a) w ust. 1 wyraz "rady" zastępuje się wyrazami "jednostki samorządu terytorialnego",
    b) w ust. 6 po wyrazie "radnego" dodaje się wyrazy "lub wójta, burmistrza lub prezydenta miasta",
    c) w ust. 8 skreśla się wyrazy "na radnych";
  3. w art. 25 w ust. 1 dodaje się zdanie trzecie w brzmieniu:
    "Wybory wójta, burmistrza lub prezydenta miasta zarządza się i przeprowadza jednocześnie z wyborami do rad.";
  4. po art. 26 dodaje się art. 26a w brzmieniu:
    "Art. 26a. W razie konieczności przeprowadzenia wyborów wójta, burmistrza lub prezydenta miasta przed upływem kadencji z przyczyn określonych w ustawach, przepis art. 26 stosuje się odpowiednio.";
  5. w art. 27 w ust. 1 skreśla się wyrazy "oraz w ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (Dz. U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74, Nr 58, poz. 261, Nr 106, poz. 496 i Nr 132, poz. 622 oraz z 1997 r. Nr 9, poz. 43, Nr 106, poz. 679, Nr 107, poz. 686, Nr 113, poz. 734 i Nr 123, poz. 775)";
  6. w art. 30 w ust. 1 skreśla się wyrazy "do rad";
  7. w art. 34 w ust. 1 po wyrazie "zarządzone" dodaje się wyrazy "oraz dla zarządzonych wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast";
  8. w art. 51 po wyrazie "rady" dodaje się wyrazy "oraz na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta";
  9. w art. 52:
    a) w ust. 1 i 3 po wyrazach "karty do głosowania" dodaje się wyrazy "w wyborach do danej rady oraz w wyborach na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta",
    b) w ust. 2 po wyrazach "kart do głosowania" dodaje się wyrazy "w wyborach do danej rady oraz w wyborach na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta";
  10. w art. 53:
    a) w ust. 1 po wyrazach "każdej z list" dodaje się wyrazy "w wyborach do danej rady oraz liczbę głosów nieważnych i liczbę głosów ważnie oddanych na każdego z kandydatów w wyborach na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta",
    b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
    "3. Komisja sporządza w trzech egzemplarzach protokół głosowania w obwodzie w wyborach do rad
    oraz protokół w wyborach na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.";
  1. w art. 54:
    a) w ust. 1 w zdaniu wstępnym po wyrazach "w obwodzie" dodaje się wyrazy "w wyborach do rady",
    b) po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:
    "1a. W protokole głosowania w obwodzie w wyborach na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta wymienia się liczby:
    1) osób uprawnionych do głosowania,
    2) wyborców, którym wydano karty do głosowania,
    3) oddanych kart do głosowania,
    4) kart nieważnych,
    5) kart ważnych,
    6) głosów nieważnych, z
    podaniem przyczyny ich nieważności,
    7) głosów ważnie oddanych na poszczególnych kandydatów.";
  2. w art. 55 wyrazy "sporządzeniu protokołu" zastępuje się wyrazami "sporządzeniu protokołów" oraz wyrazy "jednego z egzemplarzy protokołu" zastępuje się wyrazami "po jednym egzemplarzu protokołów";
  3. w art. 56 w ust. 1 wyrazy "jeden egzemplarz protokołu" zastępuje się wyrazami "po jednym egzemplarzu protokołów";
  4. po art. 64 dodaje się art. 64a w brzmieniu:
    "Art. 64a. Do protestów przeciwko wyborom wójta, burmistrza lub prezydenta miasta przepisy art. 58-64 stosuje się odpowiednio.";
  1. w art. 65 w ust. 1 skreśla się wyrazy "do rad";
  2. w art. 66 w ust. 2 skreśla się wyrazy "na radnych";
  3. w art. 71 w ust. 6 wyrazy "Zarząd gminy" zastępuje się wyrazami "Wójt, burmistrz lub prezydent miasta";
  4. w art. 72 w ust. 1 w zdaniu wstępnym skreśla się wyrazy "na radnego";
  5. w art. 76:
    a) w ust. 1 wyrazy "listy kandydatów zostały zarejestrowane" zastępuje się wyrazami "listy kandydatów na radnych albo kandydaci na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta zostali zarejestrowani",
    b) w ust. 3 skreśla się wyrazy "na radnych",
    c) w ust. 4 wyrazy "proporcjonalnie do liczby zarejestrowanych list kandydatów" zastępuje się wyrazami " odpowiednio: proporcjonalnie do liczby zarejestrowanych list kandydatów
    na radnych albo proporcjonalnie do liczby zarejestrowanych kandydatów na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta";
  1. w art. 81 w ust. 4 skreśla się wyrazy "do rad";
  2. w art. 84 w ust. 2 wyrazy "lista kandydatów została zarejestrowana" zastępuje się wyrazami "lista kandydatów na radnych albo kandydat na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta został zarejestrowany";
  3. tytuł Rozdziału 13 otrzymuje brzmienie: "Liczba radnych. System wyborczy.";
  4. po art. 85 dodaje się art. 85a w brzmieniu:
    "Art. 85a. W skład rady wchodzą radni w liczbie:
    - czternastu w gminach do 4.000 mieszkańców
    - piętnastu w gminach do 7.000 mieszkańców
    - szesnastu w gminach do 10.000 mieszkańców
    - siedemnastu w gminach do 15.000 mieszkańców
    - osiemnastu w gminach do 20.000 mieszkańców
    - dwudziestu
    w gminach do 40.000 mieszkańców
    - dwudziestu dwóch w gminach do 60.000 mieszkańców
    - dwudziestu czterech w gminach do 80.000 mieszkańców
    - dwudziestu pięciu w gminach do 100.000 mieszkańców
    - trzydziestu w gminach do 200.000 mieszkańców
    oraz po dwóch na k
    ażde dalsze rozpoczęte 100.000 mieszkańców, nie więcej jednak niż pięćdziesięciu radnych.";
  1. po Dziale IV dodaje się Dział IVa w brzmieniu:
    "Dział IVa.
    Wybory wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Przepisy szczególne.
    Art. 181a. Wybory wójtów, burmistrzów oraz prezydentów miast odbywają się przy odpowiednim zastosowaniu przepisów działu II dotyczących wyborów radnych w gminach liczących do 20.000 mieszkańców, jeżeli przepisy niniejszego działu nie stanowią inaczej.
    Art. 181b. Okręgami wyborczymi w wyborac
    h wójta, burmistrza lub prezydenta miasta są okręgi ustalone dla wyborów radnych rady gminy.
    Art. 181c. Wybory wójta, burmistrza lub prezydenta miasta przeprowadzają obwodowe i gminne (miejskie) komisje wyborcze powołane dla wyborów do rad gmin na podstawi
    e tych samych spisów wyborców.
    Art. 181d. Zgłoszenie kandydata na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta powinno być poparte podpisami co najmniej:
    1) 150 wyborców w gminie liczącej do 5.000 mieszkańców,
    2) 300 wyborców w gminie liczącej od 5.001 do 10.00
    0 mieszkańców,
    3) 500 wyborców w gminie liczącej od 10.001 do 20.000 mieszkańców,
    4) 1.000 wyborców w gminie liczącej od 20.001 do 100.000 mieszkańców,
    5) 3.000 wyborców w gminie liczącej powyżej 100.000 mieszkańców.
    Art. 181e. Komitety wyborcze zgłaszając
    e listy kandydatów w wyborach do rad gmin mogą zgłaszać również kandydatów w wyborach wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.
    Art. 181f. Po zarejestrowaniu kandydatów komisja wyborcza ustala w porządku alfabetycznym wykaz kandydatów na urząd wójta, burmis
    trza lub prezydenta miasta.
    Art. 181g. 1. Jeżeli w terminie przewidzianym dla zgłoszenia kandydatów na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta nie zgłoszono co najmniej dwóch kandydatów, komisja wyborcza niezwłocznie wzywa, przez rozplakatowanie o
    bwieszczeń, do dokonania dodatkowych zgłoszeń. W takim przypadku termin zgłaszania list kandydatów ulega przedłużeniu o 5 dni, licząc od dnia rozplakatowania obwieszczenia.
    2. Jeżeli w wyniku postępowania, o którym mowa w ust. 1, zarejestrowany zostanie tylko jeden kandydat, wyborów w danej gminie nie przeprowadza się, a zarejestrowanego kandydata uważa się za wybranego wójtem, burmistrzem lub prezydentem miasta.
    3. Jeżeli w wyniku postępowania, o którym mowa w ust. 1, nie zostanie zarejestrowany żaden kandydat, wyb
    orów w danej gminie nie przeprowadza się. O przyczynach nieprzeprowadzenia wyborów komisja wyborcza niezwłocznie powiadamia wyborców w drodze obwieszczenia, którego druk i rozplakatowanie zapewnia wójt (burmistrz, prezydent miasta) oraz wojewodę i wojewódzkiego komisarza wyborczego.
    4. W przypadku, o którym mowa w ust. 3, funkcję wójta, burmistrza lub prezydenta miasta do końca kadencji pełni osoba wyznaczona przez Prezesa Rady Ministrów.
    Art. 181h. 1. W wyborach wójta, burmistrza lub prezydenta miasta wybo
    rca oddaje głos na określonego kandydata, stawiając znak "x" w kratce z lewej strony obok nazwiska wybranego kandydata.
    2. Jeżeli na karcie do głosowania postawiono znak "x" w kratce z lewej strony obok dwóch lub więcej kandydatów lub nie postawiono znaku
    "x" w kartce z lewej strony obok nazwiska żadnego kandydata, to głos taki uważa się za nieważny.
    3. Dopisanie na karcie do głosowania dodatkowych nazwisk albo poczynienie innych dopisków nie wpływa na ważność oddanego na niej głosu.
    Art. 181i. 1. Wyboru w
    ójta, burmistrza lub prezydenta miasta dokonuje się bezwzględną większością głosów. Jeżeli żaden z kandydatów nie uzyska wymaganej większości głosów, przeprowadza się drugą turę głosowania.
    2. W drugiej turze głosowania biorą udział dwaj kandydaci, którzy
    w pierwszym głosowaniu otrzymali kolejno największą liczbę głosów i nie wycofali kandydatury. Jeżeli w pierwszym głosowaniu dwóch lub więcej kandydatów otrzymało kolejno równą liczbę głosów uprawniającą do kandydowania w drugiej turze, o pierwszeństwie rozstrzyga większa liczba obwodów, w których kandydat uzyskał kolejno największą liczbę głosów. Jeśli i ta liczba byłaby równa, rozstrzyga losowanie przeprowadzone przez przewodniczącego komisji w obecności członków komisji i pełnomocników.
    3. Za wybranego wó
    jtem, burmistrzem lub prezydentem miasta w drugiej turze głosowania uznaje się tego kandydata, który uzyskał większą liczbę ważnie oddanych głosów.
    4. Jeżeli spośród dwóch kandydatów, o których mowa w ust. 2, przed drugą turą głosowania pozostałby tylko je
    den kandydat, do udziału w drugiej turze głosowania dopuszcza się następnego kandydata, który w pierwszym głosowaniu uzyskał kolejno największą liczbę ważnych głosów i nie wycofał swojej kandydatury, przepis ust. 2 zdanie drugie i trzecie stosuje się odpowiednio.
    5. Jeżeli w wyniku postępowania, o którym mowa w ust. 4, przed drugą turą pozostałby tylko jeden kandydat, głosowania nie przeprowadza się, a za wybranego uważa się tego kandydata.
    Art. 181j. 1. W zestawieniu wyników głosowania sporządzanym przez g
    minną (miejską) komisję wyborczą wymienia się odpowiednio liczby:
    1) osób uprawnionych do głosowania,
    2) wyborców, którym wydano karty do głosowania,
    3) oddanych kart do głosowania,
    4) kart nieważnych,
    5) kart ważnych,
    6) głosów nieważnych, z podaniem przy
    czyny ich nieważności,
    7) głosów ważnie oddanych na poszczególnych kandydatów.
    2. Na podstawie zestawienia, zgodnie z przepisem art. 181i, komisja stwierdza, kto został wybrany wójtem, burmistrzem lub prezydentem miasta albo stwierdza, że żaden z kandydató
    w nie otrzymał wymaganej większości głosów oraz podaje nazwiska kandydatów, którzy są uprawnieni do udziału w drugiej turze głosowania.";
  2. po art. 182 dodaje się art. 182a w brzmieniu:
    "Art. 182a. 1. Wojewódzki komisarz wyborczy, na podstawie protokołów z wy
    borów sporządzonych przez właściwe organy wyborcze, podaje do publicznej wiadomości, w formie obwieszczenia, wyniki wyborów wójtów, burmistrzów oraz prezydentów miast na obszarze województwa.
    2. Przepis art. 182 ust. 2 stosuje się odpowiednio.";
  3. w art. 184 w ust. 1 po wyrazach "do rad" dodaje się wyrazy "oraz wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast";
  4. w art. 190 w ust. 1 po pkt 3 dodaje się pkt 3a w brzmieniu:
    "3a) wyboru na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta,";
  1. po Rozdziale 37 dodaje się Rozdział 37a w brzmieniu:
    "Rozdział 37a.
    Opróżnienie stanowiska wójta, burmistrza lub prezydenta miasta przed upływem kadencji.
    Art. 191a. 1. Opróżnienie stanowiska wójta, burmistrza lub prezydenta miasta przed upływem kadencji następuje wskutek:
    1) odmowy złoż
    enia ślubowania,
    2) pisemnego zrzeczenia się stanowiska,
    3) utraty prawa wybieralności lub braku tego prawa w dniu wyborów,
    4) prawomocnego wyroku sądu, orzeczonego za przestępstwo popełnione z w
    iny umyślnej,
    5) śmierci,
    6) uznania, na wniosek wojewódzkiego komisarza wyborczego, przez radę gminy trwałej niezdolności do sprawowania stanowiska ze względu na stan zdrowia, uchwałą podjętą większością co najmniej 2/3 ustawowego składu rady,
    7) odwołania przez wyborców w drodze referendum,
    8) odwołania w trybie a
    rt. 13 ust. 3a albo w trybie art. 96 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym,
    9) zmian w podziale terytorialnym państwa, o których mowa w art. 197 ust. 1 pkt 1 i 4.
    2. O spełnieniu przesłanki określonej w ust. 1 przewodniczący rady gminy
    zawiadamia wojewodę oraz wojewódzkiego komisarza wyborczego, który niezwłocznie stwierdza opróżnienie stanowiska wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Przepis art. 190 ust. 2 oraz art. 191 stosuje się odpowiednio.
    3. W przypadku opróżnienia stanowiska
    z przyczyn określonych w ust. 1 pkt 1 - 8, do czasu objęcia obowiązków przez nowo wybranego wójta, burmistrza lub prezydenta miasta jego obowiązki pełni przewodniczący rady. W przypadku niewyrażenia zgody przez przewodniczącego rady, osobę pełniącą obowiązki wójta, burmistrza lub prezydenta miasta wyznacza wojewoda.
    4. W przypadku opróżnienia stanowiska wójta, burmistrza lub prezydenta miasta z przyczyny określonej w ust. 1 pkt 9, zasady wykonywania obowiązków przez dotychczasowego wójta, burmistrza lub pre
    zydenta miasta do czasu objęcia obowiązków przez wójta burmistrza lub prezydenta nowej jednostki samorządu terytorialnego określają przepisy wprowadzające zmiany w podziale terytorialnym.";
  1. w art. 195 oraz w art. 196 w ust. 1 po wyrazie "przedterminowe" dodaje się wyrazy "do rad";
  2. po art. 196 dodaje się art. 196a w brzmieniu:
    "Art. 196a. 1. W razie opróżnienia stanowiska wójta, burmistrza lub prezydenta miasta przed upływem kadencji z przyczyn określonych w art. 191a ust. 1 pkt 1-8 przeprowadza się wybory przedterminowe.
    2. Wybory przedterminowe przeprowadza się na zasadach i w trybie przepisów ustawy w ciągu trzech miesięcy od dnia stwierdzenia opróżnienia stanowiska wójta, burmistrza lub prezydenta miasta przed upływem kadencji.
    3. Kadencja wójta, burmistr
    za lub prezydenta miasta wybranego w wyborach przedterminowych upływa z dniem zakończenia kadencji rad wybranych w wyborach zarządzonych na podstawie art. 25.
    4. Wyborów przedterminowych nie przeprowadza się, jeżeli ich data przypadałaby w okresie 6 miesię
    cy przed zakończeniem kadencji rad.".

Art. 2.

W ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74, Nr 58, poz. 261, Nr 106, poz. 496 i Nr 132, poz. 622, z 1997 r. Nr 9, poz. 43, Nr 106, poz. 679, Nr 107, poz. 686, Nr 113, poz. 734 i Nr 123, poz. 775, z 1998 r. Nr 155, poz. 1014 i Nr 162, poz. 1126 oraz z 2000 r. Nr 26, poz. 306) wprowadza się następujące zmiany:

  1. w art. 11 w ust. 2 po wyrazach "rady gminy" dodaje się wyrazy ", jej liczebność oraz zasady i tryb przeprowadzania wyborów wójta lub burmistrza";
  2. w art. 12 w ust. 1 po wyrazach "rady gminy" dodaje się wyrazy "lub wójta, burmistrza";
  1. w art. 13:
    a) w ust. 3 wyrazy "wyłącznie na wniosek mieszkańców" zastępuje się wyrazami "na wniosek wójta lub burmistrza lub na wniosek mieszkańców",
    b) po ust. 3 dodaje się ust. 3a - 3e w brzmieniu:
    "3a. Jeżeli w wyniku przeprowadzonego na wniosek wójta lub burmistrza referendum w sprawie odwołania rady gminy przed upływem kadencji nie odwołano rady gminy, wójt lub burmistrz zostaje odw
    ołany z mocy prawa z dniem obwieszczenia wyników głosowania przez terytorialną komisję wyborczą.
    3b. W przypadku odwołania wójta lub burmistrza w trybie określonym w ust. 3a stosuje się przepis art. 40 ust. 4 ustawy z dnia 11 października 1991 r. o referen
    dum gminnym (Dz. U. z 1996 r. Nr 84, poz. 386 i z 2000 r. Nr …, poz.…).
    3c. Referendum w sprawie odwołania wójta lub burmistrza przed upływem kadencji przepr
    owadza się na wniosek mieszkańców lub rady gminy, na zasadach określonych w ust. 1 i 2, nie wcześniej jednak niż po upływie 12 miesięcy od dnia wyborów lub od dnia ostatniego referendum w sprawie odwołania wójta lub burmistrza przed upływem kadencji.
    3d. Jeżeli w wyniku przeprowadzonego na wniosek rady gminy referendum w sprawie odwołania wójta lub burmistrza przed upływem kadencji nie odwołano wójta lub burmistrza, rada gminy zostaje odwołana z mocy prawa z dniem obwieszczenia wyników głosowania przez terytorialną komisję wyborczą.
    3e. W przypadku odwołania rady gminy w trybie określonym w ust. 3d stosu
    je się przepis art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 11 października 1991 r. o referendum gminnym.";
  2. skreśla się art. 14;
  3. art. 17 otrzymuje brzmienie:
    "Art. 17. 1 Uchwały rady gminy zapadają zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy składu rady, chyba że ustawa stanowi inaczej.
    2. W przypadku równej liczby głosów rozstrzyga głos przewodniczącego.";
  1. w art. 18:
    a) skreśla się ust. 1,
    b) w ust. 2:
    - pkt 2 otrzymuje brzmienie:
    "2) przyjmowanie sprawozdań z działalności wójta lub burmistrza,",
    - pkt 3 otrzymuje brzmienie:
    "3) powoływanie i odwoływanie - na wniosek wójta lub burmistrza - skarbnika gminy, który jest głównym księgowym budżetu,",
    - skreśla się pkt 10;
  2. w art. 18 w ust. 2 w pkt 4 i w pkt 9 w lit. a), b), d), g) oraz w lit. i), w art. 18a w ust. 1 i 3, w art. 20 w ust. 3, w art. 41 w ust. 2, w art. 47 w ust. 2, w art. 52 w ust. 1 i 2, w art. 60, w art. 61 w ust. 3, w art. 90 w ust. 2 użyty w różnych przypadkach wyraz "zarząd" zastępuje się użytymi w odpowiednich przypadkach wyrazami "wójt lub burmistrz";
  3. w art. 18a w ust. 2 skreśla się wyrazy ", oraz będących członkami zarządu";
  4. w art. 19 skreśla się ust. 3;
  5. w art. 21 skreśla się ust. 2;
  6. po art. 22 dodaje się art. 22a w brzmieniu:
    "Art. 22a. Mandatu radnego gminy nie można łączyć z mandatem posła i s
    enatora.";
  7. w art. 24a skreśla się ust. 3;
  8. w art. 24h w ust. 5 wyrazy "przewodniczącemu zarządu gminy" zastępuje się wyrazami "wójtowi lub burmistrzowi";
  9. w art. 26:
    a) ust. 1 otrzymuje brzmienie;
    "1. Organem wykonawczym gminy jest wójt albo burmistrz (prezydent miasta) wybierany na trwającą 4 lata kadencję, która rozpoczyna i kończy się wraz z kadencją rady gminy.",
    b) skreśla się ust. 2,
    c) w ust. 3 i 4 wyrazy "przewodniczącym zarządu" zastępuje się wyrazami "organem wykonawczym";
  1. po art. 26 dodaje się art. 26a w brzmieniu:
    "Art. 26a. Wójt lub burmistrz może powołać oraz odwołuje nie więcej niż trzech swoich zastępców.";
  2. art. 27 otrzymuje brzmienie:
    "Art. 27. Sprawowania funkcji wójta lub burmistrza oraz zastępcy wójta lub burmistrza nie można łączyć z mandatem posła albo senatora oraz z zatrudnieniem w administracji rządowej.";
  3. art. 28 otrzymuje brzmienie:
    "Art. 28. Do wójta lub burmistrza stosuje się odpowiednio przepisy art. 24e - 24h i art. 25 ust. 1.";
  4. art. 28a otrzymuje brzmienie:
    "Art. 28a. 1. Uchwała
    rady gminy w sprawie nieudzielenia wójtowi lub burmistrzowi absolutorium jest równoznaczna ze złożeniem wniosku o przeprowadzenie referendum w sprawie odwołania wójta lub burmistrza, chyba że po zakończeniu roku budżetowego wójt lub burmistrz został odwołany z innej przyczyny. Przed podjęciem uchwały w sprawie nieudzielenia wójtowi lub burmistrzowi absolutorium rada gminy zapoznaje się z wnioskiem i opinią, o których mowa w art. 18a ust. 3.
    2. Rada gminy może podjąć uchwałę o przeprowadzeniu referendum w s
    prawie odwołania wójta lub burmistrza z przyczyny określonej w ust. 1 na sesji zwołanej nie wcześniej niż po upływie 14 dni od dnia podjęcia uchwały w sprawie nieudzielenia wójtowi lub burmistrzowi absolutorium.
    3. Przed podjęciem uchwały, o której mowa w
    ust. 2, rada gminy zapoznaje się z opinią regionalnej izby obrachunkowej w sprawie uchwały rady gminy o nieudzieleniu wójtowi lub burmistrzowi absolutorium oraz wysłuchuje wyjaśnień wójta lub burmistrza.
    4. Uchwałę, o której mowa w ust. 2, rada gminy pod
    ejmuje bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady, w głosowaniu imiennym.";
  1. art. 28b otrzymuje brzmienie:
    "Art. 28b. 1. Rada gminy może podjąć uchwałę o przeprowadzeniu referendum w sprawie odwołania wójta lub burmistrza z przyczyny innej niż nieudzielenie wójtowi lub burmistrzowi absolutorium jedynie na pisemny i uzasadniony wniosek 1/4 ustawowego składu rady.
    2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, podlega zaopiniowaniu przez właściwą komisję oraz komisję rewizyjną.
    3. Rada gminy może podjąć uchwałę o przeprowadzeniu referendum w sprawie odwołania wójta lub burmistrza na sesji zwołanej nie wcześniej niż po upływie 14 dni od dnia złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 1.
    4. Uchwałę, o której mowa w ust. 3, rada gminy podejmuje większością 2/3 głosów
    ustawowego składu rady, w głosowaniu imiennym.";
  2. art. 28c otrzymuje brzmienie:
    "Art. 28c. Jeżeli zgłoszony w trybie art. 28b wniosek o przeprowadzenie referendum w sprawie odwołania wójta lub burmistrza nie uzyskał w
    ymaganej większości głosów, kolejny wniosek może być zgłoszony w tym trybie nie wcześniej niż po upływie 12 miesięcy od poprzedniego głosowania.";
  3. art. 28d otrzymuje brzmienie:
    "Art. 28d. W przypadku odwołania wójta lub burmistrza przed upływem kadencji, przeprowadza się wybory przedterminowe na zasadach określonych w odrębnej ustawie.";
  4. art. 28e otrzymuje brzmienie:
    "Art. 28e. Odwołanie wójta lub burmistrza przed upływem kadencji jest równoznaczne z odwołaniem jego zastępców oraz sekretarza gminy.";
  5. art. 28f otrzymuje brzmienie:
    "Art. 28f. 1. W przypadku odwołania wójta lub burmistrza przed upływem kadencji, jego funkcję, do czasu objęcia obowiązków przez nowo wybranego wójta lub burmistrza, pełni przewodniczący rady gminy. W przypadku niewyrażenia zgody przez przewodniczącego rady, osobę pełniącą obowiązki wójta lub burmistrza wyznacza wojewoda.
    2. Osoba pełniąca funkcję wójta lub burmistrza może, na czas sprawowania funkcji wójta lub burmistrza, powierzyć obowiązki sekretarza gminy mianowanemu pracownikowi urzędu gminy.";
  6. art. 29 otrzymuje brzmienie:
    "Art. 29. 1. Po upływie kadencji wójta lub burmistrza pełni on swoją funkcję do czasu objęcia obowiązków przez nowo wybranego wójta lub burmistrza.
    2. Zastępcy wójta lub burmistrza oraz sekretarz gminy pełnią swoje obowiązki do czasu objęcia obowiązk
    ów przez nowo powołanych: zastępcę lub zastępców wójta lub burmistrza oraz sekretarza gminy, nie dłużej jednak niż przez 3 miesiące od dnia objęcia obowiązków przez nowo wybranego wójta lub burmistrza.";
  7. po art. 29 dodaje się art. 29a w brzmieniu:
    "Art. 29a. Objęcie obowiązków przez wójta lub burmistrza następuje z chwilą złożenia wobec rady gminy ślubowania o następującej treści:
    "Obejmując urząd wójta (burmistrza, prezydenta) gminy (miasta), uroczyście ślubuję, że dochowam wierności prawu, a powierzony mi
    urząd sprawować będę tylko dla dobra publicznego i pomyślności mieszkańców gminy (miasta).".
    Ślubowanie może być złożone z dodaniem zdania "Tak mi dopomóż Bóg.".";
  8. art. 30 otrzymuje brzmienie:
    "Art. 30. 1. Wójt lub burmistrz wykonuje zadania gminy określone przepisami prawa, kieruje bieżącymi sprawami gminy, reprezentuje ją na zewnątrz oraz wykonuje uchwały rady gminy w zakresie kompetencji rady określonych przepisami prawa.
    2. Do właściwości wójta, burmistrza należą wszystkie sprawy pozostające w zakresie
    działania gminy, o ile ustawy nie stanowią inaczej.
    3. Do zadań wójta, burmistrza należy w szczególności:
    1) gospodarowanie mieniem gminnym,
    2) wykonywanie budżetu,
    3) zatrudnianie i zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych,
    4) wykonywani
    e zadań zleconych, o których mowa w art. 8.
    4. W zakresie swoich zadań i kompetencji wójt lub burmistrz wydaje zarządzenia.";
  9. skreśla się art. 31 i 32;
  10. art. 33 otrzymuje brzmienie:
    "Art. 33. 1. Wójt lub burmistrz wykonuje zadania przy pomocy urzędu gminy.
    2. Organizację i z zasady funkcjonowania urzędu określa regulamin organizacyjny nadany przez wójta lub burmistrza.
    3. Wójt lub burmistrz powołuje i odwołuje sekretarza gminy, który jest kierownikiem urzędu gminy.";
  1. art. 34 otrzymuje brzmienie:
    "Art. 34. 1. Wójt lub burmistrz jest zwierzchnikiem służbowym pracowników gminnych i sprawuje nadzór nad ich działalnością.
    2. Wójt lub burmistrz jest pracodawcą zastępców wójta lub burmistrza, sekretarza i skarbnika gminy oraz kierowników gminnych jednostek organi
    zacyjnych, w rozumieniu przepisów prawa pracy.
    3. Z zastrzeżeniem ust. 1 i 2, kierownik urzędu gminy jest pracodawcą pracowników urzędu, w rozumieniu przepisów prawa pracy.";
  1. w art. 37:
    a) w ust. 1 wyrazy "według art. 17" zastępuje się wyrazami "zgodnie z a
    rt. 85a ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz o wyborze wójtów, burmistrzów i prezydentów miast (Dz. U. Nr 95, poz. 602 i Nr 160, poz. 1060 oraz z 2000 r. Nr …, poz. …)",
    b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
    "2. Organem wykonawczym w dzielnicy (osiedlu) jest zarząd wybierany przez radę w liczbie od 3 do 7 osób spośród radnych lub spoza składu rady, w ciągu 6 miesięcy od daty ogłoszenia wyborów do rady.",
    c) po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieni
    u:
    "2a. Rada wybiera przewodniczącego zarządu bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym. Zastępcę lub zastępców przewodniczącego zarządu oraz pozostałych członków zarządu rada wybiera na wniosek przewodniczącego zwykłą więk
    szością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym.";
  2. w art. 39:
    a) skreśla się ust. 3,
    b) w ust. 4 wyrazy "rada gminy" zastępuje się wyrazami "wójt lub burmistrz",
    c) w ust. 5 skreśla się wyrazy ", zarząd gminy";
  3. w art. 46:
    a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
    "1. Oświadczenie woli w imieniu gminy w zakresie zarządu mieniem składa jednoosobowo wójt lub burmistrz albo działający na podstawie upoważnienia wójta lub burmistrza zastępca wójta lub burmistrza samodzielnie albo wr
    az z inną upoważnioną przez wójta lub burmistrza osobą (pełnomocnikiem).",
    b) skreśla się ust. 2;
  4. w art. 47 w ust. 1 wyrazy "zarząd gminy" zastępuje się wyrazami "wójta lub burmistrza";
  5. w art. 58:
    a) w ust. 1 po wyrazie "Uchwały" dodaje się wyrazy "i zarządzenia",
    b) w ust. 2 po wyrazie "Uchwały" dodaje się wyrazy "rady gminy w sprawach";
  1. w art. 64:
    a) w ust. 2 po wyrazie "gmin" dodaje się wyrazy ", na wniosek wójtów lub burmistrzów",
    b) w ust. 5 skreśla się wyrazy "i art. 39 ust. 4",
    c) dodaje się ust. 6 w brzmieniu:
    "6. Organ stanowiący związku może upoważnić organ wykonawczy jednostki pomocniczej gminy oraz organy jednostek i podmiotów, o których mowa w art. 9 ust. 1, do załatwiania indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej.";
  2. w art. 70:
    a) w ust. 2 po wyrazie "rady" dodaje się wyrazy "oraz wójta lub burmistrza" oraz wyrazy "innego członka organu gminy" zastępuje się wyrazami "zastępcę wójta lub burmistrza albo członka rady",
    b) w ust. 3 po wyrazach "rada gminy" dodaje się wyrazami "w porozum
    ieniu z wójtem lub burmistrzem";
  3. w art. 88 wyrazy "organów gminy" zastępuje się wyrazami "rady gminy";
  4. w art. 90:
    a) w ust. 1 po wyrazach "uchwał rady" dodaje się wyrazy "oraz wydanych przez wójta lub burmistrza zarządzeń",
    b) w ust. 2 po wyrazie "uchwały" dodaje się wyrazy ", a także zarządzenia";
  1. w art. 91:
    a) w ust. 1:
    - zdanie pierwsze otrzymuje brzmienie:
    "Uchwała lub zarządzenie organu gminy sprzeczne z prawem są nieważne.",
    - w zdaniu drugim po użytym dwukrotnie wyrazie "uchwały" dodaje się wyrazy "lub zarządzenia",
    b) w ust. 2 wyrazy "uchwały, może wstrzymać jej wykonanie" zastępuje się wyrazami "uchwały lub zarządzenia, może wstrzymać ich wykonanie",
    c) w ust. 4:
    - po wyrazie "uchwały" dodaje się wyrazy "lub zarządzenia",
    - po wyrazie "uchwałę" doda
    je się wyrazy "lub zarządzenie";
  2. w art. 93:
    a) w ust. 1:
    - po wyrazie "uchwały" dodaje się wyrazy "lub zarządzenia",
    - po wyrazie "uchwałę" dodaje się wyrazy "lub zarządzenie",
    b) w ust. 2 po wyrazie "uchwały" dodaje się wyrazy "lub zarządzenia";
  3. w art. 94 po użytym dwukrotnie w ust. 1 oraz dwukrotnie w ust. 2 wyrazie "uchwały" dodaje się wyrazy "lub zarządzenia";
  4. w art. 95:
    a) w ust.1 po wyrazie "uchwały" dodaje się wyrazy "lub zarządzenia",
    b) w ust. 2 po wyrazie "sprawy" dodaje się wyrazy "lub zarządzenie wydane w wyniku ponownego rozpatrzenia sprawy" oraz po wyrazie "uchwałę "dodaje się wyrazy "lub zarządzenie";
  5. art. 96 otrzymuje brzmienie:
    "Art. 96. 1. W razie powtarzającego się naruszenia przez radę gminy Konstytucji lub ustaw, Sejm, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, może w drodze uchwały rozwiązać radę gminy. Do czasu pierwszej sesji nowej rady gminy funkcję rady gminy pełni wójt lub burmistrz.
    2. Jeżeli powtarzającego się naruszenia Konstytucji lub ustaw dopuszcza się wójt lub burmistrz, wojewoda wzy
    wa wójta lub burmistrza do zaprzestania naruszeń, a jeżeli wezwanie to nie odnosi skutku - występuje z wnioskiem do Prezesa Rady Ministrów o odwołanie wójta lub burmistrza. W razie odwołania wójta lub burmistrza, do czasu objęcia obowiązków przez nowo wybranego wójta lub burmistrza obowiązki wójta lub burmistrza pełni przewodniczący rady gminy.";
  1. w art. 97 w ust. 1 wyrazy "zarządu przez radę kolejnej kadencji" zastępuje się wyrazami "rady oraz wójta lub burmistrza na kolejną kadencję";
  2. w art. 98 w ust. 3 wyrazy "organów gminy" zastępuje się wyrazami "rady gminy lub wystąpienie wójta lub burmistrza";
  3. w art. 101:
    a) w ust. 1 wyrazy "uchwałą podjętą" zastępuje się wyrazami "uchwałą lub zarządzeniem podjętym" oraz po wyrazie "uchwałę" dodaje się wyrazy "lub zarządzenie",
    b) w ust. 2a wyrazy "uchwałę, o której mowa" zastępuje się wyrazami "uchwałę lub zarządzenie, o których mowa".

Art. 3.

W ustawie z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 21, poz. 124, Nr 43, poz. 253, z 1994 r. Nr 98, poz. 471, z 1997 r. Nr 9, poz. 43, Nr 28, poz. 153, z 1998 r. Nr 162, poz. 1118 i 1126 oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136 i Nr 26, poz. 306) wprowadza się następujące zmiany:

  1. w art. 2:
    a) w pkt 1 w lit. c) skreśla się wyrazy "ich zastępcy, pozostali członkowie zarządu gminy - jeżeli statut gminy tak stanowi",
    b) w pkt 3 po wyrazie "powołania:" dodaje się wyrazy "zastępca wójta, burmistrza, prezydenta miasta,";
  2. w art. 4:
    a) w pkt 1, 2 i 4 wyrazy "jednostki samorządu terytorialnego" zastępuje się wyrazami "powiatu i samorządu województwa" oraz wyrazy "tej jednostki" zastępuje się wyrazami "danej jednostki samorządu terytorialnego",
    b) po pkt 1 dodaje się pkt 1a w brzmieniu:
    "1a) przewodniczący rady gminy - wobec wójta, burmistrza lub prezydenta miasta,",
    c) po pkt 2 do
    daje się pkt 2a w brzmieniu:
    "2a) wójt, burmistrz lub prezydent miasta - wobec zastępcy wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, sekretarza gminy, skarbnika gminy oraz kierowników gminnych jednostek organizacyjnych,",

    d) po pkt 4 dodaje się pkt 4a w brzmieniu:
    "4a) kierownik urzędu gminy - wobec pozostałych pracowników urzędu gminy, z zastrzeżeniem przepisu art. 34 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74, Nr 58, poz. 261, Nr 106, poz. 496 i Nr 132, poz. 622, z 19
    97 r. Nr 9, poz. 43, Nr 106, poz. 679, Nr 107, poz. 686, Nr 113, poz. 734 i Nr 123, poz. 775, z 1998 r. Nr 155, poz. 1014 i Nr 162, poz. 1126 oraz z 2000 r. Nr 26, poz. 306 i Nr …, poz. …),";
  1. w art. 5 dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1 i dodaje się ust. 2 w brzmieniu:
    "2. Przepis ust. 1 nie ma zastosowania do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, który składa ślubowanie określone przepisami ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.";
  2. w art. 16 w ust. 2 wyrazy "przewodniczącego zarządu jednostki samorządowej" zastępuje się wyrazami "odpowiednio wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, przewodniczącego zarządu powiatu, samorządu województwa albo innej jednostki samorządowej";
  3. w art. 19:
    a) po wyrazach "o stanie majątkowym" dodaje się wyrazy ", zastrzeżeniem ust. 2",
    b) dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1 oraz dodaje się ust. 2 w brzmieniu:
    "2. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta składa oświadczenie majątkowe w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządz
    ie gminnym.";
  4. w art. 29 wyrazy "przewodniczący zarządu jednostki samorządowej" zastępuje się wyrazami "odpowiednio wójt, burmistrz lub prezydent miasta, przewodniczący zarządu powiatu, samorządu województwa albo innej jednostki samorządowej".

Art. 4.

W ustawie z dnia 11 października 1991 r. o referendum gminnym (Dz. U. z 1996 r. Nr 84, poz. 386) wprowadza się następujące zmiany:

  1. w art. 1 w ust. 1, w art. 3 w ust. 1, w art. 4, w art. 8 w ust. 6, w art. 9 w ust. 3, w tytule rozdziału 4, w art. 18 w ust. 1, w art. 24 w ust. 2 w pkt 2 i w ust. 3 w pkt 2, w art. 25 w ust. 2, w art. 26 w ust. 4 w pkt 2, w art. 36 w ust. 2, w art. 38 w ust. 4, w art. 42 w ust. 2 w zdaniu wstępnym po wyrazach "rady gminy" dodaje się wyrazy ", wójta, burmistrza lub prezydenta miasta";
  2. w art. 5:
    a) w ust. 1 po wyrazie "radnych" dodaje się wyrazy ", z zastrzeżeniem ust. 3",
    b) dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
    "3. Uchwałę o przeprowadzeniu referendum w sprawie odwołania wójta, burmistrza lub prezydenta miasta przed upływem kadencji rada gminy podejmuje w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74, Nr 58, poz. 261, Nr 106, poz. 496 i Nr 132, poz. 622, z 1997 r. Nr 9, poz. 43, Nr 106, poz. 679, Nr 107, poz. 686, Nr 113, po
    z. 734 i Nr 123, poz. 775, z 1998 r. Nr 155, poz. 1014 i Nr 162, poz. 1126 oraz z 2000 r. Nr 26, poz. 306 i Nr …, poz. …). Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio";
  3. w art. 9 dodaje się ust. 4 w brzmieniu:
    "4. Informacja o zamierzonym referendum w sprawie, o której mowa w art. 5 ust. 3, musi spełniać warunek zawarty w art. 5 ust. 2 pkt 1 oraz zawierać uzasadnienie odwołania.";
  4. w art. 24a:
    a) w ust. 1 wyrazy "zarząd gminy" zastępuje się wyrazami "wójta, burmistrza lub prezydenta miasta" oraz wyrazy "osoby wchodzące w skład zarządu gminy" zastępuje się wyrazami "wójt, burmistrz lub prezydent miasta, zastępcy wójta burmistrza lub prezydenta miasta oraz sekretarz gminy ",
    b) bo ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:
    "1a. Wojewódzki komisarz wyborczy powołuje w skł
    ad terytorialnej i obwodowej komisji dla przeprowadzenia referendum w sprawie odwołania wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, w równej liczbie, osoby pisemnie wskazane przez radę gminy i inicjatora referendum, o którym mowa w art. 7 ust. 1. W skład komisji nie mogą wchodzić radni danej rady gminy, wójt, burmistrz lub prezydent miasta, zastępcy wójta burmistrza lub prezydenta miasta oraz sekretarz gminy, a także inicjator referendum oraz jego pełnomocnik.";
  5. w art. 40:
    a) w ust. 1 skreśla się wyrazy "i - z mocy prawa - zarządu gminy",
    b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
    "2. W przypadku określonym w ust. 1 Prezes Rady Ministrów zarządza, z zastrzeżeniem ust. 3, wybory przedterminowe do rady gminy. Funkcję rady gminy do czasu wyboru nowej rady pełni wójt, burmist
    rz lub prezydent miasta.",
    c) dodaje się ust. 4 w brzmieniu:
    "4. Przepisy ust. 1, 2 i 3 stosuje się odpowiednio do referendum w sprawie odwołania wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, z tym że do czasu objęcia obowiązków przez nowo wybranego wójta, burm
    istrza lub prezydenta miasta jego obowiązki pełni przewodniczący rady gminy.";
  6. w art. 42:
    a) w ust. 2 w pkt 1 wyrazy "zarząd gminy" zastępuje się wyrazami "przewodniczący rady gminy",
    b) po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:
    "2a. W referendum w sprawie odwołania wójta, burmistrza lub prezydenta miasta przepisy ust. 2 stosuje się odpowiednio, z tym że uprawnienie do wyznaczenia męża zaufania przysługuje wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta oraz inicjatorowi referendum.".

Art. 5.

W ustawie z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. Nr 85, poz. 428, z 1994 r. Nr 76, poz. 344, z 1995 r. Nr 124, poz. 601, z 1996 r. Nr 58, poz. 262 i Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 41, poz. 255, Nr 106, poz. 679, Nr 113, poz. 734 i Nr 141, poz. 943, z 1998 r. Nr 155, poz. 1014 i Nr 160, poz. 1062 oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136) wprowadza się następujące zmiany:

  1. w art. 11 w ust. 1:
    a) w zdaniu wstępnym po wyrazie "uchwały" dodaje się wyrazy "i zarządzenia",
    b) w pkt 6 skreśla się wyrazy "dla zarządu";
  2. w art. 19 w ust. 3 po wyrazach "w art. 13 pkt 8" dodaje się wyrazy "oraz w sprawie uchwały rady gminy o nieudzieleniu wójtowi lub burmistrzowi (prezydentowi miasta) absolutorium".

Art. 6.

W ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. Nr 91, poz. 576, Nr 155, poz. 1014, Nr 160, poz. 1060 i Nr 162, poz. 1126 oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136 i Nr 26, poz. 306) w art. 23 w ust. 4:

  1. pkt 1 otrzymuje brzmienie:
    "1) mandatem posła i senatora,",
  2. po pkt 1 dodaje się pkt 1a w brzmieniu:
    "1a) mandatem radnego powiatu i gminy,".

Art. 7.

W ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. Nr 91, poz. 578 i Nr 155, poz. 1014 oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136 i Nr 26, poz. 306) w art. 21 w ust. 8 po wyrazie "mandatem" dodaje się wyrazy "posła, senatora,".

Art. 8.

Ilekroć w dotychczasowych przepisach mowa jest o zadaniach i kompetencjach zarządu gminy, stają się one zadaniami i kompetencjami wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Ilekroć w odrębnych przepisach mowa jest o zadaniach gminy, zadania te wykonuje wójt, burmistrz lub prezydent miasta, o ile te przepisy nie stanowią inaczej.

Art. 9.

1. Organy samorządu gminnego kadencji trwającej w dniu wejścia w życie ustawy działają na podstawie przepisów dotychczasowych do końca kadencji.

2. Do końca kadencji rad gmin kadencji trwającej w dniu wejścia w życie ustawy wybory uzupełniające, przedterminowe i związane ze zmianami w podziale terytorialnym państwa przeprowadza się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Art. 10.

Pierwsze wybory wójtów, burmistrzów i prezydentów miast na podstawie przepisów ustawy przeprowadza się łącznie z wyborami do rad gmin kadencji następującej po kadencji trwającej w dniu wejścia w życie ustawy.

Art. 11.

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.


UZASADNIENIE

Przedkładany projekt ustawy zmierza do przemodelowania ustroju samorządu gminnego w oparciu o dwa podstawowe założenia:

  1. wójt, burmistrz lub prezydent miasta wybierany jest w wyborach bezpośrednich (powszechnych),
  2. zmniejszana jest liczba radnych gminnych.

Realizacja pierwszego z założeń powoduje zmianę układu organów samorządu gminnego. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta ma stać się organem gminy, na którym spoczywać będzie główny ciężar i odpowiedzialność za prowadzenie spraw gminy, zostanie mu przypisane wykonywanie wszystkich kompetencji gminy, z wyłączeniem zamkniętego katalogu spraw, w których wyłącznie właściwą pozostanie rada gminy. Rada gminy nadal będzie decydować o kierunkach rozwoju gminy oraz warunkach gospodarczo-finansowych jej funkcjonowania (m. in. decydowanie o budżecie gminy, planie zagospodarowania przestrzennego). Dotychczasowy zarząd przestałby istnieć, a wójt, burmistrz lub prezydent miasta mógłby korzystać w swej pracy ze wsparcia swoich zastępców.

Liczba radnych gminnych ma ulec zmniejszeniu w skali zauważalnej na poziomie każdej gminy. Proponuje się zmniejszyć liczebność rad w taki sposób, aby zapewnić funkcjonowanie tych rad w składach możliwie najmniejszych z punktu widzenia możliwości skutecznego wykonywania ich zadań i kompetencji.

Proponowane w nowelizacji rozwiązania zmierzają do stworzenia mechanizmu bardziej sprawnego zarządzania gminą, personalizacji odpowiedzialności za te działania. To z kolei czyni dla wyborcy bardziej widocznym związek pomiędzy jego aktem wyborczym, a możliwościami wpływania na zmiany otaczającej rzeczywistości. Możliwym i bardzo pożądanym jest, iż kształtowanie się takiej świadomości zwiększy aktywność społeczną w wyborach samorządowych. Ważnym skutkiem przedkładanego projektu jest także zmniejszenie kosztów funkcjonowania samorządu terytorialnego na poziomie gminnym, co odpowiada postulatom zgłaszanym powszechnie przez różne środowiska.

Przedstawiana w projekcie zmiana modelu funkcjonowania samorządu gminnego oparta jest zarówno na doświadczeniu osób będących członkami organów samorządów gminnych, jak i sugestiach naukowców o znacznym autorytecie i wnikliwej znajomości zagadnień.

Projekt nowelizacji należy uznać za zgodny z prawem Unii Europejskiej. Zasadniczą treścią projektu jest tryb przeprowadzania wyborów do organów samorządu gminnego, co podlega suwerennej regulacji prawa krajowego. Projekt ten nie modyfikuje obowiązujących przepisów dotyczących czynnego prawa wyborczego, natomiast wprowadzone w projekcie ograniczenie, zgodnie z którym bierne prawo wyborcze w zakresie stanowisk wójta, burmistrza i prezydenta miasta przysługuje wyłącznie obywatelom polskim - jest dopuszczalne w świetle prawa Unii Europejskiej. Taką też opinię przedstawił Komitet Integracji Europejskiej do pierwotnego projektu ustawy, który to projekt w swej zasadniczej treści był zbieżny z projektem wnoszonym jako inicjatywa ustawodawcza Senatu.