U C H W A Ł A

SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

z dnia 14 kwietnia 2000 r.

w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego, ustawy
o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz ustawy o komornikach sądowych i egzekucji

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 16 marca 2000 r. ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego, ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

1) w art. 1 w pkt 6 w lit. b), § 3 otrzymuje brzmienie:

"§ 3. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wzory i sposób udostępniania stronom urzędowych formularzy, o których mowa w § 2, odpowiadających wymaganiom przewidzianym dla pism procesowych, szczególnym wymaganiom postępowania, w którym mają być stosowane oraz zawierających niezbędne pouczenia dla stron co do sposobu ich wypełniania, wnoszenia i skutków niedostosowania pisma do tych wymagań. Urzędowe formularze powinny być udostępniane w siedzibach sądów oraz poza sądami, w dogodny dla stron sposób, za niewygórowaną odpłatnością.";

2) w art. 1 w pkt 8 w lit. b) w zdaniu wstępnym wyrazy "§ 4" zastępuje się wyrazami "§ 3" oraz oznaczenie § 4 zastępuje się oznaczeniem § 3;

3) w art. 1 w pkt 23, w art. 3921 w § 1 dodaje się zdanie trzecie w brzmieniu:

"Niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia kasacja przysługuje również w sprawach o czynsz najmu lokalu mieszkalnego, a także w sprawach o opróżnienie lokalu mieszkalnego.";

4) w art. 1 w pkt 27, w art. 3937 w § 1 wyrazy "jednego sędziego" zastępuje się wyrazami "trzech sędziów";

5) w art. 1 dodaje się pkt 29a w brzmieniu:

"29a) w art. 39312 oraz w art. 39313 w § 1 wyrazy "zaskarżony wyrok" zastępuje się wyrazami "zaskarżone orzeczenie";";

6) w art. 1 w pkt 30 wyrazy "w art. 39312 , art. 39313" zastępuje się wyrazami "w art. 39313 w § 1";

7) w art. 1 w pkt 41, w art. 47912 w § 1 po wyrazie "postępowania" dodaje się wyrazy ", chyba że wykaże, iż ich powołanie w pozwie nie było możliwe, albo że potrzeba powołania wynikła później";

8) w art. 1 w pkt 42, w § 2 po wyrazie "postępowania" dodaje się wyrazy ", chyba że wykaże, iż ich powołanie w odpowiedzi na pozew nie było możliwe, albo że potrzeba powołania wynikła później";

9) w art. 1 w pkt 60, w art. 5053 w § 1 wyraz "kilka" zastępuje się wyrazem "kilku";

10) w art. 1 w pkt 60, w art. 50512 w § 2 wyraz "przepisu" zastępuje się wyrazem "przepisów";

11) w art. 4, w art. 69 zdanie drugie otrzymuje brzmienie:

"W rozporządzeniu należy uwzględnić potrzeby szczegółowej ewidencji spraw prowadzonych w kancelarii, uwidocznienia przebiegu czynności, zapewnienia przejrzystości wpisów oraz odzwierciedlenia wszystkich operacji finansowych dokonywanych przez komornika, a także stwarzania możliwości kontroli poprawności dokonywanych operacji finansowych.";

12) w art. 5 w ust. 2 skreśla się wyrazy ", z wyjątkiem kasacji,";

13) w art. 6 wyrazy "1 kwietnia 2000 r." zastępuje się wyrazami "1 lipca 2000 r.".

MARSZAŁEK SENATU

Alicja GRZEŚKOWIAK


Uzasadnienie

Senat, rozpatrując ustawę o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego, ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz ustawy o komornikach sądowych i egzekucji, w szczególności analizował problematykę ograniczania w niniejszej noweli możliwości wnoszenia kasacji, i to zarówno poprzez zmianę przepisów Kodeksu postępowania cywilnego dotyczących tej materii, jak i treść przepisu przejściowego noweli (art. 5 ust. 2). Zgadzając się co do zasady na większość przyjętych przez Sejm rozwiązań, Senat widział jednak potrzebę złagodzenia kilkoma poprawkami rygorów nowelizacji. Wśród nich należy wymienić poprawkę do art. 3921 § 1 kpc, która wprowadza możliwość wnoszenia kasacji, niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia, w sprawach o czynsz najmu lokalu mieszkalnego oraz w sprawach o opróżnienie lokalu mieszkalnego. Senat zgodził się z argumentacją, że nie są to sprawy skomplikowane pod względem prawnym, a jedynie kontrowersyjne społecznie. Właśnie ten drugi argument, jak również możliwość wniesienia w takich sprawach kasacji przez Rzecznika Praw Obywatelskich (wprowadzana nowelą do ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich uchwaloną przez Sejm 16 marca 2000 r.) wpłynął na decyzję Senatu o przyjęciu poprawki.

Ponadto Senat uznał za zbyt rygorystyczną, niekorzystną dla stron zmianę przepisów art. 47912 § 1 oraz art. 479 14 § 2 dotyczących postępowania w sprawach gospodarczych. Zgodnie z treścią znowelizowanych przepisów powód i pozwany traciliby prawo powoływania się w toku postępowania na niewskazane w pozwie (odpowiedzi na pozew) twierdzenia i dowody na ich poparcie. Ustawodawca nie przewidział możliwości wystąpienia sytuacji uniemożliwiającej wypełnienie tego obowiązku, a skutkującej utratą prawa powoływania w toku postępowania twierdzeń i dowodów. Z tych powodów Senat uznał, że należy obydwa przepisy uzupełnić o formułę przewidzianą przecież w noweli (choćby w postępowaniu uproszczonym).

Izba postanowiła przywrócić rządowe brzmienie art. 5 ust. 2 nowelizacji, opowiadając się tym samym za stosowaniem przepisów dotychczasowych także do składania i rozpoznawania kasacji od orzeczeń wydanych przed dniem wejścia w życie noweli. Przedmiotowa nowelizacja znacznie ogranicza dopuszczalność wnoszenia kasacji wprowadzonej do procedury cywilnej w 1996 r., w tym poprzez instytucję odmowy przyjęcia kasacji do rozpoznania. Rozumiejąc konieczność przywrócenia Sądowi Najwyższemu możliwości sprawowania w należytym wymiarze nadzoru judykacyjnego, Senat widzi także potrzebę realizacji podstawowych zasad państwa prawnego, do których zdaniem Izby należy prawo do wniesienia i rozpoznania kasacji od orzeczeń wydanych przed 1 lipca 2000 r. według przepisów dotychczasowych.

Senat wprowadził do ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego, ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oprócz powyższych poprawek także niezbędne poprawki usuwające błędy techniczno - legislacyjne, redakcyjne i stylistyczne. Konieczna okazała się także zmiana terminu wejścia w życie ustawy, który został ustalony na 1 lipca 2000 r., przy czym termin ten został ujednolicony z terminem wejścia w życie art. 2 ustawy o zmianie ustawy o Rzeczniku Praw Obywatelskich, ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz o zmianie niektórych innych ustaw, który wyłącza stosowanie do kasacji Rzecznika Praw Obywatelskich instytucji "przedsądu" mającej, zgodnie z poprawką Senatu, wejść w życie z dniem 1 lipca 2000 r.