U C H W A Ł A
SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 14 kwietnia 2000 r.
w sprawie ustawy o systemie oceny zgodności, akredytacji
oraz zmianie niektórych ustaw
Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 16 marca 2000 r. ustawy o systemie oceny zgodności, akredytacji oraz zmianie niektórych ustaw, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:
- w art. 1 w drugim tiret wyrazy "ułatwienia dla" zastępuje się wyrazem "ułatwianie";
- w art. 5 w pkt 4 wyraz "certyfikacji" zastępuje się wyrazami "oceny zgodności";
- w art. 5:
a) w pkt 11 skreśla się wyrazy ", które to dyrektywy zostaną wprowadzone do polskiego porządku prawnego",
b) w pkt 12 skreśla się wyrazy ", o ile te dyrektywy zostaną wprowadzone do polskiego systemu prawnego";
- w art. 6 w ust. 1 wyrazy "określone w odrębnych ustawach" zastępuje się wyrazami "objęte odrębnymi ustawami" oraz wyrazy "przepisach wydanych" zastępuje się wyrazami "przepisami wydanymi";
- w art. 6 w ust. 1 wyraz "oraz" zastępuje się wyrazem "lub";
- w art. 6 w ust. 2 wyrazy ", o których mowa w ust. 1" zastępuje się wyrazami "podlegających ocenie zgodności";
- w art. 6 w ust. 2 po wyrazach "znakowania tych wyrobów" dodaje się wyrazy ", o ile nie zostały one określone w odrębnych przepisach";
- w art. 9 wyrazy "producenci, importerzy lub ich przedstawiciele" zastępuje się wyrazami "producenci, ich przedstawiciele lub importerzy";
- w art. 16 ust. 5 otrzymuje brzmienie:
"5. Rada liczy nie więcej niż 25 osób. W skład Rady wchodzą proporcjonalnie, w liczbie zapewniającej brak dominacji którejkolwiek ze stron, osoby reprezentujące organy administracji rządowej, krajową jednostkę normalizacyjną oraz ogólnopolskie organizacje: konsumenckie, pracodawców, gospodarcze i naukowo-techniczne.";
- w art. 17 w ust. 5 wyraz "poszczególny" zastępuje się wyrazem "poszczególnych";
- w art. 20 dotychczasową treść oznacza się jako ust. 2 i dodaje się ust. 1 w brzmieniu:
"1. Akredytowana jednostka lub laboratorium obowiązane jest informować Centrum Akredytacji o zmianach swojego statusu prawnego.";
- w art. 22 po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:
"1a. Odwołanie może dotyczyć także ustalonego okresu ważności akredytacji.";
- w art. 22 w ust. 2 wyraz "trzymania" zastępuje się wyrazem "otrzymania";
- w art. 22 w ust. 2 wyrazy "lub cofnięciu akredytacji" zastępuje się wyrazami ", cofnięciu akredytacji lub ustaleniu okresu jej ważności";
- po art. 24 dodaje się art. 24a w brzmieniu:
"Art. 24a. Po rozpatrzeniu odwołania, zespół ekspertów oddala odwołanie albo stwierdza jego zasadność i przekazuje sprawę Centrum Akredytacji do ponownego rozpoznania.";
- w art. 25 w ust. 7 wyraz "i" zastępuje się wyrazem "lub";
- w art. 29 w ust. 1 i w art. 31 wyrazy "Producent, jego przedstawiciel lub importer" zastępuje się wyrazami "Producent lub jego przedstawiciel" oraz w art. 30 wyrazy "producent, przedstawiciel lub importer" zastępuje się wyrazami "producent lub jego przedstawiciel";
- w art. 29 w ust. 1 i w art. 31 po wyrazach "Producent, jego przedstawiciel lub importer" oraz w art. 30 po wyrazach "producent, przedstawiciel lub importer" dodaje się wyrazy "mający siedzibę lub miejsce zamieszkania w Polsce";
- w art. 29 w ust. 1 wyrazy "czy zgodny jest z wymaganiami lub specyfikacjami technicznymi" zastępuje się wyrazami "zgodności z wymaganiami";
- w art. 29 w ust. 1 wyraz "opatrzyć" zastępuje się wyrazem "znakuje";
- w art. 29 w ust. 2 po wyrazach "w art. 6 ust. 2 i 3" dodaje się wyrazy "lub w odrębnych przepisach";
- w art. 31 skreśla się wyraz "takiej";
- w art. 34 po wyrazach "deklaracja zgodności" dodaje się wyrazy "lub certyfikat zgodności";
- po art. 41 dodaje się art. 41a w brzmieniu:
"Art. 41a. W ustawie z dnia 3 kwietnia 1993 r. o badaniach i certyfikacji (Dz. U. Nr 55, poz. 250, z 1994 r. Nr 27, poz. 96, z 1997 r. Nr 104, poz. 661 i Nr 121, poz. 770, z 1999 r. Nr 70, poz. 776) wprowadza się następujące zmiany:
1) art. 7 otrzymuje brzmienie:
"Art. 7. Do zadań Centrum należy w szczególności:
1) organizowanie i nadzorowanie systemu badań i certyfikacji,
2) certyfikowanie systemów jakości u dostawców,
3) certyfikowanie auditorów,
4) kontrolow anie certyfikowanych systemów jakości u dostawców w zakresie stawianych im wymagań,
5) organizowanie szkoleń i doskonalenie kadr na potrzeby badań i certyfikacji.";
2) w art. 11 w ust. 1 oraz w art. 12 w pkt 1 i 3 skreśla się wyraz "akredytacji,";
3) w art. 21 skreśla się ust. 4;
4) w art. 22 skreśla się ust. 3;
5) w art. 25:
a) skreśla się ust. 2,
b) w ust. 3 skreśla się wyraz "akredytacją,".";
- w art. 43 skreśla się pkt 2;
- tytuł rozdziału 10 otrzymuje brzmienie:
"Przepisy przejściowe, dostosowujące i końcow e";
- art. 46 otrzymuje brzmienie:
"Art. 46. 1. Z dniem 1 stycznia 2001 r. sprawy należące do Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji utworzonego na podstawie ustawy z dnia 3 kwietnia 1993 r. o badaniach i certyfikacji - w zakresie akredytacji laboratoriów badawczych, jednostek certyfikujących i jednostek kontrolujących oraz kontrolowanie działalności tych jednostek w zakresie wynikającym z akredytacji przechodzą do właściwości Polskiego Centrum Akredytacji.
2. Minister właściwy do spraw gospodarki ustali, do dnia 31 października 2000 r., mienie Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji, które przejmie Polskie Centrum Akredytacji.
3. Polskie Centrum Akredytacji przejmie, z dniem 1 stycznia 2001 r., odpowiednio do zakresu swego działania:
1) pracowników oraz wierzytelności i zobowiązania Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji,
2) pracowników oraz wierzytelności i zobowiązania Głównego Urzędu Miar oraz sprawy należące do właściwości Prezesa Głównego Urzędu Miar - w zakresie akredytacji laboratoriów pomiarowych.
4. Dyrektora Polskiego Centrum Akredytacji powoła na okres do dnia 31 grudnia 2002 r. Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw gospodarki. Przepisu art. 15 ust. 1 nie stosuje się.
5. Pierwsza kadencja Rady do Spraw Akredytacji trwa do dnia 31 grudnia 2002 r.";
- art. 47 otrzymuje brzmienie:
"Art. 47. 1. Z dniem 1 stycznia 2003 r. znosi się Polskie Centrum Badań i Certyfikacji utworzone na podstawie ustawy z dnia 3 kwietnia 1993 r. o badaniach i certyfikacji.
2. Minister właściwy do spraw Skarbu Państwa utworzy, do dnia 31 października 2002 r., jednoosobową spółkę Skarbu Państwa pod nazwą Polskie Centrum Badań i Certyfikacji.
3. Do zakresu działania spółki, o której mowa w ust. 2, należeć będzie badanie i certyfikacja wyrobów, certyfikacja sys temów zarządzania, szkolenie i certyfikacja personelu.
4. Spółka, o której mowa w ust. 2, przejmie odpowiednio do zakresu swojego działania pracowników oraz wierzytelności i zobowiązania po Polskim Centrum Badań i Certyfikacji.";
- art. 49 otrzymuje brzmienie:
"Art. 49. 1. Postępowania wszczęte i nie zakończone przed dniem wejścia w życie ustawy, prowadzone przez Polskie Centrum Badań i Certyfikacji utworzone na podstawie ustawy z dnia 3 kwietnia 1993 r. o badaniach i certyfikacji, przejmuje odpowiednio do zakresu swojego działania Polskie Centrum Akredytacji.
2. Z dniem 1 stycznia 2003 r. spółka, o której mowa w art. 47 ust. 2, odpowiednio do zakresu swojego działania przejmuje postępowania wszczęte i nie zakończone przed tym dniem, prowadzone przez Polskie Centrum Badań i Certyfikacji.
3. W sprawach, o których mowa w ust. 1 i 2, stosuje się przepisy dotychczasowe.";
- po art. 49 dodaje się art. 49a w brzmieniu:
"Art. 49a. 1. Do czasu wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 6 ust. 2 i 3 oraz art. 7, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2002 r., ocena zgodności odbywa się na podstawie Polskich Norm oraz właściwych przepisów prawnych stanowiących dotychczas podstawę certyfikacji.
2. Ocena na podstawie Polskich Norm oraz właściwych przepisów prawnych, o której mowa w ust. 1, odbywa się w trybie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 3 kwietnia 1993 r. o badaniach i certyfikacji.";
- art. 51 otrzymuje brzmienie:
"Art. 51. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2001 r., z wyjątkiem:
1) art. 3-8 i art. 46 ust. 2, które wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia,
2) art. 45 i 50, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2003 r.".
MARSZAŁEK SENATU
Alicja GRZEŚKOWIAK
UZASADNIENIE
Rozpatrzona przez Senat ustawa stanowi bardzo ważną dla funkcjonowania polskiej gospodarki regulację. Istotą tego uregulowania jest zapewnienie spójności krajowego systemu oceny zgodności i akredytacji ze standardami obowiązującymi w Unii Europejskiej. Przyjęcie tych rozwiązań ma duże znaczenie w toku prowadzonych negocjacji o członkostwo Polski w Unii Europejskiej i przyczyni się do objęcia naszego kraju podstawową dla rozwiązań europejskich zasadą swobody przepływu towarów. Senat uznaje, że proponowane przez Sejm odsunięcie terminu wejścia tych regulacji w życie do dnia 1 stycznia 2003 r. jest nieuzasadnione. Utrudni to bowiem przystosowanie polskiego rynku do obowiązujących w krajach Unii zasad. Senat przyjął więc, iż rozpoczęcie wdrażania nowego systemu ma nastąpić z datą 1 stycznia 2001 r.
Pełne uczestnictwo w swobodnym obrocie towarowym oznacza dla polskich przedsiębiorców swobodniejsze funkcjonowanie na zagranicznych rynkach. Senat dostrzega także wiążące się z tym procesem zagrożenia dla krajowych przedsiębiorców. Dlatego właśnie niezbędne jest
rozważne i stopniowe przechodzenie kolejnych sektorów gospodarki na nowe zasady oceny zgodności. Senat uznaje za właściwe, aby umożliwić Radzie Ministrów sukcesywne wydawanie rozporządzeń, które będą implementowały dyrektywy Unii Europejskiej. Senat proponuje więc, aby do dnia 1 stycznia 2003 r. obowiązywał stan przejściowy. Jeżeli Rada Ministrów nie zdecyduje o wprowadzeniu do krajowego systemu uregulowań Unii Europejskiej, to podstawą oceny zgodności w danym obszarze będą dotychczas obowiązujące Polskie Normy i przepisy, zachowana będzie także dotychczasowa procedura. Rozwiązanie takie pozwoli na stopniowe wprowadzanie nowych rozwiązań i równoległe wygaszanie w kolejnych obszarach dotychczasowego systemu.
Senat stoi na stanowisku, iż wyłączenie z Polskiego Centrum Badań i Certyfikacji kompetencji związanych z akredytacją powinno nastąpić z dniem 1 stycznia 2001 r. Nie znajduje uzasadnienia przyjęta przez Sejm data 1 stycznia 2003 r. PCBiC powinno już od przyszłego roku ograniczyć swoje funkcje do zadań zwią
zanych z certyfikacją, które to zadania dnia 1 stycznia 2003 r. przejmie nowoutworzona spółka Skarbu Państwa działająca pod tą samą nazwą. Natomiast zadania związane z akredytacją, zdaniem Senatu, od 1 stycznia 2001 r. przejąć powinno Polskie Centrum Akredytacji (zmiany w rozdziale 10 ustawy).
Konieczność zapewnienia niezbędnej i uzasadnionej ochrony polskim podmiotom gospodarczym oraz wzgląd na obowiązującą w systemie oceny zgodności zasadę wzajemności skłoniły Senat do zawężenia kręgu podmiotów dopuszczonych do procedury wystawiania deklaracji zgodności oraz znakowania wyrobu znakiem zgodności - do podmiotów mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terenie Polski. Z kręgu tych podmiotów Senat wyłączył ponadto importera (art. 29-31).
Senat uznał za niezbędne zmodyfikowanie bądź doprecyzowanie niektórych przepisów dotyczących procedur określonych ustawą w taki sposób, aby ich treść nie budziła wątpliwości i pozwalała adresatom prawa na właściwe jego stosowanie. Niezbędne jest wyłączenie spod delegacji d
o wydania rozporządzeń określających wymagania zasadnicze, warunki i tryb dokonywania oceny zgodności lub sposób znakowania - tych wyrobów, dla których elementy te zostały określone w odrębnych przepisach (art. 6 ust. 2). Skoro zmiana statusu prawnego akredytowanej jednostki lub laboratorium co do zasady nie wpływa na ważność akredytacji, to podmioty te powinny mieć obowiązek informowania Centrum Akredytacji o zmianach swojego statusu prawnego, gdyż właśnie Centrum Akredytacji uprawnione jest do dokonania oceny ważności tej akredytacji (art. 20). Ustawa w brzmieniu uchwalonym przez Sejm przewiduje swobodne ustalanie okresu ważności akredytacji przez Centrum Akredytacji. Zainteresowany podmiot powinien mieć możliwość podważania rozstrzygnięcia Centrum w tym zakresie w drodze postępowania odwoławczego (art. 22 ust. 1a i art. 22 ust. 2). Procedura odwoławcza obarczona była istotną luką, gdyż brak było przepisu określającego, jakie rozstrzygnięcie może podjąć zespół ekspertów Komitetu Odwoławczego (art. 24a).
Jednocześnie Senat koryguje szereg niepoprawnie sformułowanych przepisów, w tym przepisów zawierających w swej treści określenia o charakterze przyszłym i warunkowym (art. 5 pkt 11 i 12), przepisów zwierających niepoprawne wzajemne odesłanie do siebie (art. 6 ust. 1 i 2), czy niepoprawnych językowo (art. 16 ust. 5).