U C H W A Ł A
SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 16 marca 2000 r.
w sprawie ustawy o zmianie ustawy
o radiofonii i telewizji i ustawy o języku polskim
Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 3 marca
2000 r. ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji i ustawy o języku polskim, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:
MARSZAŁEK SENATU
Alicja GRZEŚKOWIAK
UZASADNIENIE
W dniu 16 marca 2000 r. Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm w dniu 3 marca 2000 r. ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji i ustawy o języku polskim, zadecydował o wprowadzeniu do niej 23 poprawek. Ze względu na skomplikowaną materię ustawy wiele spośród tych zmian wymaga omówienia.
W poprawkach pierwszej i szóstej Senat zastąpił użytą w zmienianych przepisach liczbę mnogą na liczbę pojedynczą nie pozostawiając wątpliwości, że telesprzedażą są również pojedyncze oferty sprzedaży towarów lub nieodpłatnego świadczenia usług oraz że producentem lub koproducentem może być także pojedyncza osoba fizyczna lub prawna a nie tylko grupy tych osób.
Wprowadzając poprawkę trzecią Senat stanął na stanowisku, że przepis określający minimalną kwotę udziału w programie audycji wytworzonych przez producentów europejskich (ustalona na poziomie co najmniej 50%) powinien mieć charakter bardziej elastyczny i zezwalać na pewne odstępstwa, a zatem obowiązywać w pełni wtedy, gdy jest to wykonalne i z uwzględnieniem charakteru nadawcy.
Opowiadając się za poprawką piątą Senat wziął pod uwagę dwie okoliczności. Po pierwsze, zmieniany pkt 3 w art. 15 ustawy o radiofonii i telewizji, zezwala Krajowej Radzie na zmniejszanie minimalnych udziałów, o których mowa w pkt 1 i 2, podczas gdy w punktach tych mówi się tylko o możliwości zwiększania minimalnych udziałów. Po drugie, i był to przeważający argu
ment, Senat uznał za niewłaściwe wprowadzanie możliwości obniżania minimalnych kwot nadawania w programach audycji wytworzonych pierwotnie w języku polskim oraz utworów wykonywanych w języku polskim lub związanych z kulturą polską.Kierując się podobnymi przesłankami Senat wprowadził do ustawy (w poprawce siódmej) przepis art. 15a, którego ideą było promowanie i pobudzanie polskiej twórczości audiowizualnej. Poprawką tą Senat wprowadził obowiązek nadawania w ramach audycji wytworzonych pierwotnie w języku p
olskim oraz utworów wykonywanych w języku polskim lub związanych z kulturą polską - minimum 10% audycji nowo wytworzonych - czyli wytworzonych w okresie 3 lat przed datą ich prezentowania.W poprawce dziesiątej Senat proponując nowy zapis art. 16a ust. 3 miał na celu wskazanie, że przerwy w transmisjach zawodów sportowych mają wynikać z przepisów dotyczących ich rozgrywania, i że reklamy i telesprzedaż mogą być nadawane właśnie w tych przerwach.
Dużą wagę przywiązuje Senat do poprawek oznaczonych numerem dwunastym i czternastym. Są one przejawem intencji Senatu, jaką jest dbałość o zapewnienie osobom niepełnoletnim prawidłowego, niezakłóconego rozwoju psychicznego. W poprawce dwunastej Senat zaproponował wykreślenie zapisu umożliwiającego przerywanie audycji
przeznaczonych dla dzieci reklamami i telesprzedażą. Senat rozszerzył ten zakaz także na audycje publicystyczne i dokumentalne. Jednocześnie poprawka ta usuwa błędne odesłanie - do ust. 4, który w trakcie prac w Sejmie otrzymał nowe brzmienie i jest obecnie przepisem zawierającym upoważnienie dla Krajowej Rady do wydania aktu wykonawczego. Z kolei poprawka czternasta podkreśla, że zdaniem Senatu, reklama w żaden sposób nie może zagrażać fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu rozwojowi niepełnoletnich.Przyjęcie poprawki numer trzynaście Senat uznał za wskazane ze względu na niezdefiniowanie takich pojęć jak: rekwizyty alkoholowe, produkty imitujące wyroby alkoholowe lub takie rekwizyty oraz symbole związane z używaniem alkoholu. Podobne wyrażenia dotyczące tytoniu znajdują się w art. 2 ustawy z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Brak odpowiednich definicji dotyczących akcesoriów alkoholowych czyni, zdaniem Senatu, zakaz reklamy, o którym mowa w art. 16b ust. 1 pkt 2 iluzorycznym i nie egzekwowalnym.
Wprowadzenie poprawki numer osiemnaście jest, zdaniem Senatu, uzasadnione niedawną zmianą terminologii ustawy Kodeks karny, który obecnie posługuje się pojęciem "treści pornograficzne".
Za wskazaną uznał Senat zmianę zawartą w poprawce dziewiętnastej; zmierza ona do podkreślenia, że katalog ważnych wydarzeń wskazany w art. 20b ust. 2 ma jedynie charakter przykładowy i jest zbiorem otwartym, którego uzupełnienie może nastąpić w trybie art. 20b ust. 3.
Jedną z najważniejszych zmian zaproponowanych przez Senat jest wprowadzenie odmiennego od dotychczasowego zapisu dotyczącego ustanowienia nowych oddziałów terenowych spółki "Telewizja Polska S.A." w drodze nałożenia odpowiedniego obowiązku w tym względzie na ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa (poprawki numer 22 i 23). Senat uznał dotychczasowy zapis (zmianę przepisu art. 64 ust. 1 pkt 1 ustawy o radiofonii i telewizji) za nieprawidłowy z tego względu, że przepis ten był przepisem przejściowym
.Po wejściu w życie ustawy wypełnił swoją rolę, majątek państwowej jednostki organizacyjnej "Polskie Radio i Telewizja" został wniesiony do utworzonych przez Ministra Skarbu Państwa jednoosobowych spółek Skarbu Państwa z określonymi siedzibami i oddziałami terenowymi. W obecnym stanie prawnym mamy dwie samodzielnie działające jednoosobowe spółki Skarbu Państwa i zdaniem Senatu uchwalana obecnie ustawa powinna w swych zapisach uwzględniać tę istotną okoliczność.
Pozostałe zmiany zaproponowane przez Senat mają na celu usunięcie usterek redakcyjnych bądź doprecyzowanie zapisów ustawy.