U C H W A Ł A

SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

z dnia 15 stycznia 2000 r.

w sprawie ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów

oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 22 grudnia 1999 r. ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

1) w art. 1 w ust. 3 po wyrazie "przedsiębiorcy" dodaje się wyrazy "lub osoby działającej w jego imieniu";

2) w art. 6 w ust. 1 wyraz "komunikowania" zastępuje się wyrazem "porozumiewania";

3) w art. 6 w ust. 3 po wyrazach "Posłużenie się" dodaje się wyraz "wizjofonem,";

4) w art. 9 w ust. 1 w zdaniu wstępnym skreśla się wyraz "jakiegokolwiek";

5) w art. 9:

a) w ust. 1 w zdaniu wstępnym wyraz "komunikowania" zastępuje się wyrazem "porozumiewania",

b) w ust. 4:

- użyty dwukrotnie wyraz "komunikowania" zastępuje się wyrazem "porozumiewania",

- wyrazy "operator środków komunikacji" zastępuje się wyrazami "operator środków porozumiewania się";

6) w art. 16 w ust. 1 w pkt 8 wyraz "kabin" zastępuje się wyrazem "automatów";

7) w art. 18 w pkt 1, w art. 384 w § 3 skreśla się wyraz "bezpośrednio";

8) w art. 18 w pkt 5, w art. 3853 w pkt 17 wyrazy "wygórowanego odszkodowania" zastępuje się wyrazami "wygórowanej kary umownej lub odstępnego";

9) w art. 18 w pkt 5, w art. 3853 w pkt 20 wyraz "oceny" zastępuje się wyrazem "ceny";

10) w art. 18 w pkt 6, w art. 4493 w § 2 wyrazy "również nie odpowiada" zastępuje się wyrazami "nie odpowiada również wtedy";

11) w art. 18 w pkt 6, w art. 44910 po wyrazach "Przepisy o odpowiedzialności za" dodaje się wyrazy "szkodę wyrządzoną przez";

12) w art. 20, w art. 138a w § 2 wyrazy "potwierdzenia swego umocowania" zastępuje się wyrazami "dokumentu potwierdzającego swoje umocowanie";

13) w art. 21 wyrazy "art. 1-18 pkt 1-5" zastępuje się wyrazami "art. 1-17 oraz art. 18
pkt 1-5".

MARSZAŁEK SENATU

Alicja GRZEŚKOWIAK


U Z A S A D N I E N I E

Senat, rozpatrując ustawę o ochronie niektórych praw konsumentów oraz
o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, zwrócił uwagę na fakt, że jest to pierwsza z pakietu ustaw mających utworzyć w przyszłości korpus prawa konsumenck
iego. Izba zaaprobowała zasadnicze rozwiązania przyjęte przez Sejm, a przyjęte poprawki nie zmieniają w istotny sposób merytorycznego kształtu ustawy.

Senat stanął na stanowisku, że pewne wątpliwości interpretacyjne może budzić zapis art. 1 ust. 3, dotyczący zbierania przez przedsiębiorcę ofert konsumentów w ich miejscu pracy, mieszkaniu albo w innym miejscy prywatnego pobytu. Z brzmienia przytoczonego przepisu nie wynikało jasno, że uregulowania Rozdziału 1 "Umowy zawierane poza lokalem przedsiębiorstwa" będą miały zastosowanie także do osoby działającej w imieniu przedsiębiorcy. W tym zakresie przepis art. 1 ust. 3 precyzuje poprawka nr 1.

Wprowadzając poprawki nr 2 i 5 Senat ujednolicił terminologię użytą w ustawie. Tym samym wyraził przekonanie, że nie jest właściwe zamienne używanie dwóch różnych pojęć ("środki komunikowania się" i "środki porozumiewania się") dla określenia tego samego zakresu przedmiotowego. Z tego też względu zaproponował termin "środki porozumiewania się na odległość" jako pojęcie spójne z nazewnictwem Kodeksu cywilnego.

Zdaniem Senatu jedną z przyczyn, które zadecydowały o konieczności uregulowania problematyki umów zawieranych na odległość był fakt, że nowoczesne środki porozumiewania się w znacznej mierze naruszają sferę prywatności konsumenta. W tym świetle pewne zastrzeżenia budził przepis art. 6 ust. 3, określający wyczerpująco katalog środków, których użycie wymaga wcześniejszej zgody konsumenta. Ponieważ wśród takich środków jak telefon, telefaks czy pager nie został uwzględniony wizjofon, urządzenie bardziej ingerujące w życie prywatne konsumenta niż wymienione powyżej, Izba wprowadziła do ustawy poprawkę nr 3, która uzupełnia o wizjofon zapis ust. 3 w art. 6.

Wiele uwagi Senat poświęcił definicji "konsumenta" wprowadzanej ustawą do Kodeksu cywilnego, a tym samym do całego polskiego prawa cywilnego. W opinii Izby zawarty w tej definicji (art. 384 § 3 k.c.) element bezpośredniości, odnoszący się do związku między zawieraną umową a działalnością gospodarczą, może rodzić w przyszłości problemy interpretacyjne. Wyraz "bezpośrednio", jako pojęcie nieostre, został wyeliminowany
z definicji konsumenta w poprawce nr 7. Dzięki temu powstała definicja utrwalona już
w świadomości konsumenckiej, ponieważ w podobnym brzmieniu funkcjonuje on
a w ustawie z dnia 24 lutego 1990 roku o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów oraz w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 maja 1995 roku
w sprawie szczegółowych warunków zawierania i wykonywania umów sprzedaży rz
eczy ruchomych z udziałem konsumentów.

Senat, rozpatrując problematykę niedozwolonych postanowień umownych, uznał za uzasadnione uzupełnienie klauzuli abuzywnej zawartej w pkt 17 w art. 3853 Kodeksu cywilnego. W poprawce nr 8 Izba przedłożyła zapis, w myśl którego nałożenie na konsumenta, który nie wykonał zobowiązania lub odstąpił od umowy, obowiązku zapłaty rażąco wygórowanego odstępnego jest niedozwolonym postanowieniem umownym. Ponadto zastąpienie w tej poprawce pojęcia "odszkodowanie" pojęciem "kara umowna" jest wprowadzeniem prawidłowego sformułowania kodeksowego.

W trakcie rozpatrywania ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów oraz
o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny Senat wykazał się dbałością o jej czytelność oraz spójność i wprowadził poprawki o charakterze językowym
i redakcyjnym.