U C H W A Ł A

SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

z dnia 15 grudnia 1999 r.

w sprawie ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

oraz niektórych innych ustaw

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 2 grudnia 1999 r. ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

1) w art. 1 w pkt 11 w lit. d) skreśla się drugie tiret;

2) w art. 1 pkt 14 otrzymuje brzmienie:

"14) w art. 24:

a) po ust. 6 dodaje się ust. 6a-6c w brzmieniu:

"6a. Nienależnie opłacone składki podlegają zaliczeniu przez Zakład z urzędu na poczet zaległych lub bieżących składek, a w razie ich braku - na poczet przyszłych składek, chyba że płatnik składek złoży wniosek
o zwrot składek, z zastrzeżeniem ust. 6c i 8d.

6b. Zakład zawiadamia płatnika składek o kwocie nienależnie opłaconych składek, które zgodnie z ust. 6a mogą być zwrócone, chyba że nie stanowią więcej niż 5% najniższego wynagrodzenia.

6c. Wniosek o zwrot nienależnie opłaconych składek płatnik składek może złożyć po stwierdzeniu, że składki zostały nienależnie opłacone, jednak nie później niż w ciągu 7 dni od otrzymania zawiadomienia, o którym mowa w ust. 6b.",

b) ust. 8 otrzymuje brzmienie:

"8. Nienależnie opłacone składki odprowadzone do otwartego funduszu emerytalnego podlegają zwrotowi, chyba że ubezpieczony złoży wniosek o zaliczenie ich na poczet przyszłych składek, z zastrzeżeniem ust. 8a i 8d.",

c) po ust. 8 dodaje się ust. 8a-8d w brzmieniu:

"8a. Z wnioskiem o zaliczenie nienależnie opłaconych składek odprowadzonych do otwartego funduszu emerytalnego, na poczet przyszłych składek, nie może wystąpić ubezpieczony, który nie sfinansował tych składek.

8b. Zakład zawiadamia ubezpieczonego o kwocie nienależnie opłaconych składek odprowadzonych do otwartego funduszu emerytalnego, które zgodnie z ust. 8a mogą być zwrócone, chyba że nie przekraczają 5% najniższego wynagrodzenia.

8c. Wniosek o zwrot nienależnie opłaconych składek odprowadzonych do otwartego funduszu emerytalnego, ubezpieczony może złożyć po stwierdzeniu, że składki zostały nienależnie opłacone, jednak nie później niż w ciągu 7 dni od otrzymania zawiadomienia, o którym mowa w ust. 8b.

8d. W przypadku, gdy w wyniku błędu instytucji obsługującej wpłaty składek, nienależnie opłacone składki zostały sfinansowane ze środków tej instytucji, kwota nienależnie wpłacona jest zwracana tej instytucji.";";

3) w art. 3 przed pkt 1 dodaje się nowy pkt ...) w brzmieniu:

"...) w art. 21 w ust. 3:

a) po pkt 3 dodaje się pkt 3a w brzmieniu:

"3a) osób wymienionych w art. 8 pkt 13 - jest kwota odpowiadająca wysokości pobieranego stypendium pomniejszona o kwoty składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, potrąconych przez płatnika ze środków ubezpieczonego, zgodnie z przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych,",

b) w pkt 4 wyrazy "w art. 8 pkt 13 i 14" zastępuje się wyrazami "w art. 8
pkt 14";";

4) art. 4 otrzymuje brzmienie:

"Art. 4. W ustawie z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz.U. Nr 139, poz. 934 oraz z 1998 r. Nr 98,
poz. 610, Nr 106, poz. 668 i Nr 162, poz. 1118) wprowadza się następujące zmiany:

1) po art. 48 dodaje się art. 48a w brzmieniu:

"Art. 48a. Powierzenie przez fundusz lub towarzystwo niektórych obowiązków osobie trzeciej nie wyłącza odpowiedzialności towarzystwa określonej w art. 62,
art. 197, art. 198 oraz art. 204.";

2) w art. 85 w pkt 5 kropkę na końcu zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 6 i 7 w brzmieniu:

"6) szczegółowe zasady wycofywania przez otwarty fundusz zgłoszenia o zawarciu umowy z członkiem oraz wykreślenia wpisu w Centralnym Rejestrze Członków Otwartych Funduszy Emerytalnych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych,

7) szczegółowy sposób ustalania i rozliczenia podlegającej zwrotowi nienależnie otrzymanej składki, o której mowa
w art. 100a.";

3) w art. 89 w ust. 2 pkt 3 otrzymuje brzmienie:

"3) numer powszechnego elektronicznego systemu ewidencji ludności PESEL i numer identyfikacji podatkowej NIP,
a w przypadku gdy członkowi funduszu nie nadano numeru PESEL i numeru NIP lub jednego z nich - w miejsce brakującego numeru odpowiednio serię i numer dowodu osobistego lub paszportu,";

4) w art. 93 po ust. 6 dodaje się ust. 7 w brzmieniu:

"7. Powszechne towarzystwo, jako organ otwartego funduszu, odpowiada w trybie art. 62 i art. 204 za nieprawidłowości
w działalności akwizycyjnej oraz przy wykonywaniu czynności akwizycyjnych, bez względu na to, czy działalność akwizycyjna funduszu prowadzona jest bezpośrednio przez fundusz, czy za pośrednictwem podmiotów określonych w ust. 1 pkt 1-7.";

5) po art. 100 dodaje się art. 100a w brzmieniu:

"Art. 100a. 1. Otwarty fundusz jest zobowiązany do zwrotu do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nienależnie otrzymanej składki.

2. W celu ustalenia kwoty składki, o której mowa w ust. 1, otwarty fundusz umarza jednostki uczestnictwa uzyskane za nienależnie otrzymaną składkę.

3. Otwarty fundusz zwraca kwotę, o której mowa w ust. 2, powiększoną o nominalną wartość opłat pobranych przez zarządzające otwartym funduszem towarzystwo,
z zastrzeżeniem ust. 4.

4. Jeżeli przekazanie do otwartego funduszu nienależnej składki nastąpiło z przyczyn leżących po stronie towarzystwa zarządzającego tym funduszem, kwota,
o której mowa w ust. 3, nie może być niższa od nominalnej wartości nienależnie otrzymanej składki, powiększonej o odsetki określone przepisami Kodeksu cywilnego.

5. Kwotę stanowiącą równowartość opłat, o których mowa w ust. 3, oraz różnicę pomiędzy nienależnie otrzymaną składką powiększoną o odsetki określone przepisami Kodeksu cywilnego, a kwotą, o której mowa w ust. 3, finansuje towarzystwo zarządzające otwartym funduszem, z zastrzeżeniem ust. 6 i 7.

6. Jeżeli przekazanie do otwartego funduszu nienależnej składki nastąpiło z przyczyn leżących po stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, a fundusz dokonał wypłaty transferowej zgodnie z postanowieniami art. 119,
art. 126 lub art. 131, towarzystwo zarządzające tym funduszem i towarzystwo zarządzające funduszem, do którego dokonano wypłaty transferowej, finansują kwotę stanowiącą równowartość pobranych przez siebie opłat, o których mowa w ust. 3.

7. Jeżeli zwrot nienależnej składki wynika z nieważności umowy z funduszem, a fundusz dokonał wypłaty transferowej zgodnie z art. 119, art. 126 lub art. 131, towarzystwo zarządzające tym funduszem finansuje kwotę stanowiącą równowartość różnicy pomiędzy kwotą określoną zgodnie z ust. 4, a kwotą zwróconą przez fundusz, do którego dokonano wypłaty transferowej, określoną zgodnie z ust. 3.

8. Jeżeli osoba, za którą została przekazana nienależna składka jest członkiem innego otwartego funduszu, kwota, ustalona zgodnie z ust. 3 i 4, jest przekazywana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych do tego funduszu, z zastrzeżeniem ust. 9

9. Kwota, o której mowa w ust. 6, nie może być niższa niż nominalna wartość należnej składki powiększonej
o odsetki określone przepisami Kodeksu cywilnego.

10. Odsetki, o których mowa w ust. 4, nalicza się za okres od dnia obciążenia rachunku bankowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych kwotą nienależnie otrzymanej składki do dnia jej zwrotu.

11. Zwrotu nienależnie otrzymanej składki dokonuje się poprzez potrącenia ze składek przekazywanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych do otwartego funduszu.

12. Jeżeli Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekazał składkę, o której mowa w ust. 1, wraz z odsetkami za opóźnienie, do odsetek tych stosuje się odpowiednio postanowienia ust. 1-11 dotyczące składki.";

6) w art. 204 w ust. 2 w pkt 1 po wyrazach "działalność towarzystwa" dodaje się wyrazy "lub funduszu", a po wyrazie "statutem" dodaje się wyrazy "towarzystwa lub funduszu".";

5) w art. 11 w ust. 1 wyrazy "31 stycznia 2000 r." zastępuje się wyrazami "15 lutego 2000 r.";

6) po art. 14 dodaje się art. 14a w brzmieniu:

"Art. 14a. Do umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz do umowy o dzieło - zawartej przed upływem 14 dni od dnia wejścia w życie ustawy, stosuje się przepisy ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie ustawy.";

7) art. 15 otrzymuje brzmienie:

"Art. 15. Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, z wyjątkiem art. 1 pkt 3
lit. b), który wchodzi w życie z mocą od dnia 1 stycznia 1999 r.".

MARSZAŁEK SENATU

Alicja GRZEŚKOWIAK

Uzasadnienie

Wniesione przez Senat poprawki do ustawy z dnia 2 grudnia 1999 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw stanowią uzupełnienie przepisów niektórych uregulowań. Przede wszystkim uzupełnienia te wiążą się z problemem nienależnie opłaconych składek. Zdaniem Senatu należało w sposób kompletny uregulować te kwestie, a więc uwzględniając także nienależnie opłacone składki odprowadzone przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych do otwartego funduszu emerytalnego, co jest ważne zarówno ze względów społecznych, jak i z punktu widzenia prawidłowości wdrażania oraz funkcjonowania reformy emerytalnej. Zostaje więc wprowadzona zasada zwrotu nienależnie opłaconych składek, z możliwością zaliczenia ich, na wniosek ubezpieczonego oraz pod pewnymi warunkami, na poczet przyszłych składek (poprawka nr 2). W konsekwencji uregulowań przyjętych w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych należało dokonać zmian w ustawie o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (poprawka nr 4 w zakresie art. 4 pkt 2 i 5).

Celowe, zdaniem Senatu, ze względu na ochronę interesów ubezpieczonych oraz dobro samej reformy emerytalnej jest także wniesienie poprawek dotyczących administracyjnej odpowiedzialności towarzystw emerytalnych za naruszenie obowiązków nałożonych na fundusze lub towarzystwa emerytalne, ponoszonej bez względu na to, czy przy wykonywaniu obowiązków posługują się one innymi podmiotami czy też nie. Odpowiedzialność administracyjna towarzystw uregulowana w sposób zaproponowany przez Senat stwarza podstawy do usuwania nieprawidłowości w funkcjonowaniu towarzystw oraz zabezpieczenia interesów ubezpieczonych, zapobiegając tym samym wątpliwościom interpretacyjnym na tle niektórych uregulowań ustawy (poprawka nr 4 w części dotyczącej art. 4 pkt 1, 4 i 6).

Również za niezbędne uznano wprowadzenie przepisu przejściowego odnoszącego się do niektórych umów - agencyjnej, zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do których stosuje się Kodeks cywilny w zakresie umowy zlecenia, oraz umowy o dzieło, zawartych przed upływem 14 dni od dnia wejścia w życie niniejszej nowelizacji. W stosunku do tych umów powinny być stosowane przepisy dotychczasowe.