U C H W A Ł A
SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 31 marca 1999 r.
w sprawie wniesienia do Sejmu projektu ustawy o zmianie ustawy o przedsiębiorstwach państwowych, ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o pracownikach samorządowych, ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, ustawy o gospodarce komunalnej, ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, ustawy o samorządzie województwa i ustawy o samorządzie powiatowym
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Senat wnosi do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy o przedsiębiorstwach państwowych, ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o pracownikach samorządowych, ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, ustawy o gospodarce komunalnej, ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, ustawy o samorządzie województwa i ustawy o samorządzie powiatowym.
Jednocześnie upoważnia senatora Andrzeja Chronowskiego do reprezentowania stanowiska Senatu w dalszych pracach nad projektem.
MARSZAŁEK SENATU
Alicja GRZEŚKOWIAK
projekt
U S T A W A
z dnia
o zmianie ustawy o przedsiębiorstwach państwowych, ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o pracownikach samorządowych, ustawy o zakładach opieki zdrowotnej,
ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych,
ustawy o gospodarce komunalnej, ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, ustawy o samorządzi
Art. 1.
W ustawie z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych (Dz. U. z 1991 r. Nr 18, poz. 80, Nr 75, poz. 329, Nr 101, poz. 444 i Nr 107, poz. 464, z 1993 r. Nr 18, poz. 82 i Nr 60, poz. 28
0, z 1994 r. Nr 1, poz. 3, Nr 80, poz. 368 i Nr 113, poz. 547, z 1995 r. Nr 1, poz. 2, Nr 95, poz. 474 i Nr 154, poz. 791, z 1996 r. Nr 90, poz. 405, Nr 106, poz. 496, Nr 118, poz. 561 i Nr 156, poz. 775, z 1997 r. Nr 43, poz. 272, Nr 106, poz. 675, Nr 121, poz. 769 i 770 oraz z 1998 r. Nr 106, poz. 668) dodaje się art. 32a w brzmieniu:"Art. 32a. Miesięczne wynagrodzenie dyrektora przedsiębiorstwa państwowego nie może przekroczyć sumy dwóch wartości: średniej płacy w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale pomnożonej przez 10 i pięciokrotności średniej płacy w przedsiębiorstwie w poprzednim kwartale.".
Art. 2.
W ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74, Nr 58, poz. 261, Nr 106, poz. 496 i Nr 132, poz. 622, z 1997 r. Nr 9, poz. 43, Nr 106, poz. 679, Nr 107, poz. 686, Nr 113, poz. 734 i Nr 123, poz. 775 oraz z 1998 r. Nr 155, poz. 1014 i Nr 162, poz. 1126) w art. 25 dodaje się ust. 4a i 4b w brzmieniu:
"4a. Wysokość diet otrzymywanych przez radnego w ciągu miesiąca nie może przekroczyć 50% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w państwowej sferze budżetowej.
4b. Radnemu będącemu etatowym członkiem zarządu diety nie przysługują.".
Art. 3.
W ustawie z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 21, poz. 124 i Nr 43, poz. 253, z 1994 r. Nr 98, poz. 471, z 1997 r. Nr 9, poz. 43 i Nr 28, poz. 153 oraz z 1998 r. Nr 162, poz. 1118 i 1126) w art. 20 dodaje się ust. 3 i 4 w brzmieniu:
"3. Roczne przychody ze stosunku pracy, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie mogą przekroczyć, w odniesieniu do:
4. Wynagrodzenia pracowników samorządowych są ustalane z uwzględnieniem stanu finansowego jednostki samorządu terytorialnego.".
Art. 4.
W ustawie z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 91, poz.408, z 1992 r. Nr 63, poz. 31, z 1994 r. Nr 121, poz. 591, z 1995 r. Nr 138, poz. 682, Nr 141, poz. 692, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, z 1997 r. Nr 104, poz. 661 oraz z 1998 r. Nr 106, poz. 668, Nr 117, poz. 756 i Nr 162, poz. 1115) w art. 44 dodaje się ust. 4a i 4b w brzmieniu:
"4a. Wynagrodzenie ustalone w umowie cywilnoprawnej, o której mowa w ust. 4, nie może przekroczyć prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w państwowej sferze budżetowej pomnożonego przez 60.
4b. Umowę, o której mowa w ust. 4, można rozwiązać ze skutkiem natychmiastowym w przypadku rażącego naruszenia prawa lub postanowień umowy przez osobę zarządzającą zakładem opieki zdrowotnej.".
Art. 5.
W ustawie z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw pań
stwowych (Dz. U. Nr 118, poz. 561, Nr 156, poz. 775, z 1997 r. Nr 32, poz. 184, Nr 98, poz 603, Nr 106, poz. 673, Nr 121, poz. 770, Nr 137, poz. 926, Nr 141, poz. 945 oraz z 1998 r. Nr 106, poz. 668) dodaje się art. 16a w brzmieniu:"Art. 16a. Miesięczne wynagrodzenie z tytułu wykonywania funkcji członka zarządu w spółce, powstałej w wyniku komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego, do czasu zbycia przez Skarb Państwa ponad połowy akcji nie może przekroczyć sumy dwóch wartości: średniej płacy w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale pomnożonej przez 10 i pięciokrotności średniej płacy w spółce w poprzednim kwartale.".
Art. 6.
W ustawie z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz. U. z 1997 r. Nr 9, poz. 43, Nr 106, poz. 679, Nr 121, poz. 770 i z 1998 r. Nr 106, poz. 668) dodaje się art. 9a w brzmieniu:
"Art. 9a. Miesięczne wynagrodzenie z tytułu wykonywania funkcji członka zarządu w spółce z udziałem jednostki samorządu terytorialnego, do czasu zbycia przez tę jednostkę ponad połowy udziałów lub akcji nie może przekroczyć sumy dwóch wartości: średniej płacy w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale pomnożonej przez 10 i pięciokrotności średniej płacy w spółce w poprzednim kwartale.".
Art. 7.
W ustawie z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz. U. Nr 28, poz. 153, Nr 75, poz. 468, z 1998 r. Nr 117, poz. 756, Nr 137, poz. 887, Nr 144, poz. 929 i Nr 162, poz. 1116) dodaje się art.
83b w brzmieniu:"Art. 83b. Roczne przychody ze stosunku pracy, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzyskiwane przez członka zarządu Kasy Chorych nie mogą przekroczyć prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w państwowej sferze budżetowej pomnożonego przez 60.".
Art. 8.
W ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. Nr 91, poz. 576, Nr 155, poz. 1014, Nr 160, poz. 1060 i Nr 162, poz. 1126) w art. 24:
1) ust. 5 otrzymuje brzmienie:
"5. Wysokość diet otrzymywanych przez radnego województwa w ciągu miesiąca nie może przekroczyć 60 % prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w państwowej sferze budżetowej.";
2) dodaje się ust. 6 w brzmieniu:
"6. Radnemu będącemu etatowym członkiem zarządu diety nie przysługują.".
Art. 9.
W ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. Nr 91, poz. 578, Nr 155, poz. 1014) w art. 21:
1) ust. 5 otrzymuje brzmienie:
"5. Wysokość diet otrzymywanych przez radnego powiatu (miasta na prawach powiatu) w ciągu miesiąca nie może przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w państwowej sferze budżetowej.";
2) dodaje się ust. 6 w brzmieniu:
"6. Radnemu będącemu etatowym członkiem zarządu diety nie przysługują.".
Art. 10.
W ciągu 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy właściwe organy są obowiązane wypowiedzieć niezgodne z nią warunki płacy oraz umowy inne niż umowy o pracę.
Art. 11.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
U Z A S A D N I E N I E
Celem proponowanej ustawy jest wprowadzenie zasady, że wysokość wynagrodzenia pracowników samorządów, zarządów kas chorych i zakładów opieki zdrowotnej, zarządów spółek Skarbu Państwa i komunalnych oraz przedsiębiorstw państwowych będzie uzależniona od średniej krajowej płacy lub płacy w administracji rządowej.
Po ukształtowaniu się władz samorządowych po wyborach w 1998 roku pojawiły się - słuszne zdaniem projektodawców - głosy opowiadające się za ograniczeniem płac w administracji samorządowej. Kontrowersyjne - także w odczuciu społecznym - wydaje się określanie płac pracowników samorządowych bez odnoszenia się do średniego wynagrodzenia w kraju oraz wynagrodzenia Prezydenta RP, Premiera, ministrów czy wojewodów. Bulwersujące jest bowiem ustalenie płacy np. prezydenta miasta powyżej płacy prezydenta RP. Jednym z argumentów za wprowadzeniem regulacji płac ustawą jest fakt, iż wynagrodzenia parlamentarzystów zostały określone również przepisami ustawy. Rozwiązanie to sprawdziło się w praktyce. Dlatego za stosowne uważamy wprowadzenie systemowego rozwiązania, które nie będzie budziło kontrowersji przy okazji zmian wynagrodzeń.
Mamy zatem w proponowanej ustawie do czynienia z regulacją zarobków osób zajmujących kierownicze stanowiska w administracji samorządowej, kas chorych, zakładów opieki zdrowotnej podmiotów gospodarczych stanowiących własność publiczną. Regulacja ta wydaje się być zgodna z oczekiwaniami społecznymi i jest także podyktowana względami ekonomicznymi w związku z problemami finansowymi samorządów i kas chorych.
Jest to także rozwiązanie, które wydaje się być konieczne ze względu na sygnały o nadmiernych wynagrodzeniach w wymienionych wyżej strukturach.
Proponowane rozwiązanie jest rozwiązaniem przejściowym, mającym rozwiązać problem ustalania wynagrodzeń w tych sferach na kilka-kilkanaście lat ze względu na olbrzymie dysproporcje pomiędzy średnimi zarobkami w kraju a wynagrodzeniami na wspomnianych stanowiskach kierowniczych.
Wprowadzenie proponowanej ustawy nie pociąga za sobą żadnych obciążeń dla budżetu państwa.