U C H W A Ł A

SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

z dnia 9 października 1998 r.

w sprawie ustawy - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące

administrację publiczną

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 30 września 1998 r. ustawy - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

  1. w art. 2 w pkt 2 na końcu dodaje się wyrazy "i w ustawie o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa";
  2. w art. 2 w pkt 3 wyrazy "przed dniem wejścia w życie ustawy kompetencyjnej" zastępuje się wyrazami "w dniu 31 grudnia 1998 r.";
  3. w art. 2 w pkt 6 kropkę na końcu zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 7 w brzmieniu:
    "7) staroście - rozumie się przez to także przewodniczącego zarządu miasta na prawach powiatu.";
  4. w art. 4:
    a) w ust. 1 wyrazy "art. 10" zastępuje się wyrazami "art. 10 ust. 1-3",
    b) skreśla się ust. 4;
  5. w art. 4 skreśla się ust. 2;
  6. w art. 5 dodaje się ust. 5 w brzmieniu:
    "5. Minister właściwy do spraw administracji publicznej określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje i szczegółowe zasady tworzenia delegatur urzędu wojewódzkiego, o których mowa w art. 36 ust. 1 ustawy o administracji rządowej w województwie.";
  7. w art. 8 w ust. 1 w zdaniu drugim po wyrazie "województwa" dodaje się wyrazy " , przedstawiciele sejmiku województwa";
  8. w art. 9 dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1 i dodaje się ust. 2 w brzmieniu:
    "2. Z dniem powołania wojewody wygasa akt powołania Delegata Rządu. Wygaśnięcie aktu jest równoznaczne z odwołaniem w rozumieniu przepisów o wynagradzaniu osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe.";
  9. w art. 12 w ust. 1 po wyrazach "urzędami wojewódzkimi" dodaje się wyrazy " , z zastrzeżeniem ust. 2";
  10. w art. 14 w ust. 1 w pkt 3 po wyrazach "siedziby władz" dodaje się wyraz "innego";
  11. w art. 16 w ust. 3 po wyrazach "Delegata Rządu" dodaje się wyrazy " , po zasięgnięciu opinii właściwego ministra lub centralnego organu administracji rządowej nadzorującego terenowe organy rządowej administracji specjalnej";
  12. w art. 18 w ust. 1 wyrazy "31 grudnia 1998 r." zastępuje się wyrazami "30 listopada 1998 r.";
  13. w art. 25 w ust. 1 w pkt 3 skreśla się wyraz "wojewódzkie";
  14. w art. 25 w ust. 1 w pkt 3 skreśla się wyrazy "oraz ich oddziały";
  15. w art. 25 w ust. 1 w pkt 4 skreśla się wyrazy "oraz ich oddziały";
  16. w art. 25 w ust. 1 w pkt 7 kropkę na końcu zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 8 w brzmieniu:
    "8) ośrodki doradztwa rolniczego.";
  17. w art. 25 w ust. 3 wyrazy "wojewódzkie ośrodki dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej" zastępuje się wyrazami "rejonowe jednostki wojewódzkich ośrodków dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej oraz rejonowe jednostki wojewódzkich biur geodezji i terenów rolnych";
  18. w art. 25 w ust. 4 skreśla się wyrazy " , ośrodki doradztwa rolniczego z wyjątkiem ośrodków doradztwa rolniczego, które po tym dniu przejmie minister właściwy do spraw rolnictwa w celu utworzenia Krajowego Centrum Doradztwa Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich";
  19. w art. 39 w ust. 1 wyrazy "będącej pracownikiem dotychczasowego urzędu wojewódzkiego w mieście będącym siedzibą wojewody i wykonującej zadania z zakresu nadzoru budowlanego" zastępuje się wyrazami " , która jest pracownikiem aparatu wykonawczego organów nadzoru budowlanego";
  20. w art. 41 w ust. 1 zdanie pierwsze otrzymuje brzmienie:
  21. "Pełniący obowiązki wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego, w uzgodnieniu z Delegatem Rządu, do dnia 15 grudnia 1998 r. powierzy pełnienie obowiązków powiatowego inspektora nadzoru budowlanego osobie będącej pracownikiem aparatu wykonawczego organów nadzoru budowlanego.";

  22. art. 44 otrzymuje brzmienie:
    "Art. 44. 1. Z dniem 31 grudnia 1998 r. wygasają akty powołania prezesów zarządów oraz zastępców prezesów zarządów dotychczasowych wojewódzkich funduszy, których siedziby znajdują się w miastach nie będących z dniem 1 stycznia 1999 r. siedzibami władz samorządu województwa.
    2. Z dniem 1 stycznia 1999 r. prezesi zarządów oraz zastępcy prezesów zarządów dotychczasowych wojewódzkich funduszy, których siedziby znajdują się w mia
    stach będących z dniem 1 stycznia 1999 r. siedzibami władz samorządu województwa, do czasu powołania zarządów wojewódzkich funduszy we właściwym trybie, pełnią obowiązki odpowiednio prezesów zarządów lub ich zastępców.
    3. Z dniem 31 grudnia 1998 r. rady na
    dzorcze dotychczasowych wojewódzkich funduszy ulegają rozwiązaniu. Do dnia 31 stycznia 1999 r. zarządy województw powołają rady nadzorcze wojewódzkich funduszy.";
  23. w art. 47 w ust. 2 po wyrazie "określi" dodaje się wyrazy "do dnia 30 listopada 1998 r.";
  24. w art. 48 w ust. 1 po wyrazach "szkoły ponadpodstawowe," dodaje się wyrazy "szkoły artystyczne,";
  25. skreśla się art. 49;
  26. w art. 58 w ust. 1 wyrazy "31 marca 1999 r." zastępuje się wyrazami "30 czerwca 1999 r.", wyrazy "28 lutego 1999 r." zastępuje się wyrazami "31 maja 1999 r." i wyrazy "15 marca 1999 r." zastępuje się wyrazami "15 czerwca 1999 r.";
  27. w art. 58 w ust. 4 w pkt 1 wyrazy "15 marca 1999 r." zastępuje się wyrazami "15 czerwca 1999 r.";
  28. w art. 61 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
    "2. Przekazanie części mienia państwowej osoby prawnej jednostce samorządu terytorialnego, wynikające z częściowego przejęcia zadań i kompetencji przez tę jednostkę, następuje po uprzednim przekształceniu tej osoby prawnej, dokonanym zgodnie z właściwymi przepisami.";
  29. w art. 72 w ust. 1 wyrazy "może przekazać" zastępuje się wyrazem "przekaże";
  30. w art. 73:
    a) w ust. 4 po wyrazie "ustawie" przecinek zastępuje się kropką oraz skreśla się wyrazy "na wniosek właściciela nieruchomości złożony w okresie od dnia 1 stycznia 2001 r. do dnia 31 grudnia 2005 r. Po upływie tego okresu roszczenie wygasa." ,
    b) skreśla się ust. 5;
  31. w art. 74 w ust. 1 wyrazy "dotychczasowe urzędy wojewódzkie" zastępuje się wyrazami "dotychczasowi wojewodowie";
  32. w art. 79 w ust. 4 wyraz "zmniejszają" zastępuje się wyrazem "zmieniają";
  33. w art. 80 w ust. 1 po wyrazach "państwowych jednostek budżetowych" dodaje się wyrazy "i zakładów budżetowych";
  34. w art. 80 w ust. 2 wyrazy "sejmików województw" zastępuje się wyrazami "samorządów województw";
  35. po art. 80 dodaje się art. 80a w brzmieniu:
    "Art. 80a. W celu wykonania zobowiązań bieżących, w tym wynikających z art. 56 ust. 3, marszałek województwa, z dniem wyboru, jest uprawniony do dysponowania środkami finansowymi wojewódzkich sejmików samorządowych mających siedziby na obszarze wo
    jewództwa.";
  36. w art. 83 w ust. 1 wyrazy "projekty i budżetów" zastępuje się wyrazami "projekty ich budżetów";
  37. w art. 83 w ust. 3 wyrazy "30 listopada 1998 r." zastępuje się wyrazami "20 listopada 1998 r.";
  38. w art. 83 dodaje się ust. 4 w brzmieniu:
    "4. Zarządy miast na prawach powiatu przedkładają projekty budżetów na rok 1999 do 10 grudnia 1998 r.";
  39. w art. 88 w ust. 1 skreśla się wyrazy "przed dniem 19 czerwca 1998 r.";
  40. w art. 92 w ust. 1 wyrazy "30 czerwca 1997 r." zastępuje się wyrazami "30 czerwca 1998 r.";
  41. w art. 92 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
    "3. Na rok 1999 dodatkowo:
    1) marszałek województwa powołuje w skład wojewódzkiej rady zatrudnienia dyrektora wojewódzkiego urzędu pracy,
    2) starosta powołuje w skład powiatowej rady zatrudnienia kierownika powiatowego urzędu pracy.";
  42. w art. 95 w ust. 1 w zdaniu wstępnym wyrazy "zarządy tych powiatów i województw" zastępuje się wyrazami "starostowie i marszałkowie województw, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej";
  43. po art. 98 dodaje się art. 98a w brzmieniu:
    "Art. 98a. Po upływie terminu określonego w art. 20 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (Dz. U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74, Nr 58, poz. 261, Nr 106, poz. 496, Nr 132, poz. 622 oraz z 1997 r. Nr 9, poz. 43, Nr 106, poz. 67
    9, Nr 107, poz. 686, Nr 113, poz. 734 i Nr 123, poz. 775) pierwszą sesję nowo wybranej rady gminy zwołuje właściwy miejscowo dotychczasowy wojewoda.";
  44. w art. 99 w ust. 1 wyrazy "w terminie czternastu dni od dnia przez Państwową Komisję Wyborczą ogłoszenia" zastępuje się wyrazami "w terminie czternastu dni od dnia ogłoszenia przez Państwową Komisję Wyborczą";
  45. w art. 101 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
    "3. Z dniem 1 stycznia 1999 r. dotychczasowe drogi wojewódzkie, nie wymienione w ust. 1, stają się drogami powiatowymi.";
  46. po art. 104 dodaje się art. 104a w brzmieniu:
    "Art. 104a. Dotychczasowi wojewodowie, w terminie do dnia 30 października 1998 r., dokonają zamówień pieczęci urzędowych, o których mowa w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz pieczęciach państwowych (Dz.U. Nr 47, poz. 314, z 1956 r. Nr 7, poz. 43, z 1957 r. Nr 10, poz. 42, z 1980 r. Nr 7, poz. 18, z 1985 r. Nr 23, poz. 100, z 1989 r. Nr 34, poz. 178 oraz z 1990 r. Nr 34, poz. 199), starostów oraz
    starostw powiatowych, mających siedzibę na obszarze dotychczasowych województw.";
  47. po art. 105 dodaje się art. 105a w brzmieniu:
    "Art.105a. W ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 98, poz. 602, Nr 123, poz. 779, Nr 160, poz. 1086 oraz z 1998 r. Nr 106, poz. 668) w art. 109 ust. 3 kropkę na końcu skreśla się i dodaje się wyrazy "albo w mieście, które do dnia 31 grudnia 1998 r. było siedzibą wojewody.".";
  48. w art. 107 kropkę na końcu skreśla się i dodaje się wyrazy " , z wyjątkiem art. 105a, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1999 r.".

MARSZAŁEK SENATU

Alicja GRZEŚKOWIAK

Uzasadnienie

Senat po rozpatrzeniu ustawy - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną uznał za celowe wprowadzenie do niej pewnych zmian, kierując się przede wszystkim dążeniem do usprawnienia procesów wprowadzania nowych struktur organizacyjnych w terenowej administracji publicznej oraz zamiarem zapewnienia nowym szczeblom samorządu, powstającym z początkiem przyszłego roku, warunków do szybkiego osiągnięcia stabilizacji organizacyjnej. Dodatkowo Izba wprowadziła kilka poprawek
o charakterze redakcyjnym, nie zmieniając intencji Sejmu, lecz jedynie formę jej wyrażenia.

Poprawki Senatu podzielić można na dwie grupy dotyczące:

  1. zmian koncepcji przekształcenia obecnie istniejących jednostek organizacyjnych administracji publicznej,
  2. uzupełnień w przepisach, regulujących sposób postępowania w trakcie wprowadzania reformy.

W odniesieniu do pierwszej grupy wskazać należy na niżej wymienione poprawki:

  1. wprowadzenie nowego ust. 5 w art. 5, zmierzające do formalizacji tworzenia delegatur urzędów wojewódzkich, celowej ze względu na zachowanie jednolitości struktur terenowej administracji rządowej w całym kraju,
  2. zagwarantowanie udziału właściwych rzeczowo centralnych organów administracji rządowej w podejmowaniu decyzji o lokalizacji siedzib jednostek organizacyjnych, wchodzących w skład terenowej administracji rządowej (zmiana w art. 16 ust. 3),
  3. przekazanie ośrodków doradztwa rolniczego samorządom województwa (art.25 ust.1 pkt 7), a wybranych jednostek geodezyjnych - powiatom (art. 25 ust. 3); oba te rozstrzygnięcia uznane zostały przez Senat za oczywistą konsekwencję założeń reformy, znajdujących wyraz w przepisach ustaw ustrojowych,
  4. przyspieszenie terminu, w którym samorządy przejmują kompetencje związane ze szkolnictwem artystycznym (zmiana art. 48 ust. 1 i skreślenie art. 49),
  5. pozostawienie istniejących ośrodków egzaminowania kierowców w miastach, które tracąc status stolic województw nie stały się jednocześnie "powiatami grodzkimi" (temu służy zmiana w Prawie o ruchu drogowym).

Poprawki uzupełniające ustawę w zakresie regulacji dotyczących sposobu postępowania, należące do drugiej z wyodrębnionych wyżej grup, dotyczą licznych szczegółowych problemów. Najczęściej zaproponowano je w konsekwencji analizy przebiegu przyszłych działań, prowadzącej do wykrycia możliwych utrudnień. Tak jest z poprawką przesądzającą
o tym, że z chwilą powołania nowego wojewody wygasa akt powołania Delegata Rządu (no
wy ust. 2 w art. 9); dzięki tej zmianie wyeliminowana jest możliwość przypadkowego konfliktu kompetencyjnego pomiędzy omawianymi urzędami. Do postanowień usprawniających tryb postępowania należy również uzupełnienie wprowadzone w art. 8 ust.1. W tym miejscu Senat uznał za uzasadnione, aby niezwłocznie po ukonstytuowaniu się sejmików województw - a więc jeszcze w roku 1998 r. - ich przedstawiciele brali udział
w pracach zespołów wspierających Delegatów Rządu. Dzięki temu, jeszcze przed faktycznym uruchomie
niem samorządów, powstanie możliwość uwzględniania opinii ich przedstawicielstw.

Przedmiotem troski Senatu stała się terminowość w realizacji poszczególnych etapów reformy. Z tych względów Senat skrócił termin, przyznany kierownikom urzędów centralnych na reorganizację podległych sobie struktur - uznając, że bez tej zmiany sprawność przejmowania zreorganizowanych jednostek organizacyjnych przez samorządy jest zagrożona (zmiana w art.18 ust.1). Z tej samej przyczyny Senat wskazał Prezesowi Rady Ministrów termin wydania rozporządzenia ustalającego zakłady opieki zdrowotne przekazywane samorządom (art.47 ust.2). Podobne względy przesądziły także o zmianie terminu w art. 83.

Do przepisów dotyczących sposobu postępowania w trakcie wprowadzania reformy należą również propozycje Senatu w sprawie przyjmowania pierwszych budżetów miast na prawach powiatu

Senat opowiedział się za zwiększeniem elastyczności w podejmowaniu decyzji w trakcie realizacji reformy, między innymi wówczas, gdy:

  1. usunął automatyzm w zakresie zastępowania dotychczasowych wojewodów, którym powierzono funkcje Delegatów Rządu (skreślenie art.4 ust.2), a także automatyzm w zakresie traktowania prezesów zarządów dotychczasowych wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i ich zastępców (zmiana brzmienia art.44),
  2. poszerzył kręg osób, którym można powierzać określone funkcje w inspekcji budowlanej (poprawki w art.39 ust.1 i w art. 41 ust.1).

W art. 73 Senat dokonał zmian usuwając postanowienia stawiające właścicieli gruntów pod drogami publicznymi w sytuacji prawnej gorszej od sytuacji ogółu właścicieli nieruchomości niezbędnych na cele publiczne (w odniesieniu do okresu dopuszczalności występowania z roszczeniami), Senat opowiedział się również za skreśleniem przepisu, prowadzącego w krańcowych sytuacjach do zakłócenia proporcji pomiędzy wysokością odszkodowania, a wartością nieruchomości utraconej w związku z jej zajęciem pod drogę.