Na podstawie art. 118 ust.1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Senat wnosi do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy.

projekt

1. w art. 30 w § 2¹ wyraz "sobotę" zastępuje się wyrazami "ostatnim dniu roboczym tygodnia";

2. w art. 104¹ w § 1 skreśla się pkt 3;
3. art. 129 otrzymuje brzmienie:
   "Art. 129. Czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin na tydzień,
   z zastrzeżeniem przepisów art. 129⁴ § 1, art. 132 § 2 i 4 oraz art. 142.";

4. skreśla się art. 129¹ - 129³;

5. w art. 129⁴ :
   a) w § 1 wyrazy "42 godzin" zastępuje się wyrazami "40 godzin" oraz dodaje się zdanie trzecie w brzmieniu:
   "Wydłużenie czasu pracy może nastąpić po wyrażeniu na to zgody przez zakładową organizację związkową, a jeżeli taka organizacja nie działa u danego pracodawcy - po uprzednim zawiadomieniu właściwego inspektora pracy.",
   b)dodaje się § 4 i 5 w brzmieniu:
   "§ 4. Praca w granicach nie przekraczających dobowego wymiaru czasu pracy określonego w obowiązującym pracownika rozkładzie czasu pracy i przeciętnie 40 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym - nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych; jednakże nie jest pracą w godzinach nadliczbowych praca w wymiarze nie przekraczającym 8 godzin na dobę.
   § 5. W razie ustania stosunku pracy przed upływem okresu rozliczeniowego, rozliczenie czasu pracy pracownika następuje w okresie liczonym od początku tego okresu rozliczeniowego do dnia ustania stosunku pracy.";
6. w art. 129⁵ w zdaniu wstępnym wyrazy "art. 129² i 129⁴" zastępuje się wyrazami
   "art. 129⁴ i art. 132 § 2";
7. skreśla się art. 129⁷;
8. w art. 129⁸ w § 2 wyrazy "art. 129⁷" zastępuje się wyrazami "układzie zbiorowym pracy, regulaminie pracy";
9. w art. 132 :
   a) w § 2 wyrazy "48 godzin" zastępuje się wyrazami "43 godzin" oraz dodaje się zdanie trzecie w brzmieniu:
   "W takim przypadku za każdą godzinę pracy powyżej 8 godzin na dobę pracownikowi przysługuje dodatek, o którym mowa w art. 134 § 1.",
   b) § 5 otrzymuje brzmienie:
   "§ 5. W przypadkach określonych w § 2 i 4 stosuje się przepis art. 129⁴ § 5.";
10. w art. 134:
    a) w § 1 w pkt 2 po wyrazach "w nocy," dodaje się wyraz "soboty,",
    b) § 1¹ otrzymuje brzmienie:
    "§ 1¹. Dodatek, o którym mowa w § 1 pkt 2, przysługuje także za każdą godzinę pracy przekraczającą przeciętną tygodniową normę czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, chyba że przekroczenie tej normy nastąpiło w wyniku pracy w godzinach nadliczbowych powyżej dobowej normy czasu pracy, za którą przysługuje dodatek przewidziany w § 1.",
    c) w § 2 po wyrazach "pracę w" dodaje się wyrazy "sobotę lub";
11. w art. 135 w § 2 wyrazy "w niedzielę, święto lub w dodatkowym dniu wolnym od pracy" zastępuje się wyrazami "w sobotę, niedzielę lub święto";
12. w tytule rozdziału czwartego działu szóstego po wyrazach "w nocy oraz w" dodaje się wyraz "soboty,";
13. w art. 138:
    a) w § 1 wyraz "Niedziele" zastępuje się wyrazami "Soboty, niedziele",
    b) po § 1 dodaje się § 1¹ w brzmieniu:
    "§ 1¹ . Dla pracowników zatrudnionych w ruchu ciągłym dniami wolnymi od pracy są dni wynikające z ustalonego rozkładu czasu pracy i harmonogramu świadczenia pracy.",
    c) w § 2 po wyrazach "Za pracę w" dodaje się wyraz "sobotę,";
14. w art. 139:
    a) w zdaniu wstępnym po wyrazach "Praca w" dodaje się wyraz "sobotę,",
    b) dotychczasową treść oznacza się jako § 1 i dodaje się § 2 w brzmieniu:
    "§ 2. Praca w sobotę jest ponadto dozwolona w razie szczególnych potrzeb pracodawcy określonych w układzie zbiorowym pracy.";
15. w art. 140 w § 1:
    a) po wyrazach "zatrudnionemu w" dodaje się wyrazy "sobotę lub",
    b) dodaje się zdanie trzecie w brzmieniu:
    "W systemach czasu pracy, o których mowa w art. 129⁴ , 132 § 2 i 4 oraz w art. 142, dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w sobotę udziela się do końca okresu rozliczeniowego.";
16. w art. 142 w zdaniu pierwszym kropkę na końcu zastępuje się przecinkiem i dodaje się wyrazy "z tym że dobowy wymiar czasu pracy nie może przekraczać 16 godzin.";
17. w art. 154:
    a) w § 2 po wyrazach "z wyjątkiem" dodaje się wyraz "sobót,",
    b) § 3 otrzymuje brzmienie:
    "§ 3. Pracownikowi zatrudnionemu w ruchu ciągłym oraz w czterobrygadowej lub podobnej organizacji pracy, urlopu udziela się w dniach, które zgodnie
    z obowiązującym go rozkładem czasu pracy są dla niego dniami pracy.".

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1999 r.

W ten sposób ujednolicone zostanie prawo do wypoczynku każdego pracownika, niezależnie od rodzaju i warunków wykonywanej pracy. Ponadto dotychczasowy stan prawny, w którym pracodawca upoważniony został do określenia w regulaminie pracy rozkładu czasu pracy i terminów dodatkowych dni wolnych od pracy nie sprzyja porządkowi w tym zakresie, utrudnia często sprawne i pewne korzystanie z określonych usług oferowanych przez urzędy i różnego rodzaju instytucje. Zmiana art.129, ujednolicając zasady wykonywania pracy, poprzez podział tygodnia kalendarzowego na tzw. część roboczą (tydzień pracy od poniedziałku do piątku) i część wypoczynkową (pozostałe dwa dni tygodnia) powinna sprzyjać lepszej organizacji czasu pracy. Doprowadzić ma także do likwidacji często w praktyce występującego fikcyjnego "odrabiania" dni wolnych od pracy, polegającego na dodawaniu do czasu pracy kilkunastu minut dziennie.

Usankcjonowane zostanie również niestosowanie przepisu art. 129 przez wiele zakładów pracy, które w praktyce "zapominają" o 42 godzinnym tygodniu pracy, a także
o tym, że aktualny stan prawny przewiduje tylko 39 dodatkowych dni wolnych od pracy.

W związku z wprowadzeniem wszystkich wolnych sobót, czyli dodatkowo
13, projekt konsekwentnie obniża tygodniową normę czasu pracy w ruchu ciągłym do
43 godzin. Senat uznał ponadto, iż nie jest właściwe, aby przy pracach, o których mowa w
art. 142, nie było maksymalnej granicy czasu pracy na dobę. Przyjęta norma 16 godzin jest sumą 12 godzin pracy w przedłużonym czasie pracy i 4 dozwolonych godzin nadliczbowych na dobę.

Zmiana brzmienia art.30 § 2¹ jest konsekwencją wprowadzenia wolnej soboty. Okres wypowiedzenia umowy o pracę obejmujący tydzień kończył się będzie w ostatnim dniu roboczym tygodnia, czyli w zasadzie w piątek.

Wykreślenie z treści przepisu art. 104 § 1 pkt 3, który obliguje do sprecyzowania
w regulaminie pracy "dodatkowych dni wolnych od pracy", oraz art. 129¹ - 129³, jest konsekwencją wprowadzenia 40 godzinnego tygodnia pracy. W proponowanym
40 godzinnym tygodniu pracy instytucja "dodatkowych dni wolnych od pracy" staje się zbędna.

Nowe brzmienie art. 129⁴ utrzymuje odstępstwo od zasady 40 godzinnego tygodnia pracy i 8 godzinnego dnia pracy uzależnione jednak od zgody zakładowej organizacji związkowej lub od uprzedniego zawiadomienia inspektora pracy. Projekt jednoznacznie stanowi, iż dla pracowników, których obowiązuje przedłużony czas pracy, nie jest pracą
w godzinach nadliczbowych praca w granicach nie przekraczających dobowego wymiaru czasu pracy danego pracownika i 40 godzin przeciętnie na tydzień a zarazem 8 godzin na dobę.

Senat, uznając sobotę za dzień ustawowo wolny od pracy, zrównał pracę w ten dzień z pracą w niedzielę w zakresie prawa do oddzielnego wynagrodzenia, dodatku za pracę
w godzinach nadliczbowych, obowiązku udzielenia dnia wolnego od pracy w tygodniu
w zamian za pracę w sobotę, z wyjątkiem pracy w ramach przedłużonego czasu pracy,
w ruchu ciągłym i pracy polegającej na dozorze urządzeń lub związanej z pozostawaniem
w pogotowiu do pracy - w tych przypadkach udzielenie dnia wolnego za pracę w sobotę jest zagwarantowane, ale nie w następnym tygodniu, lecz do końca okresu rozliczeniowego.

Senat, biorąc pod uwagę wątpliwości interpretacyjne, w jakie dni należy udzielać urlopu pracownikom zatrudnionym w ruchu ciągłym, oraz związaną z tym często wadliwą praktykę, wprowadził zapisy stanowiące, iż w ruchu ciągłym dniami wolnymi od pracy są dni wynikające z obowiązującego pracownika harmonogramu pracy, urlopu zaś udziela się takiemu pracownikom w dniu dla niego roboczym, czyli również w soboty lub niedziele, jeżeli z obowiązującego pracownika rozkładu czasu pracy wynika, iż w tym dniu miał świadczyć pracę.